hesabın var mı? giriş yap

  • kendimde gözlemlediğim korkunç bir dönüşüm. en tıfıl, en beybi çağlarımda bile deli gibi sıcak suyla banyo yapardım. hala da öyle... şimdi şöyle bir durum var: insan sıcak suyla banyo yaptıktan sonra hayata bakışı değişiyor aslında. daha bir sakin, daha bir mülayim oluyor. misal sıcak banyo öncesi kapıma aidat artışını haber vermek için kapıcı (aka apartman görevlisi) geldi... ne oluyor? üzülüyorum, geriliyorum, neyin zammı lan bu şimdi diyorum, içim içimi yiyor, sinirden titreme geliyor. oysa aynı adam, ben sıcak bir duş aldıktan sonra karşıma geldiğinde ona kurtlar vadisi'ndeki ömer baba gibi davranıyorum:

    - abi iyi akşamlar, yönetim kurulu karar aldı... aidatlara 50 ytl zam yapıldı.

    - olur evladım...

    - bu ay bir de bakım masrafı var 50 ytl... yönetici "kat maliklerinden ikisini birden tahsil edin" dedi...

    - hay hay... yönetici oğluma da çok selam söyle... ona de ki zamanında bir derviş ormanda gezerken yaralı bir ceylan görmüş... ceylanı acı çekmesin diye öldürmüş... o gece rüyasında ceylan dile gelmiş, demiş ki...

    - benim işim var, başka katlara gidecem... eyi akşamlar...

    - hayırlı akşamlar evladım... güle güle git...

  • tl;dr: uygulama bana fransızca öğretti ve fransızca konuşulan bir ülkeye taşınmamda pay sahibi olarak dolaylı olarak hayatımı değiştirdi.

    streak'imin 1500 olmasına bir hafta kaldı ve geçen bu 4 yılda neler yaşadım, nasıl bir süreçten geçtim, mümkün olduğunca tavsiye vermekten uzak durarak nötr bir şekilde anlatmaya çalışayım. hem belki birilerine yardımcı olur hem de merak edenler için cevap olabilir anlatacaklarımdan bazıları.

    uygulamayı mart 2014'te telefonuma yüklemiştim ve bir hevesle almancaya atlamıştım. ama almanca serüvenim çok uzun sürmedi. birkaç hafta sonra bıraktım. ondan sonra duolingo'yu hiç kullanmadım; ama uygulamayı da telefonumdan hiç silmedim. bu paragraf aslında gereksiz; ama duolingo ile nasıl tanıştığımı bilin istedim.

    2017 yılında eşim, duolingo'da almancasını pratik edeceğini söyledi. iyi dedim ben de, madem öyle, ben de fransızcaya başlayayım bu sefer. neden fransızca? çünkü lisede bir sene fransızca seçmeli dersi almıştım. adımı söylemeyi hala hatırlıyordum en azından. bir de bir fransız şirketinde çalışıyordum. dedim belki faydası dokunur; ama fransızca öğrenmeye başlamamla bunun alakası yoktu açıkçası.

    uygulamayı açtık, eşim almancaya, ben fransızcaya başladık. fikir olması açısından söylüyorum, başladığım sırada seviyem "j'ai quinze ans" idi. ben ise 29 yaşındaydım. her gün pratiğimi yapıyordum ve motive idim. hatta bir defter bulmuştum, arada ona yazarak çalışıyordum falan. derken dokuz veya onuncu günün gecesinde saat 00.10 civarında yatakta tavanı seyredip kendimle konuşurken bir anda "hassiktir" dedim. o günkü dersi unutmuştum. hemen uygulamayı açtım, uygulama akıllı tabii, saat 00.00'ı geçtiği için streak'imi patlatmış hemen. hala var mı bilmiyorum ama o zaman bana "streak'ini devam ettirmek istiyorsan bilmem kaç dolar verebilirsin" gibi bişey demişti. vermedim tabii.

    tam motive olmuş bir şekilde her gün dersimi çalışırken böyle bir şey olması sinirimi çok bozdu. ama bu sefer bırakmadım, tam tersi daha planlı bir şekilde ilerlemeye karar vererek her akşam çalması için alarm kurdum. eğer o gün dersi yapmadıysam alarm çalınca hatırlayacaktım. öyle de oldu, bunun faydasını çok gördüm. birinci trick'im olarak bunu söyleyebilirim.

    ben derslerimi sabahları yapıyorum genelde. hatta sabah ilk iş olarak duolingo yapıyorum diyebilirim. ya işe giderken ya da gittiğimde kahve içerken yapıyorum.

    derse kaldığım yerden devam ettim, günler geçtikçe daha da çok hoşuma gitmeye başlamıştı. mesela "rötar" kelimesinin kökeninin neye dayandığını fark ettiğimde yaşadığım aydınlanmayı hala hatırlıyorum.

    yaklaşık üçüncü ayda fransızca ağacını bitirdim. ama o zaman uygulama daha farklıydı. ben ağacı bitirdiğim sırada başlarda yaptığım ve altın olan dersler geriye doğru gidiyordu. şimdi ağaç bitirmek o kadar hızlı olmaz diye düşünüyorum. ben tekrar başa döndüm tabii, ağacı bitirmenin de verdiği gazla geriye giden dersleri tekrar altın yapmaya başladım.

    derken uygulama güncellendi. ağaç falan komple yenilendi, uygulama değişti. ben neredeyse tekrar başladım sıfırdan yapmaya. yine bitirdim ağacı. o sırada story'ler geldi, podcast'ler geldi, audio lessons geldi derken uygulama da baya bi zenginleşti. bu arada şimdi farkettim, ben dersi ingilizce üzerinden yapıyorum. türkçeden fransızca var mı, varsa nasıl, hiçbir fikrim yok açıkçası.

    bu süreçte beni en çok zorlayan şeylerden birisi 5 yanlış hakkı oldu/oluyor. ancak ben bu durumu seviyorum. çünkü hakkınız bittiği zaman tekrar can hakkı için pratik yapmanız gerekiyor. bu da benim işime geliyor. bir pratik yapıyorum, üstüne bir de reklam seyrediyorum, hop 2 can geldi. eğer canlarınız tamamen bitmemişse bir derse başlamadan önce "reklam izlemek ister misin?" diye soruyor uygulama. bunu 15 dakikada bir yapıyor. eğer o gün çok hırslanmışsam ya pratikle ya da reklamla canlarımı full'leyip devam ediyorum.
    bedava üyeliğin bir diğer farkı da uygulama içi reklamlar. bir ders ortalama 5 dakika sürüyor ve 5 dakikalık bir dersin ardından 3 saniye reklama maruz kalmakla ilgili hiçbir problemim yok. tabii bu konudaki fikirler kişiden kişiye değişir; ama uygulamayı ciddi şekilde kullanan birisinin bundan şikayetçi olacağını sanmıyorum.
    duolingo plus'ı da deneme fırsatım oldu. sınırsız can olması tabii ki büyük avantaj. ancak kendi adıma konuşacak olursam, çok tercih edeceğim bir şey değil açıkçası. çünkü canım sınırsız olduğu zaman duolingo'nun başından kalkamadım. ancak ücretsiz sürümde canlarım bittiği zaman, eğer o gün özel bir hedef belirlemediysem, uygulamayı da kapatıyorum. kafam rahat oluyor.

    ağacı tekrar bitirdiğimi söylemiştim di mi? hah, ağacı bitirdim, sıra story'lerde deyip story'lere abanmışken uygulama yine güncellendi. bu sefer allahtan ilk seferki kadar kapsamlı bir değişiklik olmadı; ama ağacım bozuldu tabii yine. yine yeni yeniden eksik dersleri tamamlamaya döndüm ben de. uygulamanın bir diğer güzel tarafı da bu. siz tam her şeyi bitirdiğinizi düşünürken bir güncelleme geliyor ve yeni dersler eklenmiş oluyor ya da var olan dersler güncelleniyor. sizi hiçbir zaman boş bırakmıyor ve devamlı yeni şeyler ekleyerek öğrenmeye devam etmenizi sağlıyor.

    ben duolingo'nun öğretme tarzını seviyorum. bir cümleyi önce ingilizce veriyor, fransızcaya çevirmenizi istiyor. sonra aynı cümleyi fransızca veriyor, ingilizceye çevirmenizi istiyor. sonra aynı cümleyi sesli olarak söylemenizi istiyor. sonra yine aynı cümleyi dinleyip yazmanızı istiyor. bunu bir ders içinde defalarca yapıyor ve kafanıza vura vura öğretiyor.

    gelelim son kısıma. uygulama bana gerçekten dil öğretti mi?

    pratiğim yoktu; ama fransızcamın geliştiğini hissedebiliyordum. kafamda kompleks cümleler kurmaya çalışıyordum falan. bütün bunlar olurken eşimle acaba yurtdışına mı çıksak diye konuşmalarımız başlamıştı. fransız şirketinde çalışıp fransızca öğreniyor olmanın avantajını ilk kez bu noktada yaşadım. çalıştığım şirketin yurtdışında bir pozisyonu vardı ve başvurmaya karar verdim. cv'me "intermediate" olarak fransızcayı da ekledim. gerçi pozisyon ingilizce gerektiren bir pozisyondu ve işe alım sürecinde fransızcayla ilgili tek muhabbetim "fransızca öğreniyor olduğum" idi. çok fazla takılmamışlardı; ama hoşlarına da gitmişti. ve bingo! kabul edildim.

    şu anda fransızca konuşulan bir ülkedeyim. fransızcayla ilk tecrübem de burada oldu. uçaktan indim, taksiye bindim. ingilizce başladık. sonra dedim fırsat bu fırsat, dene bakalım fransızcayı. taksiciyle fransızca konuşmaya başladım. konuşabildim! buralardaki mahalleleri, ev kiralarını falan konuşmuştuk. ilk günümde böyle bir deneyim yaşamış olmam bana baya özgüven verdi.
    şimdi ofise gittiğim zamanlarda ekip arkadaşlarımla iş dışındaki çoğu konuşmamı fransızca yapmaya çalışıyorum. profesyonel seviyede yeterli değil tabii ki; ama günlük konuşmaları yapabiliyorum. insanlar da zaten yardımcı oluyor seviyemi görünce. daha yavaş ve tane tane konuşuyorlar. ben zaten kendimi bir şekilde ifade edebiliyorum, anlama kısmında da pratik yaptıkça gelişiyor/gelişecek gibi hissediyorum.

    son gelen güncellemenin ardından benim ağacım yine yenilendi. şimdi onuncu seviyede onu tamamlamaya çalışıyorum.
    bütün bu süreçte sadece ve sadece duolingo ile çalıştım. duolingo'nun kendisi ve podcast'i dışında başka bir şey kullanmadım. ha, bir ara tinycards diye bir uygulama çıkarmışlardı. onun da fransızcasını bitirmiştim. o uygulama tutmadı sanırım, şimdi yok galiba. ama o da duolingo ürünüydü.
    duolingo dışında bir şeyler yapmayı da denedim. bazı podcast'ler buldum, ı-ıh. zaten podcast'ler de kafayı paraya takmış. youtube? eeh. busuu'yu indirmiştim bir ara. kendisiyle maceram 20 dakika falan sürdü.
    denediğim, baktığım hiçbir şey duolingo kadar efektif olmadı, olacağını da sanmıyorum.

    90'ların ortasından beri teknoloji ile içli dışlı olan biri olarak, bedava olup da bir noktada sizden para istemeyen uygulama ya da hem bedava olup hem de uygulamanın bütün özelliklerini kullandıran bir uygulama/program neredeyse görmedim.

    ben, bu işi ciddiye aldım. duolingo'yu hiçbir zaman boş vakitlerimde bakacağım ya da vakit geçirmek için kullanacağım bir uygulama olarak görmedim. tam tersine, uygulamayı kullanmak için zaman yaratacak şekilde günlük rutinimi ayarladım.
    neden ciddiye aldın diye sorarsanız verecek net bir cevabım yok açıkçası. ne yurtdışına taşınma gibi bir planım vardı ne de çok iyi bir fransızcam olsun diye bir hedefim vardı. ama başlamışken hakkını vermek istedim. günlük bir iki ders yaparak streak'imi korumak ve dili yüzeysel bir şekilde öğrenmek için değil, elimden geldiği kadar derinlemesine inmek istedim ve bugüne kadar elde ettiğim sonuç beni pişman etmedi. üstüne, hayatımı hiç tahmin etmediğim bir şekilde değiştirdi.

    duolingo, bebeyim, merci beaucoup <3

  • bu konuyla ilgili öyle yorumlar yapılıyor ki,
    - sonuçta o akademisyen, bir sürü makale zart zurt, problem yani soyadı değişikliği
    - sonuçta isim yapmış avukat, zorluk çekicek..., gibi gibi, uzatmaya gerek yok.

    ne akademisyenim, ne de isim yapmış avukat. sadece şunu diyorum: benim kimliğim neden 26 yaşında değişip başka bir şey olmak zorunda? ("zorunda" kelimesinin altını çizerim.) buna itiraz etmek için neden birtakım zorunlu ve mantıklı sebepler üretmek zorundayım ki millete haklı olduğumu kanıtliyim? sadece adımın ve soyadımın değişmesini istemiyorum çünkü ben ona alıştım, ben "o"yum. dileyen değiştirir, dileyen kendininkinin sonuna kocasınınkini ekletir, dileyen apaynı halde bırakır. aksini iddia edenin yaptığı apaçık faşistliktir.

    sevgi, saygı, aile olmak gibi zırvalamalara gidilmesin lütfen. o zaman yeni kural çıkarıyorum: isminin sonuna kocasının ismini ekleme kuralı. mesela hayriye'ysen, kocan da kamil'se bundan sonra adın hayriyekamil. soyadın da gül olsun kocanınki de hayrettinoglu. oldun hayriyekamil gül hayrettinoğlu. aksini iddia ediyosan aile olma kavramını anlayamamışsın demektir canım benim. o zaman evlenmeseydin. oldu mu şekerim? feministlik yapma bana.

    bu arada zannedersem artık mümkün bu sadece kendi soyadını kullanabilmesi mevzusu. ancak büssürü bürokrasisi var.

    edit: hızımı alamıyorum. kocasının soyadı ile babasının soyadını kullanması arasındaki fark şudur: kıza babasının soyadı doğduğu andan itibaren verilmiştir. kız da o soyadı kimlik olarak bellemiştir. değiştirilmesine zorlanması faşistliktir. kocasının soyadı doğumdan itibaren verilebilecek bir soyad olsaydı, o zaman derdin "babasınınkini alıcana kocasınınkini alsın, ne fark edecek ikisi de erkek neticede, feminist havaların kime" diye. illa her şeyi defaultta erkeğin kadına üstünlüğüne karşı bir başkaldırı olarak algılamaya pek meraklısınız.

  • ulan kemal sunal filmleri gibi aynı; 5-10 kere de izlesen sıkılmıyosun. adam resmen göğe yükselmiş

    edit: tekrar tekrar izleyince detaylar daha bir ortaya çıkıyor; uçuşa engel olmak isteyen dayılardan bir tanesinin elindeki çay bardağı ve uçuş gerçekleştirdiği anda bile o çay bardağından vazgeçmeyişi, sıkı sıkıya, hayata sarılırcasına sarılışı...

  • 600 bin takipçili bir influencerla geçirdiğim iki gün doğrultusunda söyleyebilirim ki bu mecralarda gösterilen o hayatlar kocaman bir yalan.

    bu uygulamayı kullanan iki türlü insan var, göstericiler ve izleyiciler. göstericiler şaşalı hayatlarını ya da "mış gibi" hayatlarını sunarlar ve diğerleri de bu hayatları izlerler. izleyenler hayranlıkla izleseler de içlerinden öfkeliler çünkü isteyip de elde edemedikleri hayatları izlemekten mutsuz olup öfke duyuyorlar. öte yandan göstericilerin hayatı gerçek değil çünkü insan yaşadığı anları kayıt altına alma çabasındayken o anı yaşamaz o anı sadece kaydetmeye çalışır.

    yaşadığım bir örnekle somut hale getireyim. fotoğraf ve video editörlüğü gibi konularda çok bilgisi ve tecrübesi olan eski bir arkadaşım yaşadığım bölgeye geldi, yanında 600.000 takipçisi olan bir influencer ile. iki gün boyunca onlarla zaman geçirdim. fenomen olan kişi kamera önünde mutlu, neşeli, insancanlısı bir imaj yaratırken, kamera arkasında (yani instagram paylaşımları dışında) hiç de öyle değildi; asık suratlı, mutsuz, şikayetçi bir ruh halindeydi sürekli olarak.

    bir gün beni kaldıkları otele akşam yemeğine davet ettiler. fenomen arkadaş sürekli olarak oteli ve yemeğini paylaşmakla ve fotoğraflarını editlemekle meşguldü ve kafasını tüm gece boyunca telefonundan neredeyse hiç kaldırmadı. kafasını telefonundan kaldırdığı vakitlerde de asık suratlıydı ve memnuniyetsizdi. gece boyunca sohbete pek katılmadı. bu arada garsona da pek iyi davranmadı. otel personeli bize otelin misafiri gibi de davranmadı, bizimle ilgilenmediler, ruhsuz ve açıkçası umursamaz bir tavır içinde ve "bir an önce gitsinler" gibi bir hava içindelerdi.

    bir başka gün bölgeyi gezdirdim. fenomen kişi özellikle güzel kayıt ve fotoğraf alabileceği yerlere gitmek istedi ve tüm gün boyunca yine sadece çekim yapmakla ve telefonuyla meşguldü. çekimlerde kendisini çekerken çok mutlu ve eğleniyormuş gibi bir yüz ifadesi takınıyor ama nadiren telefondan başını kaldırdığında yine huysuz, aksi ve mutsuz birine dönüşüyordu.

    ve düşününce bu gibi kişiler gerçekte kendi hayatlarını yaşamıyorlar, telefona sıkıştırılmış bir hayatta bir tür avatara dönüşmüşler. kocaman bir hayatı el kadar bir cihaza sığdırmışlar ve tüm hayatları o telefonun içinde olup bitiyor. bunun için yaşıyorlar ve bundan ibaret.

    yani bu hayatlar gerçek değil dostlar. yaşanılan her anın kıymeti bilinmeli ve her an hissederek ince ince yaşanmalı. gerçek olan bu.

  • en azından ayağımızı yerden keserdi sayın bakan. öküzün trene baktığı gibi bakıp yangının kendi kendine sönmesi beklemezdik. verdiğim vergiye acıyorum şu çapsızlar tarikatı döneminde.