• bir arkadaşın sorması üzerine kendi açımdan bildiklerimi paylaşmaya karar verdiğim olay. peşin not: birincisi ben ekonomiden anlayan bir insan değilim. ikincisi bize ne amk diyenler de okumasın.

    aslinda bir iki aydir stabil ama oncesinde yasananlari aciklayayim:

    2011 yılında arjantin( o zamanki devlet başkanı cristina fernandez kirchner), ekonomide disa bagimli olmamak, kara para aklamayı ve vergi kaçırmayı önlemek, enflasyon oranlarını düşürmek icin, ithalata kisitlama getirmis ve ozellikle de dolar alim ve satimini sınırlandırmış, 2012 yılında da neredeyse sifira indirmis. dolar biriktirmek yasaklanmış filan.

    öyle isteyen gidip dolar alamiyordu, ancak turist olarak yurtdisina cikacaksan veya zaruri ithal mal isindeysen belgelemek suretiyle dolar bulundurabiliyordun. (bunun benzer uygulamalari baska ulkelerde var mi bilmiyorum, bu olaya ne ad verildigine de bilmiyorum, anladigimi anlatiyorum)

    her neyse efendim, bunu devlet belli bir sureden sonra kontrol edememis tabi. insanlar gayri resmi yollardan dolar alis satisi yapmaya baslamis. ve bir kara borsa olusmus. bu karaborsada dolarin fiyati resmi fiyattan da oldukca yuksek olmus tabi. mesela biz geldigimizde(kasım 2015) resmi 1 dolar ~9 peso iken, blue dolar (dolar negro, dolar paralelo vs burada boyle deniyordu) ~15 peso idi. bu durum bizim icin cok avantajliydi elbette. cunku gelirken yanimizda nakit dolar ile gelmistik. ve parayi hep sokakta bozduruyorduk. pasajlarin bodrum katlarina girip mafya uyelerinde dolar bozdurup durduk. neyse ki bugune kadar sahte para veren olmadi:)

    ancak kasim ayinda bir secim yapildi ve iktidara abd yanlisi bir hukumet geldi.(baskan macri). bu adam iyi mi yapti bilmiyorum ama bu resmi islemlerde kullanilan dolardaki siniri kaldirdi. o gun bir nevi devaluasyon oldu ve resmi dolarin fiyati ile kara borsadaki dolarin fiyati ortada bulustu. 1 dolar 13 peso oldu. baktiginda bir günde %30-40 artis var. ancak zaten insanlar bircok islemi her zaman karaborsadaki dolara endeksli yapiyordu. (biz de ev kiralarken bu karaborsadaki dolar fiyatı üzerinden kira anlaşması yaptık. devaluasyondan sonra ev sahibi piçlik yapıp dolar yükseldi diye kiraya zam yaptı amk)
    neyse bizim icin dolar dusmus oldu diyebilirim. ama bir kac haftalik zaman diliminde dolar 14.50lerde sabitlendi. son bir iki aydir asagi yukari bu aralikta.
    yani aslinda gercek degerini bulmus oldu.

    emlakçı kadın "bu aylarda çiftçiler bastıracak, ihracat için doların yükselmesi gerektiğini söyleyerek bunu 16-17'lere çıkaracak" diyordu ama henüz olmadı.

    gelelim son aya. panama papers ile bu arjantin devlet baskani macri'nin de offshore hesapları ortaya çıktı. ülke çalkalandı. adam açıklamalar yaptı durdu. yok onu yıllar önce babamın bir işi için brezilyaya para aktarması hızlı olsun diye açtık da falan da.. ama kim inanır.. aynı bizdeki durum..

    bir de bu dönemde bunların pembe sarayında (baskanlık sarayı) önceki hükümet döneminde(cristina fernandez kirchner) olan ve kayıt dışı milyonlarca doları, euroyu ve pesoyu para sayma makineleri ile sayan elemanların görüntüleri ortaya çıktı. bu da bomba oldu.

    foto: http://staticf5a.diaadia.info/…iodistica/dinero.jpg vıdeo: https://www.youtube.com/watch?v=vgeuktnruug

    sanırım bunlar da hukumete olan guveni sarsmıstır.

    önceki kirchner hükümeti solcu, şimdiki macri sağcı. ama ikisi de aynı bokun laciverdi.
  • değer kaybeden arjantin pesosu için tek çözüm ibrahim tatlıses'tir. onu pesovenklerin elinden kurtarıp değerini yükseltir.
  • (bkz: vay peso vay)
  • şimdi messi düşünsün.
  • 2009'da 3,15 peso olan 1 dolar an itibarı ile 20 peso olmuştur.
  • faiz'in bir derde deva olmayacağının canlı kanıtı. faizdeki %40 artış pek etkili olmamış gözüküyor.
  • burada ibretlik bir olay var.

    22 ocak 2014'te 1usd=6.9ars iken, 1 peso fark atarak 23 ocak 2014 günü 1usd=7.9ars olmuştur. bunu takip eden yıllar içerisinde de ars çoğunlukla her gün hızla değer kaybetmiş ve gün itibariyle 1usd=67.1ars olarak işlem görmüştür.

    enteresan bir kırılma. tl'nin durumunu düşününce de korkutucu bir örnek.

    peki ekmek kaç para diyenler numbeo'dan buenos aires ile istanbul'u karşılaştırarak durumun vehametiyle ilgili bir akıl yürütebilir.

    birkaç örnek şöyle mesela:

    1 lt süt:
    istanbul 4.93 tl
    buenos aires 6.20 tl

    500 gr ekmek:
    istanbul 2.43 tl
    buenos aires 8.51 tl

    ev interneti:
    istanbul 102 tl
    buenos aires 197 tl

    ortalama net maaş:
    istanbul 3093 tl
    buenos aires 3880 tl
  • an itibariyle 1 dolar karaborsada 280~ peso etmektedir.
hesabın var mı? giriş yap