anemi
-
anemi (kansızlık) pekçok farklı şekilde tanımlanabilen kan rahatsızlığı olarak bilinmektedir. bu kan rahatsızlığını kırmızı kan hücrelerinin fonksiyonlarında ve sayısındaki anormallik şeklinde ifade edebiliriz. kırmızı kan hücreleriniz kırmızı rengini hemoglobinden alır, demir içeriği zengin protein oksijeni ciğerlerden vücudun diğer bölgelerine taşır. anemi kırmızı kan hücrelerinin sayısını azalttığında ya da hücrelerin taşıyabileceği hemoglobin miktarını azalttığında vücudunuzun dokuları oksijenden yoksun kalır. oksijen eksikliği tipik anemia türleri bulgularını üretir.bu anemi bulguları: güçsüzlük, aşırı yorgunluk, solgun bir ten, nefes darlığı, düsensiz kalp atışıdır. hatta çok şiddetli anemi felç, kalp krizi ve kalp tıkanıklığına da yol açabilmektedir.demir eksikliği gibi bazı anemi türleri doğrudan kendileri rahatsızlığı yaratırken bazı anemilerde ise ardında dalak büyümesi ya da anti kanser ilaçlarının alımıyla sonuçlanan hemolitik anemia gibi bir hastalık yatmaktadır. bazı anemi hastalıkları kolayca tedavi edilebilirken bazıları ise kronik ve hayatı tehdit edicidir.
en sik rastlanilan anemi türleri
demir eksikliğine bağlı anemi :
vücudun yeni hemoglobin oksijen taşıyan kırmızı hücrelerdeki proteini yaratabilmesi için demire ihtiyacı vardır. eksik demir alımı demir eksikliğine bağlı anemiye neden olur. demir eksikliğine bağlı anemilerin neredeyse çok önemli kısmı bazı kronik kanamaların sonucunda meydana gelir. örneğin; burun kanamaları, basur, mide ya da bağırsak ülseri, polip, gastroenterital kanser ve aşırı adet kanamaları gibi... vücut bu aşırı kanamalar sırasında yüklü miktarda demir kaybeder. daha az görülebilen demir eksikliğine bağlı anemi demiri emme yeterli mide asiti olmayan daha yaşlı insanlarda da gelişebilir.
demire bağlı aneminin kendine özel bulguları:
yiyecek dışındaki şeylere istek. örneğin; toprak, buz, kireç taşı, nişasta gibi..
ağız kenarında ve tırnaklarda çatlaklar
tırnaklarda biçimsizlik; kaşık biçimini almaları gibi..
tahriş olmuş dil
aplastik anemi:
bu aneminin en ciddi olanlarındandır. bu ciddi hastalıkta, vücudun kemik ilikleri kırmızı, beyaz gibi kan hücrelerinden yeterli miktarda üretemez. aplastik aneminin yarıya yakının nedeni bilinemez. bilinen nedenler kalıtsal kusurlardan radyosyana ve zehirli kimyasal maddelere ya da bazı belirli ilaçların etkisine kadar bir alanda yer almaktadırlar. bazı virüsler ve kanserler de bu hastalığın altında yatan nedenlerden sayılabilir.
aplastik aneminin kendine özel bulguları:
sıkça oluşan enfeksiyonlar
deri altında görülen kan lekeleri
travma olmaksızın oluşan bere ya da çürükler
kendiliğinden oluşan burun, ağız, rektum, vajina ve dişeti kanamaları
ağız, gırtlak, rektumla ilgili ülserler
folik asit eksikliğine bağlı anemi :
vücudun yeterli kırmızı hücreleri yaratmak için folik aside ihtiyacı vardır. folik asit olmaksızın kırmızı kan hücre üretimi düşer ve anemi ile sonuçlanır. bu tür anemiler özellikle alkoliklerde çok sık görülür çünkü alkol folik asitin emilimini ve metabolizmasını engeller. diğer nedenler bağırsak hastalıkları, kötü emilim hastalıkları, ağızdan alınan gebelikten korunma hapları, kanser için alınan çeşitli ilaçlar ve epilepsi.
folik asit eksikliğine bağlı aneminin kendine özgü bulguları:
bu tür anemiler genişleyen kırmızı kan hücreleri ile karakterize edilirler ve aşağıdaki unsurlarla sonuçlanırlar:
ishal
depresyon
şişmiş ve kırmızı bir dil
hemolitik anemi:
çok sık rastlanmayan türden olan bu anemi vücudun doğal artık toplama metabolizması vakitsizce kırmızı kan hücrelerini yok ettiğinde sonuçlanır. sonuç olarak, kemik iliği yeni kırmızı kan hücrelerini normalden 10 kat daha fazla üreterek bunu telafi etmeye çalışır. bu yeni hücreler küçük ya da şekilsiz, vücut dokularına oksijeni taşımakta yetersiz olan hücrelerdir. hemolitic aneminin nedenleri, dalağın genişlemesinden bağışıklık hastalıklarına, hemoglobin molekülleri ya da zar yapısının bozukluklarından kalan sorunlara kadar pek çok nedenle açıklanabilir.(orak hücre anemisi anormal hemoglobin molekülleri nedeniyle hemolitik aneminin bir türü olarak kabul edilir.) hemolitik anemi; zamanından önce gelişen hücrelerin ömrü kısa oluyor. hücrelerin normal büyüklüğe erişmesini engelliyor ve üretimini azaltıyor.
hemolitik aneminin kendine özgü bulguları :
hemolitik anemi çok sayıdaki kırmızı kan hücrelerinin kısa bir sürede yok olmasıyla oluşan hemolitik krizlerin bir işareti olarak kabul edilebilir. bu tür krizler aşağıdaki şekildedir:
ateş
sırt ve mide ağrısı
titremeler
baş dönmesi
kan basıncındaki önemli bir düşüş
sarılık ve idrarda koyulaşma
dalağın genişlemesinden kaynaklanan anormal ağrı
kötücül anemi (pernicious anemia):
vitamin b-12 eksikliği anemisi: b-12 vitaminin emilimi için mide b-12 asıl faktörü denilen bir maddeyi salgılaması gerekir. bu temel faktörün eksikliği bu nedenle vitamin b-12 eksikliğine neden olur. kemik iliğinin kırmızı kan hücrelerini üretebilmesi için b-12 vitaminine ihtiyacı olduğundan, yetersiz miktar anemiye neden olur. bu tarz anemiler genelikle hayvan ürünlerini yemeyen vejetaryanlarda görülür.
kötücül aneminin kendine özgü bulguları:
bu tarz bir anemi genişleyen kırmızı kan hücreleriyle (macrocytic anemia) karakterize edilir ve sonuçları:
eller ve ayaklarda ürperme
bacaklarda, ayaklarda ve ellerde ve spastik hareketlerde duyum kaybı
sarı ve mavi renklerle ilgili olarak renk körlüğü türü
şişmiş, ağrıyan ve yanan bir dil
kilo kaybı
kararmış cilt
ishal
düzensizlik
depresyon
entellektüel fonksiyonların azalması
orak -hücre anemisi (sickle-cell anemia):
afrikalı amerikalılarda ayrıcalıklı olarak görülen bir tür ırsi hemolitik anemidir. bu hastalıkta, kırmızı kan hücreleri hücrelerdeki oksijeni azaltan anormal hemoglobin formunu içerir. sonuç olarak, hilal ya da orak şeklini alırlar ve dalak, böbrek, beyin, kemikler ve diğer organların kan damarlarından rahatça akamazlar. bu, organlara zarar veren engeller yaratmakla kalmazlar ayrıca hilal şekilleri ile kırıcı ve dokulara oksijeni taşıyamama durumları söz konusu olur. sonuç anemidir.
orak hücre anemisinin kendine özgü bulguları:
hemolitik anemi türü olan bu anemi kandaki oksijen miktarını azaltan aşağıda belirtilen aktiviteleri takip eden krizlerle göze çarpar.
enerjik egzersizler
yüksek rakımlı yerler
hastalık
aneminin aniden kötüleşmesi ---ağrı, ateş ve nefessizlik---bu krizleri işaret eder. anormal ağrı çok şiddetlidir. bu krizleri geçiren çocuklar çok şiddetli göğüs ağrısı çekerler. -
müzmin bir kansız, akdeniz anemisi taşıyıcısı ve hatta yanlışlıkla lösemi teşhisi konulan biri olarak bu dertle baş etmenin en hakiki yolunun pekmez( mümkünse harnup pekmezi) olduğunu söyleyebilirim.
demir ilaçları, kan hapları ve benzeri onlarca kutu ilacı içip, hiç bir fayda görmedikten sonra; yaklaşık 10 yıl önce onkoloji servisinde beklerken, bana acıyan yaşlı bir amcanın tavsiyesine uydum.
pekmez + ısırganotu tohumu + polen. her sabah aç karnına. yalnızca bir kaşık.
ve yılların ilaçlarının yapamadığını bu pekmez yaptı işte. hamilelikte bile kan değerlerimle ilgili sorun yaşamadım.
şimdi oğlana aç karnına içirmeye çalışıyorum. çocuk ağzının tadını bildiği için içmiyor tabii. ben de bir şurup şisesine pekmez koyup, anneciğim bu vitamin ilacı, seni çok güçlü yapacak diye veriyorum. ilaç sanıp, mikropları yenme hayali ile içiyor. şimdi şunu merak ediyorum; çocuklara attığımız yalanlardan da sorumlu muyuz ? tam olarak nasıl oluyor? :/ -
2 yıldır ister istemez evrimsel sürecine tanık olduğum gruptur.
grup elemanları önce ayrı ayrı gruplarda çalmaktaydı, repertuarlarından da müzik zevklerinin ne olduğu gayet anlaşılırdı. alternative, hard rock gibi, ben dahil bornova küçükpark gençliğinin %90'ına hitap eden güzel şeyler çalarlardı. anemi kurulduktan sonra da bi süre böyle devam etti bu. ancak zaman geçtikçe, dinleyici kitleleri rock kültürüne sahip gençlerden, şıkır şıkır süslenip club'a gittiğini sanan tiki bozması insanlara doğru kaydıkça müzik anlayışları da değişti. sürekli aynı şarkıları çalmaya başladılar, hatta aynı şarkının aynı yerinde rock star edalarıyla aynı hareketleri yapmaya başladılar. psycho'nun solosunda gitarist üstü çıplakken hoplaya zıplaya gitarını sırtında çalıyordu. programın ikinci yarısında da solistin "özzzzdemirreerrdoğan aaabimizdennn geliyoooooorrröhöhöhöhöhö" anonsuyla gurbet başlardı. biz bağıra bağıra küfredip büyük park'ta bira içmek için çıkarken, yanımızdaki beyaz gömleğininin yakasını bağrına kadar açmış tipler eller havaya yaparlardı. 2 metre ilerdeki dungeon da sinek avlar olurdu aynı saatlerde, bütün seyirciyi ooze, yani anemi çekerdi çünkü. ama sayısız defa bomboş da olsa dungeon'a gidip in progress'le punch'la, tek başımıza coşmuşluğumuz oldu.
anemi bana malum züğürt öğrencilik modu yüzünden bornova'da kalıp ucuza eğlenmek zorunda olduğum üniversite yıllarımı hatırlatır sadece. şimdi de gördüm ki baya piyasa olmuşlar, albüm hazırlıkları da başlamış, hayırlı olsun. bi arkadaşımın "abi sizin orlardan bi grup çıkmış anemi diye, bu şarkıyı yapmış. abi herifler mükemmel ya, aşmış bunlar" nidaları sonunda da, internet'ten ta amına koyayım adlı tahammül edemedeğim şarkıyı indirip dinledim. şimdi ise üniversite bitti, kırk yılda bir izmir'e gidip, küçükpark'a uğruyorum. öğrencilik yıllarını yadetmek için ooze'a da gittiğimde anemi sahne alıyor olmasın diye de dua ediyorum.
ben anemi'yi ve müziklerini sevmiyorum, ama siz yine de bir dinleyin öyle karar verin -
-
demir eksikliğine bağlı olanı için ilaç alındığında tuvalette ilginç görüntülere sebep olan* hastalık...
yaz kış eliniz ayağınız donar, ayağa kalktığınızda başınız döner gözleriniz kararır hatta yere yığılıp oranızı buranızı çarparsınız*
(bkz: demir eksikliği) -
kırmızı et yememek, eksikliğini hissetmemek dolayısıyla muzdarip olduğum, bünyemdeki etkilerini demir yutmaya başladıktan sonra fark ettiğim, ben son 4 yıldır hiç yaşamamışım ki söylevini insana yaptıran lanet hastalık.
yaz kış soğuk olan eller ilk defa ısınmış, ayaklar ilk defa buz kesmez olmuştur. yerine göre parça parça yerine göre hepsi bir arada kullanılan polar battaniye, yün şal, yün çorap, polar şal gibi insanı genç yaşında nine moduna sokan garabet kumaş parçalarından aile içinde ufak bir kutlama eşliğinde kurtulunmuştur.
çay ve kahveye rağmen 15 dakikada tükenen konsantrasyon 3 saate kadar uzamış, bazen durduk yere bulunulan mekandan soyutlanma ben neredeyim ha market, elimdeki ne evet alışveriş listesi neleri almışım süt yoğurt tadındaki memento anları bitmiştir.
her gün biraz daha rengini kaybeden dudaklar ve yanaklar tekrar pembe hale gelmiştir.
alınan ilaçlardan kaynaklanan ağızda metal tadı hissi, mide bulantısı ve kabızlık amaan oluversin o kadar bonusudur. -
günün her anında keyifle içtiğim sıcacık tavşan kanı çay içmemin kısıtlanmasına hatta engellenmesine neden olan hastalık. karadenizli biri iken ve çayı çok severken.. *
-
düzenli kan kaybına bağlı anemi sorunum var. görünen o ki bir çok kişi bu dertten muzdarip.
haplar mideye dokunuyor zamanla, iğne ve serumda sıkıntılı işler.
işin ilginç yanı; demir eksikliği olan insanlar tembel olduklarını sanırlar, öyle uzun zamandır halsizdirler ki bunun normal zanneder ve kendilerine yüklenirler yerlerinden kalkmadıkları için.
bir iki hafta önce bir arkadaşımla kahve içerken, onu bulanık gördüm. aslında bulanık görmüyorsunuz, algınız net değil. tanımlası zor bir durum.
her neyse ibrahim saraçoğlunun kereviz, ıspanak kürüne devam ediyorum.
çok şükür uzun zamandır olmadığım kadar iyi hissediyorum.
depresif hallerim kesildi, işlerimi zevkle ve kolaylıkla halledebiliyorum.
yan etkisi de yok, ilaçlar gibi... bir yeri yaparken, mideyi kullanılmaz hale getirmiyor çok şükür.
kullananlar bilir, dermanımız gelsin diye demir hapı içerken, bir de bu ilacın uyku yaptığını fark ettim. zaten demir eksikliği olanlar uyumaya meyillidirler.
.
arkadaşlar bilginize; bulanık görüş, depresif ruh hali, koltuğa yapışık yaşama dürtüsü, alışkanlık halini almış, normalleşmiş halsizlik, böyle tembel bir insan olduğun için kendine gıcık olma hali, her türlü aktiviteye karşı isteksizlik, soluk, mat bir cilt, mor göz altları, zayıf ve yavaş beyin idraki... nefes darlığı. -
hastasiyim efendim
bas belasi bir hastaliktir. bütün hastaliklar bas belasidir gerçi.
bende ki demir eksikligine mi ne bagliymis, pek anlamam, o yüzden detayina girmeyeyim.
halsizlik-çabuk yorulma (özellikle de regl dönemlerinde) , üsüme, ilginç kalp atislari (düzensiz, tuhaf ritimli) falan filan... bunlara sebep olur.
bende birde saç dökülmesine de sebep oluyor, ki bu hiç hos degil.
tedavisine gelince... sahsen umudumu yitirdim. demir ilaçlari, vitaminler bir ise yaramiyor. sanirim en iyisi çareyi gidalarda aramak. yani ilaçlardan degil, yiyeceklerden vitamini, demiri almaktir.
edit : çay ve kahveden uzak durulmalidir. -
kendimi bildim bileli var olan, teşhisin konulduğu yıl uçurumdan dönecek kadar kötü olduğum, o yıla dair her şeyi unutmamı sağlayan çaresizliğimdir. söylediğin zaman genelde önemsenmeyip 'aa kansızlık mı bende de var şunda da var' gibi tepkiler alırsın.. -ağızlarının ortasına yumruk atmak istiyorum- tamam var da herkes de bir değil ki bu; aşırı halsizlik, tırnakların kırılması, saçların dökülmesi, baş dönmesi, ellerde ayaklarda uyuşukluk, göz kararması, kulak çınlaması, unutkanlık, depresyon hali en kötüleri de sana iki adım attırmayan kalp çarpıntısı ve nefes darlığı. insana hiçbir şey yapma isteği vermiyor yapsan da tat aldırmıyor. neyse bu kadar şikayet ettiğim yeter şimdi size bir kaç bilgi vereyim;
öncelikle yıllarca ilaç kullandım hiçbir işe yaramadı, en son doktorumu değiştirmekle hayatımda yaptığım en güzel şeyi yapmış oldum. ilaç kullanmanıza rağmen işe yaramıyorsa başka çareler arayın; sizi düzenli takip eden doktor bulmak çok önemli, mutlaka endoskopi vs yaptırıp on iki parmak bağırsağıymış mideymiş emilim sorunu olup olmadığına baktırın. yediğim yiyecekleri geç demir haplarından bile vücudum demir almazken sonunda bu tetkikleri yapmak üçüncü doktorumun aklına geldi. sonuç mu emilim yok. bana sürekli çok yoğun olmuyor dediğim halde regl kanamalarındandır regl diyerek her seferinde midemin içine eden o hapları daha fazla yazan ilk iki doktoruma buradan sevgilerimi de yollayayım. şimdi 6 ayda bir damardan yükleme yapılıyor. eskiye göre çok daha iyiyim sıradan karbon çinko pillerden öndeyim 6 aydan bahsediyoruz. hayatımın sonuna kadar da bu tedaviyle yaşayacak gibiyim. sağlık olsun diyelim. ilk iki doktoruma tekrar sevgiler(!)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap