hesabın var mı? giriş yap

  • ilkokul müsameresi tadında hazırlanmış bir video ile özetlenmeye çalışılmış durum. hatta kısmi rezerv sistemiyle alakalı çeşitli video sitelerinde bir miktar daha araştırma yaparsanız konuyla alakalı akıl sınırlarınızı zorlayan başka videolar da bulabilirsiniz. hatta bir tanesi var ki evlere şenlik. 2 tane badem bıyıklı amca; oyuncak eşek, tavşan, kuş, kuzu, bahçe, ev, araba ile izah etmeye çalışıyor durumu. eşek kredi almaya çalışırken “ancak eşekler kredi kullanır zaten.” diye espri yapmayı da ihmal etmiyor. öteki de espri konusunda boş durur mu? sıra kuşa gelince de “kuş kadar beyniyle…” diyor öteki eküri.

    neyse. esas konuya geçmeden önce şunu belirteyim ki ekonomi üzerine eğitim almadım. icra ettiğim meslek de ekonomi üzerine değil. ama hatrı sayılır düzeyde matematik bilgim var. o yüzden ifade ettiklerim arasında yanlışlar varsa onları da bunu göz önünde bulundurarak değerlendirin.

    gelelim mevzuya. genel kanı bankaların kısmi rezerv sistemi ile havadan para imal ettikleri yönünde. öncelikle işin bu kısma tamamen gerçek dışı. bankalar asla havadan para üretmiyorlar. parayı çoğaltan banka değil piyasa. bunu şöyle örnekleyelim. diyelim bankacılık sistemi yok. herkes parasını kendi kasasında saklıyor. benim 100 000 tl param var. bir arkadaşım benden borç istiyor ve veriyorum. o gidiyor onunla bir şey alıyor. satıcı 100 000 tl değerinde mal satmış oluyor. o da o paranın bir kısmıyla kendisinin ve ailesinin kişisel ihtiyaçlarını gideriyor. kalanıyla elemanlarının maaşlarını ödüyor ve işletmesinde satmak üzere daha fazla mal alıyor. bu paraları alan diğer kişi ve firmalar da hemen hemen aynı şeyi yapıyor. benim kasamdan çıkan 100 000 tl piyasada elden ele dolaşıp duruyor. gördüğünüz gibi ortada banka yokken de para havadan üretilebiliyor. daha doğrusu paranın üretildiği falan yok. küçük miktardaki paranın piyasada dolaşması o paradan çok daha büyük miktarlarda mal ve hizmet üretimine sebep olmuş oluyor.

    bankalar piyasada üretilen bu mal ve hizmetlerin hızlanmasında kolaylık ve hızlılık kazandıran mekanizmalardır sadece. hatta bankaların olmadığı ortamda kısmi rezerv denen bir şey de olmayacağından piyasadaki x miktardaki para teorik olarak sonsuza yakınsayan bir hizmet ve mal üretimi olurdu. ama %10’luk kısmi rezerv sayesinde bankalardaki toplam x miktardaki paranın karşılığında en fazla 10x miktarında mal ve hizmet üretiliyor.

    bir arkadaş da şunu demiş. piyasada dolaşan toplam para 85 milyar civarında ama bankalara olan toplam borç 1,3 trilyon civarında. nasıl ödenecek bu para demiş. cevabı çok basit nasıl ki piyasada para elden ele dolaşarak bol miktarda mal ve hizmet üretiliyorsa bunun tam tersi de mümkün. piyasada para elden ele dolaşarak bolca miktarda borcu da ödeyebilir. önemli olan piyasada dolaşan paranın çok çok üzerinde toplam borç olması değil. ülke ekonomisinin sürdürülebilir olması. maalesef türkiye bu konuda sınıfta kalan bir ülke.

    bir başka arkadaş da şunu demiş. ben gidip bankaya 10 000 tl para yatırdığım zaman banka bana cüzi miktarda faiz verip bu para sayesinde bu paranın %60-70’i kadar kar elde ediyor. hayır o kadar karı o para sayesinde elde etmiyor. sizin bankaya yatırdığınız 10 000 tl’nin 9000 tl’si kredi olarak kullandırılıp o 9000 tl tekrar bankacılık sistemine döndüğü zaman o 9000 tl artık sizin paranız değil. bir başkasının kazandığı, hak ettiği, bir şekilde sahibi olduğu para. o para banka için yeni bir mevduat. bir başka müşterisinin getirdiği bir nakit. bu kadar basit.

    bir başka geyik de bütün herkes parasını almaya kalksa bankaların batacağı. bankalarda toplam mevduat kadar para yokmuş. o paranın sadece küçük bir bölümü varmış. elbette ki öyle. banka o mevduatları kredi olarak satmasa nasıl kazanacak? bankardan bütün müşteriler paralarını almaya kalkarsa banka batarmış. bankalar neden para kazanıyormuş? bütün herkes parasını almaya kalkarsa batacağını kimsenin bilmediğinden para kazanıyormuş. size bir sır vereyim mi? bizim evin biraz ilerisinde bulunan süper marketin bütün müşterileri oradan alış veriş yapmayı keserse o market batar biliyor musunuz? berberler neden para kazanıyormuş biliyor musunuz? bütün insanlar traş olmaktan vazgeçerlerse berberlerin batacağını kimsenin bilmemesinden dolayı kazanıyorlar.

    sonuç olarak, evet türkiye ekonomisi kötü. insanlar önünü göremiyor. insanlar borç içinde ama esas mesele borcun olması değil. bu borçları ödemeye olanak sağlayacak sürdürülebilir bir ekonomik sistemin olmayışı esas mesele. ama bu ekonomik gidişatın sebebi bankalar değil. bankalar günah keçisi gibi gösterilmekte. kötü gidişatın sebebi bankacılık, sigorta gibi sektörlerin dışında kalan diğer sektörlerdeki durumun kötü olmasıdır. devletin üretime yeterince destek olmayıp, oraya buraya bina dikerek ülkeyi şantiyeye çevirme odaklı ekonomi anlayışıdır. ihracatın yeteri kadar olmaması ve ithalatın giderek büyümesidir kötü ekonominin sebebi. ama bankaların bu kötü gidişatta bir payı yok. bunun sebebini başka yerlerde aramak lazım.

  • burçin pakdil'in astronomi adına önemli bir katkısıdır. tebrik ederiz. kendisi adına çalışmaları ile daha çok iftihar ederiz umarım.

    yine de söylemeden edemeyeceğim ama "burçin galaksisi" tam umut sarıkaya esprisi gibi :)

  • ekşi sözlük yazarlarının değil ekşi şeyler tırıvırı limited şirketinin vekili olan ve bunu altını çize çize yüzlerce kez söyleyen kanzuk nickli avukat, fatih altaylı'ya karşı yazarların değil şirketinin itibarını korumak için açtığı tazminat davasını kazandığını duyurduğunda etrafını sarıp mal mal alkış tutan zebralar.

    bu zebralar o kadar maldır ki; kanzuk onlara karşı sözlükte yazdıkları herhangi bir yazıdan dolayı, fatih altaylı, ahmetoğlu hasan veya mehmetoğlu hüseyin dava açtığında hiçbir şekilde ilgilenmeyeceğini söylediği halde hiçbir karar haklarının olmadığı bir şirketin davayı kazanmasından mutlu olurlar.

    bu zebralar o kadar maldır ki; yarın çok güçlü birileri avukat ordusuyla onları kişisel olarak dava ettiğinde ki, fatih altaylı yahut başka bir ekşi sözlük şikayetçisi son olanlardan ekşi şirketi yöneticilerinin onlara verdiği bu açık mesajı almadıysa tüm lafları haketmiş demektir, kapısına binbir türlü hukuki cihazla donanmış avukatlar dayandığında piç gibi ortada kalacağını anlamadan alkışlar durur başkasının davasını.

    bu zebralar o kadar maldır ki; kazanıldığı ilan olunan tazminat tutarının, çeşitli davalarla uğraşan sözlük yazarlarının masraflarını karşılamakta kullanılmak yerine bir hayır kurumuna bağışlanmasının, ekşi şeyler limited şirketinin kurumsal imajının parlatılması, medyada yerleşik fatih altaylı düşmanları sayesinde ekşi sözlük ve sahiplerinin reklamının yapılmasını amaçladığını bile anlamazlar.

    serdar-ı ekrem aslan kanzuk paşa sen az bile yapıyorsun bu mal zebralara.

  • ailesinin öğrettiğini yapan çocuk denmiş. evet tabii ki ailesinin öğrettiğini yapıyor ama dikkat edin etrafta kimse yok. onay verecek ya da takdir edecek bir aile üyesi veya büyük insan yok. kimsenin görmediği yerde yapıyor. bunu bilinçsizce birileri görsün diye değil gerçekten benimsediği için yapıyor. o aileye de o çocuğa da kurban olurum. inşallah benim çocuğum da böyle olur. memleket bok gibi oldu, insanlar bok gibi oldu ama o bayrak ve o bayrağa rengini verenler her zaman bizim için kutsal olacak.

  • unutursak ayip olur:

    "dokunma artık aileme! dokunma çocuklarıma! dokunma oğluma! dokunma gelinime! eğer onların kılına zarar gelirse ben, ömründe bir karıncayı bile incitmemis olan ben, yaşar usta, hiç düşünmeden çeker vururum seni! anlıyor musun? vururum ve dönüp arkama bakmam bile..."

    (bkz: yasar usta)

  • başlık: vejeteryanım karpuz keseceğim

    1. allah kabul etsin diyorum. zaten zor bulduk karpuzu

    2. kabuğunu türk hava kurumuna ver piç

  • yat olduğunu anladık da lüks olduğu nerden anlaşılıyor anlayamadığım yat. millet öyle bir fakirleşti ki ne görse lüks sanıyor.

  • geldim geldim…
    bir çoğunuza laflar hazırladım hehehehhe

    başlığı açanın samimiyetine zaten inanmıyorum, onu bir geçelim de , benim maksadım incitmeden tatlı tatlı yanlış bilinenleri düzeltmek.

    lütfen alınmayınız , gücenmeyiniz. tsk envanterinde bulunan farklı uçak tiplerinde bilfiil 17 yıldır mekanik teknisyeni olarak çalışan bir yazar olarak biraz bilgi vereyim.

    efendiler , öncelikle 15 temmuz sonrası yetişmiş personel kaybedildi, sıkıntıya düştük mevzusunu biraz yumuşatalım;
    evet ne yazık ki doğru, lakin acınacak bir hale düşmedik. evet pilot sayımız, yetişmiş teknisyen sayımız hatırı sayılır ölçüde düştü ama sürdürülebilirlik anlamında hiçbir tehlike yaşamadık. bunun en basit örneği 2016 sonunda gerçekleştirilen fırat kalkanı harekatıydı.
    çok istihbari bilgiye girmeden basit bir istatistik olarak paylaşayım; 74 uçak aynı anda havalandı ve %98 isabet oranıyla başarılı bir şekilde ilk dalga operasyon gerçekleştirildi. o zamanlar çalıştığım filo eğitim filosuydu ve biz yerde yedek bekle uçaklarımızın haricinde hepsini aynı anda kaldırdık. demek ki hala tam filo uçurabilecek hem pilotumuz, hem teknisyenimiz hem de lojistiğimiz mevcutmuş. hem de 2016 yılında! kaldı ki sonrasında eksiğin kapatılması için hafta içi hafta sonu bayram-seyran dinlemeden çalıştık.

    diğer bir husus uçaklarımızın ve sistemlerimizin çağın gerisinde kaldığı;
    bakınız biz bunları daha önce burada ve burada anlattık. f-16 1974 yapımı denmiş, değil can parçam , değil yakışıklım. f-16 1974’de ilk uçuşunu (kazara) yapmış olabilir ancak elimizdeki en eski uçak 87’de envantere girmiş olsa bile gövde ömrü, geçirdiği modernizasyonlar ve gövdesel güçlendirmeler sayesinde halen çağının gerektirdiklerini bize sağlayabilen bir uçak.
    dur dur f-16’ya dönmeden;
    sen o bokladığın f-4’ü görsen gerçekten küçük dilini yutarsın. evet uçak baktığında eski görünür gözüne ancak sahip olduğu sistemler ve taşıdığı mühimmatların kapasitesini bilsen önünü iliklersin. (boru mu amk bakımcıların arasında lakabı “baba”dır)
    heh, döndük mü f-16’ya?
    gel şimdi. baba senin ihtiyacın ne? sen kimlerle aşık atıyorsun? ne abd’nin seninle sıcak muharebeye girmeye ihtiyacı var (money talks bebeğim, kapish?) ne de senin okyanus ötesi operasyon yapma ihtiyacın var. bölgesinde etkin ve caydırıcı bir hava kuvvetlerimiz var. dosta güven, düşmana korku dedik, bildin mi? mesela azerbaycan’a güven verdik, biz (bkz: cap) veya (bkz: sead) uçarken ermenistan “korku”dan uçak kaldırıp da havadan gence’yi , gebele’yi, lenkeran’ı bombalayamadı.
    başka ne istersin? mesela o uçakları bisiklet gibi kullanabilen, gerçekten nokta atışı hedef vurabilen pilotların var senin. mağaraları, kampları 2 metreden az sapma ile imha etmek senin tatmin etmiyor mu? illa abd veya rusya ile hava harbi mi yaşamamız lazım?
    e batıya gidelim. yunanistan’ın ekonomisi alt üst oldu da şişire şişire dünyanın uçağını aldılar envanterlerine sırf bize yetişebilmek için. gel gelelim dibindeki adalara asker çıkardılar, ancak bu da hava kuvvetlerinin değil siyasetin sorunu.

    5. nesil uçağımız yok. maalesef yok. çok mu ihtiyacımız var şu an? bence yok. bunları yazdık ( yukarıdaki bakınızlar ) . 5. nesil uçağı idame ettirmeye harcayacağımız kaynakları f-16 envanterden emekli olana kadar milli muharip uçak projesi’ne aktarabiliriz. harekat ve etki alanımızda bize 5. neslin eksikliğini hissettirebilecek bir tehdit yok ki.

    gelelim mi personele?
    ufak ufak hatıralarımdan gideyim.
    bosna hersek’de görev yapıyorum. sene 2020, bize tahsisli evde 3 havacı, 3 karacı , 1 denizci astsubay ve 1 karacı albay ile yaşıyoruz. mesai saati sonrası ortak salonumuzda bulunan 2 büyük koltuk takımında tv’ye yakın olan takımda 3 karacı ve bir denizci abimiz meyve soyup dizi izlerken biz arka koltuklarda birimizin önünde ingilizce kitabı, diğerinin elinde nato’nun bize verdiği sop (standart operational procedures) kitabı, bende ise ispanyolca gramer kitabı var. albayımız odasından çıkıp ekiple tv izlemek için yanımıza geldi ve “arkadaş şu havacılardaki vizyona hastayım, beyler bakın da bi feyz alın” diye serzenişte bulundu. sonraki zamanlarda ise verdiği her direktifi prosedürleri inceleyip teatti ettiğimiz için “yakıcam amk sizin bu kitaplarınızı, bişeyi de bilmeyin lan” dediği olmuştu. amacım kimseyi yermek ya da övmek değil ancak hava kuvvetlerinde özellikle uçucu ve uçuşla alakalı branşlar gerçekten ülkemiz anlayışının ve çağının önündedir efendiler. en “boş” diye yaftalayacağınız adam bile yabancı dile, teknik dökümana hakim ve en az 1000 sorti üretmiş tecrübeye sahiptir. bunu sağlayan ise “bence” ülkemizde benzerini bulamayacağınız “kurum kültürü” ya da “kurumsal hafıza”’dır. sistem, “gabi” adamı dışarı, uçaktan uzağa itmeye ayarlıdır.
    pilotlar konusunda da ufak bir anektod bırakayım;
    nato sağolsun her üssün bir de standardize filosu vardır. bu filolar adı üstünde uçucuların standart prosedürlere göre yeterliliğini sağlar. bu filolarda binlerce saat uçuşu, katıldığı 100’lerce operasyon olan ve tonlarca mühimmatla sayısız atışları olan “bilekli” pilotlar bulunur.
    bu abilerimiz muharip filolarda uçan pilotları sürekli denetim altında tutar. dolayısıyla “zayıf”, “eksik”, ya da yetersiz bir pilot derhal tespit edilir ve sonraki yaşamında uçağı sadece fotoğraflarda görür.
    biraz da uçakların amiyane tabirle “modifiye” durumlarına gelelim;
    efendiler bizim bu konuda g.tümüzü kurtaran husus ise kıbrıs harbi sonrası yediğimiz ambargolar neticesinde kurduğumuz aselsan, havelsan, roketsan, aspilsan, teive tusaş gibi harika kurumlarımızın 30 yılı aşkındır bize sağladığı imkanlardır. uçaklar piç kasa bmw ya da şahin gibi “modifiye” olduklarında sadece görüntü değiştirmez. aksine yan yana duran iki blok-30 ve blok-50m arasında görüntü neredeyse aynı olmasına karşın kabiliyetleri açısından uçurum vardır. yani her uçak sistemi envantere girdikten sonra servis ömrünü doldurana kadar “yaşamaya ve gelişmeye” devam eder.
    çok uzattık sanki, sonuç olarak;
    pilotlarımız dünyanın en iyileri arasında,
    bakım ekibimiz “top shelf” kalitede,
    eğitim ve doktrinlerimiz hala benzersizdir.
    hava kuvvetlerimiz mevcut olduğu sürece korkmayın…

  • zengin olmak sanırım. ya da ortalamanın üstünde olmak, yoksa hiç fakir ve evli olmayan birine rastlamadım. bi de yakışıklı olmak falan da olabilir, çirkin ve bekar birine de rastlamadım.

    25 yaşında evlenmiş, fakir ve çirkin biri olarak eyyorlamam bu gadardır.

  • evrimi ispat etmek istercesine uçmaya evrilmiş pislik. sırada ne var la it. napcan bize elektrik mi vercen? yoksa yılan gibi sokcan mı? nereye doğru evriliyon olum dur artık iyice coştun pezevenk.