bandırma vapuru

• 1878 senesinde glasgow'da 279 gros tonluk bir yolcu ve yük vapuru olarak inşa edilip bir süre yunanistan menşeli birkaç nakliye firması bünyesinde taşımacılık gayesiyle kullanıldıktan sonra 1894 senesinde resmî olarak idare-i mahsusa'ya devrolunmuş ve daha sonra "bandırma"ya dönüştürülecek olan "panderma" ismini de bu tarihte almış, 1897 ilâ 1909 tarihleri arasında ağırlıklı olarak marmara denizi'nde yolcu taşımacılığı için kullanılıp 1910 senesinde posta vapuru olarak ve bu kez de efsanevî bir statüye haiz olacağı bandırma adıyla yeniden hizmet vermeye başlamış ve en nihayetinde 16 mayıs 1919 saat 14:00 sularında kaptan ismail hakkı durusu idaresinde galata rıhtımı'ndan yola revan olarak mustafa kemal atatürk ve pek çok silah arkadaşını 19 mayıs 1919 sabah saat 06:00 sularında samsun'a getirmek suretiyle türkiye'nin millî kurtuluş mücadelesinin daha sonra büyük bir yangına dönüşecek olan ilk kıvılcımının çakılmasında kıymetdâr bir rol oynamış vapur; belki de ülke tarihinin en mühim taşıtı.
• eski ya da ayakta zor duran diye tanımlanamayacak vapur. çürük çarık değildir. bununla birlikte lüks de değildir.
  
  müzelerde sergilenmesi gerekirken sahip çıkmamamızdan mütevellit kendisini hurdacıda bulmuştur.
• venezuela'dan mersin limanına "peynir" getiren gemiyi seven andavallara bir türlü sevdiremediğimiz gemi.
• dümeninde kaptan ismail hakkı durusu , 16 mayıs 1919 günü öğlen saatlerinde yani bundan 101 sene önce içerisinde mustafa kemal atatürk ile galata rıhtımından türkiye cumhuriyetinin bağımsızlık yolculuğuna çıkan gemi.
  
  gemi 1878 yılında iskoçya'da inşa edilmiş ve inşasında 65 köle çalıştırılmış. bu gemi önce ingiltere sonra yunanistan ve 1911 yılında türklerin olmuş. ingilizlerin sömürdüğü ülkelerden gelen 65 kölenin vurduğu her çivi bir nevi ingilizlerin türkiye üzerindeki hayallerine vurulmuştur.
• mustafa kemal paşa'ya anadolu'daki türk isyanlarını bastırması için tahsis edilen vapur.
  
  tabi ata'nın planları çok farklıydı.
• atatürk ve silah arkadaşlarını 16 mayıs 1919 sabahı istanbul limanından alıp, 19 mayıs 1919'da samsun limanına götüren vapurdur.
  
  bu vapur aynı zamanda türk milletinin özgürlüğünü, vatanını, bayrağını ve geleceğini taşımıştır.
  
  -
  1925 yılında ilhami söke diye birisi alıp söktürmüş, müze olması gereken gemiyi. garip.
  
  edit: ekleme ve imla
• --- spoiler ---
  
  tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. yazan yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir hal alır.
  
  --- spoiler ---
  
  ata'mızın bu sözü aha bu vapurun hikayesine cuk diye oturuyor. yok eski-püsküymüş, yok güçlükle ayakta duruyormuş... gayet de döneminin iyi vapurlarından biriymiş bandırma vapuru. hatta kaptanı bunu söyleye söyleye rahmetli olmuş garibim.
  
  hayır yani, vapurun iyi durumda olması atatürk'ün samsun'a çıkışını daha mı değersiz kılıyor? nedir bu ilkokul piyesi kokan küçük emrah romantizmi?
• milli mucadele lideri mustafa kemal ataturk'u 19 mayis 1919 gunu samsun'a ulastiran vapur. genel saninin aksine kotu durumda, yikik dokuk bir gemi degildir, zamanin kosullarinda gayet iyi durumdadir.
  turk milletinin her olayi dramatize etme huyu burda da devreye girmis, daha mustafa kemal pasa'nin sagliginda bu tip efsanelestirme calismalari baslamistir. (bkz: falih rıfkı atay)
• mustafa kemal atatürk'ü ve silah arkadaşlarını(18 subay ),16 mayıs 1919 öğleden sonra galata açıklarında demirleyerek güvertesine alan ve 19 mayıs 1919 sabahı (saat 06:00) samsun gümrük limanına ulaştıran vapurun ismi.
  
  bu seferden önce posta işlerinde kullanılmakta.
  
  atatürk ve arkadaşlarını milli mücadelenin ateşini yakması için samsun'a çıkaran bandırma vapurunun kaptan-ı (bkz: ismail hakkı durusu).
  gemide yolculuk esnasında 19 mürettebat olduğu bilinmekte.
  
  bozulması neticesinde,1925 yılında haliçte sökülmüş;her geminin sonuna bekleyen hazin sonu görmüş ve traş bıçağı yapılmış.
  
  türkiye cumhuriyeti devletinin kuruluşunda etkin rolü olan geminin sökülmesi büyük bir trajedi. keşke müze halinde şu zamanda ayakta dursaydı.
  
  geminin korunduğu hususunda atatürk'e yalan bilgi verilmiş.
• https://www.trtarsiv.com/…mustafa-kemal-14-bolum'de verildigi haliyle 19 mayis 1919 gununu vapur yolcularindan muzaffer kilicin anlatimi soyledir:
  
  atatürk, samsun'da ordu müfettişi olarak gösterişli bir karşılama yapılsın istiyordu. bu ilgiyi kendisi için istemiyordu, fakat hem dış güçlere karşı bir gözdağı olur, hem de morali bozulmuş halk üzerinde etkileyici bir rol oynar düşüncesinde idi. çünkü samsun'da bile bir ingiliz kontrol birliği yerleşmiş; yöredeki bütün milli hareketleri kontrol ediyor ve gerekli önlemleri osmanlı hükümetine aldırıyordu. bu nedenle, gemiye istenen bir sandalla sahile çıkıp telgrafhaneden, samsun tümen komutanlığı'na, samsun'a gelmekte olduğumuzu bildiren bir telgraf çektik. bazı ihtiyaçları da alarak gemiye geri döndük. hemen hareket edildi.
  
  fakat denize açılınca vapur yine sallanmaya başladı. hepimiz sarhoş gibi idik. "allah'ım, sahile hayırlısı ile bir çıksak" diye dua ediyorduk.
  
  nihayet 19 mayıs 1919 günü sabahı saat 6 sularında gün ağarırken samsun görüldü. deniz de iyice sakinleşmişti. inmek için hazırlıklara başladık. hepimiz perişandık. sağ salim karaya çıkacağımız için allah'a şükrediyorduk.
  
  bir ara vapurun güvertesine bir göz attım. bir de baktım ki, atatürk tıraş olup, tertemiz paşa elbiselerini giyinmişler; sapasağlam ve dipdiri, bir heykel gibi, bir kuvvet ilahı gibi elleri arkalarında samsun'a bakmıyorlar mı?
  
  sanki fındıkkabuğu gibi üç gündür sallanan bu vapurla o yolculuk yapmamışlardı.
  
  ben, onu görünce halimizden utandım. çünkü atatürk de bir kara subayı idi. kendileriyle ta halep'ten beri beraberdim.
  
  belki de, on defa açık denizde yolculuk yapmamışlardı. hemen kamaralarımıza koşarak kendimize çeki düzen verdik. tıraş olup, kılık kıyafetimizi atatürk'e uyacak şekilde düzelttik. sonra küçük bir sandalla sahile çıktık.
  
  sahilde bizi, derme çatma bir bando ve oradan buradan toplanan derme çatma küçük bir askeri birlik ve halk karşıladı.
  
  sahile çıkar çıkmaz mustafa kemal paşa, emrindeki bütün askeri birlik ve diğer yöneticilere telgraf çektirerek son askeri durum hakkında ivedilikle rapor ve bilgi vermelerini emrettiler.