zaloğlu rüstem

• ramazan donemleri tgrt de sahur vakti yayinlanan 30 bolumluk yapimin ismi. aslen firdevsi nin sahnamesi (krallar, sahlar kitabi manasina gelir; sehname mi yoksa diye dusundurur) icinde gecen bir kahramandir.saum un beyaz sacli oglu oldugundan cami avlusuna birakilan ve zumru u anka tarafindan yetistirilen oglu zal(ya da simurg un verdigi isimle destan) in rudabeh isimli mihrab in ay parcasi kizindan olma ogludur.
  
  rustem 8 yasina geldigine delice dile gelir, ok verin kilic verin savas edesim var der.olaylar birden gelisir.hatta olaylar aslinda tamamen gelismistir de daha da gelisir.
  
  rustem in enteresanligi, sahnamenin basinda degil ortasinda hikayeye dahil olan asil kahraman olmasidir. modern edebiyatta bunun ornekleri ilk kez goruldugunde, "olur mu lan boyle 150.sayfada tanitilan asil oglan" bile denecektir.
• (bkz: feridun) (bkz: cemsid) (bkz: zohak)
• seytani dize getirdigi rivayet edilen kahraman.
  (gorunuz: http://www.amazon.com/…474259?_encoding=utf8&n=2831)
• iran edebiyatı efsanevi kahramanlarından. firdevsi’ye ait olan şehname eserinde büyük bir kahraman olarak anlatılır. iranlılar ile turanlılar arasındaki mücadelelerde kahramanlık, güçlülük ve yiğitlik göstermiştir. bu yüzden pehlivan, yiğit, hükümdar gibi şahısları övmek için zaloğlu rüstem adı kullanılır.
• firdevsi’nin şehname'sinde zal-ı zer ile rudabenin oğludur. gelecekte göstereceği yiğitlik ve kahramanlıkların işareti olarak doğumu o kadar sancılı ve zor bir şekilde olur ki rudabe'nin karnı yarılarak doğduktan sonra kendisine annesi tarafından 'kurtuldum' anlamına gelen ismi konulur. pehlivan soyundan gelen babası ve dedesi sam gibi o da ileride büyük bir pehlivan olacaktır.
  
  biraz büyüdükten sonra yaşıtlarına göre oldukça güçlü ve cüsseli bir hale gelir ki hiçbir at altında ayakta duramaz. ona yakışan atı, yani rahşı kendine yoldaş olarak seçer ve onunla birçok savaşta kahramanlıklar gösterir. bir keresinde rüstem uyurken rahş onun hayatını kurtarır. birçok iran padişahına hükümdarlıkları döneminde yardım eder. o dönemde onsuz kazanılan savaş yok gibidir. ama buna rağmen kimi zaman keykavus ve hatta keyhüsrev gibi iran padişahları kibirleri yüzünden onu kendilerinden uzaklaştırır. ama sonrasında aynı padişahlar savaşlardaki cesareti ve düşmanın dizlerini titreten kahramanlıkları nedeniyle yalvarırcasına ondan aman dilerler.
  
  savaşlarda giydiği ve alamet-i farikası olan böbür derisinden zırhı sayesinde hiçbir silah ona işlemez. öküz başı şeklindeki gürzünü hiçbir savaşta elinden düşürmez. feleğin bir cilvesi olarak ayrı kaldığı oğlu sohrab'la yıllar sonra bir savaşta üç kez karşı karşıya gelirler ama birbirlerini tanıyamazlar. ilkinde biri ötekine üstünlük sağlayamaz. ikincisinde sohrab babasına üstünlük kurar ama rüstem bir yolunu bulup onu kandırarak üçüncü kez karşılaşmalarını sağlar. bu son karşılaşmalarında rüstem oğlunu öldürür ve gerçeği öğrendiğinde üzüntüden yeri göğü inletir.
  
  rüstem şehnamede o kadar efsanevi tasvir edilir ve yüceltilir ki, nice büyük padişahların, yiğit savaşçıların ve korkutucu devlerin ölümü eserde ayrıntılı olarak işlenirken, rüstem sonradan dahil olduğu olaylar zincirinde hep hayatta ve ön planda kalmayı başarır.
• afganistan'ın zal'in kalesi anlamına gelen kalayzal yöresine ismini veren kahraman.evet böyle bir kale olduğu rivayet edilir.
• 1973 yapımı bir natuk baytan filmi. zaloğlu rüstem rolünde yıldıray çınar oynuyor. anakronizmin dibine vurulduğu, iran efsanesi rüstem ile rasputin'in buluşturulduğu bir başyapıt. ayrıca filmdeki yabancı uyruklu karakterlerin hepsinin fırsat buldukça türk ve müslüman düşmanlıklarını haykırmaları milli duygularımızı coşturuyor.
  
  --- spoiler ---
  
  - türk ve müslüman ha! onun kanını içmekten zevk duyacağım!
  --- spoiler ---
• ömer hayyam'ın bazı rubailerinde de geçer ismi;
  
  bedeninde et, kemik, sinir kaldıkça,
  dünyadaki yerini bil, kendinden şaşma,
  düşman zaloğlu rüstem olsa ger göğsünü,
  dostun karun olsa iyilik altında kalma.
  
  gönül bijen'i kuyu gibi gam zindanında;
  akıl sührab'ı ölmüş derdinin sayvanında;
  dünya siyavuş'unun öcünü almak için
  gam, rüstem'in turan gibi gönlünü talanda.
• tam olarak hangi tarihte yaşadığı bilinmemektedir. iran'ın ulusal kahramanı olması ve anlatılanların efsanevi olmasından dolayı, anlatılarda zaman ve mekan konusunda çeşitli rivayetler görülmektedir.
  kendisi zal'ın ve kabil hükümdarı mihrab'ın kızı rudabe'den olmadır.
  soyu cemşid'e kadar uzanır. cemşid'in oğlu neriman, onun oğlu da "sam"dır.
  bu sülalenin kahramanlıkları dillere destan olsa da rüstem hepsinin önündedir.
  keykavus döneminde yaşadığı rivayet edilir. güştasb'ı esaretten kurtarması, efresiyab'dan siyavuş'un intikamını almak için turanlılarla savaşması, oğlu suhrab ile dövüşü ve isfendiyar ile savaşı şehname'nin önemli kısımlarını meydana getirir.
  
  efsaneye göre çok iri olmasından dolayı, annesinin karnını yaran simurg isimli kuşun yardımıyla dünyaya geldiği ve daha bir günlükken bile bir yaşında bir çocuk gibi göründüğü anlatılmaktadır. beslenmesi için süt anne tutulmuş çünkü on kişinin yediği yemeği yiyormuş. büyüdükçe öyle irileşmiş ki üzerine bastığı taşlar yarılıyormuş. divan edebiyatında da pehlivanların piri olarak kabul edilir.
• (bkz: rüstem)