amiga

• ispanyolca'da "kiz arkada$".
• 1984-1993 arasi ortaligi kasip kavurmu$ bilgisayar fenomeni. piyasaya ciktigi yila gore cok ileride bir bilgisayar olan amiga commodore'un hatali pazarlama stratejilerinin kurbani olmu$ yitip gitmi$tir. hala amiga ya$iyor hede hodo diyenler de bizden degildir.
• dunyanin ilk multimedya bilgisayari.saglam multitasking mimarisi,bugun coluga cocuga kadar du$mu$ linux'un bi kisim ozelliklerini daha o yillardan barindiran i$letim sistemi,batmi$ bi ureticisi,turkiyedeki gudik bir distiribitoruyle efsane otesi..
• 30. yilini kutluyormus. ilk amiga'mi aldigim zamani hatirliyorum da (bkz: amiga 500);
  
  ilk ask commodore 64'un artik baymaya baslayan grafik yetersizligi, bir oyunu 3 ayda yukleten kafa ayarı mezalimi, oynanabilir yegane turun shoot em turu olmasi (shoot em up, right, left, down gibi), her ne kadar efsane sid cipini de barindirsa seslerin fazlasiyla ilkel kalmasi, yeni oyun cikmamasi, commodore basic ve peek poke'larin bile bir yerden sonra illallah dedirtmesi gibi sebeplerden evde commodore 64 de olsa atari salonuna siklikla kacar olmustuk.
  
  cunku ataricideki oyunlarda stereo sesler, hayvani renk skalasi (o zaman icin lan), cok hizli acilmasi gibi insani hayran biraktiran ozellikler vardi. hatta atari salonundan sonra eve donunce insanin eli zavalli gariban mazlum komodoru acmaya gitmezdi.
  
  iste bu donemlerde yukselise gecen amiga'ya pespese cikan oyunlar (ilk cikanlar neredeyse komodor kalitesindeydi) kalite citasini iyice yukseltince her komodor sahibi gibi dergilerdeki amiga oyunlarina agizlarimiz sulanarak bakar, amiga'ya gecince alinacak oyunlar listesi cikarirdik.
  
  tipki komodor sahibi olmadan once commodore 64 ve oyun kapağı yalanları yuzunden komodor oyunlarina hayranlik beslememiz gibi, daha amiga sahibi olmadan oyun dergileri sayesinde amiga'nin muhtesem oyunlarini arzulardik.
  
  sahsen sonunda amiga alabildigimde halihazirda elimde "oynanmasi gereken 100 oyun" listesi vardi dergilerden bakip imrenerek olusturdugum. mesela bunlardan cok merak ettigim cadaver (bkz: #20798749) oyunu ilk cektirdigim disketlerden biriydi (bkz: disket çektirmek), sonuc ise faciaydi. o kadar merak edip oynamak icin yanip tutustugum oyun berbat birseydi.
  
  neyse ki cok az oyun beni hayal kirikligina ugratmistir amiga'da.
  
  kendimi adeta bir agatha christie romani icinde hissedebildigim murder (bkz: #12895311),
  
  bitmeyen ada varyasyonlariyla bir strateji delisi haline geldigim powermonger (bkz: #13554333),
  
  fantazi dunyasinin tam ortasinda sicanina, mavi devine, ejderhasina karsi adi bir zirh ve kilic ile yapayalniz kaldigim moonstone (bkz: moonstone/@lemre),
  
  buyuk ihtimalle tarihin en iyi oyunu olan bahtsiz bedevi lester'in macerasi another world (bkz: another world/@lemre),
  
  eski amerikan arabaları'na olan hayranligimi bir kat daha arttiran street rod (bkz: street rod/@lemre),
  
  gemi var gemicik var sahibi olmanin aslinda bayagi karli bir is oldugunu ogreten ports of call (bkz: #39855086),
  
  lunapark kurup cocuk kaziklamanin bayagi karli bir is oldugunu ogreten theme park (bkz: #12722584),
  
  surrealist bir oyun oynamanin saskinligina surukleten weird dreams (bkz: #12674802),
  
  bizi dinamik adventure sistemiyle tanistirarak kendi basina yasayan sehir atmosferiyle basbasa birakan lure of the temptress (bkz: lure of the temptress/@lemre),
  
  kendimizi bir lord, ne bileyim bir dük gibi hissetmemizi saglayarak ortacag ingiltere'sinde savasa sokan efsane defender of the crown (bkz: #13276174),
  
  sivri kulakli şopari evimize getirerek her birimizi birer tolga abiye ceviren hugo (bkz: #12958833),
  
  yapimcilarinin uyusturucu madde tesirinde urettigini tahmin ettigim eglenceli magic pockets (bkz: #20814867),
  
  gibi oyunlar hep "eglenceli yaz aksamlari" manasina gelmistir benim icin.
  
  zaten sonrasinda final fight (bkz: #12909318), street fighter ii (bkz: #23026597) gibi atarici oyunlarinin amiga 500 icin port edilmesiyle amiga tartismasiz kralligini kurmus ve insert coin cetesi'nin (bkz: #13439897) buyuk darbe almasina neden olmustu.
  
  sirf commodore 64 oyunlarinin yetersizligi yuzunden okulu asip atariciye kacan, ogrenim hayati sekteye ugrayan, atari salonunda babaya yakalanmak/atari salonunda okul mudurune yakalanmak olayindan muzdarip dayaksever genclerin evine geri donmesine sebep olmus, artik okuldan kacmak yerine her sabah okul vakti "kendini kotu hissedip hasta oldugunu soylerken" okul vakti gectigi anda turp gibi olup amiga basina oturan bir nesile yol acmistir.
  
  daha gec donemde simcity, civilization, sabre team gibi oyunlarla isi iyice ciddiye dokup sensible soccer belasiyla (bkz: sensible soccer/@lemre) geceyi gunduzu birbirine karistirarak son adam olma trenini kaçırmaktan muzdarip olarak bos beles bir insan olmamizda amiga'nin payi yadsinamaz.
  
  ve elbette umut tarlaları (bkz: umut tarlaları/@lemre) ve istanbul efsaneleri lale savaşçıları (bkz: istanbul efsaneleri lale savaşçıları/@lemre)
  
  isin diger tarafinda elbette deluxe paint gibi programlarla tasarimciligi costuran, amos ve amiga assembly ile uzun yillar sinirlarin otesinde isler cikarilabilmesine vesile olan, stereo sesleri ve profesyonel havasi ile zaten caginin otesinde bir aletti.
  
  daha sonrasinda cikan cok seksi amiga 600'un donanimsal eksikligi (bkz: #40034609) ve amiga 1200'un (bkz: #39648937) hicbir zaman ortak muhabbete konu olamayacak kadar pahali olusu sebebiyle (amiga 4000 zaten cogunluk icin neredeyse hic bilinmezdi) amiga diyince herkesin aklina istisnasiz amiga 500 gelir.
  
  bir de amiga 500 plus vardir ki bazi oyunlari calistirmamak disinda bir halta yaramaz, enteresan bir ornektir yani.
  
  sahsen amiga diyince bilgisayardan ciddi ciddi para kazanmaya baslamam, mecburiyetten yarida biraktigimiz 2 oyun projesi (yasarsam tamamlayacagim onlari elbet bir gun), kodlamalar ve tasarimlarla gecen yalniz kis geceleri, sensible soccer'da gelene gecene koyup (ehem) bedava ictigim yuzlerce litre kola, yaz gecelerinde kuzenle lahmacun yiyip oyun oynayarak sabahlamalarimiz, buyuk umutlar, hayaller ve gelecege dair parlak bakan gozler geliyor aklima.
  
  daha sonra commodore firmasi batti, bir cagin kapandigini bagira bagira. mecburiyetten acilen pc'ye gectim erkenden daha herkes amiga'nin dirilecegini sanirken. sonra da mutlu olmadim zaten, cogunluk gibi. masumiyet çağının bitişiydi aslinda bizi uzen, buyumek zorunda olmakti.
  
  tipki gercekten degerli olan hersey gibi, hatirlayanlari oldukca yasayacak amiga adli bilgisayar serisi de. ama ne bir daha dirilecek (kanmayin sakin komodor diriliyor, amiga mezarindan cikti gibi firsatcilara) ne de o gunler geri gelecek. belki de gelmemesi daha iyi, amiga da komodor gibi o caga aitti, birakalim orada kalsin.
  
  not: amiga'nin basrolunde oldugu cok az bilinen guzel bir turk filmi icin; (bkz: ekran aşıkları).
• bende bir sayısı durmakta iki hızlı cd romdan sonra dört hızlısı da yoldaymış başlığına bakıp hayatı sorguluyorum arada
• yola bir şekilde devam eden bir amiga topluluğu var. peki amiga'yı güncel olarak kullanmak ne kadar mümkün? oturdum senin için araştırdım sözlükçü.
  
  donanım seviyesinde amiga'yı motorola ve powerpc işlemcilerinin yeni sahibi freescale'ın güncel modellerine uprade eden turbo kartlar mevcut. amigaone piyasada sıfır olarak alabileceğin tek tam teşekküllü güncel amiga. yani kasası, anakartı, ekran kartı, harddiski falan hazır geliyor, ekrana klavyeye bağlayıp yola devam ediyorsun. donanım seviyesi 5 sene öncesinin pc'lerini andırıyor diyeyim yuvarlak hesap.
  
  yazılım seviyesinde amigaos'i güncel tutmaya çalışan bir ekibin yanısıra morphos ismi verilen, eski motorola/powerpc mimarili tüm makinelerde (dolayısıyla powermac ve amiga'larda) çalışan bir işletim sistemi sürümü var. güncel ve linux/bsd kaynaklarını kullanmadan kendi olanaklarıyla modern bir işletim sistemi sunmayı hedefliyor. eski amigaos/68k uygulamalarını direkt emülatör ile çalıştırıyor. günümüz uygulamaları için modern bir api sunma hedefi var. içinde wayfarer isimli bir web tarayıcı ile geliyor. siteleri ehh işte seviyesinde açıyor, 15 yıl öncenin bir firefox sürümünü kurmuşsun havası var. youtube falan içinse video stream eden ayrı bir uygulama tarayıcının içinde açılıyor. ancak küçük pencerede kare atlamadan oynatılabiliyor.
  
  sonuç: amiga topluluğu motorola/ppc bağımlılığını bırakmadığı ve amiga işletim sistemlerini modern donanımlara taşımadığı sürece böyle sürünmeye devam edecek. amiga'nın chromium tabanlı bir tarayıcıyı kusursuz çalıştırabilir hale gelmesi gerekiyor. açıkçası intel (ya da arm) pc'me doğrudan kurabileceğim bir amiga işletim sistemi - arka planında bsd/linux çekirdeği yer alabilir - şahsen destek vermekten keyif alacağım bir iş olurdu. ama bu haliyle git demode bi donanım üzerine yarım yamalak bir işletim sistemiyle bilgisayarı günlük işlerin için kullan - olacak iş değil.
• 1992'den 2001'e kadar hunharca sömürdüğüm efsane teknoloji. acıklı bir durumdur ki, çevremde amigası olan kimse yoktu. büyüdüğümde bile amiga muhabbeti yapabilecek kimseleri bulamadım. ama akrabalarla, komşu çocuklarıyla çok eğlenceli vakitler geçirmemi sağlamıştı zamanında. hatıralara dalıp bütün oyunlara sıralardım ama hazır yapılmışı var:
  oyun listem
• halen tertemiz bir modeline, 500'e yakın oyun ve programına, 80 mb'lık devasa^* bir hdd'sine, 5 - 6 tane de quickshot python joystick'ine sahip olduğum efsane. emulator falan çok daha kolay elbette ama arada bir açıp yükleme sesini duymanın tadı bambaşka.
  
  geçen hafta 30. yılını geride bıraktı, biz de shadow of the beast ile kutladık.
• kuzenim babasi kendine amiga alsin diye aylar boyunca hergun sabah gunaydin yerine "amiga aydin", geceleri yatarken "amiga geceler" demisti.. sonunda bu asap bozucu baskiya dayanamayan amcam yilbasinda bir amiga 500 almisti kuzenime..
  
  benim amiga 500'um ise ise beni kuzenimin evinden cikarabilmek icin alinmisti..
• "iste benim bilgisayarim" demekten gurur duydugum yegane bilgisayar. itiraf ediyorum, su anda windows kullandigim icin kendimden utaniyorum. ayrica simdiye kadar gelmis gecmis en anlasilir ve en guclu assembler'a sahip bilgisayar olma ozelligini de tasiyor. hardware ve software'in kusursuz bilesimi. (bkz: rest in peace)