• türkiye cumhuriyeti'nin kurucusu olan mustafa kemal atatürk, askeri kökenli olup hayatı boyunca birçok savaşta bizzat bulunmuş ve komutanlık etmiştir. bu savaşları şu şekilde sıralayabilriz:

    31 mart vakası 13 nisan 1909
    arnavutluk isyanı 15 ocak 1911
    trablusgarp savaşı 29 eylül 1911
    ikinci balkan savaşı 1912- 1913
    çanakkale savaşı 18 mart 1915
    doğu (kafkas) cephesi 1916-1917
    suriye-filistin cephesi 1917-1918
    kurtuluş savaşı 1919 - 1923
    sakarya savaşı 20 ekim 1921
    büyük taarruz 4 mart 1922
    31 mart vakası (13 nisan 1909)
    ikinci meşrutiyetin ilanından sonra istanbul’da oluşan yönetime karşı oluşturulmuş çok büyük çapta bir ayaklanmadır. toplamda 13 gün sürmüştür. en başta askeri bir yapı ile başlayan ayaklanma daha sonra dini kesimlerinden araya girmesi ile dini bir boyut kazanmıştır. istanbul’da hükümetin istifa etmesini sağlayan isyan ile isyancı askerler 7 gün boyunca istanbul’u kuşatmışlardır. bu askerlerin hangi amaç ile isyan ettikleri ve bu isyanın planlı ya da bilinçli bir isyan olup olmadığı hala bilinmemektedir.

    31 mart faciasının birebir içerisinde bulunan ve olayları gözlemleyen atatürk, orgeneral izzettin çalışlar ile isyan eden askerlere karşı savaşmışlardır. atatürk’ün oluşturmuş olduğu hareket ordusu’nun başarısı ve 31 mart vakasında yaşananlar daha sonra atatürk’ün dilinden ulusal gazetesinden yayımlanmıştır.

    arnavutluk isyanı (15 ocak 1911)
    bu isyanı bastırmak üzere görevlendirilen o dönemde harbiye nazırı olan mahmut şevket olmuştur. mahmut şevket komutasındaki isyanı durdurmak için görevlendirilen kuvvet içerisinde mustafa kemal atatürk de bizzat bulunmuştur. mahmut şevket ve atatürk’ün de dahil olduğu ordu isyanı bir ay içerisinde bastırmıştır.

    trablusgarp savaşı (29 eylül 1911)
    1911-1921 türk-italyan savaşı olarak da geçen savaş osmanlı imparatorluğu ile italya arasında geçmiştir. bu savaş genel olarak adriyatik denizi, ege adaları, çanakkale boğazı ve kızıldeniz üzerinde gerçekleşmiştir. birinci balkan savaşı’nın da aynı zamanda başlaması üzerine sahip olduğu askeri gücü birçok savaş arasında paylaştırması sonucu başarısızlığa uğrayan osmanlı italya’ya karşı yenilmiş ve bu yenilgi sonucu trablusgarp, fizan ve sirenayka bölgelerini kaybetmiştir. daha sonra ise bu bölgelerin birleşmesi ile libya devleti kurulmuştur. savaş sırasında her ne kadar italyan güçleri rodos ve oniki ada’yı kuşatmış olsalar da savaş sonrası imzalanan uşi antlaşması ile oniki ada yeniden osmanlı’ya verilmiştir.

    mustafa kemal atatürk'ün katıldığı savaşlar
    trablusgarp savaşı sırasında mustafa kemal atatürk binbaşı rütbesi ile tobruk muharebesini yöneterek askeri alandaki başarısını göstermiştir. 8 ekim tarihinde başlayan balkan savaşları nedeni ile osmanlı italya ile anlaşmaya razı olmuş ve savaştan çekilmiştir. savaş sonucu italya’nın şartları kabul edildi ve 15 ekim 1912’de isviçre’nin ouchy (uşi) kentinde antlaşma imzalandı.

    ikinci balkan savaşı (1912- 1913)
    balkan savaşları sırasında dört ülkeye karşı birden savaşan osmanlı devleti, balkan savaşları’nı kaybetmiştir. bu savaş sonrası londra antlaşması imzalanmıştır. bu antlaşmaya göre, osmanlı devleti balkan ve trakya topraklarını kaybetmiştir. ikinci balkan savaşı’da balkan devletleri’nin kazandıkları toprakları kendi aralarında paylaşamamaları sonucu çıkmıştır. bu sırada trablusgarp’ta ordu komutasında görev yapan mustafa kemal atatürk ise bu savaşın sonra ermesi ile istanbul’a dönmüş ve ikinci balkan savaşı’nın patlak vermesi ile gelibolu’da yeniden görevlendirilmiştir.

    ikinci balkan savaşı sırasında trakya’da gösterdiği başarısından dolayı mustafa kemal atatürk sofya ateşeliğine atanmıştır. osmanlı devleti’nin birinci balkan savaşı ile gelibolu ve trakya’da kaybettiği toprakların bir kısmını ikinci balkan savaşı ile geri kazanmasında mustafa kemal’in askeri başarısı yine etkili olmuştur.

    çanakkale savaşı (18 mart 1915)
    birinci dünya savaşı esnasında osmanlı devleti’nin savaştığı en güçlü cephelerden bir tanesi çanakkale cephesi olmuştur. birinci dünya savaşı’nın en kanlı cephelerinden birisi olan çanakkale cephesi’nde rusya’ya yardım etmek isteyen ingiltere ve fransa ile savaşılmıştır. fransa ve ingiltere’nin rusya’ya yardım etmek istemesinin altında yatan neden ise rusya’nın zayıflayan ekonomisini güçlendirerek rusya’nın osmanlı devleti’ni savaş dışı bırakmasını sağlayabilmekti. bu amaçlar ile fransa ve ingiltere çanakkale cephesi’ne bir saldırı düzenlediler.

    mustafa kemal atatürk'ün katıldığı savaşlar
    ilk olarak deniz savaşları ile başlayan çanakkale savaşı ingiliz ve fransız’ların çanakkale boğazı’ndan geçiş sırasında ağır kayıplar vermesi ile ilerledi. denizde ağır kayıplar veren bu devletler gelibolu’ya asker çıkararak osmanlı devleti’ne karadan saldırmayı planlamışlarsa da gelibolu’da mustafa kemal atatürk’ün komutasındaki türk ordusu, bu saldırıyı yine denizde olduğu gibi başarılı bir şekilde önlemeyi başarmıştır. gelibolu yarımadası’nda mustafa kemal atatürk’ün düşman askerlerine karşı gösterdiği başarısı onun albaylık rütbesine yükselmesini sağlamıştır. bu savaşlar sırasında yaklaşık olarak 253.000 subay, er ve erbaş şehit olmuştur. düşman orduları fransız ve italyanlar ise yine aynı şekilde türkler kadar çok kayıplar vermişler ve 1915 senesin 20 aralık tarihinde anafartalar ve arıburnu’ndan kesin olarak çekilmişlerdir.

    doğu (kafkas) cephesi (1916-1917)
    mustafa kemal atatürk 11 mart 1916 tarihinde kolordu komutanı olarak diyarbakır, muş ve bitlis cephesinde ruslara ve ruslar ile birleşen ermenilere karşı savaşmıştır. 8 ağustos 1916 tarihinde bitlis’de ve 14 mayıs 1917 tarihinde muş cephesinde düşmana karşı zafer elde edilmiş ve bu bölgeler düşman işgalinden kurtulmuştur. 1 nisan 1916 tarihinde mustafa kemal atatürk’e doğu (kafkas) cephesi olarak da bilinen diyarbakır, muş ve bitlis cephelerinde göstermiş olduğu başarısından dolayı tuğgenerallık rütbesi verilmiştir. bu cephede gösterilen başarı sonrası rus birlikleri geri çekilmiştir.

    suriye-filistin cephesi (1917-1918)
    1914 senesinde süveyş kanalı’na tamamen sahip olan ingilizler 1917 senesinde de gazze’ye saldırmışlardır. burada geçen savaşlar birinci ve ikinci gazze savaşları olarak geçmektedir. türklerin göstermiş olduğu başarısı sonrası ingilizler gazze’de bir yenilgi elde etmişlerdir. bu yenilgi sonrası takviye güçleri ile askeri gücünü kuvvetlendiren ingilizler, filistin cephesi’ne yoğun baskılar yapmışlardır. bu süre içerisinde 7. ordu komutanlığı’na atanmış olan mustafa kemal atatürk yıldırım ordular komutanı general falkenhayn ile yaşadığı anlaşmazlık üzerine bu görevinden istifa etmiştir.

    24 ekim 1917 tarihinde ingilizler 138.000 asker ile taarruza geçmişler ve birusseba-gazze savaşını kazanmışlardır. 1918 senesinde mustafa kemal atatürk istifa ettiği 7. ordu komutanlığı’na yeniden dönerek ingilizlere karşı orduyu komuta etmiştir. asker sayısını 460.000 e çıkaran ingilizler ise filistin’i ele geçirmeyi başarmışlardır.

    bu cephede mustafa kemal atatürk, hem ingilizlere hem de arap silahlı çetelerine karşı savaşmıştır. sonunda ingilizleri durdurmayı başarmış ve 31 ekim 1918 mondros mütarekesi sonrası yıldırım ordular grubu komutanlığı’na atanmıştır.

    kurtuluş savaşı (1919 - 1923)
    türk ordusunun büyük bir azimle savaştığı bir cephe olan kurtuluş savaşı cephesi 31 mart 1921 senesine kadar sürmüş ve çok kanlı geçmiştir. mustafa kemal bu savaş sonrası milletin makus talihini yenen bir savaş olmuştur şeklinde bir ifade ile bu savaşın önemini anlatmıştır.

    sakarya savaşı (20 ekim 1921)
    mustafa kemal atatürk yunanlara karşı savaşılan bu cepheye 18 temmuz 1921 tarihinde bizzat gelerek gözlemlemiştir. ordunun yeniden güçlendirilebilmesi için sakarya’ya kadar çekilmesini söyleyen atatürk yunan ordularına karşı bir şans elde etmiştir. bu cephede savaşırken başkomutan unvanı alan atatürk, 12 ağustos 1921 günü bu unvanı ile ordunun başına geçmiştir.
    edit: başlığı düzeltemedim, ama atatürk'ün kazandığı bütün savaşlar önemlidir.
  • başlığı ilk gördüğümde dedim ki yine biri karalamak üzere zırvaları doldurmuştur altına diye de, sonunda bilgi verilen bir başlık olmuş.

    türkiye cumhuriyeti'nin kurulmasına önayak olmuş savaşlardır.
  • hiç biri diğerinden daha az önemli olmayan savaşlar silsilesi..

    halkı için cepheden cepheye koşarken verdiği bağımsızlık savaşı başta olmak üzere; cehalete açtığı savaş, kadınları ikinci sınıf insan olarak görenlere açtığı savaş, kula kulluk edenlere, dinden imandan bihaber fakat din maskesi ile vatana ihanet içinde bulunan şarlatanlara, yokluğa, yoksulluğa rağmen umutsuzluğa, korkuya, karanlığa, işgale, emperyalizme açtığı savaş..

    ezcümle, içeride ve dışarıda, bu vatan insanının canına, malına, toprağına, geleceğine, özgürlüğüne, karakterine, tarihine, kıymetine, birikimine, zekasına, çabasına, iyi niyetine, hoş görüsüne vd vasıflarına/varlıklarına, mecaz veya gerçek anlamıyla silah çeken, tehdit oluşturan, herkese ve her şeye karşı açtığı savaştır.

    kazandığı en önemli savaşlar arasında, düşmanlarının dahi saygısını ve takdirini kazanmışlığı da vardır ki, bunun için savaşması dahi gerekmemiş, 'sadece' halkına bir ülke ve özgürlük vermesi kafi gelmiştir.

    atatürk, canımıza sirayet etmiş, kanımıza işlemiş, işte bu nedenle ölümsüzleşmiş ulu önderimizdir. dün, bugün, yarın ve daima.
  • asıl savaşı aydınlık yarınlar için verdiği savaştır.
  • gösterdiği üstün cesaret ve fedakarlıklar sonrasında mustafa kemal atatürk'e 19 eylül 1921' de gazi ünvanı ve mareşal rütbesi verilmiştir.
hesabın var mı? giriş yap