anton semyonoviç makarenko

• rus egitmen, ogretmen, yazar. ya$am yolu adli kitabinda bir egitim hikayesini yazmi$tir. kendini; toplumdan di$lanmi$, suclulardan, sokak cocuklarindan olu$an bir toplulugu egitmeye adami$tir 1920 li yillarda. ya$am yolu adli kitabi da bu oykunun sonunda cikmi$tir.
• rus eğitim bilimci.
  suça karışmış çocuklarla ilgilendiği için eğitimde disiplini ön planda tutmuştur.
  
  sebebi bilinmez(!) ama türkiye'deki ders kitaplarında, eğitim fakültelerinde, öğretmen okullarında bir defa bile adına rastlanmadığı rivayet edilir.
• derste bir öğrencisi, aşık olduğunu söylediğinde, sevinç duymuş ve ''güzel sev, dürüst sev yani nasıl diyeyim, şövalye gibi sev!" demiştir.
• anton s. makarenko 1888 ukrayna doğumludur. ukrayna’nın harkov yakınlarındaki belapolie köyünde dünyaya gelen makarenko’ nun babası badanacıdır . (makarenko, 1993, s.3)
  17 yaşındayken, gittiği belediye okulunun ardından 1 yıllığına eğitim dersi alarak, bölgedeki demiryolu işçilerinin çocuklarının gittiği bir ilkokula öğretmen olur. bu sayede eğitbilim alanındaki çalışmalarına pratik bir süreç üzerinden başlamış olur (makarenko, 1993,s.7).
  eğitbilim açısından kuramsal alanda da kendini geliştirme fırsatını ancak dokuz yıl sonra, 1914’te poltava’ daki eğitbilim (pedagoji) okulu olan eğitim kurumuna girerek yakalar. buradaki 3 yıllık öğreniminin ardından eğitim alanında var olan rus ya da evrensel yazınlara yönelir. kuramsal açıdan yöneldiği eğitim alanında yeni bir eğitim dizgesi yaratmak üzerine uğraşır. pratik süreçte geliştirdiği eğiticilik uğraşının yanı sıra kitap yazarak da üretimini geliştirir (makarenko,1993,s.7).
  ekim devrimi’ni önceleyen, daha doğrusu birinci rus devrimine denk gelen süreçte şekillendirdiği eğitbilim düşünceleri, ekim devriminin ardından hayata geçirdiği gorki topluluğu deneyiminde makarenko’ nun savunularının temelini oluşturmuştur. yeri geldiğinde bu temelden güç almış, yeri geldiğinde de bu temelle şiddetli bir savaşım gerçekleştirmiştir. kısacası gorki topluluğu deneyimi, makarenko’ da düşünsel alanda bazı temel değişikliklere de neden olarak teori ve pratik ilişkisinde bütüncül bir gelişime örnek teşkil etmiştir.
  ekim devrimi’nin ardından iktisadi, toplumsal v.b. pek çok alanda yeniden yapılanma adına yoğun çabaların ortaya konulduğu ülkede, 1921 yılında baş gösteren açlık büyük huzursuzluk yaratmış, bu huzursuz ortamdan yararlanan çeteler başıboş bırakılan çocukları kullanarak suç oranlarında artışa neden olurken, ülkede de büyük karışıklıklar yaratmışlardır.
  bu karışık durum karşısında sovyet hükümeti başıboş kalan ve yaşamını suç işleyerek sürdüren bu çocukların kurtuluşu için uğraşmaya başlar. bu çocuklar için kurulan eğitim toplulukları, makarenko’ nun yaşamında önemli bir dönemeç olmuştur ve bizim üzerinde yoğunluklu duracağımız nokta da bu dönemeç ve sonrası olacaktır.
  1920 eylül’ünde poltava eğitim dairesi makarenko’ yu suç işlemiş çocuklar için bir topluluk kurmakla görevlendirir. ilk başta adı çocuk suçlular kolonisi olan bu topluluk, daha sonra kendi aldığı karar doğrultusunda ismini gorki topluluğu olarak değiştirtir. 1928 yılına dek topluluğu yöneten makarenko, topluluktaki son yılında harkov’daki zerjinski komünü’nün yönetimini üslenir. 1928’de gorki topluluğu’ndan ayrılan makarenko, sonraki 7yıl süresince de zerjinski komünü’nü yönetir (makarenko, 1993).
  eğitim uygulamaları alanında yoğun uğraşlar veren makarenko, bu alanda oluşturduğu birikimi paylaşmak açısından da yazınsal üretimde de bulunmuştur. 1934’te, sovyet yazarlar birliği’ne kabul edilmiştir. 1937’de moskova’ya yerleşerek ölümüne kadar (1939’da ölmüştür) kendini tamamen yazarlığa adamıştır (makarenko,1993,s.11).
  şiir, senaryo, roman, kuramsal yazın gibi pek çok alanda yapıt ortaya koyan makarenko’ nun yazılı eserlerinden birkaç örnek vermek gerekirse:
  yaşam yolu (pedagojik şiir-destan)
  1930 yürüyüşü (kısa roman)
  kulelerde bayraklar
  ana babaların kitabı
  `pedagoji teorisinin sovyet okullarında eğitim ve çocuk yetiştirmenin genel sorunları`
  iş gezisi (film senaryosu)
  gerçek bir karakter (film senaryosu)
• “bu trajedide en çok acı, benim payıma düşüyordu belki de. sekiz yıl süresince çukura atılmış olan bu çocukların yalnızca göze görünen dile gelen acılarıyla değil, ahlak bozukluklarıyla da ilgilenmek durumundaydım. onlara yalnızca acımakla, hak vermekle, onlara yandaş olmakla kalmamalıydım, bununla yetinmeye hakkım yoktu. onları kurtarmak için kesin tavırlı, katı ve güçlü olmak zorundaydım. bunu daha baştan anlamıştım. onlar, kendilerine karşı nasıl filozofça davranıyorlarsa ben de onların sorunları karşısında öyle filozofça davranmalıydım.
  bu benim trajedimdi. ve bu notları okurken çok daha derinden, çok daha ağır bir biçimde duydum. bu hepimizin trajedisi olsa gerektir. ve bundan kaçınmaya, sakınmaya, açıkçası yan çizmeye hakkımız yoktur. bu çocukları sevindirmek yolunda tatlı istekler duyan, yalnızca acıma duygularıyla gözlerini sulandırmak zahmetine katlananlar yapaylıklarını bu çok anlamlı olan, ancak ikiyüzlülükleri nedeniyle, bu sulu gözlü kişiler tarafından beş para etmez birer çocuk hıçkırığı sayılan derin acılarla örtmekten başka bir şey yapmıyorlar demektir . (makarenko, aktaran gorki, yaşam yolu, s:23)
  
  m.gorki’nin a.s.makarenko’ya mektuplarından
  
  “nefis bir iş yapıyorsun, eşsiz meyvalar verecektir… ne olağanüstü insansın -tam da rusya’nın çok ihtiyaç duyduğu türde bir insan.” “oniki yıldır büyük emek harcadın ve bu emek paha biçilmez sonuçlar verdi. gerçekleştirdiğin bu devrimci ve şaşırtıcı ölçüde başarılı pedogojik deney bence dünya çapında büyük bir öneme sahiptir.” “çocuklara duyguğunuz sevgiyi, onlara gösterdiğiniz ilgiyi ve çocuk ruhunu ustaca anladığınınızı okuyucu (kitabın) her sayfa(sın)da hisediyor.” “kanımca ‘destan’ınız çok başarılı. “ne harika insansın, ne nitelikli bir insan gücü bu!”