annabel lee

• yıllardır cüzdanımda taşıdığım ve bir türlü çıkarmaya kıyamadığım, türkçeye en güzel geçişini melih cevdet anday'ın çevirisi ile yapmış bir edgar allan poe şiiri. merak edenler için melih cevdet anday çevirisi:
  
  senelerce senelerce evveldi;
  bir deniz ülkesinde
  yaşayan bir kız vardı, bileceksiniz
  ismi annabel lee;
  hiç bir şey düşünmezdi sevilmekten
  sevmekten başka beni.
  
  o çocuk ben çocuk memleketimiz
  o deniz ülkesiydi,
  sevdalı değil kara sevdalıydık
  ben ve annabel lee;
  göklerde uçan melekler bile
  kıskanırlardı bizi.
  
  bir gün işte bu yüzden göze geldi
  o deniz ülkesinde,
  üşüdü rüzgarından bir bulutun
  güzelim annabel lee;
  götürdüler el üstünde
  koyup gittiler beni,
  mezarı ordadır şimdi,
  o deniz ülkesinde.
  
  biz daha bahtiyardık meleklerden
  onlar kıskandı bizi-
  evet!-bu yüzden(şahidimdir herkes
  ve o deniz ülkesi)
  bir gece bulutunun rüzgarından
  üşüdü gitti annabel lee.
  
  sevdadan yana, kim olursa olsun,
  yaşça başça ileri,
  geçemezlerdi bizi;
  ne yedi kat göklerdeki melekler,
  ne deniz dibi cinleri,
  hiçbiri ayıramaz beni senden
  güzelim annabel lee:
  
  ay gelir ışır, hayalin irişir
  güzelim annabel lee;
  bu yıldızlar gözlerin gibi parlar
  güzelim annabel lee:
  orda gecelerim, uzanır beklerim
  sevgilim, sevgilim, hayatım, gelinim
  o azgın sahildeki,
  yattığın yerde seni.
• bu da turkcesi
  
  uzun yıllar önceydi
  deniz kıyısındaki bir krallıkta
  belki bilirsiniz, bir kız yaşardı
  annabel lee adıyla
  ve bu kızoğlankız hiçbir şey düşünmezdi
  bence sevilmek ve beni sevmekten başka.
  
  o da ben de çocuktuk
  bu krallıkta deniz kıyısındaki
  ama aşktan da öte bir aşkla sevdik ben ve annabel lee
  öyle bir aşk ki kanatlı serhapları göklerin
  kıskanmıştı onu ve beni
  
  ve bu yüzden uzun zaman önce
  bu krallıkta deniz kıyısındaki
  bir rüzgar esti bir buluttan, üşüterek
  güzel annabel lee'mi,
  öyle ki soylu yakınları geldi bu yüzden
  ve alıp götürdüler onu benden
  bir mezara kapatmaya
  bu krallıkta deniz kıyısındaki
  
  melekler yarımız kadar mutlu olmayan gökte
  kıskanıp durdu onu ve beni
  evet neden buydu
  bu deniz kıyısındaki krallıkta herkesin bildiği gibi.
  ki o rüzgar esti buluttan geceleyin
  üşüten ve öldüren annabel lee'mi
  
  ama çok daha güçlüydü aşkımız aşklarından
  bizden daha büyük olanların
  bizden daha bilge olanların
  ve ne melekler yukarıdaki göklerde
  ne de şeytanlar altında denizin
  ayırabilir ruhumu ruhundan
  güzel annabel lee'nin
  
  çünkü ay doğmaz asla hayalini getirmeden
  güzel annabel lee'nin
  ve yıldızlar çıkmazlar ama parlak gözlerini hissederim ben
  güzel annabel lee'nin
  
  ve böylece uzanırım yanısıra bütün gece vakti
  sevgilimin-sevgilim-hayatım ve gelinim
  
  o deniz kıyısındaki mezarda
  onun mezarında, uğuldayan denizin kıyısındaki.
• melih cevdet anday'ın çevirisi en iyi annabel lee çevirisi kabul edilir. shakespeare'nin 66 nolu sonesinin can yücel çevirisi ve homeros'un ilyada'sının azra erhat çevirisiyle birlikte, dilimize yapılmış güzide çeviriler arasındadır.
• deniz ülke arıboğan da bir röportajında adının bu şiirden geldiğini belirtmiştir. annesi-babası bu şiiri çok sevmekteymiş ve "bir deniz ülkesinde" kısmının deniz ülke kısmını alıp ona isim yapıvermişler.
• melih cevdet anday'a, -çevirdiği demeyelim- anadilimizde, ana sütü gibi ak, ana sütü gibi helal, ana sütü gibi bedava, ana sütü gibi dilimizde tekrar yazdığı için tekrar tekrar teşekkür ettiğim, sevdalı değil karasevdalı şiir.
• eggar allan poe'nin bi şiiri, bir kızın hikayesini anlatır, bir de güzel müzik yapılmıştır bu şiire, özellikle kız tawlamak için kullanılır lise yıllarında, cebinde, cüzdanında, alnında bu şiirle gezen minyonlarca insan görmek mümkündür.
  
  lakin sair kiskancligina neden olan, eşsiz, kaliteli, hazin gelen bi şiirdir.
• melih cevdet'in süper çevirdiği falan değil, bildiğin baştan yazdığı şiirdir. orijinal şiirdeki pek çok kısmı atmıştır daha şiirsel olsun diye. evet olmuş, çok güzel bir şiir yazmış gerçekten. ama bu iyi bir çeviri midir bilemiyorum, orijinali gibi olmasını tercih ederim.
• "edgar allen poe'nun lirizmin doruğundaki annabel lee şiiri ve acı hikâyesi...
  
  küçük yaşta ana ve babasını kaybeden poe, amerikan edebiyatının ıstıraplı devidir.
  
  kuzenlerinden virginia clem'le evliliğini hatırladıkça gözlerim dolar.
  
  edebiyat tarihinin unutulmaz hikâyelerinden biridir bu evlilik.
  
  kumara ve içkiye düşkünlüğü sebebiyle virginia üniversitesinden kovulan poe, şiir yazarak vakit geçirip kurallara boyun eğmediğinden west point harp akademisi'nden de ayrılmak zorunda kaldı.
  
  evlendiği zaman beş parası yoktu poe'nun.
  
  ömrü boyunca da olmadı.
  
  eserini 10 yılda bitirdi
  
  'canavarlar' adlı eseri üzerinde tam 10 yıl çalışmıştı. neredeyse her sayfasında birkaç defa silip tekrar yazan poe, 10 yılda hazırladığı bu eseri ancak 10 dolara satabilmişti.
  
  evlendiklerinde poe 26, karısı virginia 13 yaşındaydı.
  
  pek çok aklıevvel bu evliliğin mutluluk getirmeyeceğine, kısa zamanda boşanmayla sonuçlanacağına hükmettiler.
  
  lakin hiç de öyle olmadı.
  
  ikisi bir arada mutlu ve oldukça romantik bir hayat yaşadılar.
  
  poe, çocuk denecek kadar küçük yaştaki karısını büyük bir aşkla perestişkârâne sevdi.
  
  poe ile virginia'nın yaşadığı ev, her an yıkılacak kadar eski bir viraneydi.
  
  ama kırlar ve elma ağaçlarıyla çevrili güzel bir yerdi...
  
  bahar gelip de güney rüzgârları esmeye başladığı zaman leylak ve kiraz çiçeklerinin kokusu dolardı eve.
  
  poe bu evi 3 dolar aylık kirayla tutmasına rağmen bunu bile ödeyemiyordu.
  
  yeterli yiyecekleri olmadığından küçük karısı virginia hastalandı. lakin paraları yoktu. yiyecek bir şey alamıyorlardı.
  
  ama mutluydular.
  
  poe sevgili karısına aşkla şarkı söylemesini, karısı da onu sevmesini biliyordu.
  
  bazen günlerce bir şey yiyip içmeden aç karnına oturuyorlardı.
  
  bahçede hindibalar yetiştiği zaman topluyorlar ve pişirerek karınlarını doyurmaya çalışıyorlardı.
  
  poe ile karısının açlıktan öleceklerini hisseden komşuları, acıdıklarından sepetlerle yiyecek getirdiler.
  
  işte bu evde öldü sevgili virginia.
  
  aylarca saman dolu yatakta yattı.
  
  bedenini sıcak tutacak bir elbiseden mahrum olması ölümüne sebep olmuştu virginia'nın.
  
  çok soğuk günlerde annesi kollarını, poe da ayaklarını ovalayarak ısıtmaya çalışıyorlardı onu.
  
  poe west point'te giydiği er kaputunu zavallı virginia'nın titreyen vücuduna örtüyor, kedileri ayakları ucuna yatırarak ve annesiyle durmadan okşayarak ısıtmaya çalışıyorlardı.
  
  biricik karısı öldüğü zaman poe'nun cebinde cenazeyi kaldıracak kadar para yoktu.
  
  komşulardan biri yardım etmese sevgili virginia'sı pottersfield'deki kimsesizler mezarlığına gömülecekti.
  
  virginia kış aylarında ölmüştü.
  
  aylar geçti, nice baharlar geldi kışlar geçti.
  
  poe, evlendiği ve çok sevdiği tek kadın olan virginia'yı hiç unutmadı.
  
  o evin bahçesinde oturup yıllarca hasretini çektiği biricik karısı için lirizmin doruğundaki şiirlerini yazdı.
  
  işte "annabel lee", bu masalsı aşkla ve o unutulmaz ıstırapla yazıldı.
  
  annabel, virginia'nın ölüsüne verdiği isimdir poe'nun.
  
  eserleri okurken, ardındaki dramı da görmek gerekir."
• bana hep fahriye abla hissiyatı veren poe yapıtı.
  
  ne güzel komşumuzdun sen, annabel lee..
• 1849 yılında yazılmış, poe'nun ölümünden sonra yayımlanmıştır. poe'nun neredeyse tüm şiirlerinde olduğu gibi bir kadının ölümü temasını taşır. karısına yazdığı sanılmaktadır. anlatıcı annabel lee'nin ölüm sebebinin bir seraphim olduğuna inanmaktadır.
  
  nabokov, lolita'yı yazarken bu şiirden esinlendiğini söylemiştir.