yüksek öğrenim

• ilköğretim - ortaöğretim - yüksek öğretim basamaklarının sonuncusudur. ancak öğretim basamaklarının sonuncusu değildir. öğretim bitmez, ömürlük olur.
• ülkemizde yüksek öğrenim sistemi:
  
  30 soru çözen zengin çocuğuyla 200 soru çözen yoksul çocuğunun aynı bölümü okuyabilmesine eğitimde fırsat eşitliği denir. 30 soru çözen yoksul çocuğuyla 200 soru çözen zengin çocuğunun aynı bölümü okuyabilmesine... ney? 30 soru çözen yoksul çocuğu mu olur lan? çırak verin pezevengi.
• xii.yy'da ilk üniversiteler nasıl kurulmuştur?
  
  orta çağ'in (v - xv) ilk yüzyıllarinda dünyada bilinen bugünkü anlamda üniversite yoktur.ya özel hocalar tutulur, ya da kilise'nin egemenligindeki okullarda latince ve teoloji dersleri okutulurdu.kilise orta çağ öncesinde de papazlar ve yüksek rahip-rahibeler için yüksek okullar vardı.dini bilgiler dışında, çok az fizik ve matematik dersleri de ogretilirdi.
  
  xll.yy'da bazı avrupa şehirlerinde ticaretle uğraşan burjuva (orta -tüccar) sınıfı zenginlestikce eğitime önem vermeye başlar.küçük gruplar oluşturup özel hocalar tutarak belirli yerlerde yüksek eğitim hareketi başlatılır.bir hoca 5-10 öğrenciye özel ders verir.zamanla gruplar büyüyerek daha sistematik hâle gelir.ilk kez kilise mensubu olmayan sivil öğretmen ve öğrencilerdir.ilk üniversiteler böyle kurulur. "universitario"kelimesi latince 'bir grubun bütün üyeleri' anlamına gelir.meslek loncalari gibi çalışırlar.asamali yükselme söz konusudur ve üniversite dışında yüksek öğrenim yasaktır.
  
  ilk üniversiteler laiktir.o dönemde islâm ülkelerinde yüksek öğretim dinî eğitim ile iç içe medreseler'de yapılır. üniversitelerde hoca ya da öğrenci olmak için din, dil şartı aranmaz.latince uluslararası dildir ünv.egitim dili de latince'dir ve herkes bilmek zorundadır.cok az kişi mezun olmaya hak kazanabilir belki 20-30 kişi.
  
  peki insanlar neden üniversitesiye gider?
  - başlarda burjuva ailelerin erkek çocukları gider soylular değil.soylu bir ailenin büyük oğlu da soylu olarak hayatına devam etme hakkı vardır.diğer erkek çocuklar ya asker olarak kralın hizmetine girer ya da kilise'ye.cok az noble (asil) ve orta dereceli toprak sahibi oğlunu üniversiteye gönderir.koylulerden çok çok zeki olan çocuklar burs bulabilirse okur.(o da çok zayıf bir ihtimal)
  çünkü üniversite pahalıdır, hocalar için yüksek ücretler ödenir, kitaplar aşırı pahalı ve sayıca azdır.kitaplar bölüm bölüm ayrılıp el ile çoğaltılır.kadinlarin üniversiteye girişi kesinlikle yasaktır.evde özel ders alabilirler.
  
  2 tip ders okutulur. 1- liberal (özgür)
  sanatlar 2- mekanik sanatlar
  birinci grupta; dil, felsefe, retorik, din, diyalektik ( tartışma yoluyla yargıya varma) gibi dil ile ilgili dersler okutulur.
  ikinci grupta; matematik, geometri, fizik, kimya, astronomi, müzik (matematik ile yakın ilişkili)gibi uygulamalı sayısal disiplinler ağırlıklıdır. orta çağ'da en önemli şey din ve felsefe'dir.
  2 tip ders işlenir. 1-la lectio (okuma) 2- disputatio (tartışma) sabahtan ders hocası, asistan ya da üst sınıftan bir öğrenci yüksek bir yere çıkıp kitaptan bölümler okur ve açıklar. öğle yemeği sonrası hoca bir konu seçer ve onu tartışarak bir çözüme kavuşturur.hoca tartışma esnasında hiç müdahale etmez.tüm fikirler aristo geleneği çerçevesinde sebepleriyle sunulmak zorundadır.
  
  eğitim süresi öğrencinin başarısına göre ortalama 5-6 yıldır.istedigi takdirde yüksek lisans gibi eğitimine devam edebilir.bunlar da 1-teoloji, 2- tıp, 3- hukuk olmak üzere sadece üç alandadir.
  teoloji, din ağırlıklı bölümdür ve kilise'de görev yapmak isteyenler eğitim görür.
  tıp, o dönem de çok önemli ve zor bir alandır.hukuk ise özellikle xlll.yy'dan itibaren en önemli ihtisas alanı olur.
  
  avrupa'da ilk üniversite "universitario de bologna" 1088'de italya'da kurulmuştur.hâlâ aktif olarak varlığını sürdürmektedir.görsel
  sonra paris ve oxford'ta açılmıştır.ispanya'da ilk palencia (1212) ve lleida şehirlerinde kurulmuş ama günümüze ulaşamamışlardir.1218 salamanca üniversitesi hâlen ispanya'nın en prestijli yüksek öğretim kurumudur.görsel
  portekiz lisboa da ilk ünv. kurulan sehirlerdendir.
  
  kitaplar: çok pahalıdır ve azdır, ulaşması çok zaman alır.italya bologna üniversitesi öğrencileri kitapları bölümlere ayırıp el ile yazıp birleştirerek matbaa'nin yaygınlaşmasına kadar oldukça fazla kitap elde ederler.guttenberg'in matbaacılik faaliyetleri ile işler kolaylaşır.
  xv.yy sonrası üniversiteler hızla yaygınlaşır.neredeyse tüm avrupa başkentlerinde ve önemli merkezlerinde ünv. açılır. rönesans ile öğretmen ve öğrenci sayıları artar ve büyük değişiklikler yaşanır.