ameloblastom

• en sık rastlanılan odontojenik tümördür ve enamel organ hücrelerinden köken alır. sıklıkla alt çenede (mandibula) lokalizedir. üst çenede görülme oranı %20 dir ve ne yazık ki daha agresif seyreder. cerrahi olarak en blok olarak rezeksiyon yapılmalıdır. bazen alt çenenin yarısının alınmasına kadar gidebilir. uzak organlara (akciğer) metastaz yaptığı literatürde gösterilmiştir.
• %80 oranında görülen tipi polikistik (solid) ameloblastomdur. yavaş ilerler, enfekte olmadıysa genelde ağrya sebep olmaz. lokal agresif karakterlidir. ekspansif büyür, bu sebepten yüzde şişlik ve paresteziye sebep olabilir. metastaz seyrektir, fakat rekürans ihtimali yüksektir. iki cinsiyette eşit şekilde görülür. vakaların %80i posterior mandibula ve ramustadır. bunun dışında %11 premolar bölgesinde, sonra da mandibular anterior bölgede ve maksillada görülür. 30-50li yaşlarda görülür, 20 yaşın altında genelde görülmez. radyolojik olarak uniloküler veya multiloküler olabilir. genelde sürmemiş bir diş ile beraber görülür. unilokülerse sınırları belirgin radyolusent alan şeklindedir, eğer multilokülerse bal peteği veya sabun köpüğü görünümündedir. diş köklerinde rezorbsiyon yapması nadir değildir, köklerde bıçakla kesilmiş gibi rezorbsiyon olur. tedavisinde genelde çenenin bir bölümü rezeke edilir.
  
  bunun ardından %13 oranında unikistik ameloblastom tipi görülür. polikistik tipine göre daha genç insanlarda ortaya çıkar (16-20 yaşlarda). genelde unilokülerdir ve gömük bir dişle beraber bulunur. polikistik tipten daha az agresiftir bu yüzden tedavisinde çenenin daha az bir kısmı eksize edilir.
  
  ameloblastomun 3. tipi periferal tiptir. ekstraosseöz görülür, yani yumuşak doku ve gingivada oluşur. görülme sıklığı tüm ameloblastomlar içinde %1 kadardır. mandibulada maksillaya göre iki kat daha fazla görülür. erkeklerde daha çok bulunur. lezyonun üstü ülsere veya eritemli olabilir ve makroskobik olarak pembe-gri bir kitle halindedir. invaziv karakter göstermez, lokal eksizyonu yeterlidir.
  
  bunların dışında görülen tip de malignant ameloblastomdur. adı üstünde maligndir ve metastaz yapabilir.
• epitelyal kökenli benign odontojenik tümör. daha çok mandibular posterior bölgede görülür. sabun köpüğü görüntüsü radyografta karakteristiktir. 3.-4. dekadlarda daha sık rastlanırken, 18 yaş altında nadir görülür. multilokülerdir, ancak uniloküler olan tipleri de mevcuttur. asemptomatik, iyi sınırlı radyolusent alanlar radyografta görülür. yavaş büyüme eğilimindedir. ilk klinik bulgusu şişliktir. nüks ihtimali vardır ve infiltratif tarzda büyür. kemikte ekspansiyon yapabilir. tedavisi rezeksiyondur. rezeksiyon esnasında lezyon ile beraber etrafındaki 2cm sağlam kemik dokusu da alınmalıdır.
• odontojenik tümörler içinde odontoma ile birlikte en sık görülen tümördür.
  seks ayırt etmez.
  mandibulada molar bölgede, maksillada anterior bölgede görülür. ancak mandibulada görülme olasılığı daha yüksektir.
  yavaş büyür, çoğunlukla klinik semptom vermez, hastalar yüzlerinde şişlik olduğunda farkederler.
  sekonder enfeksiyon yoksa ağrı çok nadir oluşur.
  benign tümörler gibi ekspansiv değil malign tümörler gibi infiltrativ büyür ancak metastaz yapmadığı için yarı malign olarakta bilinir.
  
  radyografide radyolüsent yuvarlak, uni/multilokuler olarak bal peteğı veya sabun köpüğü görünümü verir. etkilenen dişlerin kök uçlarında bıçakla kesilmiş gibi muntazam rezorbsiyon vardır.
  
  tedavisinde sağlam sınırlar bırakacak şekilde geniş eksizyon yapılır.
• ameloblastom çeşitli gelişim aşamalarındaki enamel organ ve fibröz stromalı epitelden gelişen odontojenik bir neoplazidir. bu tümör çene bölgesinde görülür, iyi huylu olmasına karşılık lokal yayılım gösterir. ameloblastom, maksilla ve mandibuladaki tümörlerin %1’ini ve odontojenik kaynaklı tümörlerin %11’ini oluşturur. ortalama 30-50 yaşları arasında sıktır. ameloblastoma bening epitelyal neoplazmdır ve odontojenik tümörlerin %10 kadarını oluşturur. bu neoplazmlar dental foliküler epiteli de içeren odontojenik epitelin değişik kaynaklarından gelişirler ve lokal olarak agresif davranış gösterirler. kadın erkek oranı eşittir. amelobastomalar genellikle hayatın 3-5. dekatında görülmelerine karşın tüm yaşlarda görülebilirler. hastalar genellikle yavaş büyüyen ağrısız kitleyle gelirler.
  vakaların %80 kadarında ameloblastomalar mandibula gövdesinin posteriorunda ve ramusunda ortaya çıkarlar. lezyon boyutları değişik olabilir.