zıllullah-ı ruy-i zemin

• (bkz: halife)
  
  “tanrı’nın yeryüzündeki gölgesi”, “zil-ullah-ı ruy-i zemin” olan...
  
  --- spoiler ---
  
  orta doğu’nun binlerce yıllık siyaset kültürü geleneğinde “tanrı kral” anlayışı yoktur. ama “tanrı’nın yeryüzündeki gölgesi”, “zil-ullah-ı ruy-i zemin” olan “kral, padişah, şah, şehinşah” anlayışı vardır. tanrı, kendi başlarına kalsalar ya davulcuya ya da zurnacıya varacak ve birbirini telef edecek koyunlardan oluşan sürüyü, insanlığı, reaya’yı idare etmek için onlara bir çoban tayin eder. tanrı istediğini en alttan alır en üste yükseltir. istediğini de en üstten alır en alta indirir. tanrı’nın kimi niye en alttan alıp en üste çıkardığı, ya da en üstten alıp en alta indirdiği insanları ilgilendirmez. bunun için de sorgulanmaz. yer yüzünde tanrının çoban olarak görevlendirdiği zil-ullah-ı ruy-i zemin de, ister se gider bosna’da sokol kasabasından bir çocuğu alır getirir sadrazam yapar ya da ikalya’dan köle olarak getirilmişken sadrazam yaptığı damat ibrahim paşa’yı alır kafasını keser, mallarını müsadere eder. bütün bunlar reayayı ilgilendirmez. padişah sadece allah’a karşı sorumludur.
  
  (bkz: ben bu gidişle chp'ye galiba oy veremeyeceğim)
  
  --- spoiler ---
• (bkz: zil-ullah-ı ruy-i zemin)