• amerikan isimlerinin kökenlerinde dünyanın birçok yerinden özellikle coğrafyamızdan gelen etimolojik kökenlerinin şaşırtıcı hikayelerini okuyalım.

    amerikan isimleri

    ------
    cermen, kelt ve pagan kökenli isimler

    anglosakson kültürün atası olan cermen kültüründen, kelt ve viking kültürleri ile pagan dönemden günümüze kadar ulaşan bazı çok popüler isimler var.

    ortaçağ avrupasında cermen erkek isimleri oldukça popüler hale geldi. öyle ki 1200 – 1700 yılları arasında anglo-sakson erkelerin yüzde 80’inden fazlasının isimleri, henry, robert, william, richard, thomas veya john’du. ingilizce’deki ‘’tom, dick and harry’’ deyiminin ‘herkes’ anlamına gelmesi bundan dolayı… belkıs akkale’nin ‘herkes’ yerine ‘ayşe-fatma-hayriye’yi kullanması gibi. bizde ‘ali-veli’ veya ‘ahmet-mehmet’ gibi versiyonları da var. fransızlar ‘pierre et paul’ ve almanlar, ‘heinz and kunz’ (heinrich ve conrad’ın kısaltmaları) deyimlerini kullanır.

    aslında cermen kökenli isimlerin çoğu da daha çok pagan dünyanın doğayla irtibatına uygun anlamlara sahip. örneğin, adolph ve rudolph, sırasıyla ‘asil kurt’ ve ‘şanlı kurt’ demek. birincisinin adolf, alf (iskandinav evreninde), aike, adolfo gibi yazılışları da varken ikincisinin rudy, rodolfo gibi versiyonları da kullanılır.

    viking dillerinde ‘bilge kurt’ anlamına gelen ‘radulf’, norman işgali sonrasında britanya’ya ralph şeklinde geçmiş. ralph waldo emerson’dan dolayı 19’ncu yüzyılda yeni dünya’da da oldukça popülerlik kazanmış. aynı isim latin dilleri evrenine ise ‘raul’ olarak geçmiş.

    bernard bizim ‘iriyarı’nın anlamsal karşılığı olarak ‘ayıvari’ demek. barney ise bernard’ın değişmiş bir versiyonu. bernardo, bernardino, bent gibi versiyonları var.

    ortaçağ anglo-sakson evrenindeki 6 popüler isimden sadece thomas ve john, hristiyanlık kökenli. diğer dördü pagan cermen isimler.

    henry, eski cermen dilinde ‘bey’, ‘ağa’ anlamına geliyor. almanların ‘heinrich’i, italyanların enrico’su, hispanik kökenlilerin enrique’si, iskandinavların henrik’i, hollandalıların ‘hendrik’i de henry’nin karşılıkları… ‘harry’ de henry’nin bir versiyonu. fransız aksanının ‘r’ ile birlikte gelen ‘n’ harfini yutmasının meyvesi. harrison da ‘harry’nin oğlu’ demek. harriet ve henrietta bu ismin en popüler kadın versiyonları. ‘hank’ ise amerikan kültüründe adı ‘henry’ olanlar için yakınları ve dostlarınca kullanılan kısaltma. italyanlar ‘enzo’ şeklinde de kısaltabiliyor.

    robert ve richard iki norman ismi. birincisi ‘robin hood’ ile diğeri ise ‘aslan yürekli rişar’ ile yaygınlık kazanmış.

    richard, ‘kral’ ‘han’ gibi anlamlara gelen ‘ric’ ile ‘cesur, sıkı’ anlamına gelen ‘hard’ın birleşiminden oluşmuş bir isim. yani kısaca ‘erhan’ diyebiliriz. biz, fransız telaffuzunu taklitle ‘rişar’ diyoruz bu isme. futbol spikerlerimiz ise ‘reykart’ diyor. latin kültürdeki karşılığı ‘ricardo’ veya ‘riccardo’. amerikan kültüründe bu ismi taşıyanlara samimi oldukları insanlar “dick“, “dickie“, “rich“, “richie“, “rick“, “ricky” gibi kısaltma lakaplarından biriyle hitap eder.

    robert, cermen dilinde ‘şanlı ışık’ anlamında bir isim. ismi robert olanlar, dostlarınca günlük dilde bob, bobby veya bert şeklinde çağrılır. rupert de bu ismin bir versiyonu. ispanyolca, italyanca ve portekizcedeki karşılığı ise roberto. fransız dokunuşuyla ‘robin’ şeklinde bozulmuş bir versiyonu kendi başına bir isme dönüşmüş. sadece erkek ismi olan robert’ın aksine robin, ‘hercins (unisex)’ bir isim. kadınlar arasında da bu ismi taşıyan sayısı da son çeyrek yüzyılda hızla artıyor.

    ‘bert’, günümüz ingilizcesindeki ‘bright’ın (aydın, ışıklı)’ etimolojik kökeni. osmanlı türkçesinde ‘ruşen’ isminin, halk dilinde ‘ziya’nın karşılığı gibi. türkçe isimlendirmede ışığı çokça ‘ay’ veya ‘nur’ ile sembolize ettiğimiz için içinde ‘bert’ geçen isimlerin türkçe karşılıklarını ‘ay’lı ‘nur’lu ‘ziya’lı düşünüyorum. örneğin ‘albert’i ‘ziyaeddin’ diye çevirmekten kendimi alamıyorum. ‘vatanın ışığı’ anlamına gelen lambert’i ‘ayhan’ diye çevirmekte bir çekince görmüyorum.

    bu ismin kökeni tek başına, ‘bertha (aynur)’ kadın ismiyle de karşımıza çıkıyor. anglo-sakson bir isim olan bertha’nın latin dillerindeki (ispanyolca, portekizce, italyanca) karşılığı ise ‘clara’. clara’nın fransızca dünyasından yayılan claire versiyonu da popülerdir.

    eski cermen dillerindeki ‘irade’ anlamındaki ‘will’ ile ‘koruyucu’ anlamındaki ‘helm’in birleşmesiyle oluşan ‘güçlü iradeli koruyucu’ anlamındaki ‘william’ da pagan çağ kökenli bir başka popüler isim. will, willy, bill, billy gibi kendisi kadar popülerleşmiş kısaltmaları da var. wilma bu ismin kadın versiyonu. günümüzde cermen kökenli bazı avrupa dillerinde wilhelm, ispanyolcada guillermo, irlanda dilinde liam gibi karşılıkları da var.

    gerard veya gerald en eski cermen isimlerden biri. bu ismin bozulmuş bir versiyonu olan garrett kendi başına bir isme dönüşmüş. bütün erken dönem cermen isimler gibi ayrı anlama sahip iki kökten oluşur. ‘ger’ yani mızrak ve ‘hard’ yani ‘sıkı, güçlü, cesur’. latin dilleri evreninden gerardo, almanca evreninden gerhardt, italyancadan giraldi, fransızcadan giraud şekilleriyle de amerika’ya taşınmış. ingilizce’de gerry ve jerry şeklinde kısaltması yapılırken, hollanda dilinde gert veya geert, almancada gerd şeklinde kısaltmaları da var.

    arthur, isminin anlamsal kökeni hakkında kimse bir şey bilmiyor. altıncı yüzyılda saksonların işgaline direnişin efsanesi anlatılan ve gerçekte yaşayıp yaşamadığı bile bilinmeyen briton kralı arthur ile doğduktan sonra britanya’da ortaçağ’da popülerlik kazanmış bir isim.

    ‘asalet’ anlamına gelen alice’in kökeni, fransızca ‘adelais’ isminin kısaltılmış versiyonu olan alis. adelais isminin cermen evrenindeki karşılığı ise ‘adelaide’. bu cermen ismin adel, heidi, adela gibi kısaltılmış versiyonları da birer bağımsız isme dönüşmüş durumda. alice isminin victoria çağında popüler yapan iki faktörden biri lewis caroll’un alice harikalar diyarında masalı diğeri ise kralice victoria’nın kızı prenses alice’di. abd’de ise theodore roosevelt’in kızı alice ile popülerlik kazandı. son 50 yılda bu ismin alicia, alison gibi versiyonları da çok popüler isimlere dönüştü.

    ludwig, cermen dilinde ‘şanlı savaşçı’, ‘cesur savaşçı’ yani kısaca ‘alpay’ demek. bu isim ingilizceye ‘lewis’ ve fransızca’ya ‘louis’ olarak geçmiş.

    lawrence ismi ise fransızca ‘laurence’den ingiliz kültürüne geçmiş. onun kaynağı ise latince ‘lauretumlu kişi’ anlamındaki laurentius. bu ismin ‘laurent’, ‘lauren’, ‘lars’, ‘lenz’ şeklinde versiyonları da var. amerikan kültüründeki kısa versiyonu ise larry. aynı ismi hispanik kültürdekiler ise lorenzo veya ‘renzo’ şeklinde kullanıyor. yine italyan kökenliler de aynı şekilde ‘enzo’ diyebiliyor. loren, lorena, laurena gibi kadın versiyonları da kullanılıyor.

    ferdinand, ‘maceracı’, ‘seyyah’ gibi anlamlara gelen bir cermen ismi. avusturya habsburg hanedanlığının 16’ncı yüzyılda ispanya’daki egemenliği sırasında ispanyol dünyasına ‘fernando’ ve ‘hernando’ şekillerinde geçmiş.

    anglo sakson dünyadaki en popüler erkek isimlerden biri olan alan ile ilgili olarak britanya’da çok farklı köken teorileri var. kelt dillerinde ‘kaya’, ‘yakışıklı’ gibi anlamlara geldiği teorisi güçlü. bunun yanı sıra, 4’ncü yüzyılda orta asya’dan avrupa’ya göçen alan kavminden geldiği yönünde bir teori de var. alanların bir kısmının bugünkü fransa’nın bir bölgesine yerleşmesi ve bunun da fransız erkek ismi alain’in kökeni olduğunu belirtir bu teori. buna göre alan ismi daha sonra normanların britanya’yı işgali ile buraya taşındı. ismin allan, allen, alen gibi versiyonları da var. alana, alaina, alayna gibi kadın versiyonları da sıkça karşımıza çıkabilir.

    anglo sakson evreninde ‘servet’ anlamına gelen ‘ed’ kökü, bir çok isimde karşımıza çıkar. edward ‘servetin koruyucusu’ demek. ‘edmund’ ismi de aynı anlama gelir. latin kökenlilerde ‘eduardo’ olarak görürüz bu ismi. ‘edgar’ ‘pahalı mızrak’ anlamına gelirken, ‘edwin’ de, zengin dost anlamına gelir. almanların, ‘servet’ anlamına gelen otto ismi ise özellikle bismarck sonrası abd’deki alman kökenliler arasında da yaygın şekilde kullanılır olmuş. amerikan kültüründe ismi edward olanlar ted, teddy, ned, ed, edwin veya eddie gibi kısaltmalarla çağrılır.

    ‘kartal gücü’ anlamındaki arnold, normanların britanya’ya taşıdığı eski cermen isimlerden biri. ortaçağda popülaritesini yitiren isim, 19’ncu yüzyılda küllerinden yeniden doğmuş.

    alfred ismi de 9’ncu yüzyılda aynı isimli ingiliz kralı sayesinde popülerleşmiş bir isim. cermen mitolojisindeki ‘elf’ ile vekil anlamındaki ‘rad’in birleşmesiyle oluşmuş. ‘elf vekili’ gibi bir anlamı var. latino evreni bu ismi alfredo şeklinde kullanıyor.

    roger, eski cermen kültüründe ‘tolga’ isminin karşılığı.

    charles bir başka popüler erkek ismi. biz fransızların telaffuzu ile bu ismi ‘şarl’ olarak da biliyoruz. sessiz sinema düşkünlerimiz içinse her daim ‘şarlo’… charles isminin, alman dünyasındaki karşılığı karl ve hispanik dünyadaki karşılığı ise carlos. doğu avrupa’da ‘karol’ şeklinde de kullanılan bu isim, güneydoğu avrupa dillerinde ise ‘kral’ oldu. biz de ‘kral’ı onlardan aldık.

    ismin etimolojik kökeni kadim cermen dilinde ‘özgür adam’ anlamına gelen ‘karlaz’ sözcüğü. onun kökeni ise cermen öncesi ana hint-avrupa dilindeki ‘karaz’. bu, bizim argomuzun iran kültüründen aldığı ve ‘serbest ve lakayt takılan’, ‘alık’ gibi anlamlara da gelen ‘keriz’in de kökeni olabilir. bakmak lazım. aynı sözcüğün zaman içinde iki ayrı coğrafyanın birinde krala, birinde kerize evrilmesi olasılığı keyif verici. hint-avrupa dilleri tarihçisi julius pokorny ise, ‘karl’ın ‘aksakal’ veya ‘muhitin yaşlı büyüğü’ gibi anlamlara da sahip olduğunu belirtiyor. aile büyüklerine ‘kal’ diyen ve hint-avrupa dil ailesinin bir üyesi olan kürtçenin bu olasılığa kaşını kaldırarak bakması olası…

    almancadaki karl’ın amerikan kültüründe carl şeklinde bir versiyonu da yaygın. carla, karla, carole, caroline, carolina, charlene ve charlotte ise aynı ismin kadın versiyonları. carrie adı ise caroline adının kısaltma lakabıyken bağımsız bir isme dönüşmüş. charles isminin ‘charlie’ şeklinde kısaltması ise abd’de son yıllarda hem kız hem erkek çocuklarına veriliyor. ingiliz kültüründe ise daha çok erkek çocuklarına veriliyor. charlotte isminin, lola, lottie, lotte gibi kısaltmaları da var. amerikan kültüründe ismi charles olanlar, dostlarınca ve yakınlarınca ‘chuck’ diye çağrılır genelde.

    geoffrey, cermen dilinde ‘tanrının selamı’, ‘tanrının barışı’ veya ‘tanrımisafiri’ anlamına gelen ‘gottfried’ın anglo saksonlaşmış hali. bildiğiniz ‘abdusselam’ yani. abd’de daha yaygın kullanılma şekli jeffry. bu ismin popüler kısaltması ise jeff . ‘jeffry’nin oğlu’ gibi bir anlama gelip, normalde soyadı olan jefferson ismi sonradan isme de dönüşmüş. bunun tek nedeni ise thomas jefferson değil…

    henry mencken, 18’nci yüzyıl ortalarına kadar amerikan toplumunda erkek çocuklarına annenin soy ismini de göbek isim olarak takma geleneği yüzünden, stanley, cecil, howard, douglas ve duncan gibi anglo sakson kültürünün soy isimlerinin, amerikan toplumunda isim olarak da yaygınlaşmasının gerekçesi olarak kaydediyor.

    cermen kültürün ‘cesur vekil’ veya ‘cesur müdafi’ anlamına gelen konrad ismi anglo sakson dünyada karşımıza conrad şeklinde çıkıyor. kurt ismi ise bu ismin kısaltılmış versiyonundan türetilmiş ve sonradan kendi başına bağımsız bir isme dönüşmüş. howard ise, eski iskandinav dilinde, aynı anlama gelen bir isim.

    bir başka cermen kökenli isim raymond, ‘bilge lider’, ‘koruyucu’ gibi anlamlara geliyor. raymond, ramiro, rayner, rein, reingard hep bu isimle aynı anlam kökünden türemiş isimler. aynı isim hispanik kültürde olanlarda ise ramon olan karşımıza çıkar. bu ismin halk dilinde kısaltılmış versiyonu ‘ray’ ve kadın versiyonu ise ramona.

    ‘yürek’, ‘vicdan’, ‘zeka’ gibi anlamlara gelebilen cermen ismi hugh, latin dillerine ‘hugo’ şeklinde geçmiş.

    pagan dönemden beri kullanılan bir başka isim ise ‘yavru kurt’ anlamına gelen kelt kökenli ‘conan’.

    erik veya eric ise, iskandinav kralı kızıl erik ile popülerleşmiş bir isim. ‘daimi’ anlamındaki ‘ei’ ve ‘hükümdar’ anlamındaki ‘rikr’in birleşmesiyle oluşmuş bir isim. frederic william farrar’ın 1858 tarihli ‘eric, or little by little‘ adlı çocuk romanı ile ingilizce kültür evreninde de popüler bir erkek ismine dönüşmüş. erica veya erika şeklinde kadın ismi versiyonu da vardır.

    lee, eski ingilizcede ‘çayır’, ‘mera’, ‘tarla’ anlamına gelen ‘leah’tan türemiş bir soyadıydı. abd’de ise kuzey güney savaşında güneylilerin komutanı olan robert lee’nin soyadı, sonraki yıllarda ona hayran güney eyaletlerinde hem kız hem de erkek çocuklarına takılan popüler bir isme dönüştü. ismi lee olan sarışınlara bakıp bakıp ‘bunun neresi uzakdoğulu’ diye düşünmeyin diye bunu da kayda geçeyim.

    normalde coğrafi bir zemini ima eden bu kök, yer isimlerinin çocuklara verilmesi furyası nedeniyle çok sayıda isme kaynaklık eder. örneğin lord kimberley’nin adının verildiği güney afrika şehri kimberley, 20’nci yüzyılın ortalarından itibaren popüler bir kız adı oldu. kısaca ‘kim’ diye hitap edilir bu isimdekilere. bu isimden esinlenilerek kehribar’ taşının ingilizcesi ve arapçası olan ‘amber’den üretilmiş ‘amberly’ de bir başka kız ismi. diş budak (ash tree) ağaçlı tarla anlamındaki bir soyadı olan ashley de zamanla bir isme dönüşmüş. abd’de 1960’lara kadar erkek çocuklarına takılırmış ama son 50 yıldır çoğunlukla kız ismi olmuş. beverly de ‘kunduz çayırı’ anlamındaki ingiliz kenti beverly’den dolayı isimleşti. 19’ncu yüzyılda daha çok erkek ismiymiş. george barr mccutcheon’ın 1904 tarihli ‘beverly of graustark’ adlı romanı ile popüler bir kız adına dönüşmüş.

    kelt kökenli ross ismi de normalde yer adıyken önce soyadına ardından isme dönüştü. sheldon ismi de aslında ‘sarp yamaçları olan vadi’ anlamında bir yer adı. ancak sonradan önce soyadına sonra isme ve big bang theory sonrası fiile dönüştü.

    şehir isimlerinin isim olarak konulması geleneği son yıllarda daha güçlendi. sydney, alexandria, paris, phoenix ve hatta london ve brooklyn isimli gençlere rastlamamızın nedeni bu.

    jennifer, güney batı ingiltere’de konuşulan ve kelt dillerinden biri olan kernevekçe’de ‘peri’ anlamına gelen gwenhwyfar’dan geliyor. jen, jenny, jenna gibi kısaltmaları var.

    donald, kelt dilinde ‘hakan’, ‘dünya lideri’ demek. cilve üstüne cilve… 20’nci yüzyıl başına kadar iskoç kökenliler arasında kullanılırken, son yüzyılda diğer kültürlerden amerikalılar da kullanmaya başladı. don, donny, donnie gibi kısaltmaları yapılır.

    cermen kökenli bir isim olan frederick ise anlamsal olarak türkçedeki ‘orhan’ın karşılığı.

    ronald, eski norveçce ‘ferman’ anlamındaki rögnvald’ın iskoç dilindeki söylenişi. aynı şekilde de anglikanize olmuş. reynard, reinhard ile de akraba bir isim. ronald’ın ron, roni, ronnie gibi kısaltılmış formları var. son yüzyılda rona (rhona) şeklinde feminen versiyonu da yaygın. yine aynı ismin fransız renault ve alman reynold versiyonları da var. ispanyol ve portekiz dili evrenindeki karşılığı ise ronaldo. portekizcede, aynı ailede birden fazla ronaldo olduğunda, genç olanlara ‘ronaldocuk’ anlamında ‘ronaldinho’ denir. paulinho, serginho, coutinho, robinho gibi brezilya isimlerinin ortak ve küçük sırrıdır bu. amerikalılar ise ismin yanında ‘junior’ anlamında ‘jr’ ekleyerek çözüyor bunu. dallas dizisi kuşağı ise jr’ı (ceyar) kötülüğün sembolü gibi görür.

    yeri gelmişken kısa bir parantez açayım. amerikalılar, ‘evcil isim’ anlamında ‘pet name’ diyor. yani bir kişinin dostlarınca ve yaşı ondan büyükçe kişilerce çağrılma şekli.

    bazen isme bir küçültme eki takılmasıyla oluyor. amerikan kültüründe sıça ‘-y’ ekiyle yapılır bu. john isminin johnny, daniel isminin danny olması gibi. farklı dillerde farklı eklerle de yapılır. örneğin;

    italyanların ‘-ino’, ‘-ina’ ekiyle (georgino, georgina gibi…) yaptıklarını, fransızlar, ‘-ette’ ekiyle (jeannette, paulette, antoinette) yaparlar. yine fransızlarda, ‘-on’ (alison, ninon) ve ot/otte ekleriyle de (charlot, charlotte, margot) yapılabilir.

    ispanyollarda ise ita/ito ekleriyle isim küçültme yapılır. anita, carlito, pepito gibi…

    yine, hollandalılarda -je/-the ekleri (antje, liesje and maartje); irlandalılarda -an/-in ekleri (aidan, kevin, máirín, ryan); polonya ve çekyalılarda -ek (bolek, jarek, marek, jurek ve radek); ruslarda -şa eki (maria-maşa, mikhail-maşa, natalie-nataşa) macarlarda -ska (annuska, juliska ve mariska); diğer bazı avrupa dillerinde -ka/-ko eki (branka, ıvanka, stanko ve zlatko); türkçede –cık/-cik eklerinin yanı sıra modern çağda –can eki (mehmetçik, fatmacık, alican); kürtçede –o eki (ahmedo, şakiro) yaklaşık olarak aynı fonksiyonu icra eder.

    harold, cermen dilinde ‘güçlü ordu’ anlamına gelen ‘hereweald’ın zamanla değişmiş hali. walter ise ‘orduların hakimi’ anlamına gelen eski bir cermen adı. wat, walt gibi kısaltmalara uğrar. fransızca evreninde gaultier, hispanik evrende gutierre şeklini almış bu isim.

    frank ismi, aslında günümüzde fransızların da ataları arasında olan cermen kavmi franklardan geliyor. ‘özgür insan’ gibi bir anlama gelen bu ismin asıl hali francis. fransızlar ‘françois’ (fransua) diyor, almanlar ise ‘franz’… ‘fransa’ aslında bu ismin dişi versiyonudur. latin evreninde francesco ve franco versiyonları var. hristiyan dünyada ismi popüler yapan fransiskan keşişleri tarikatının kurucusu ünlü aziz asisli fransis’dir. baba tarafından frank kavminden olduğu için bu şekilde isimlendirilmiş. hispanik kültürün adı ‘francisco (fransisko)’ olanlara ‘paco (pako)’ demesinin kaynağı ise takipçilerinin aziz fransis’e latince ‘pater communitatis (cemiyetimizin babası)’ demeleri. paco da hispanik kültürdeki ‘küçültme’ ekiyle paqito veya kızlarda paqita’ya dönüşür. francisco adının hispanik dünyadaki bir başka kısaltması ise ‘pancho (panço)’. yine, ‘franklin’ de bu kökle ilgili bir isim. asillerden olmayıp da özgür olan mülk sahiplerine denirmiş.

    kane’ ismi, ‘savaş’ anlamına gelen kelt ismi cathan’ın anglo saksonlaşmış hali.

    ---------
    kutsal kitap kökenli isimler

    batı hristiyan toplumunda incil’den çocuklarına isim bulma geleneği sanıldığı kadar eski değil. protestanlığı doğuran reformasyon ile başlamış bir gelenek bu. öncesinde, çocuk isimlendirmesinde dini etki, sadece yortusu, azizler takviminde, bebeğin doğum gününe denk gelen aziz’in adının verilmesi ile sınırlı.

    17’nci yüzyıldan itibaren püriten sofuların dindarlığı, ezra, hiram, ezekial, zachariah, elijah gibi kutsal kitap kaynaklı isimlerin yeni dünya’da hızla yaygınlaşmasına neden odu. incil’de geçen her kelimeden isim koyma geleneği aldı yürüdü. öyle ki abd’de bir dönem kız çocuklarına faith, hope, prudence takma akımı, bizde 80’li yılların sonunda oluşan merve-büşra-kübra akımından bile çok daha güçlüydü.

    ibranice kökenli isimler, müslüman kültürünün egemen olduğu coğrafya gibi abd’de de yaygın bir kullanıma sahip. sonu ‘tanrı’ anlamındaki ‘el’ ile biten birçok isim ibranice kökenlidir. örneğin bazı dillerde ımmanuel versiyonu olan ispanyolcada ise ‘manuel’ denen ‘emanuel’ ismi ‘tanrı bizimle’ demek. ispanyol kültüründe ‘manu’ ismi de aslında manuel’in kısaltmasıdır. emanuela, manuela gibi kadın versiyonları da var.

    cebrail isminin karşılığı olan gabriel ‘gücümü tanrıdan alıyorum’ demek. gabriela ise bu ismin kadın versiyonu.

    mikail isminin karşılığı olan michael, ‘tanrının benzersiz olduğunu’ ima eden bir isim. incil’de şeytana karşı cennet ordularının komutanı gibi tasvir edildiği için, tarih boyunca hristiyan askerlerin azizi kabul edildi. mike, mic, micky, mick kısaltmaları var. rusça mikhail, bazı doğu avrupa dillerince mihail, ispanyolca miguel gibi versiyonları olan michael abd’de 20’nci yüzyıl boyunca en popüler erkek ismi oldu. kadın versiyonu ise genel olarak michelle’dir. mitchel, michael’ın bir başka söyleniş şeklidir ve kısaca micth kullanılır bu isimdekiler için.

    kutsal kitap’ta bir başka üst düzey melek adı olan raphael veya rafael ise, ingilizce evreninde hiçbir zaman popülerlik kazanamadı. bununla beraber avrupa ülkeleri veya latin amerika kökenli amerikalılarda sıkça rastlanılabilecek bir isim.

    samuel, ibranice’de, ‘tanrının adı’, ‘tanrı buyurdu’ gibi anlamlara gelen bir isim. yaygın yanlış kanının aksine bizdeki ismail’in karşılığı değil. bizdeki ismail’in karşılığı ıshmael.

    samuel, reformasyondan sonra hristiyan dünyada popülerleşen isimlerden biri. günlük dilde sam, sammy gibi kısaltmaları var. samantha adı da, samuel ile eski yunancada ‘çiçek’ anlamına gelen anthos’tan türetilen kadın adı anthea’nın birleşmesiyle oluşturulmuş popüler bir kadın ismi.

    eski yunancada ‘duru’ veya ‘aydınlık’ gibi anlamlara gelen phoebe ise aslında yunan mitolojisinde bir titan’ın adı. artemis’in büyükannesi. reformasyon’dan sonra hristiyan dünyada bu ismi popüler kılan ise, incil’de geçen bu isimdeki erken dönem hristiyan kadın lider. shakespeare, phebe şeklinde kullanmış. bu arada phoebe deyince aklıma geldi; chandler, ‘kandilci’ demek. büyük olasılıkla soyadlarının göbek isim olması furyasında isim olmuş. hepinizin aklına gelen karakter gibi, özel bir öyküsü yok yani…

    jesus, ibranice’de ‘kurtarıcı’ anlamına gelen joshua’nın (caşua) yunanca söylenmiş şeklidir. anglo sakson dünyada oğluna jesus adı verme geleneği yoksa da hispanik amerikalılarda ‘hezus’ diye telaffuz ettikleri bu ismi taşıyan çoktur. hispanikler ismi jesus olanlara günlük dilde ‘chucho’ diye hitap eder.

    isa’nın bir başka adı ise ‘mesih’ anlamındaki ‘chris’tir. yunanca ‘hristo’nun anglinakize olmuş halidir bu. chris, kris, chip (ismi charles olanlar da bazen chip diye kısaltılır) gibi kısaltmaları var.

    christian ismi ‘’isa’nın takipçisi’’ anlamına geliyor. portekizcede cristiano, kadınlarda christa, christina, krista, danimarkalı kadınlarda christen (c ile yazılıyor), kristine, kristina, christina gibi versiyonları var.

    christopher ise ‘isa’nın destekçisi’ anlamına gelen yunanca hristoforos isminin batı dillerine geçmiş telaffuz şeklidir. kristofer şeklinde yazan kültürler de var. hispanik versiyonu ise cristobal’dır.

    ve tabii ki peygamber isimleri de amerika’nın isim kültüründe oldukça geniş bir yer kaplar.

    bunların belki de en popüleri olan john islam kültüründe ‘yahya’ diye adlandırılan isim. ingiliz veya amerikalı john, leh ya da flemenk jan, alman hans, fransız jean, italyan giovanni veya gianni, ispanyol juan, fin dilinde johannes ya da joni, slav dillerde ivan, jan ve ivo, keltik dillerde sean veya shawn, portekizli joão, yunan yannis veya ioannis hep yahya isminin karşılıkları. kadınlarda ise johanna, jane, janet gibi versiyonları var.

    bu arada ‘jon’un ‘john’ ismiyle bir ilgisi yok. jon, bizde ‘hüdaverdi’, ‘tanrıverdi’, ‘allahverdi’ veya ‘hudeyda’ isimleri ile aynı anlama sahip ‘jonathan’ın kısaltılmış versiyonu. jonathan’ın abd’de ‘jon’ dışında ‘nate’ şeklinde kısaltması da kullanılır.

    ‘tanrıverdi’ anlamına yakın başka isimlere sahip amerikalılar da var. eski yunan kökenli ‘theodore’ isimi de ‘tanrıverdi’ demek. yine, ibranice kökenli matthew (mathias) ve nathaniel, arap amerikalılarda karşımıza çıkan ataullah veya kadın isimleri dorothy ve godiva da ‘tanrıverdi’ anlamındaki isimler arasında. theodore’un kadın versiyonu theodora, günlük kullanımdaki kısa versiyonu ise teo’dur. theodore ismi rus kökenli amerikalılarda ‘fyodor’, bulgar kökenli amerikalılarda ‘todor’ şeklinde karşımıza çıkar.

    bir başka popüler peygamber ismi de yusuf’un karşılığı olan joseph’tir. bu ismin günlük dilde jo, joe, joey gibi kısaltmaları var. alman kökenliler ise sepp şeklinde kısaltır bu ismi. yusuf, ispanyolca versiyonu jose (hoze), italyanca versiyonu giuseppe ile de bu kültürlerden amerikalılarda karşımıza çıkar. italyanlar ismi giuseppe olan dostlarına kısaca ‘peppe’ der. hispanik kültürde de bu taklit edilir ve jose olanların ismi, ‘pepe’ şeklinde de kullanılır. orada da durmaz, pepito diye bir daha küçültürler.

    abraham, ibrahim’in batı dillerindeki söylenişi. kelime olarak ‘herkesin atası’ anlamındadır. doğu avrupa kültürü kökenli abram versiyonu da yaygındır. abe ve avi gibi kısaltmalarıyla da karşımıza çıkar. abraham lincoln ile abd’de bir dönem oldukça popülerleşmiş. ibrahim’in eşinin ‘asil kadın’ anlamındaki ismi sarah da yaygın bir kadın adıdır. sera, sally, sarina, sara gibi kısaltmaları da var. ibrahim’in iki oğlundan ısaac (ishak) daha popülerdir. zac, zach şeklinde kısaltılır. ıshmael (ismail) ise moby dick romanına rağmen çok yaygın değil.

    rebecca, ishak’ın eşi refika’nın hristiyan dünyadaki karşılığı. reformasyondan sonra hristiyan dünyada popülerleşti ve 17’nci yüzyılın püriten sofularında popüler bir kız adına dönüştü. rebeka, becky gibi versiyonları da var.

    ibrahim’in torunu olan yakup ve ailesi de oldukça verimli bir isim kaynağı olmuş. amerikan toplumunda yakub’un birebir karşılığı olan ‘jacob’ ismi, ibranice orijinali ‘ya‘aqov’un avrupa dillerinde aldığı şekil. çok popüler bir erkek adı olan james ismi de, yakup’ isminin biraz değişmiş bir başka versiyonudur. yakup’un latince karşılığı olan ıacomus, eski fransızca’ya james olarak geçip oradan da anglo sakson dünyaya aynı şekilde transfer olmuş. jim, jimmy, jake, jack, jamie hep james isminin kısa versiyonları. yine yakup’un karşılığı olarak fransızca kökenli jacques ve dişi versiyonu jacqueline de sıkça karşımıza çıkar. james’in ispanyolcadaki karşılığı ise jaime. bunun yanı sıra, yakub’un hispanik kökenliler arasında ‘tiago’ veya ‘thiago’ şeklindeki versiyonu da yaygındır. hispanik kültürde santiago (saint yago’nun birleşik hali) ve santiago’nun daha hızlı söylenişinin zamanlı kısalmış versiyonu diego veya san diego olarak da karşımıza çıkar yakup ismi.

    yakub’un 12 oğlunun en genci olan benjamin’in (bünyamin) adı ibranice ‘güneyin oğlu’ anlamına geliyor. hristiyan dünyada protestan reformasyonundan sonra yaygınlık kazanmış. bu isimdekilere dostları genellikle ‘ben’, ‘benny’, ‘benji’ gibi kısaltmalarla hitap eder.

    rachel ismi de, yakub’un ikinci karısı, bünyamin ve yusuf’un anneleri rahil’in (rahel) batı dünyasındaki karşılığı. ibranice ‘koyun’ anlamına geliyor. portekizce rakuel, ispanyolca ve italyanca raquel, rusça rahil, fransızca rachelle (raşel), iskandinav dillerindeki rakel gibi versiyonlarını taşıyan amerikalılara rastlamak da mümkün.

    yakub’un en büyük oğlu olan reuben de ismiyle hala yaşıyor. aynı zamanda aaron (harun) ve moses (musa) peygamberlerin dedesi olan üçüncü oğlu levi de amerikan toplumunda çok sayıda erkeğin adını taşıdığı biri. yakub’un beşinci oğlu ‘dan’ın adı da hala yaşıyor. yani tanıştığınız her dan, otomatik olarak ‘daniel’in kısaltması olmayabilir.

    adam, adem’in karşılığı oldukça popüler bir erkek ismi. italyan kökenlilerde adamo, hispanik kökenlilerde adan veya kısa formuyla ‘addy’ olarak da karşımıza çıkabilir. adem’in, ilk cinayeti içeren kıssalarıyla ünlü iki oğlu abel (habil) ve cain (kabil) ile eski ahit’e göre üçüncü oğlu seth (şit peygamber) de yine isimleri yaşayan peygamber kuşağı kişileri arasında. adem’in eşi eve (havva), ibranice ‘nefes’ anlamına gelen kökten gelen bir isim. helen dünyası ‘zoe’ şeklinde tercüme etmiş bu ismi ki eski yunanca’da ‘yaşam’ anlamına geliyor. farklı kültür coğrafyalarından gelen eva, evita, hava, evelia gibi versiyonları da var.

    türkçe’de davud dediğimiz peygamberin ismi olan david en popüler erkek isimlerinden biri. dave, davy, davey kısaltılmalara uğrar.

    elizabeth, ibranice ‘elişeva’nın yunanca’ya geçişinde aldığı şekil. elişeva, tevrat’a göre harun’un eşidir. incilde ise zekeriya’nın eşi ve yahya’nın annesi olarak anılır. islam inancında ise ‘işa’ diye geçer bu isim ve meryem’in annesi olan hannah’ın kardeşi, zekeriya’nın da annesi olarak kaydedilir. ısabella, ısabel, lisa, liz, elise, betty, beth hep elizabeth’in kısaltmaları veya değişmiş versiyonlarıdır.

    tevrat’ta anılan bir gelin olan ruth ismi de reformasyon döneminde hristiyan dünyada yaygın bir kız ismine dönüşür. ruth, dul kaldıktan sonra da yahudi kayınvalidesinin yanından ayrılmaz ve ‘sen nereye ben oraya, senin dinin benim dinim, senin halkın benim halkım’ der. yahudi doğmadığı halde yahudiliğe geçenlerin yahudiliğini kabul eden yahudi görüşünün dayandığı temel öyküdür. günümüz amerikasında, brooklyn ve new jersey’deki suriye kökenli bazı yahudi grupları dışında neredeyse bütün yahudi grupları, başka inançlardan isteyen kişilerin yahudilik dinine geçişini kabul eder. ‘ruth’ bu anlamda sosyal mesajı da yüksek bir isim.

    ibranice hannah da, püritenlerden beri yaygın bir kadın ismi. ‘tanrının lütfu’, ‘lütfiye’, ‘güzellik’ gibi anlamlara geliyor. latince evrenine anna, anne, ann, ana verisyonlarıyla geçmiş. meryem’in annesinin adının anne veya hannah olduğu kabul edildiği için hristiyan dünyada yaygın bir kadın adı. anne, ingiliz sosyal evreninde daha çok ‘ann’ şeklinde geçiyor. ‘ann’ isminin farklı bir söylenişi olan ‘nancy’ de son iki yüzyılda bağımsız bir isme dönüştü. ann isminin anette, anita, aneta, anabel gibi farklı versiyonları da kullanılıyor.

    natalie, latince ‘hz isa’nın doğum günü’ demek. türkçedeki ‘mevlüde’ ismi ile aynı anlamsal işlevi görür. rusça ismi natalie olan kızlarına ‘nataşa’ diye hitap eder. doğrudan bu şekilde adlandırıldıkları da olur. aynı ismin rus kültür evreninde taşa ve talya şeklinde kısaltma versiyonları da var.

    martha, arami dilinde ‘evin hanımefendisi’ anlamındaki marta’dan geliyor. incil’de geçen bir karakterin de adı olunca hristiyan dünyada popüler bir isim olmuş. kardeşi lazarus ile beraber isa’nın yeniden dirilişinin tanığı oldukları kaydediliyor.

    eski zamanlarda 6 ocak’taki epifani yortusuna yakın dönemde doğan erkeklere yunanca’da ‘tanrının tecellisi’ anlamında theophanes ve kızlara da theophania adı verilirmiş. tiffany buradan gelen bir isim. ortaçağ sıralarında bu gelenek yok oldu. adını new york’taki ünlü mücevher mağazasından alan 1961 tarihli ‘breakfast at tiffany’s’ filmiyle beraber kız çocuklarına ‘tiffany’ adı verilmesinde bir patlama yaşandı.

    isa’nın havarileri de birçok popüler ismin yaygınlık nedenidir.

    peter, 12 havariden biridir ve hristiyan kilisesinin kurucusu olması nedeniyle hristiyan dünyadaki en önemli dini şahsiyetlerden biridir. katolik inancında ilk papa olarak ve ortodokslukta birinci antakya patriği olarak görülür. asıl adı simon’dur. isa ona aramice ‘kaya’ anlamına gelen isimle hitap ettiği için ‘kaya’, yunanca’ya petros olarak çevrildi. latince petrus oldu. ispanyolca evreninde pedro, arapça esintili butros, rus etkili petro, fransız etkili pierre, italyan piero, ermeni bedros versiyonları ile de karşımıza çıkar. pierce, bu ismin değişmiş bir versiyonudur. amerikalılar bu isimden türettikleri ‘pete’ adını da yaygın şekilde kullanır.

    thomas, isa’nın 12 havarisinden birinin adı. aramice de ‘ikiz’ anlamına gelen, ‘ta’oma’nın yunanca incillerde bu telaffuzla kaydedilmesiyle batı hristiyan dünyada thomas oldu. tom, tommy, tommie gibi kısaltmaları da vardır.

    andrew, eski yunancada ‘adam’ ‘erkek’ anlamına gelen bir kökten doğan ‘andreas’ isminden ingilizce evrenine geçmiş bir isim. buradaki ‘erkek’ o günün kültürü çerçevesinde biyolojik cinsiyetten çok, ‘güçlü’, ‘cesur’ gibi anlamları ima eder. italyan kökenlilerde ‘andrea’ şeklinde kullanılır. diğer batı kültürlerinde ise ‘andrea’ genelde kız ismidir. iskandinav kökenliler anders, fransızlar andree, ruslar andrei, ispanyollar andreo veya andrés şekillerinde kullanır bu ismi. andrew, sıkça ‘andy’ veya ‘drew’ şeklinde kısaltmalarıyla da kullanılır. batı toplumlarının hepsinde yaygın olmasının nedeni ise 12 havariden birinin adı olması nedeniyledir.

    philip ismi, yunanca ‘atsever’ demek. ‘’philos (sevmek)’’ ve ‘’hippos(at)’’ sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuş. antik yunan’da at sahibi olmak, çok zenginlere özgüydü. dolayısıyla bu ismi taşımak bir tür asalet imasıydı. makedon kralların adı olmasıyla avrupa kültürlerinde de yayıldı. ancak asıl popüleritesini 12 havariden birinin ismi olmasına borçlu. roma’nın baskısına rağmen inancından dönmediği için pamukkale yakınındaki hierrapolis kentinde roma askerlerince öldürüldüğüne inanılır. phil, flip, feli, philly, lip, pip, pep ve pippo gibi kısaltmaları var. fransız ‘philippe’, ispanyol veya portekiz ‘felipe’, doğu avrupa kökenli ‘filip’ gibi versiyonlarıyla da karşımıza çıkar.

    paul, aslında antik çağda da kullanılan bir isim. paullus diye bilinen ünlü bir roma uygarlığı ailesi de var. orijinalinde ‘küçük’, ‘mütevazı’ gibi anlamlara gelmesi nedeniyle bir ailede aynı ismi taşıyandan küçük olan için bir lakap olarak da kullanılırmış. hristiyanlıkla beraber bu isimde patlama yaşanmasının nedeni ise hristiyan kilisesinin oluşumunda oldukça önemli rol oynayan erken dönem hristiyan büyüğü, tarsuslu aziz paul’un adı olmasıdır. ibranice asıl ismi ‘saul’dur ve bu da israil’in ilk kralı ‘talut’un ibranice adıdır. aynı zamanda roma imparatorluğu tebası olduğu için yunanca ‘paulus’ adını da taşır. büyük olasılıkla paul, saul’e benzediği için seçilir bu isim. hispanik pablo, ermeni boğos, latin dillerde paolo, italyan paolino, portekiz paolinho, rus pavel versiyonlarına da sıkça rastlamak mümkün. ruslar ismi pavel olanlara ‘paşa’ diye hitap eder. yine bu ismin paula, pauline, paulina ve paulette gibi kadın adı versiyonları da yaygındır.

    mark, ‘savaş tanrısı mars’a adanmış’ anlamındaki latince ‘mart-kos’un zamanla kısalmış haliyle oluşan çok popüler bir isim. antik çağın en popüler üç erkek adından biri olan marcus, mark isminin de atası. dört incil’den biri olan markos’u kaleme alan evanjelist markos nedeniyle hristiyan dünyada oldukça popüler olmuştur. marco, marek, marcos, marquinhos, marko gibi versiyonları da ile karşımıza çıkabilir.

    martin de mark ile aynı kökten geliyor. ‘harbi’ demek. ünlü fransız aziz ‘saint martin’ sebebiyle hristiyanlar arasında popülerliği artmış. martin luther nedeniyle protestanlar arasında popüler bir isme dönüşürken, son yarım yüzyılda da martin luther king nedeniyle siyah amerikalılar arasında yaygın bir isme dönüştü.

    hristiyan azizler ve din büyüklerinin isimleri de birçok popüler ismin kaynağı olmasa da yaygınlık nedeni olabilir.

    george, eski yunanca’da ‘çiftçi, köylü, aile reisi’ gibi anlamlara geliyordu. hristiyanlıktan çıkmayı reddettiği için ms 303 yılında öldürülen ve askerlerin azizi olarak kabul edilen yunan kökenli roma askeri aziz georgios nedeniyle doğu hristiyan dünyasında yaygın bir kullanıma kavuşmuş. haçlı seferleri sırasında onun öyküsünü öğrenen askerlerce batı avrupa evrenine de taşındı ismi. ‘’ingiltere’nin piri’’ olarak kabul edildi. bununla beraber 18’nci yüzyıldaki alman kökenli birinci george’a kadar ingiltere’de nadiren kullanıldı. sonrasında ismin kullanımı adeta patladı. abd’nin kurucu ilk başkanı da bu adı taşıdığı için abd’de oldukça popüler bir erkek ismi oldu. george ismi ispanyolca jorge, rusça yuri, almanca jurgen, rumca yorgi veya yorgos, italyanca giorgio veya gino, iskandinav jorgen, alman jörg, kadınlarda georgia, georgina, gina gibi kullanımlarıyla da oldukça popüler bir isimdir.

    stephen veya stephan, yunanca’da ‘zafer tacı’ demek. aynı ismin steven şeklinde bir versiyonu da yaygındır. hristiyan kilisesinin ilk şehidi olan aziz stephen’den dolayı hristiyan dünyada çok popülerdir. steve veya stevie şeklinde kısaltmaları da sıkça karşımıza çıkar. ispanyolca versiyonu esteban, şekspiryan versiyonu stephano, portekizce versiyonu estêvão, fransız versiyonu étienne, iskandinav stefan, kadın isimlerde stephanie, estefania gibi kullanımlarına da rastlarız.

    nicholas, eski yunanca’da ‘halkın zaferi’ gibi bir anlama geliyor. ismin popülerleşmesi, noel baba’ efsanesine ilham kaynağı olan demreli aziz nikolas sayesinde olmuş. amerikan kültüründe günlük dilde nick, colin, nicky gibi kısaltmalar kullanılır. nicole, nina, cosette, colette gibi kadın verisyonları da var. mika, klaus, collins, nico, nikolai, kai, niels gibi isimler de hep nikolas’ın versiyonları…

    antik roma’da bir yönetici sınıf ailesinin adı olan ‘sergius’ da, istanbul’da adına küçük ayasofya’nın inşa edildiği aziz sergius’tan sonra özellikle doğu hristiyan dünyasında popüler bir isim oldu. ermeni kökenli amerikalıların ‘sarkis’ ve rus kökenlilerin ‘sergei’ şeklindeki isimleri latin kökenlilerde ise sergio şeklinde karşımıza çıkar.

    patrick, latincede ‘asil’ anlamındaki ‘patricius’tan geliyor. irlanda’nun hristiyanlaşmasında önemli rol oynayan 5’nci yüzyıl azizi saint patrick’ten dolayı özellikle irlanda kökenliler arasında oldukça popüler bir isim. rick, ricky, pat gibi kısaltmaları da kullanılır. patricia en popüler kadın versiyonudur. patricia ismi de, patti, trishia, trish gibi şekillerde sıklıkla kısaltılır.

    dördüncü yüzyılda şehit edilen azize iskenderiyeli katerina’nın adının anglikanize olmuş hali katherine de çok yaygın bir kadın adı. rus kültürünün popüler ettiği katerina versiyonu da son yıllarda oldukça popüler. farklı hristiyan kültürlerde kat, kate, kath, karina, katrina, kaylie, katya, katyusha, kay, rina gibi kısa versiyonları da yaygın. yine aynı ismin irlanda dilindeki söylenişinden ingilizceye geçen kathleen veya cathleen ile fransızca söylenişi olan carine ve danimarka dilindeki söylenişi olan karen de yine ingilizcede kendi başına birer isme dönüşmüş durumda.

    timothy, antik yunanca, yaklaşık çevirisiyle ‘şerafettin’ anlamına gelen bir isim. 20’nci yüzyılın ortalarında oldukça popülerlik kazanmış. hristiyanlığın ilk yüzyılındaki efesli aziz timoteus sebebiyle hristiyan dünyada yaygınlaşmış. tim veya timmy şeklinde kısaltılmaları da yaygın.

    sebastian, latince ‘sivaslı’ anlamındaki sebastianus’tan (sebastialı) geliyor. sivas’ın antik yunan çağındaki adıydı sebastia. rus kökenlilerde bu isim sevastian şeklinde yazılıyor. sebastos, ‘haşmetmeab’ demek. roma imparatorları için kullanılan ‘augustus’ saygı ifadesinin yunanca çevirisi bu. üçüncü yüzyılda şehit edilen aziz sebastian nedeniyle hristiyan dünyada oldukça popülerlik kazanan bir isim olmuş.

    xavier’ (haviyer okunuyor) veya ‘javier’ özellikle hispanik dünyada popüler bir isim. etimolojik kökeninin bask dilinde ‘yeni ev’ anlamına gelen sözcük olduğu yolunda bir teori var. ancak ismin popüler olmasının nedeni 16’ncı yüzyıl katolik azizi fransis xavier. charlotte mary yonge ise, 1863 tarihli ‘hristiyan isimlerin kökenleri’ kitabında ismin kaynağının endülüs kültürü olduğunu ve ‘cafer’ isminin ispanyol kültüründeki telaffuzundan geldiğini yazıyor.

    gregory, latince gregorius isminden geliyor ki onun da kaynağı kadim yunanca’da ‘basiretli’ ‘gözü açık’ anlamlarına gelen ‘gregorios’. gözlemek fiilinden geliyor. halk etimolojisinde latince ‘greg’ ile ‘sürü’ anlamı da kazandı. onları gözetleyen çoban iması nedeniyle papalar ve azizler arasında popüler bir isim oldu. aziz büyük gregory başta olmak üzere 16 papa bu ismi kullandı. aktör gregory peck ile birlikte abd’de 1950’lerde en popüler erkek isimlerinden birine dönüştü. değişik hristiyan kültürlerde reg, gregg, craig, gregor, ari, kirkor, gregoir gibi versiyonları var.

    malcolm, irlandalı bir aziz olan ve 500’lü yıllarda iskoçların hristiyanlaşmasında önemli rol oynayan ‘aziz columba’nın takipçisi’ ifadesinden oluşmuş bir iskoç erkek ismi. columba, latince ‘güvercin’ demek ve yüzyıllarca hem kız hem de erkek ismi olarak kullanılmış. 10’ncu yüzyıldan itibaren dört iskoç kralı malcolm ismine sahipti. malcolm x’ten dolayı son yarım yüzyılda amerikalı siyahlar arasında da popüler bir isim oldu.

    margaret ismi ise eski yunanca’da ‘inci’ anlamına gelen margarita’dan geliyor. onun da kaynağı sanskritçedeki ‘manyari’. dördüncü yüzyılda katledilen azize margaret’ten dolayı ortaçağ avrupa’sında bütün hristiyan kültürlere yayıldı. marjorie, margareta, gretel, greta, rita, megan gibi versiyonları, maggie, mae, marge, meg, peg, peggy gibi kısaltmaları ile de sıkça karşımıza çıkan bir kadın ismidir.

    anthony ismi, antik roma’daki ‘antoni’ aşiretinden gelen bir isim. mark antony de bu aşirettendi. bu ismi bütün hristiyan dünyasında popüler yapan ise tarihteki ilk hristiyan keşiş olan mısırlı aziz antoni’dir. fransız antonin veya antoine, ispanyol antonio, alman anton versiyonları da var. ortaçağda ise, italya’nın padova kentinde yaşayan portekizli aziz anthony nedeniyle yeniden popülerlik kazandı. tony şeklinde kısaltılması çok yaygındır. ‘neden amerika’daki italyanların çoğunun adı tony?’ diye italyanların hiç gülmediği bir şaka soruya konu olur. yanıt, ‘italyan göçmenler gemilere bindiklerinde yakalarına takılan ‘to ny (new york’a doğru)’ yazısını yeni isimleri sanıp, ellis adasında isimleri sorulduğunda tony dedikleri için’. amerikan film endüstrisinde italyan kökenli amerikalı mafya üyesi ismidir tony. şakayı her yerde yapmamak lazım.

    valentine, latince ‘güçlü, zinde’ demek. 14 şubat 269 yılında öldürülen aziz valentino, adını sevgililer gününe de veren azizdir.

    barbara, yunancada ‘yabancı’ demek. üçüncü yüzyılın ortalarında hristiyan olduğunu öğrenen pagan babası tarafından öldürülen (babasının da aynı anda çakan şimşekle öldüğüne inanılır) yunan kökenli santa barbara nedeniyle hristiyan dünyada popüler bir isim olmuş.
    ----------
    kaynak
  • karmasik kulturlerin harmanlanmasiyla olusmus isimlerin kokenleri
  • şurada bahsedilen kökenlerdir.

    --- spoiler ---

    temel ve dursun denize açıldıkları bir günde fırtınaya yakalanıp kaybolmuşlar. karaya ayak bastıklarında burasının bildikleri bir yer değil de yeni bir kıta olduğunu düşünerek gezinmeye başlamışlar. gezindikleri yerleri de akıllarında tutabilmek için buralara isim veriyorlarmış.

    bir gün gezerlerken kara lahana dolu bir tarlaya gelmişler temel demiş ki;
    "ula tursun. şuraya bak hep kara lahana!"

    dursun da heyecanla; "ula temel ne güzel isim buldun buranın adı kara lahana olsun" demiş.

    o isim değişe değişe carolina (karolayna) olmuş.

    bir gün de uyurlarken bir bakmışlar etraflarını kızılderililer sarmış. temel, "bir osurayım da kaçsınlar amınagoduklarım" deyip osurmuş, kızılderililer kaçmış.
    dursun yine, "ula temel yine güzel bi isim buldun buranın adı laz ve gaz olsun" demiş. malum burası da las vegas olmuş.

    yine kızılderililerin etrafını sardıkları bir gün temel bunları saz çalarak kovalamış. dursun'un fikriyle " ulan bir tek sazla adamları kaçırdık" diye düşünüp buraya da tek saz adını vermişler.

    ancak dursun sıkılmaya başlamış "amk bütün isimleri temel verdi bi isim veremedik" derken yine kızılderililer sarmış etraflarını. bu sefer dursun "ver şu sazı" diyip kızılderilileri korkutayım demiş.

    kızılderililer de önceden hazırlıklı tabi. almışlar korktukları sazı korktukları osuruğun çıktığı yere, dursunun götüne sokmuşlar.

    temel de demiş ki: "dursun bak sen de güzel bir isim buldun. buranın adı arkan saz olsun" malum o da değişe değişe arkansas olmuş..
    --- spoiler ---
  • (bkz: pulp fiction)

    --- spoiler ---

    esmeralda: what is your name?
    butch: butch.
    esmeralda: what does it mean?
    butch: ı'm american, honey. our names don't mean shit.

    esmeralda: adın nedir?
    butch: butch.
    e: ne anlama geliyor?
    b: ben amerikalıyım tatlım. bizim isimlerimiz bir anlama gelmez.

    --- spoiler ---
  • yorum bile yapmadan direkt kaynağı kopyalamak, entrynin sonuna da "kaynak bu" demek çalıntı içerik sayılmıyor belki ama küçük düşürücü oluyor.

    gerçi yazar daha önceden de çalıntı içerikle debeye girdiği için bununla da girer.
hesabın var mı? giriş yap