ayasofya

• ilk olarak 15 şubat 360 yılında ibadete açılmış olan tarihi kilisedir. bu yapının 404 yılında çıkan bir yangında büyük zarar görmesinin ardından yeni bir kilisenin inşasına başlanmıştır. 10 ekim 415 tarihinde ibadete açılan bu ikinci kilisenin ise 532 yılında bir başka yangın ile tamamen ortadan kalkmıştır. günümüzdeki yapı ikinci yangının hemen ardından inşasına başlanan ve 5 yıl 10 aylık bir sürecin ardından 27 aralık 537 tarihinde tamamlanan üçüncü kilisedir.
  
  osmanlı devleti'nin 1453 yılında istanbul'u fethetmesinin ardından bu üçüncü kilise camiye çevrilmiş ve 482 yıl bu amaçla kullanıldıktan sonra, 1935 yılında mustafa kemal'in emriyle içerisindeki islami öğeler ve halılar kaldırılarak müzeye dönüştürülmüştür.
  
  ancak ayasofya bildiğimiz anlamda bir müzeye de karşılık gelmez. hatta biraz dikkat edilecek olursa, ayasofya'nın bir müze falan olmadığı, sadece içi boşaltılmış bir mabed olarak ziyarete açıldığı görülebilir. zira sultanahmed camii'ni de turistler ziyaret etmektedir, ama bu camiye müze demiyoruz. aradaki tek fark, bu iki mabedden birinde düzenli ibadet yapılırken, diğerine ibadet yasağı konmuş olması.
  
  ana tema:
  (bkz: islam/@derinsular)
• --- alıntı ---
  
  gözünüzden kaçmış olabilir. bir ay önce en sevilen yunan takımlarından biri, istanbul kökenli aek’in yeni stadının maketi sunuldu. ismi istanbul spor kulübü anlamına gelen aek ekonomik krizden en ağır darbe alan takım oldu. borçlarını ödeyemediği için de üçüncü lige düştü. fakat eski başkanlarından pontus kökenli işadamı yanis melisanidis takımı satın aldı ve hemen harekete geçti. yeni stat yeni bir döneme işaret ediyor. çok etkileyici, simgesel bir isim gerekiyordu. olympiakos’un stadının ismi yunan devriminin efsanevi kahramanlarından georgios karaiskakis’e aittir; panathinaikos ise, eski fenerbahçeli futbolcu ve takımın kurucusu apostolos nikolaidis’in ismini kullandı. aek’çiler daha güçlü bir sembol aradılar ve ayasofya ismini verdiler. hatta stadın tribünleri bizans surlarına benzeyecekmiş ve ‘artık bu defa düşmeyecek’ sloganıyla inşa edilecekmiş.
  
  ...
  
  yunan popüler kültüründe ayasofya’nın ne kadar önemli bir yer işgal ettiğini anlatmam gerekmiyor. her öğrencinin öğrendiği bazı temel efsaneler var. mesela, konstantinopolis’in fethi sırasında imparator şehit olmamış, ayasofya’nın içinde hiç kimsenin bilmediği bir yere saklanmış, mermer olmuş. gün gelecek, gözleri kamaştıran bir melek onu ortaya çıkaracak ve yine ayasofya ve konstantinopolis hıristiyan olacak. rahmetli stefan yerasimos, ‘kostantiniye ve ayasofya efsaneleri’ adlı meşhur çalışmasında bu tür efsaneleri ele alıyor. tabii, kilisenin etkisinin çok kuvvetli olduğu yunan halk kültüründe, aradan asırlar geçmiş olsa bile, bu efsanelerin hâlâ günümüzde bazı ortamlarda canlı olmasının bizi şaşırtmaması lazım. modernleşme, şehirleşme, eğitimin yaygınlaşması dini ve milli sembollerin sulandırılması anlamına gelmez.
  
  kaynak: hayali osmanlı otoritesinin bitmeyen ayasofya inadı / vangelis kechriotis / agos / 16 aralık 2013
  
  --- alıntı sonu ---
  
  ana tema:
  (bkz: islam/@derinsular)