avcı takımyıldızı

• namıdiğer orion.
  
  ülkemizden kış aylarında görünen ve ışık kirliliği en yüksek olan bölgelerde bile gökyüzünü süsleyen bu takımyıldızın, bir de ışık kirliliği olmadığı zamanlarda nasıl göründüğünü düşünürsek hakkında bu kadar çok mitin çıkmasına şaşmamamız gerekir.
  
  bu mitlerden benim en sevdiğim akrep takımyıldızı ile ilişkili olanıdır.
  
  efsaneye göre zamanında orion adında bir avcı yaşarmış. bu abimizin düsturu, geleni avlıyorum kaçan kurtuluyor şeklindeymiş. aynı zamanlarda bir de kimsenin öldüremediği dev bir akrep yaşarmış. bu yaratık kendisini öldürmeye gelen herkesi yüce mevlaya ulaştırdığından kimse kendisine yan bakmaya cesaret edemezmiş.
  
  tabi bizim orion'a bunun haberi gidince yerinde durur mu, tutmayın lan beni diye üzerine atlamış akrebin. orion akrebe ölümcül darbe vurmayı başarmış, ama akrep de meşhur akrep vuruşuyla orion'a saplamış.
  
  işte bu yüzden orion, yani avcı takımyıldızı, gökyüzünde görünürken akrep takımyıldızı görünmez; akrep takımyıldızı görünürken de avcı takımyıldızı görünmezmiş. bunlar gökte hala birbirlerini kovalar dururlarmış.
  
  hakkındaki bir başka ilginç bilgi de avcı takımyıldızı'nın ortasında yer alan ve orion'un kemeri olarak geçen 3 yıldızın, gize piramitleri ile benzer geometrik dizilimde olması.
  
  şu orion'un kemeri
  
  şu da gize piramitleri
  
  görüldüğü üzre orion'un kemerinde mintaka isimli yıldız, diğer iki yıldızdan geçen doğrunun biraz üstünde kalıp onlardan daha az parlaktır.
  
  aynı şekilde gize piramitlerinde de mikerinos isimli piramit, diğer iki piramitin tepe noktasından geçen doğrunun biraz üstünde kalıp onlardan daha küçüktür.
  
  bu takımyıldızın hakkındaki efsanelerle ilgili benim bildiklerimin sonuncusu hristiyanlıkla ilgili olanıdır.
  
  efsaneye göre hz. isa doğduğunda ona hediyeler sunmak isteyen 3 kral, doğudaki parlak yıldızı izlereyerek hz. isa'nın doğduğu yeri bulmuşlardır.
  
  peki bunun avcı takımyıldızı ile ne ilgisi var diyecekseniz sizi şöyle alayım.
  
  avcı takımyıldızının ortasındaki üç yıldıza orion's belt, yani orion'un kemeri deniyor. bu üç yıldız, her ne kadar üçüncü yıldız mintaka biraz bozsa da hemen hemen aynı doğrultuda yer almaktadır.
  
  peki hristiyanlığın doğuşunu miladın başlangıç yılı kabul edersek. yine mevzubahis konuların israil taraflarında gerçekleştiğini hesaba katarsak. ve isa'nın doğumunun da 25 aralık olarak kabul edildiğini göz önüne alırsak, bu 3 yıldızın oluşturduğu doğrultu bahsettiğim yer, yıl ve günde hangi yıldızı göstermektedir?
  
  doğudaki parlak yıldız, namıdiğer sirius.
  
  peki bu üç bilge kral, doğudaki parlak yıldızı takip ettiğinde neyin doğduğu yeri bulmaktadır?
  
  yaşam kaynağımız güneş.
  
  bir kaç fotoğrafı:
  
  1
  
  2
  
  3
  
  4
  
  bu arada, orion'un kemerinin doğrultusunu izleyince ulaştığımız yıldız olan sirius, yani türkçe'siyle akyıldız, gökyüzünün en parlak yıldızıdır.
  
  en parlak yıldız olarak azımsanmayacak bir kesim polaris, yani kutup yıldızı'nı bilir. oysa ki kutup yıldızı ilk sıralarda bile olmayan oldukça sönük bir yıldızdır.
• artemis kırlarda dola$ırken uzun boylu heybetlimi heybetli iri kıyım ve bu ebatlara gore ¢ok yakı$ıklı bir avcı olan orion'u görerek ona a$ık olur... cok öncelerde kendi kendine aldığı
  -ben kimseyle evlenmem,erkeklerden tiksiniyorum..modundan orionu gördukten sonra vazcayar bu aldıgı ve kendısıyle tezata dü$tüğü kararını bile unutup bu yakışıklı avcı ile evlenmek ister... fakat apollon sisterinin bu lavuk ve lavuk oldugu kadarda dev yaratıkla (bkz: godzilla) evlenmesini uygun bulmaz...abi karde$ arasında ihtilaf doğar kavga ederler artemis ağlar.. apollon kız karde$ini vazge¢irmek i¢in çok uğra$lar verir ancak artemis onu dinlemez...burnunun dikine gider...apollon artemisin orion'a duyduğu sevginin ne kadar büyük,ne kadar su saflıgında, olduğunu görüncede bunu kıskanmaya başlar...(o dönemlerde bir erkek tanri bacisinin birbaşka erkegi kendisinden fazla sevemeyecegine inanırdı..)
  -bak kızım! yanlı$ yoldasın,abinin sözünü dinle ,etme eyleme,uzaktan gelen zikin sesi hoş gelir,tamam atalarımız zik bagdatta olsada gidip alacaksın dediysede sen inanma! demi$ olsada karde$i artemisi vaz geçiremeyeceğini anlayınca hileye başvurarak orion'u tedavülden kaldırmaya karar verir...
  
  apollon dü$ünmü$ ta$ınmı$ ve birgün orionu denizde tek ba$ına takılırken görmü$..orion kelebek style ile takılırken, kıyıdan okadar uzakla$mı$ ki, kafası siyah küçük bir nokta gibi görünüyormu$ kıyıdan..apollon bu duruma uyuz olmu$..zik mi var sanki o kadar açılıyosun sanki demiş içinden nefretle...ama sen dur orion efendi demiş ben şimdi ebeni tersten gosterticem sana demi$.. sonra apollon artemisi yanına çağırmı$, uzaktan görünen kara noktayı ona göstererek -oraya kadar okunu gönderebilirmisin demiş...
  artemis;
  -ne var onda oehahehah beni bilirsin abii demi$..o gazla yayını hazırlamı$ sonra sallamış oku.. o kara noktanınorionun kafası olabileceğini hi¢ aklından bile ge¢irmemiş... çok iyi nişancı olan artemis'in oku tam hedefi vurmuş ve artemis bilmeden sevdiği erkeği başından vurmuş...sonra apollon gulmeye başlamış..o vurdugun orionu demiş..artemis hı¢kırıkla bogularak,koşarak ortamdan uzaklaşırken abisine alabıldıgıne kufurler sallamış..senın gıbı abiyi zikym demiş en son..apollon da kızım seni düşünüyoruz yani demiş..ama bu ölüm artemisi feci üzdügünden günlerce bulutların ardına gizlenmiş..herkesten kaçmış.. gök yüzünde dolaşmaz geceleri yeryüzünü aydınlatmaz olmuş... sonunda bir gün babasının yanına giderek ki babası nşa'da zeus olur..ondan orion'u bir takım yıldızz olarak gök yüzüne çıkarmasını istemiş... zeus ta kızının bu arzusunu yerine getirmiş...işte orion takim yildizinin olu$ma hikayesi böööledir...budur yani..
• bence gökyüzünün en güzel takım yıldızı. kışı güzel kılan şey. sonbaharda havalar hafif serinlemeye başladığında kendisini uzun bir aradan sonra tekrar görmek pek keyiflidir. bir süredir görmediğiniz bir arkadaşınıza kavuşmuş gibi hisseder, yolda belde kendi kendinize salak salak gülümsersiniz.
• günler sonra, bu gece, uyuyamamamın hediyesi olarak, penceremin tam karşısında görebildiğim.
  
  ayrı kaldığım sevgilime kavuşmuş gibiyim. uykulu, salak, ama gereksiz mutlu.
• mitolojik ismi olan "orion" ile anmayı tercih ettiğim, çıplak gözle seyrine doyum olmayan görkemli takımyıldız..
  
  avcının kemerini oluşturan 3 yıldızı sağ tarafa doğru bir hat oluşturacak şekilde birleştirip uzatırsanız ilk gözağrım, nazende halayığım, haseki sultanım yedi kandilli süreyya'yı^* bulabilirsiniz..
• çocukken duvarıma gök haritası asıp, dürbünle yıldızları seyretmeye başladığım zamandan beri; gece vakti kafamı yukarı kaldırıp da bu takımyıldızı görmenin verdiği mutluluğu bana hiçbir şey vermemiştir sanırım. abartıyor da olabilirim ama o hissi hiçbir şeyin vermediği kesin. aşığım resmen öyle böyle değil.
  
  ev tutarken ilk kriterim orion manzaralı olup olmamasıdır.
  
  dün yine çarşıdan rıhtıma yürürken kafamı kaldırıp gördüm. uzun uzun kesiştik. sonra çok acayip bişey oldu, inanamadım. ama anlatmıcam onu.
• kimsenin bahsetmemis olmasi cok ilginc olan bir mevzu var bu takimyildiz ile ilgili.
  
  sahsen astronomiye hep meraki olup da yeni yeni pratige dokebilmis bir insanim. bugun kazara saat 5'de uyanmami takriben gokyuzunde 10 civari yildiz oldugunu farkettim (okuz gibi isik kirliligi olan bir sehirde yasiyorum, ciplak gozle 5 tane gorsem "yildizli gece" sayiyorum o geceyi).
  
  e tabi firsat bu firsat deyip uykuyu falan salladim ve sarildim durbunume. durbunle dikkat etmeden ciplak gozle cok rahat orion's belt seciliyordu zaten. ondan sonrasi da kolay tabii.
  
  neyse hayran hayran bakarken tabii bir cok yildiz daha goruyor insan. nitekim kemerin hemen altinda "orion's sword" dendigini sonradan ogrendigim kismi da gordum. diger yildizlardan cok farkliydi, daha onceden gormedigim icin bunlar binary star falan mi acaba diye dusunuyordum. nitekim sabah uyanip detayli gok haritalarina bakinca bunun orion nebulasi oldugunu ogrendim.
  
  simdi bu kadar hikayeden sonra gelelim asil meseleye. sabah beste o mahmurlukla bile "ulan tamam bu kemerin asagisi orion'un etegi, eyvallah da, o etegin altindan sallanan ne oyle kol kadar yaa" diye dusunceler geciyordu aklimdan. fakat sonra tabii ayipladim kendimi boyle kutsal ve bilimsel bir vazife sirasinda bile afedersiniz "yarak muhabbeti" yapmistim.
  
  sonra bu sabah seytan durttu, o kismin orion'un kilici diye anildigini de ogrenmemin ardindan hele bir google'a danisayim dedim. kalbi pis, sivilceli abazan olan bir ben miyim deyip "orion's penis" diye aratmis bulundum.
  
  vay arkadas, internet bu olayla calkalaniyormus. adamlar "orion'a ismi verildiginde kilic yoktu henuz, bal gibi de orion'in siki iste" diye yirtiniyorlar. bu durum oyle icsellesmis ki, xkcd'de bile karikaturu cikmis:
  
  http://xkcd.com/1020/
  
  ozetle bu maceradan cikarimimiz su oluyor. insanoglu olarak icimiz pis arkadas. 10000 yil once de afedersin am sik got muhabbeti donuyomus gayet. ha isminin hakkini veriyor mu? bu aralar sabaha karsi kalkip bir batiya bakin, kendiniz karar verin. hey massallah deme garantili yani.
• bana evimin yolunu gösteren yıldızdır.
  
  ne gariptir ki iki evimde de yatak odam bu yıldıza bakar.
• konus 20x80 dürbünümle orion'un kemerini oluşturan üç parlak yıldızın ortasındaki alnilam'ı biraz aşağıdan ok gibi gösteren parlak üçlünün ortasındaki vatandaş olan great nebula in orion^*'u görmemle birlikte oha dememe sebebiyet vermiştir. kendisini tebrik ediyor, hayatta başarılar diliyorum. ah bir de tripodum gelse de 2,5 kiloluk dürbün yüzünden boynum ve kollarım yerinden çıkmadan gözlem yapabilsem...
• avcı akrepi vurur, akrep te onu sokar, sinirlenen tanrı da "eeeh yeter be, sizi bana sayıyla mı verdiler, ayrılın lan" diye kızarak ikisini gökyüzünün öyle iki köşesine yollarki, avcı doğduğunda akrep batar; akrep doğduğunda ise avcı batar...