• bilhassa yeni yetme fotoğrafçıların kurtarıcısıdır kanımca.

    bir adet 50 mm, f: 1:1.8 objektif alır (ki almayanı dövüyorlar. 150 dolara bakar.) diyaframı olabildiğince açarak arka planı siler atarsınız. odağı doğru tutturduğunuz sürece (ki başlarda bu tahmin ettiğiniz kadar kolay olmayabilir. adamın gözü yerine burnuna odaklanmanız işten bile değil.) hiç fena olmaz. kadrajınız kötü bile olsa kesip eşe dosta gösterilebilecek bir fotoğraf elde edebilirsiniz.

    tabii bir süre sonra tüm fotoğraflarınızın benzer olduğuna kanaat getirebilirsiniz: önde bi kafa, arkası boş.

    gülen sümüklü bebe, hüzünlü yaşlı adam dışında bir öykü anlatmak istiyorsanız bunun ötesine geçebilmek lazım. ona da sanırım emek ve göz lazım.
  • fotoğrafçılıkta "net alan derinliği" (depth of field) olarak geçer. tam tabiri budur ve esasen "circle of confusion" yani bulanıklık dairesi ile doğrudan ilişkilidir.
    yapısal olarak her dış bükey mercek, sadece tek bir yerde "odak noktası" oluşturur.
    ister tek bir mercek olsun, ister çeşitli akromatlardan oluşmuş bir objektif olsun durum hepsi için aynıdır. (burada objektifin "çizgi ayırma yeteneği" farklı bir konudur.)
    işte bu bağlamda "net alan derinliği" olarak karşımıza çıkan bir "kabul" vardır ki üç şey bunu etkiler;
    1. konunun kameraya olan uzaklığı,
    2. kullanılan objektifin odak uzaklığı,
    3. kullanılan objektifin diyafram (f) değeri.

    bu üç bileşenin çeşitli kombinasyonları net alan derinliğini etkiler. yani nesne kameradan uzaklaştıkça (3 veya 8 m. gibi), kullanılan lensin odak uzaklığı küçüldükçe (16 veya 24 mm. gibi) ve kullanılan diyafram değeri büyüdükçe (f/16 - 22 gibi) net alan derinliği artar, tersi durumda ise azalır. net alan derinliği nesnenin önünde 1/3, arkasında ise 2/3 oranında olur.

    öte yandan, dijital teknoloji ile hayatımıza giren ve ilk zamanlarda çoğunlukta olan yani full frame (ff) olmayan bazı küçük sensörlü dslr kameraların görüntü sensörleri, çarpan (crop) oranına (1.3, 1.5 ve 1.6x gibi) bağlı olarak bulanıklık dairesi çaplarını, en nihayetinde net alan derinliğini olumsuz yönde etkiler.

    diffraction (kırınım) ise, en büyük net alan derinliğini elde edebilmek amacıyla diyaframın (f/22 gibi) aşırı kısılması sonucu ışığın kırılmasına bağlı olarak oluşan netlik keskinliğinin azalmasıdır. farklı bir konudur. bu aynı zamanda airy disk başarımını da beraberinde getirir. (her lensin en iyi keskinliği verdiği diyafram değeri farklıdır ve genelde en açık değerin 2 veya 3 durak üstüdür.)
    ister prime olsun ister zoom, telefoto veya teleobjektif olarak tanımlanan "dar açılı" uzun odaklı lenslerin, büyütmeden kaynaklı açısal sapma oranlarına bağlı olarak yeterince sabitlenememesi veya kullanıma bağlı sarsıntıyı önleyecek, odak uzaklığına göre uygun bir enstantane değeri kullanılmamasından kaynaklı oluşacak blur etkisi yine bu konunun dışındadır.

    peki nasıl oluyor da fotoğrafını çekmek istediğimiz objenin bir noktasına odak yaptığımız halde önünde ve arkasında bulunan elementleri de isteğimize göre net veya flu olarak tespit edebiliyoruz?
    işte burada başlığa konu olan net alan derinliğini oluşturacak "circle of confusion" yani bulanıklık dairesi kavramına geliyoruz.

    yani, belli bir noktada odaklanan ışık demetinin, bu noktanın önünde veya arkasındaki düzlemler üzerindeki izdüşümü bir nokta değil, dairedir.
    düzlem, odak düzleminden uzakta ise buna diffusion (dağılma) dairesi, yakında ise confusion (karışma) dairesi denir.
    ayrıca, net alan derinliği, aslında kabul edilebilir derecede keskin olan alanı ifade etmektedir. yani bu alanın bir başlangıç ve bir de bitiş noktası mevcuttur. (bkz: #73481160)

    net alan derinliğinin sınırlarını bulmak için, net olması istenilen en yakın cismin kameraya olan mesafesini 2 ile çarpmak ve elde edilen bu rakam ile "mm." cinsinden gösterilen odak uzaklığı mesafesini bölmek gerekir.
    örneğin;
    50 mm. odak uzaklığı olan bir lens ile çekilen fotoğrafta net alan derinliği sınırlarının 3 metre ile sonsuz arası olması istenildiği zaman;
    3x2=6 ve 50/6=8.33 olarak bulunur.
    bu, 3 metre ile sonsuz arasında olacak net alan derinliği sınırları olan bir fotoğraf çekebilmek için, kamera mesafe ayarının 6 metreye, diyafram açıklığının ise f/8'e ayarlanması gerektiğini gösterir.
    çok kısa mesafede belirli alan derinliği sınırları için gerekli net ayar mesafesi ve diyafram açıklığını bulmak biraz zordur. bunun için ise;
    diyafram açıklığı = odak uzaklığı x (b-a)/(2xaxb)
    formülü kullanılır. (a) en yakın net nokta mesafesi ve (b) en uzak net nokta mesafesidir. (bundan biraz daha kapsamlı ve karışık formüller de vardır.)
    bunlarla uğraşmak istemeyen kullanıcılar, internet üzerinden veya mobil platformlar için geliştirilmiş mağazalardan "hyperfocal distance calculator" veya "dof calculator" gibi uygulamaları cep telefonlarına indirerek, kullandıkları kamera ve lens özelliklerine göre net alan derinliği ile circle of confusion değerlerini rahatlıkla hesaplayabilirler.*
    net alan derinliğinin az ve sınırlı olduğu tersi durumlar için, geniş diyaframlı yani hızlı lensler kullanılır. diyaframın en açık olduğu (aslında diyaframın devre dışı kaldığı) değerlerde oluşacak bu sığ (shallow) alan derinliğine ise "different focus" yani "seçici ayar" denir.
  • teknik olarak en anlaşılabilir tanımı; kameraya en yakın net nesne ile en uzak net nesne arasındaki mesafedir.
    battleship potemkin, dünya sinema tarihinde kurgu için ne kadar önemli bir kilometre taşı ise orson welles'in citizen kane'de alan derinliği konusunda o kadar önemlidir.

    citizen kane filmindeki meşhur sahnede dışarıda oyun oynayan çocuk içerideki yetişkinlerin sohbetinde söz konusu olan kişidir. dolayısıyla içerideki kamera dışarıdaki çocuğu klasik olarak flu olarak kadraja almak yerine welles bu tekniği ilk olarak kullanmıştır.
  • biri sinema diğeri resim sanatından iki timsal:

    the shining'den: görsel

    ignacio leon y escosura’nın 1888 tarihli the painter’s study tablosu: görsel
  • citizen kane'den görsel

    çerçeve içinde bir başka çerçeve daha. bu çekimler citizen kane'den sonra yığınla kara filmde yinelenecektir. kolker'in yalnızlık sineması'nda not düştüğü gibi kara filmin gerçek öncüsü citizen kane'dir.
  • efendim bazen ahkam keserken dikkat etmek gerekir. alan derinliğini salt odak mesafesi, objeye olan uzaklık bağlamında değerlendirmek de bu dikkatsiz ahkam kesmelere güzel bir neden olabilir. şimdi ben a noktasından, b noktasında bulunan bir nesneyi 300mm odak uzunluklu bir lens ile izlerken elimdeki kamera veya fotoğraf makinesinde titreme oluşturmamın o nesneyi alan derinliğinin dışına itebilmesi için ne olması gerekir bir bakalım:

    nesnenin görüntünün kapsadığı iki boyutlu kesit içinde bulunduğu noktanın gözümüze veya film katmanına olan uzaklığının, lensin kapsadığı alanın köşesine denk gelecek şekilde hareket ettirmemiz sonrasında mevcut alan derinliğinin dışında kalacak bir uzaklıkta olması gerekmekte.

    bunun için ya cismin boyu böyle orta büyüklükte bir tepe ölçüsünde olmalı ki pisagor denklemi bahsettiğimiz mesafenin alan derinliği dışında bir noktaya uzanmasına izin versin, ya da alan derinliğimiz milimetrik ölçülerde olmalı. ben şimdiye dek böyle 300mm lensle insan çekerken kamerayı titretip çekmekte olduğum insanın mevcut alan derinliğinin dışında kalması ile karşılaşmadım. hele ki bahsedilen hadise 15. kattan bir çocuğu takip etmek ise, kusura bakmayın ancak biraz sallamasyon oluyor "çocuk birden alan derinliğinin dışında kaldı" demek. 300mm f1:1.2 gibi bir lensiniz var da parmak kalınlığında bir alan derinliği ile mi çekim yapıyorsunuz bilemedim ama teknik bilgiler bana bunun pek de muhtemel olmayacağı izlenimi veriyor. tabi büyük konuşmayalım, 1400mm f1:4'lük 170bin euro'luk o lense sahip de olabilirsiniz, ay yüzeyinde futbol oynayan çocuğu 15. kattan çekmek için.

    neyse efendim, alan derinliği ile ilgili atıp tutarken, diyafram açıklığını hesaba katmadan atıp tutmak, fenni bir davranış değildir.

    ilave: itiraz etmeden önce şunu bir inceleyin

    f: fotoğraf makinesi, n, odaklanılan nesne

    ...\
    f=|================================n
    .../

    şimdi şöyle bir bakalım, titreşim, yani f ile n arasındaki doğruya hemen hemen dik bir salınım, n-f arasındaki mesafede ne miktarda değişikliğe neden olur, f-n arası mesafenin alan derinliğini etkileyecek kadar olması için gerekli olan açısal hareket, zaten n'nin kadraj dışına çıkmasına neden olmayacak mıdır? bu durumda "net alan derinliğinin dışında" demek, saçma olacaktır, olsa olsa kadraj dışında olur. yapmayın lütfen.
  • fotografını cekmek icin uzerine odaklama yapılan cismin onunde ve arkasında olusan net alana denir..bu alanın dar ya da genis olması * odak uzaklıgı, diyafram acıklıgı ve cismin fotograf makinasına uzaklıgına baglıdır..
  • aslında yanlış bir tanımlama. @dedirten entry'leri taşımış buraya fakat doğru kullanımı net alan derinliği olmalıdır. alan derinliği tanımlaması tam olarak mevzuyu anlatmaz. gidin tüm fotoğraf veya sinema ile ilgili akademik ortamlara ve insanlara, bu mevzuyu net alan derinliği olarak tanımlarlar.

    neden? çünkü, bahsi geçen olayda diyafram açıklığı arttıkça ışık daha fazla kırılır ve odak noktasında oluşan görüntünün niteliği değişir. yani amatör tabirle arka taraf bulanık, ön taraf net olur. bu da aslında oluşan görüntüdeki net alanların azalması demektir. yani görüntüdeki derinliğin azalışıdır aynı zamanda. alan derinliği azalmaz. görüntüdeki net alan azalır veya artar. sadece alan derinliği derseniz bana sorarım hangi alan diye? net alan mı yoksa flu alan mı?

    yetersiz bir tanımlamadır. doğrusu net alan derinliğidir. kutsal bilgi kaynağına yakışmıyor bu tarz haybeye entry taşımalar, başlık değiştirmeler.
  • objektif odak uzunlugu, diyafram acikligi ve objektifin konuya uzakliginin yaninda alicinin (film ya da dijital sensor) boyutundan da etkilenir:
    alici uzerinde degisen bir sey olmamasina ragmen (circle of confusion diger parametrelerin bir fonksiyonudur; bu durumda sabit kalir), alicinin kuculmesi sanal bir buyutme etkisi yaratir ve netligi azaltir.

    sirf bu yuzdendir ki, kucuk dijital kameralarda 35mm terminolojisi ile ultra-genis aci lensler (orn 5.8mm) bile odaklama problemleri yarabilmekte, cekilen resmin flu cikmasina sebep olabilmektedir.

    ayrica net alan derinliginin temelinde hayalet cemberler* yatar.
hesabın var mı? giriş yap