hesabın var mı? giriş yap

  • plaza köpeği olmak niye ezikleniyor onu anlamadım, birinin malına mı göz koyduk, birini birinden mi ayırdık, birinin parasına mı çöktük. ulan namusumuzla çalışıp paramızı yiyoruz, hiçbir şey yapmadan yiyen bizden daha mı doğru oluyor ahaha

  • ısı enflasyonu (heatflation), iklim değişikliğine bağlı aşırı sıcaktan kaynaklanan kıtlıkların neden olduğu, özellikle gıda fiyatlarının hızla artmasıdır.

    son yıllarda covid-19 salgını ve ukrayna'daki savaş nedeniyle gıda fiyatları arttı. bu yaz, aşırı sıcaklıklar sorunu daha da kötüleştiriyor. soya fasulyesi, zeytinyağı ve pirinç, kıtlık ve fiyat artışlarından etkilenen ürünlerden sadece üçü. ayrıca soya fasulyesi gibi tarım ürünleri, hayvan yemi yapımında kullanılmaları nedeniyle hayvancılığı da etkileyebilecek potansiyele sahip.

    gıda fiyatlarının mevsimlere göre dalgalanması tamamen olağandır, ancak avrupa'dan abd'ye, asya'ya ve ötesine kadar yaşanan olağanüstü sıcak ve kurak yaz hasadın kötü olmasına ve birçok mahsulün yetersiz olmasına neden oldu.

    iklim krizi, sıcak hava dalgaları ve kuraklıktan fırtına ve sellere kadar aşırı hava koşullarını daha yaygın hale getiriyor ve bazı mahsuller bu değişikliklere diğerlerinden daha duyarlı.

    1. zeytinyağı
    akdeniz'in çoğunda uzun, sıcak ve kurak bir yaz, zeytin ağaçlarına zarar verdi ve kötü bir mahsule neden oldu çünkü azalan toprak nemi, bitkileri ve ekinleri kritik büyüme mevsimlerinde bodurlaştırdı. sonuç olarak, zeytinyağı fiyatları tüm zamanların en yüksek seviyesine yükseldi. stoklar önceki yıllara göre önemli ölçüde azaldı ve bir sonraki hasata ulaşmadan önce muhtemelen daha da çok azalacak.

    nisan 2022 ile mayıs 2023 arasında ortalama sıcaklıklar, dünyanın en önemli zeytinyağı üreticilerinden biri olan ispanya da dahil olmak üzere ülkelerde ortalamanın 2,5°c'ye (bazen 4°c) kadar yükseldi. bu, şiddetli kuraklık yaratmak için bir yıldan fazladır süren düşük yağışla birleşti. ispanya'nın güneyindeki endülüs'te su rezervuarları kapasitelerinin yaklaşık %25'ine düştü.

    2. pirinç
    italya'dan hindistan'a kadar pirinç çiftçileri, birkaç yıldır iklim değişikliğinin mahsulleri üzerindeki etkilerini hissediyorlar. bu çok boyutlu sorun bazen kuraklık, bazen sel ile bağlantılıdır. ayrıca su azlığından kaynaklanan artan tuzluluk da ekinleri etkiliyor.

    italya, ab pirincinin yaklaşık %50'sini yetiştiriyor ve dünyada risottoya uygun birçok çeşidin yetiştiricisi. ancak ülke son zamanlarda, ülke ikinci bir kuraklık yılıyla karşı karşıya olduğu için pirinç üretiminin düşmeye hazır olduğu konusunda uyardı. sonuç olarak, reuters'e göre italya bu yıl son 23 yılın en az pirinç mahsulünü alacak.

    tayland da yağışların az olması ve kötü bir görünümün yetkilileri endişelendirmesi nedeniyle mahsulünü azaltmayı düşünüyor. ülke, şeker arzının yanı sıra küresel pirinç arzını da etkilemesi muhtemel bir acil durum planı uyguluyor. temmuz ayında asya'da pirinç fiyatları, kuru havanın ekinlere zarar vereceği endişesiyle iki yılın en yüksek seviyelerine yükseldi.

    hindistan'da, geç ve özellikle şiddetli muson yağmurları, ülkenin pirinç mahsulüne zarar vererek, bazı pirinç kategorilerinin ihracatını durdurmasına neden oldu. basmati dışı beyaz ve kırık pirinç ihracatının yasaklanması, dünyanın en büyük tahıl ihracatçısının sevkiyatlarını kabaca yarıya indirdi. temmuz ayındaki yasaktan bu yana ülkedeki pirinç stoklarının hedefleri geçmesi, yasağın gevşetileceğine dair umutları artırıyor.

    abd'deki kaliforniya pirinç kuşağı, pirinç yetiştiricilerinin her zamankinin yalnızca yarısı kadar pirinç ekmesiyle geçen yıl kuraklıktan ciddi şekilde etkilendi. uzun süredir devam eden kuraklığın bölgeye 2022'de 703 milyon dolarlık ekonomik kayba ve pirinçle ilgili 5.300 iş kaybına mal olduğu tahmin ediliyor. 2023 sezonunun başlangıcı daha olağan oldu ve bu da yetiştiricilere biraz soluklanma sağladı, ancak kuraklığın etkileri değirmenciler, kurutucular, depolama tesisleri ve nakliye operasyonları da dahil olmak üzere tedarik zincirinin daha aşağı kısımlarında hissedilmeye devam ediyor.

    3. soya fasulyesi
    yağmur kıtlığı yaşayan sadece amerika'nın batı kıyısı değil. ortabatı, 2012'den bu yana en kötü kuraklığını yaşıyor. ülkenin tarımın merkezi olması nedeniyle, koşullar mısır ve soya fasulyesi yetiştiricilerini verim konusunda endişelendiriyor.

    soya fasulyesi üretimi başka yerlerde de önemli ölçüde azaldı - örneğin arjantin, 2023 veriminin önceki beş yılın ortalamasına göre %44 daha düşük olmasını bekliyor. güney amerika üst üste üçüncü yılında ciddi kuraklıkla karşı karşıya ve geçen yıl arjantin birçok bölgede olağanüstü hal ve tarımsal felaket ilan etti. ocak 2023 itibariyle, buğday, soya fasulyesi ve mısır da dahil olmak üzere çeşitli ürünlere verilen hasar, ülkede tahmini 10,4 milyar dolarlık kayba yol açtı.

    soya yağı, çeşitli ürünlerde bileşen olarak kullanılmasına rağmen, dünyadaki soya fasulyesinin büyük çoğunluğu hayvan yemi olarak kullanılmaktadır.

    hayvan yemi kıtlığı veya kalitesiz hayvan yemi, fiyatların fırlamasına neden olabilir, örneğin, çiftçileri sürü boyutlarını küçültme veya alternatif gıda kaynakları bulma konusunda zor kararlar almaya yönlendirebilir. bu da et veya süt ürünlerinin fiyatını, mevcudiyetini ve kalitesini etkiler.

    iklim krizinin etkileri yoğunlaşıp daha fazla aşırı havayı beraberinde getirirken, bu yaz mahsuller üzerinde görülen yıkıcı etkilerin sadece başlangıç olduğu endişesi var. nasa tarafından yapılan bir araştırma, iklim değişikliğinin bir sonucu olarak mısır mahsulü veriminin 2030 yılına kadar %24 düşebileceğini öne sürüyor.

    değişen bir iklimin mahsuller üzerindeki etkilerini hafifletmek için çok fazla araştırma zamanı ve para harcanmaktadır. bu, örneğin daha dayanıklı ve daha iyi adapte edilmiş mahsulleri, daha iyi ve daha verimli su kullanımını ve daha etkili ve hedefli gübreleri içerir.

    tarım sektörünün kendisinin sera gazı emisyonlarına önemli bir katkıda bulunduğunu da belirtmek önemlidir - gıda sistemleri küresel emisyonların yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır. bununla birlikte, bunu çözmek için nispeten az miktarda finansman yönlendirilmektedir. dünya ekonomik forumu'nun "green returns: unleashing the power of finance for sustainable food systems" adlı makalesine göre iklim finansmanının %4'ten biraz azı tarım ve gıdaya tahsis ediliyor.

    rapor, finans camiasını stratejilerini yeniden şekillendirmeye çağırıyor ve adil ve sürdürülebilir bir değişim sağlamak için kullanılabilecek beş önemli finansal aracı vurguluyor.

    kaynak:
    https://www.weforum.org/…hange-food-prices-drought/

  • sanırım biraz arada kaynayıp giden hlynur palmason'un son uzun metrajı. halbuki bilhassa sinematografisi olmak üzere dikkat çekici yanları var.

    19. yüzyılda geçen filmde, bir rahip, kilise inşa etmek üzere danimarka'dan izlanda'ya doğru sonu bilinmez, zorlukları öngörülemez bir yolculuğa çıkıyor. yanında bir takım eşyaları ve sırtında da fotoğraf makinası var, ki daha sonra fotoğraf makinası filmin ana izleğinin önemli bir parçası hâline geliyor. seyirci de bu yolculuk boyunca yalnızlığın karanlığına, sarsıntılı inanç sorgulamalarına, ölümün ve yaşamın koyu ve parlak kıyılarına davet ediliyor. tüm bunlar bazen görkemli, bazen ürkütücü, kimi zaman da hayranlık uyandırıcı ıssız sahipsiz manzaralarla destekleniyor.

    ***

    zaten filmin henüz başında ''izlanda'da bir tahta kutu ve danimarkalı bir rahip tarafından çekilmiş 7 fotoğraf bulundu. bunlar güneydoğu sahilinin ilk fotoğraflarıdır, film de bu fotoğraflardan esinlenmiştir'' uyarısı ile karşılaşıyoruz. ancak yönetmen palmason'un belirttiğine göre bu aslında kurmaca bir uyarı. yine de başlangıçta böyle bir uyarı ile filmi izlemek ister istemez farklı tahayyül noktalarını çalıştırıyor, empati kurmaya dair arzuyu tembelliğin esaretinden kurtarıyor. ayrıca rahibin kullandığı makinanın çerçeve oranı 4:3 olduğu için filmin de aynı çerçeve oranı ile seyirciye sunulmuş olması, belirli bir düşünce ve amaçla yapılmış olmasından dolayı fena fikir olmamış.

    rahibin rehberle kurduğu bağ ile yerel halk ile kurduğu iletişim filmin ilk kısmını oluşturuyor. iletişime hevesli ve amacından emin görünen rahip, rehberin kaybıyla birlikte ikisini birden kaybediyor. iletişimi derhal, amacını ise yalnızlıktan doğan hevessizliği sayesinde ağır ağır, yavaş yavaş, her anını hissederek ve seyirciye de hissettirerek kaybediyor.

    girdiği derin yalnızlıkta sığındığı iki şey var: biri elbette doğal olarak inancı, ikincisi ise fotoğrafları. ancak yaşadığı her yeni zorlukta gücü ve inancı biraz daha tükeniyor; yalnız başına kaldığı anlarda sürekli olarak bir işaret, bir kolaylık, yeni bir yol açılması için dua ediyor ama bunlar cevapsız kalıyor. bir başınalık hâli sürekli ve artan biçimde devam ediyor.

    bu noktada makina, rahibin elindeki tek somut varlık, iletişim kurabildiği tek dil, yalnızlığını gideren tek arkadaş hâline geliyor. bir kadınla yakınlaşabilmesi bile bu makina sayesinde gerçekleşiyor. ve yerel halkın geri kalanıyla da. bir noktadan sonra sanki bir rahip değil de bir fotoğrafçıymış gibi davranmaya başlıyor. kilisenin tamamlanmaya yaklaşması veya tamamlanması kendisinde en ufak bir heyecan, herhangi bir duygu uyandırmazken, fotoğraf çekmek sevinç, öfke gibi keskin duygularını harekete geçirebiliyor. artık sevdiği ve belki de inandığı şey fotoğraflar ve makina olmaya başlıyor.

    ancak finalde ''artık bunu taşıyamam, bu ekipmandan bıktım'' diyerek onu da yere atıyor. rahip böylece onu tüketen, değiştiren, sorgulatan ve yalnızlaştıran yolculuğundaki tüm her şeyden kurtulmuş oluyor. yolculuğun en başında sahip olduğu her şey (inancı, rehber, makina, heves, tutku, amaç) tam anlamıyla bitmiş, rahip de tükenmiş oluyor ve yolcuğu artık orada son buluyor. zaten sonunda da yabancısı olduğu, ilk önce gelmek, sonra kaçmak istediği onu tüketen topraklarda doğaya karışıp gidiyor. yani ölümünde bile değişim son bulmuyor.

    ***

    senaryo pek orijinal sayılmaz, işlediği konuyu ilk kez işlemiyor, sinemayı da yeniden keşfetmiyor. ama yine de her şeyin çılgın gibi hızlandığı, hızlı kurguların birbirleriyle yarıştığı, seyircinin dikkatini dağıtmamak için sürekli olarak bir aksiyon-hareket çizgisinde filmlerin yapıldığı günümüzde kendinden emin şekilde dakikalarca uzun çekimler yapan, seyirciye tefekkür aralığı bırakan, görkemli manzaraları da uzun uzun sunmaktan çekinmeyen, yavaş temposuyla bir yandan masalsı bir his veren bir film.

  • ev arkadaşımın beni en sinir eden hareketiydi. uzun ömürlü olsun diye kullanmıyordu. fakat hiçbir zaman bir kere bile kullandığını görmedim. galiba ölümsüz olmasını istiyordu.

  • based on a true story..
    kahramanımız otoyolda makas atarken* bariyerlere çarpar. olay mahallinden geçmekte olan ekip otosundan bir polis iner, yaklaşır:
    - sen mi yaptın bu kazayı?
    - evet abi.
    - ulan bu nasıl kaza? böyle kaza mı yapılır? sana ceza kesmek yetmez, kursa da gönderecem seni.
    - abi yapma etme babam sıçar ağzıma, zaten öğrenciyim vaktim yok...
    - kes lan!
    - abi hiç olmazsa biri olsun, hem kurs, hem ceza.. insaf ama..
    - seç birini o zaman..
    - seçemem ben abi, sen seç.
    - peki, kura çekelim o zaman..
    polis iki parça kağıt koparır, birine "kurs", diğerine "ceza" yazar.
    - çek şunlardan birini..
    kahramanımız olayın yavşamakta olduğunu farkeder..
    - abi, bir tane de benim hakkım olsun, bir kağıda da "af" yazıp koysan..
    - hadi lan!
    - abi yapma etme..
    - peki lan
    polis bir kağıda da "af" yazar.
    - çek bakalım.
    şanslı kahramanımız "af" yazılı kağıdı çeker..
    - bak abi allah da istemiyormuş.
    - allahın adını karıştırma, sittir ol git şimdi..

  • (bkz: tutankanzuk)

    ***

    ysge: burada sözlük yönetiminin debe'leri beğeniye göre değil bazen kafalarına göre alıp/almamasına çakan bir debedit vardı ancak miadını doldurmuş oldu. zira seçerek debe'ye almak standart donanım oldu. oysa bu uğurda bir zamanlar nice isyanlar çıkmış, çok kanlı çarpışmalar yaşanmıştı...

  • ispanyollar takimlarini 18 yasindaki ricky rubio'ya, sirplar 19 yasindaki milos teodosic'e emanet edince bokunu cikarmiyor da bizim cedi 19 yasinda gucsuz bir kadroyla geldigimiz bir turnuvada 10 dakika sure alinca biz bokunu cikariyoruz, he. sonra niye biz oyuncu yetistiremiyoruz. sporu yoneten adamlar da buradaki vizyonsuzlarin bi cesidi oldukca daha cok dizimizi doveriz ya neyse, biraz adam olacaz sanki.

    konuya gelelim, bu cocuk canavar gibi bir uzun rotasyonu olan yeni jenerasyonumuza ilac gibi gelecek, daha fazla oynasin, daha fazla tecrube kazansin, bize cenk akyol'u ender aslan'i falan unuttursun artik. hadi bakim padawan. (star wars esprisi yapmayani vuruyorlar)

  • e hadi bu kız çocuğu kötü ingilizce konuşuyor...sen de buzda dans izliyosun arkadaşım?

    hangisi daha kötü?