• hakkında emin çölaşan'ın, devlet içi konuşmalar, yazışmalar, tüm yetkililerle ve kendisi ile yapılmış röportajlardan oluşturduğu 1984 basımı banker skandalının perde arkası isimli, olayı tüm yönleriyle ele alıp, işin gerçekten perde arkasını ortaya koyduğu bir kitabı bulunmaktadır.

    24 ocak kararları'nın ardından bankaların, bankerlerin durumu ve banker kastelli'nin son dönemine dair daha detaylı bilgilenmek isteyenler mutlaka bulsun ve okusun.

    kitap oldukça uzun ama benim en ilgimi çeken yerlerden kısa birşeyler aktarayım:

    halkın yastık altında sakladığı tasarruflarını ve bir çok kurum ve kuruluşun birikimlerini toplamak konusunda uzman olan banker kastelli, piyasa bankerleri ve bu bankerlerin halktan hesapsız kitapsız yüksek faizlerle çok büyük miktar paralar toplamaları karşısında ister istemez faizleri yükseltmek yoluna gitmiş, satacak menkul kıymet bulamadıkça kimi bankaların mevduat sertifikaları satmaya başlamış, kendi deyimiyle satacak sağlam materyal bulsa çarkı çevirebileceğini savunmuş...

    batmadan önce 1-2 sene içerisinde sürekli olarak; batacak mı, ne zaman batacak, battı mı, batıyor, battı vs. söylentilerinin ardından zaten para toplamak konusunda sıkıntıya düşmüş bir durumda iken, 18 haziran 1982 tarihinde tüm bankalar için bankerler aracılığı ile mevduat sertifika satışının yasaklanmasıyla birlikte bu düzenlemenin duyurulmasının ardından şubelerine hücum eden insanların para taleplerinin ardından bir panik ile isviçre'ye giden, isviçre'ye gidişi bir kaç gün tüm halktan gizlenen ve o sırada devlet tarafından hesaplarına ve malvarlığına el konan, böylece büyük imparatorluğu sona ulaşmış olan bankerdir.

    devlet yetkilileri o günlerde banker kastelli'nin iş hacminin 30 milyar tl civarında olacağını düşünürken, tüm iş hacminin 150 milyar tl civarında olduğunun ortaya çıkması ve hesapların son derece düzgün ve kitabına uygun şekilde tutulduğunun farkedilmesi de diğer ilgi çekici detaylardır.
  • annemin hâlâ bana ve kardeşime , har vurup harman savurduğumuz harcamalarda
    -baban senin banker kastelli değil
    deyip
    merakımı cezbetmis kişidir.
  • (bkz: banker servet)
  • (bkz: banker kastıbelli)
  • her ne kadar yedi göbek sülalemden kimse onun yüzünden mağdur olmamışsa da, çocukluğumun korku dolabında sakladığım ve oradan bakıp bakıp hatırladığım kadarıyla katıldığı canlı yayınlarda, yayınlara telefonla katılan kastellizedeler tarafından sağlam küfürlere maruz kalan asıl adı abidin cevher özden olan türk işadamı ve banker.
  • ne övgüyü hakediyor ne yergiyi. ne kahraman ne tam bir dolandirici.
  • milletin anasını belleyen dolandırıcı
  • kendisinin tek gunahi elbet bir gun tikanacak cok hizli kar getiren bir sistem kurmasi.
  • çiftlik bank olayının ayyuka çıkmasıyla ister istemez akla gelen kişi.

    asıl adıyla cevher abidin özden , 1933 yılında trabzon'da, varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. dedesi, karadeniz'in en büyük deniz filolarından birinin sahibi olan hacı tahirzade tevfik kaptan'dı. böyle bir aileden gelişi ona iş dünyasının kapılarını ardına kadar açtı elbette. sürmene'nin kastel mevkiinde oturduğu için iş hayatında da bu ünvanı kullanmış cevher abidin özden.

    kastelli kısmının nereden geldiğini anladık, peki ya banker?

    işte özden'in, şu anda okuduğunuz yazıyı yazmama vesile olacak kadar üne kavuşmasına sebep olan kısım burası. 1980'li yıllarda türkiye'de bir banker fırtınası esiyordu. ortalık bankerden geçilmiyordu. turgut özal'ın yürürlüğe koyduğu "24 ocak kararları" istikrar paketiyle faizler serbest bırakılmıştı. bu da bankerlerin önünü açtı ve bankalar o dönem bankerler aracılığıyla mevduat sertifikası pazarlıyordu. bankerler o dönem inanılmaz paralar topladılar ellerinde. toplamda 150 milyar liradan fazla para bankerlerin elindeydi. tabii ki en büyük pay ise o dönem bankerlerin en büyüğü banker kastelli'nin elindeydi: tam 100 milyon lira. dile kolay.

    1982'den sonra ise kastelli için işler istediği gibi gitmedi.

    o dönem türkiye'de faaliyet gösteren 40 banka, aldıkları ortak bir kararla artık bankerler aracılığıyla mevduat sertifikası satmayacaklarını açıkladılar. kastelli, 19 haziran 1982 tarihli bu kararın arkasında kenan evren'in olduğunu düşünüyordu. ancak sebebi her ne olursa olsun ortada onun için acı bir gerçek vardı ve bankerlerin en büyüğü için çöküş başlamıştı. kastelli, kurduğu sistemin tıkanmasından kısa süre sonra ülkeyi terk etti. terk edişinin ardından istanbul bankası ve hisar bank da battı. türkiye, ilk defa banka batışlarına tanıklık ediyordu. binlerce insan mağdur oldu, onlarca insan battı ve bu süreç onları intihara kadar götürdü.

    kastelli'nin yurt dışı macerası fazla uzun sürmedi. yakalandı, ülkeye getirildi, yargılandı ancak beraat etti. 1990'lı yıllarda yeniden ticarete girişti kastelli, bir dönem işler hiç de fena gitmedi onun için ancak sonrasında yine battı. uzun yıllar kendisinden hiç ses soluk alınamayan eski banker, 2 haziran 2008'de kadıköy'deki ofisinde intihar etti.
  • haziran 1982 banker faciası sonuçları ;

    haziran 1982 - banker furyası sırasında faaliyet gösteren şahıslar ;

    1 ) istanbul esham ve tahvilat borsası kayıtlı üyeleri( 1941 - 1981 )

    ( kastelli - cevher özden, tahiroğlu, banker enver vb.)

    - şirket tahvili, devlet tahvili, hisse senedi alım satım işleri yaparlar,
    - kastelli - cevher özden borsa üyesi aracı kurum kimliği ile,
    - banka mevduat sertifikası alım - satım işleri yaptı.

    2 ) yatırım şirketleri

    ( erdem finansman - eczacıbaşı yatırım vb. )

    - şirket tahvili, devlet tahvili, hisse senedi alım satım işleri yaparlar,
    - yatırımcı kurum kimliği ile,
    - banka mevduat sertifikası alım - satım işleri yaptılar.

    3 ) yetkisiz şahıslar;

    - tahvilat borsasında hiç bulunmamış,
    - " banker " lakabı ile şirket kurmuş şahıslar,
    - kendilerine ait " süslü senetler'i ", matbaa'da bastırdılar,
    - ve sattılar.
    - o yıllar, bu türden faaliyetleri denetleyen bir kurum yok

    - sonuçlar ;

    - süslü senetler ödenmedi,
    - buna rağmen banker furyası fırtına hızında " süslü senet " sattı,
    - ve beklenen oldu, yetkisiz şahıslar battı .

    - yetkili aracı kurumlarca, satışı yapılan banka mevduat sertifikaları,
    - borçlu bankalarca ödendi.

    - yetkili aracı kurumlara açılan tek dava ( kastelli aleyhinde ) " beraat " ile sonuçlandı,
    - bankerlik fırtınası sonucu,
    - 1985 yılında istanbul menkul kıymetler borsası kuruldu.

    " beraat "

    18 ekim 1982: banker kastelli’nin yargılanmasına istanbul’da başlandı.
    3 aralık 1982: banker kastelli, hisarbank’a karşılıksız çek verdiği iddiasıyla yargılandığı mahkemece 15 ay hapis cezasına çarptırıldı.
    kastelli, kararı temyiz etti.davası 8.5 yıl sürdü, beraat etti.

    kaynak ; günlük gazete haberleri.

    hürriyet
hesabın var mı? giriş yap