• bu hayvan, neslini tüketenlerden daha değerlidir gözümde. insan sevgisi filan hikâyle.
  • (bkz: #32369162)
  • küçüklüğümde, yaklaşık olarak 1955 yılında ankara hayvanat bahçesinde dirisini gördüğüm hayvan. babam ege taraflarında yakalanıp getirildiğini söylemişti. adı da "efe" imiş. bir gözü hafif sakattı. o günlerde çekilmiş bir resmi olmalı diye düşünüyorum.
  • hakkinda bugun ntvmsnbc'de bir haber cikmistir:

    http://www.ntvmsnbc.com/id/25432297/
  • (bkz: pardus)
  • (bkz: insan parçalayan panter)

    dünyadaki bütün leopar türleri arasında en irisi sayılmıştır anadolu parsı.
    (panthera pardus tulliana)

    keşke nesli tüketilmeseymiş bu kendisi gibi ismi de asil olan hayvanın.
    "anadolu parsı"
  • yanılmıyorsam cemal gülas bu leopar hakkında araştırma yapıyordu. hala yapıyor mu bilemiyorum. ve hatırladığıma göre (yanlış hatırlıyor da olabilirim) cemal gülas, anadolu parsının resmini çekmiş zamanında.
  • tam 5 sene evvel, 2008 yılında, anadolu parsı (genellikle "panter" diye nitelemişim) ile ilgili şöyle bir yazı yazmışım ve bazı kaynaklardan alıntılar yapmışım:

    öncelikle bu eski dostumuzun ilk pati izleri, tam 400 yıl öncesine kadar dayanıyormuş. yani 400 yıldır anadolu’da yaşamını sürdürüyormuş bu hayvanlar. ta ki 1970'li yılların ortalarına kadar. evet, henüz son parsa gelmeden, onların acı hikayelerine biraz daha yakından bakalım.

    belirttiğim gibi, ilk anadolu parsı bundan 250 ile 400 yıl arası öncesinde anadolu’ya afrika üzerinden geçiş yapmış. bir şekilde anadolu’ya uyum sağlamış. bu arada uyum sağlayanlar sadece pars değil; aslan, çita ve leopar gibi hayvanlar da 100 yıl öncesine kadar anadolu’nun dağlarında yaşıyormuş, “-muş” eki ile bir cümle bitirdim dikkat ederseniz; artık yoklar. olsalarmış, şimdilerde kapıyı açınca karşımıza çıkan sokak köpekleri yerine, sokak aslanlarına filan rastlayabilirdik. biraz abarttım sanırım. neyse.

    aşağıdaki fotoğraflar 1900'lü yılların ortalarına doğru çekilmiş. birçok avcı, bu hayvanları katletmiş, onlarla fotoğraflar çekilebilmiş.
    http://denemedirdenemedir.files.wordpress.com/….jpg
    http://denemedirdenemedir.files.wordpress.com/….jpg

    mesela, aşağıdaki resimde göreceğiniz mantolu hasan, tam 15 parsın katiliymiş. zaten anadolu parsına onun zarar verdiği kadar başka kimse zarar vermemiş.
    http://denemedirdenemedir.files.wordpress.com/….jpg

    ve yavaş yavaş son panterlere/parslara doğru gelelim. önce 1967'de katledilen panterden bahsedelim. bildiğimiz bolu dağı’nda bir panter, avcılar tarafından vuruluyor, daha sonra leşi samanla doldurulup, para karşılığı insanlara gösteriliyor. o gün yaşanılan bu katlediliş, gazetelere şöyle yansıyor:
    http://denemedirdenemedir.files.wordpress.com/…=181

    ve geldik son panterimiz benekli’yi anlatmaya. hala hayatta olan ve son parsımız benekli’nin saldırısına uğrayan havva köksal’ın hikayesi, aynı zamanda benekli’mizin de hikayesi:

    "17 ocak 1974 sabahı, havva köksal dere yatağı boyunca aşağıdaki bahçelere, yer elması toplamaya gidiyordu. önden yürüyen kocası ve kayınbabası gözden kaybolmuşlardı. şimdi dozerle doldurulmuş olan, o zamanki dere yatağında kocaman, benekli bir kedi yatıyordu. havva hayatında ilk defa böyle bir hayvan görürken, belki benekli de hayatında ilk defa bir insan görüyordu. benekli, anadolu’da görülen son anadolu panteri’nden başkası değildi. havva köksal, benekli ile olan buluşmasını şöyle anlatıyordu:

    - şöyle uzun kuyruklu upuzun “bir şey”, orada yolun kıyısında yatıyordu. onu görünce geri geri gitmemle şak deyip kuş gibi üstüme konması bir oldu. kolumdan tuttu silkeledi; gözlerimi açtığımda yanımda köpek oturağı gibi oturuyordu. yine gitmişim kendimden. o sırada odundan süleyman geliyormuş, onu görünce kaçmış.

    benekli, dört beş metre uçup havva’nın kolunu kaptığında, o silkelemede kol kırılmıştı. ama bir gerçek daha vardı, benekli’nin öldürme amacı yoktu, baygın havva’nın yanıbaşına oturup beklemeye başlamıştı. (leoparlar yalnız yaşayan, gece hayvanlarıdır; iki yılda bir, genellikle de ocak ve şubat aylarında çiftleşirler. avlarını boynuzluysa boğazından, boynuzsuzsa ensesinden ısırarak öldürürler. 17 ocak’ta, gündüz vakti, yerini yurdunu terkedip dolaşıyor ve dibinde savunmasız yatan insanı öldürmüyor olması, kendisine aştan ziyade eş aradığını düşündürmektedir).

    havva köksal, sohbet sırasında;

    - çok müthiş, temiz, yani o kadar güzeldi ki, üzerinde kir yoktu. halı gibiydi, onun canlı hali bambaşkaydı…

    ya da:

    - belki de kendim tepinirken kırmışımdır kolumu.

    gibi sevgi, koruma ifadelerini bolca kullanıyordu. yani benekli, onun kolunu kırmış ancak onu öldürmemişti; bu durum havva köksal’ın benekli’ye dost gözüyle bakmasına sebep olmuştu."

    ve benekli’yi öldürmek isteyenler harekete geçmişti bile. ahmet çalışkan müthiş bir avcıydı. “kapı” denilen, vahşi hayvanların geçiş yapacağı yolakları iyi bilirdi. benekli’nin geçebileceği kapıyı tahmin edip, kargaların da telaşlı iniş çıkışını gözleyip, köyün yukarılarındaki kızıl meşe mevkii’nde pusuya yatmıştı. ve yanılmamıştı.benekli can havliyle kapıdan geçerken ahmet çalışkan 1980 sonrası devlete teslim edeceği mavzerini (mauser) doğrultup atışını yapıyor, yüz elli metreden benekli’yi vuruyordu. artık yaralı panter kaçmaktan,izini kaybettirmekten vazgeçmiş, can havliyle kuru meşeleri söke söke ahmet çalışkan’a doğru koşmaya başlamıştı.

    birisi sağ kalacaktı; ahmet çalışkan üzerine koşan yaralı pantere dokuz defa ateş ediyor, yedisinde vuruyor, panter ise hala koşarak geliyordu. artık iki metre kalmıştı, çalışkan son atışını yaptı ve çene altından giren kurşun benekli’ye takla attırarak döş üstü yere yatırdı.

    benekli can çekişirken, yanına oturup onu sevmeye başlamıştı. hala bilemiyordu; neyin nesiydi bu alacalı hayvan? ahmet çalışkan 1994’te astımdan ölmeden önce şimdi bağözü köyü’nün muhtarı olan oğlu zekeriya çalışkan’a o anki tarifsiz hüznünü anlatacaktı. ahmet avcı ile benekli’nin resmi de budur efendim:
    http://denemedirdenemedir.files.wordpress.com/….jpg

    işte böyle bizim anadolu panteri, parsı ya da leoparının hikayesi. her ne kadar son panter bundan 34 yıl önce görülmüş olsa da hala anadolu’nun bazı ıssız dağlarında çok az sayıda da olsa bu hayvanların yaşadığı söyleniyor. ancak bu sadece tahmin, elde herhangi bir resim ya da video şimdilik yok. aslında açıkca söylemek gerekirse, belki de resim vb. kanıtlar var ancak halka açıklanmıyor. çünkü hala anadolu’da bu hayvanları öldürmek kahramanlık sanılıyor ve o “kahramanlar” da anadolu parsının yıllar önce bu topraklara veda ettiğini sanıyor. eğer yeniden onların varlığını öğrenirlerse elde silah, yeni beneklilerin peşine düşecekler.
  • sonunda kacgarlar'da goruntulenmis efsane. nasil mutlu oldugumu ve heyecanlandigimi anlatamam.

    edit: biraz once canli yayında, leopari 4 yilin sonunda goruntulemeyi basaran arastirmaci abimiz sözkonusu leoparin gerçekten anadolu parsi mi yoksa iran veya kafkasya uzerinden sinirlarimiza giris yapmis bir baska alt tur mu olabilceginin şimdilik kesinlik kazanmadigini soyledi.
  • görünmesi ile sevindirmiş, bizim topraklara ait bir canlı.

    gezi direnişi demokrasi talebi ile ön plana çıksa da, doğa için başlamış bir isyandır. ormanlarımızı, canlılarımızı, bizans ve eski yunan yapılarımızı, denizimizi, tarımımızı yani 'doğamızı' korumak hepimizin görevidir.
hesabın var mı? giriş yap