ahmet emin yalman

• osmanli ve cumhuriyet doneminin onemli gazetecilerinden, ittihatci ve cumhuriyet donemindeki muhalif kimligiyle taninir.ozellikle ataturk ve menderes donemlerinde pek cok defa yargilanmistir muhalif yazilarinda dolayi. 1952'de malatya'da suikaste ugramis, ama kurtulmayi basarmis. 1972'de vefat etmis.
  suikasti duzenleyen huseyin uzmezin daha sonralari sagci camiada onemli bir adam olmasi da ilginc bir durum. bu kisi, en son akit gazetesinde hamasi yazilar yazmakta idi.
• ahmet emin yalman.
  
  gazeteci-yazar (d. 1888, selanik - o. 19 aralik 1972, istanbul). istanbul alman lisesi (1907), columbia universitesi felsefe bolumu mezunu. amerika'dan felsefe doktoru olarak dondugunde istanbul darulfunun'unda bir sure ziya gokalp 'in sosyoloji asistani oldu (1914). mutareke yillarinda ittihat terakki 'cilerle birlikte malta adasina suruldu (1920). 1923'te ahmet $ukru esmer ve enis tahsin ile vatan gazetesini kurdu. gazetesi bir ara kapatilinca yabanci $irketlerin temsilciligini yapti. 1940'ta yeniden yayimlayip ba$yazarligini 1960'a kadar surdurdugu vatan gazetesi di$inda, yine kendi cikardigi kaynak (1936) dergisi ve tan gazetesinde yazdi. 1959'da bir yazisi yuzunden bir bucuk yil hapis cezasi yedi. serbest birakilinca (1960) amerikan california ve georgia universiteleri tarafindan kendisine ustun cesaret armagani verildi. 1967'de de devlet kultur armagani ile odullendirildi.
  
  eserleri: gercekle$en ruya (1938), havalarda 50.000 km (3 cilt, 1943), naziligin icyuzu (1943), yarinin turkiyesi'nde seyahat (1944), san francisco'da neler gordum (1945), turkey in my time (benim zamanimda turkiye, 1956), yakin tarihte gorduklerim ve gecirdiklerim (4 cilt, 1970).
  
  ic. yazarlar sozlugu, haz. ihsan i$ik, risale yayinlari, 2.b., istanbul-1998, s. 631.
• selanikli osman efendi
  keskin muhasebecilerdendi
  ama o da yanıldı ömründe bir kere
  yanlış bir tohum atıp rahm-i madere.
  bu tohum dünyaya çıkıp insan biçimini aldıysa da,
  boyu bir karış kaldıysa da,
  öyle haltlar yedi, öyle işler karıştırdı ki
  sövdüler kabrinde bile babası osman efendiye.
  osman efendi, ahmet emin adını takmıştı tohumuna,
  ahmet emin, yalman'lığı kattı buna
  ve ahmet emin yalman
  önce alaman oldu sonra amerikan.
  ona göre her devirde, her zaman
  satılacak bir gazeteydi "vatan"
  ve hazret sattı vatanı.
  hapse atacaklarmış ahmet emin yalman'ı
  amerikana yaranmaktaki rekabet yüzünden.
  hapisteki hırsızlara acıyorum ben,
  ahlâkları bozulacak
  emin beyle aynı damda yaşayarak...
  
  nazım hikmet 1959
• suikastiyle ilgili olarak necip fazıl kısakürek tutuklanır ve yargılanır.. . hakim, necip fazıl’ın suçunun azmettirmek, yazılarıyla sanıkları böyle bir eyleme itmek oldugunu söyler.. necip fazıl’ın uzun savunması içinde en etkili cümlesi $u olmu$:
  
  "kıskanç bir koca, bu ruh hali içindeyken karısını öldürse, cebinden de kıskançlıgın saheseri othello çıksa, acaba cinayetten shakespeare mi sorumlu tutulur?...
• (bkz: belhum adal)
  (bkz: eşref i mahlukat)
  (bkz: gözün çelişkisi)
• şeyh sait isyanı üzerine kurulan şark istiklâl mahkemesi, isyanı kolaylaştırmak suçlamasıyla aralarında vatan gazetesi sahibi ve başyazarı ahmet emin yalman'ın da bulunduğu beş gazetecinin tutuklanarak hakim karşısına çıkarılmasına karar verir. tabi devir kötü, mahkeme durmadan kelle alıyor ve haklarında ne karar verileceği de meçhul. gazeteciler, elazığ'a doğru giderlerken mustafa kemal'e yalvarırcasına iki telgraf çeker. ilki adana'dan ikincisi ise diyarbakırdan. işte diyarbakır'dan çekilen telgraf:
  
  "yüksek dehanızla vücuda getirdiğiniz inkılâpta hakiki ve samimi birer fikir amelesi sıfatıyla çalıştığımızı ve cumhuriyetin zafer ve istikrarına faydalı olmaktan başka emel beslemediğimizi, istiklâl mahkemesinin huzuru adaletinde de ispat etmek için, şark vilayetlerinden "elaziz"e doğru giderken isyan ve irticaın pençesinden bir defa daha kurtarmış olduğumuz bu vatan parçasında gördüklerimiz ve duyduklarımız, bize şu kanaati verdi ki, eski idarelerin ihmal ettiği memleketimizde, yazı masası başında, görülemeyen birtakım vaziyetler mevcuttur. bu vaziyet içinde vatanın süratli bir inkişafa mazhar olmasını temin edebilmek ve türk milletini işaret ettiğiniz inkılap yolu üzerinde gayeye doğru sarsıntısız yürütebilmek için, şahsi münakaşalardan ziyade, birlik ve dayanışma halinde bir sükûnete muhtaç olduğumuza kanaat getirdik.
  
  türk aile topluluğu içinde, bundan sonra işgal edeceğimiz mevki, her ne olursa olsun, mesleğimizi bu kanaate göre düzenlemeye ve çevremize aynı kanaati samimiyetle telkin etmeye çalışacağımızı arz eder ve kurtarıcımıza, irticadan huzur ve refaha kavuşan bu muhitten, en derin tazimlerimizi bir daha tekrar ederek feyizli nazarlarınızın üzerimizden eksik edilmemesini istirham eyleriz muhterem cumhurreisimiz hazretleri."
  
  imzalar: ahmet emin, ahmet şürü, müştak, suphi nuri, gündüz nadir
  
  (bkz: can korkusu)
• hüseyin üzmez'in necip fazıl kısakürek'in yazılarından gaz alıp suikast düzenlediği gazeteci yazar. suikast sırasında 17 yaşında imiş hüseyin üzmez. özellikle bir röportajda hüseyin üzmez'in şu sözleri dikkat çekici:
  
  "sonra ahmet emin hapishaneye ziyaretime geldi. bana birtakım kitaplar getirdi: “bunları oku, senin ölçülerine göre ölümü hak etmişsem, islam’a bir şey söylemişsem kanım katlim sana helal olsun” dedi. okudum, hiçbir şey bulamadım. ben de öyle yazardım. islam’a değil, birtakım üçkağıtçılara saldırmış." http://www.aksam.com.tr/…28521,104&tarih=25.02.2006
  
  işte okumadan, anlamadan, düşünmeden din düşmanı, dönme diye silaha sarılıp adam vuracak kadar gözü dönen birinin gözünün dönmesinin nasıl bir manipulasyona ve iftira kampanyasına dayandığının ifadeleridir bunlar. eğer hırant dink o suikastte ölmeyip de hapishanedeki ogün samast'ı ziyaret edip konuşsaydı ogün samast da yıllar sonra benzer lafları ederdi belki. bu çocuklar (o zaman için hüseyin üzmez de çocuk) bir kısım tahrikler, iftiralar ve hedef göstermeler ile katil adayı ya da katil haline geliyorlar maalesef.
• necip fazıl'ın ne "fikir" adamı olduğuna yalman'a yönelik yazılarından hareketle bir göz atalım:
  
  “dönme, türk ırkının içinde frengi mikrobundan daha hain bir suikast metodunun sahibidir.... sen islam ve iman davasının baş düşmanı, baş suikastçi, baş haini bir alçaksın, “alçak” sıfatına yükseklik verecek kadar alçaksın; ve bu davaya karşı küfür ve delalet safının serdümenisin.... ey cihanın baş çıfıtı, çıfıtların çıfıtı!. allah’ın kuranında belhum adal diye tarif ettiği, hayvanlardan ve necasetten adi, insanlık yüz karası ahmet emin yaman! ...sen bizzat bir dönmenin bana dediği gibi “başı hiçbir vincin kaldıramayacağı kadar boynuzla dolu” meşhur ve müseccel bir deyyussun.günü gelip de mütemadiyen bu milletin hıncını tahrik eden, ızdırapları tuğyan halini alınca bu baylar, her fare deliğini kaç paraya satın alacaklarını şimdiden düşünsünler ve beklesinler!"
  
  yalman vurulduktan sonra bu yazı dolayısıyla ceza almadıysa, kendisine "çile insanı" denmesi de hakkaten necip fazılın bile yapamayacığı bir ironi olsa gerektir.
• dönme olduğu için, islamla türklüğü böylesine meczetmiş büyük doğucu necip fazılın
  nefretinin nesnesi olan (bkz: necip fazıl kısakürek/@poturgilinpotur) bu zatın kendisi de ilginç bir şekilde kıbrıs türktür cemiyeti kurucularındandır.
• (bkz: tunc yalman)