arkeolog

• türkiye' de arkeolojik kazılarda çalışan aşçılar aynı kazıda çalışan arkeologlardan daha fazla maaş alırlar. bu yüzden bu sene bir kazıya arkeolog olduğum halde ciddi ciddi aşçı olmak için başvurdum. sanırım bir kaç gün içerisinde cevap gelir.
• önceki yazdıklarım sanırım kafa karışıklığına yol açmış. türkiye' de sadece kazıda çalışan aşçılar değil kazıda çalışan ameleler, bekçi, mimarlar, servis şöförü hatta çıkan seramikleri yıkayan kadınlar bile kazıda çalışan arkeologlardan daha fazla maaş alırlar. işin tersi bu saydığım kişiler günde sadece 8 saat çalışırken arkeologlar sabah 6' dan gece 12' ye kadar çalışırlar.
  
  arkeologlar nasıl oluyor da kazının asli unsuru olmayan diğer personelden daha az maaş alıyor? bu süreç nasıl işliyor?
  
  diyelim ki doktora ya da yüksek lisans öğrencisisiniz ve kazıyı yapan hoca sizi projede gösterdi. normalde proje üzerinden tübitak size burs yani bir anlamda maaş verir. verir ama bu parayı hocadan alamazsınız. hoca bu paranın en az yüzde 70' ine el koyar. diyelim ki kazıya proje üzerinden gitmediniz ve hoca sizi maaşlı eleman olarak gösterdi. bu durumda sizi uzman işçi olarak gösterir ki bu sayede resmi kurumlardan aldığı bütçeden size en yüksek maaşı verebilsin. yüksek maaş dediğime bakmayın. bordroda maaşınız yüksek gözükebilir ama bu kez hoca size kazı başında bir belge imzalatır ya da maaşınızın yatacağı banka kartınıza el koyup maaşınızın yine %70 hatta %80' ine el koyar.
  
  gerekçe olarak ; kazının fazla bütçesi olmadığı, kazıda çalışan arkeolog ve öğrencilerin maaşlarına el konulmazsa kazı personeline yemek çıkartılamayacağı, resmi kurumlara faturalandırılmayan giderlerin karşılanamayacağı söylenir.
  
  yani anlayacağınız , yetkinliği ne olursa olsun bir kazıda ortalama günlük 18 saat çalışan bir arkeoloğun saat ücreti ortalama olarak 75 kuruşa denk gelmektedir.
  
  arkeologlar neden bu sömürü sistemine boyun eğiyorlar?
  
  aslında bunun cevabı türkiye' deki üniversite sistemi ile alakalı.. türkiye' de master ya da doktora öğrencisiyseniz , üniversitede kadro alabilme umudu ile hocaların kölesi haline geliyorsunuz ne yazık ki...
  
  şimdi hocaların maaş kesintisi ve çalışma koşulları ile ilgili argümanlarına karşı asıl sorulması gereken şunlar;
  
  kazının bütçesi yeterli değil.
  
  el cevap: kazı bütçesi yeterli değilse (işin doğrusu 10 sene önce bakanlıktan para almak gerçekten zordu, ama şu an bakanlık türkiye' de her kazıya minimum 100 bin lira veriyor) neden üniversitedeki arkeologlar kendi aralarındaki bürokratik koltuk kavgalarını bir yana bırakıp, devletin bilimsel araştırmalar için daha fazla fon ayırması yönünde kamuoyu oluşturmuyorlar?
  
  kazının bütçesi az o yüzden sizlere az maaş verip az zamanda çok iş yapmamız gerektiği için sizi günde 16-18 saat çalıştırmak zorundayız.
  
  diyelim ki kazı bütçesi az ve kısa zamanda çok iş çıkartabilmek için kazıda çalışanları gayri insani bir şekilde günde 16- 18 saat civarında saati 75 kuruştan çalıştırıyorsun (türkiye' de kazı yapan almanlar akşam 5 oldu mu işi bırakırlar, biz türkler de ise işini bitirsen bille gece 11 de odana çekildiğinde hoca ya da diğer arkeologlar laf eder). niye kazıyı yetersiz bir bütçe ile 3 ay yapma zorunluluğu hissediyorsun ki ? insana yakışmayan çalışma ve maaş politikanız ile yaptığınız hafriyatlarda bilimsel bilgi mi üretebiliyorsunuz? 1 ay yap kazıyı ve beni insan gibi günde 8 saat çalıştır. göreceksin ki daha fazla bilgi üretecek ve daha fazla verim alacaksın benden.