hesabın var mı? giriş yap

  • istanbul üniversitesi'ni "dandik üniversite" olarak nitelendiren yazar sıçmığı.

    türkiye'nin sosyal bilimlerde en iyi eğitimi veren üniversitelerinden birini, teknik üniversitelerle nasıl kıyaslayabilirsin ki sen?

    "istanbul üniversitesi itü'ye göre dandik"miş...

    istanbul hukuk'la itü'nün hangi fakültesini kıyasladın acaba, bu neticeye varırken?

  • 2023 toronto international film festivalinde (bkz: tiff) kuzey amerika promiyerini yapmis bir nuri bilge ceylan filmi.

    oncelikle kendisinin tum filmlerini izlemis ve sinemasina asina biri olarak en begendigim nbc filmi oldugunu rahatlikla soyleyebilirim. son filmlerinde agirlik verdigi diyaloglar, kuru otlar uzerine'de kusursuza yaklasmis gorunuyor. diyaloglarin akiciligi izleyiciyi 3 saat 17 dakika boyunca cok guzel icine cekiyor ve film cok guzel akiyor. karakterler cok guzel yazilmis ve asiri iyi oynanmis. cannes'da odul kazanan merve dizdar'i golgede birakacak bir basrol performansi ile deniz celiloglu ovguyu hak ediyor. bu ikisi disinda tum yan roller gerek oyuncu secimi gerek oyuncu performansi acisindan cok tatmin edici. bu acidan da nbc oyunculardan alabilecegi en yuksek verimi almis diyebiliriz.

    goruntu yonetmeni olarak gokhan tiryaki'nin eksikliginin bir nebze hissedildigini dusunuyorum. tabii ki yine cok guzel sahneler, cekimler mevcut ama sanirim citayi cok yuksege cikardigi icin sinematografinin daha iyi olabilecegini dusundurdu. gecislere serpistirilen -inanilmaz guzel- fotograflar, nbc'nin tarzinin disina cikmasi acisindan deneysel olmus diyebilirim. ben yadirgadim ama begenenler olacaktir suphesiz. bununla beraber kurgu ve duzenlemede ozellikle sahne gecislerini bir tik vasat buldum. kesinlikle daha iyi gecisler olabilirdi fakat bu haliyle de izleyiciyi rahatsiz eden bir tarafi bulunmadigini belirteyim, kisisel tercih benimkisi. filmin konusu ve surprizleriyle ilgili goruslerimi spoiler kismina sakladim filmi henuz izlemediyseniz gecebilirsiniz.

    --- spoiler ---

    filmde doguya atanmis ve tayinden onceki son senesini dolduran samet ogretmenin yasadiklarini kendi perspektifinden takip ediyoruz diyebiliriz. filmin basinda samet ve ev arkadasi kenan bir koy okulunda ogrenciler tarafindan sevilen iki ogretmen olarak sunuluyor. samet bulundugu okulu ve koyu begenmeyip istanbul'a donmek icin gun sayarken, kenan ailesi civarda yasayan koklerine yakin bu okulda gorev yapan fikri hur fakat muhafazakar bir karaker ciziyor. okul ve yerel capta sevilen iki ogretmenin hayati, ogrencilerinin okul muduru ve diger hocalarin sikistirmasi sonucu iki ogrencinin bildirdigi sikayet uzerine zor bir sinava giriyor. iki ogretmen haklarindaki sikayeti ogrendiklerinde kendilerini sikayet eden ogrencilerin kim oldugunu ve olayin arkasini arastirmaya calisirken filmin 1 bucuk saati bir cirpida bitiyor. filmin bu kisminda samet ve kenan'in iliskisi, ogretmenlerin mudurle ve ilce milli egitim muduruyle tartismalari olayin gerginligini izleyiciye harika geciriyor. diyaloglarin zamanlamasi ve tonu o kadar iyi ki film gerceklige cok yakinsiyor ve izleyiciyi tumuyle sariyor.

    filmin bu kisminda merve dizdar hemen hic gorunmuyor. her ne kadar kendisi kalan kisimda cok iyi oynamis olsa da cannes'da aldigi odulu bir tik politik buldugumu belirteyim. konunun hassasiyeti uzerine emektar kadin ogretmene odulu vererek nbc'nin taraf almayan filmine bir mesaj verildigi dusunulebilir ya da hic alakasi olmayabilir, tamamen kisisel bir yorum.

    filmin ikincil konusu doguya atanmis bekar ogretmenlerin kucuk sehir/kasaba hayati icinde bas goz edilmesi uzerine oturuyor diyebiliriz. doguya atanan ogretmenlerin kendi meslektaslariyla evlilige uzanan yolculuklari cok gercek ve bizden bir konu. bunu ele almis oldugu icin bile ulkedeki tum ogretmenlerin izlemesi gerekiyor bu filmi. eminim ayni yollardan gecmis yuzbinler kendi hayatindan cok sey gorecek bu filmde. filme donersek, samet ilcede ogretmenlik yapan nuray (m.dizdar) ogretmenle tanismak uzere bulusuyor ve ikili birbirini kisa sure tarttiktan sonra ayriliyorlar. samet istanbul'a gitme niyetini ve karakterinin hazci yonunu ortaya koyarken, nuray sehirli, devrimci kimligini ve nasil ve neden ilcede yasadigini aciklama ihtiyaci duyuyor. samet bunun uzerine kendisine uygun bir partner olmayacagini dusundugu nuray'i kenan'a anlatip, hali hazirda ailesi tarafindan evlilik baskisi altindaki kenan'la tanistirmayi oneriyor. bu uclunun sonraki gorusmeleri kenan'in nuray'i begenmesi ve nuray'i etkileme cabalari, nuray'in kenan'a ilgisi ve samet'in olaylari gozlemesi seklinde eglenceli sahneleri dogrumus diyebiliriz. samet, ikilinin flortu ve kendisinin disari itilisi uzerine nuray'i arzulamaya baslayip kenan'i cagirmasi gereken yemege tek basina giderek nuray ile bas basa zaman gecirmeyi tercih ediyor. bu oyuna bozulan nuray ile samet'in beraber yedigi aksam yemegi ikilinin fikirsel duellosuna donusuyor ve gecenin sonunda samet nuray ile sevisiyor. bu noktada filmin en buyuk surprizi samet'in yatak odasina gecmeden tuvalete ugramak istemesi sirasinda gerceklesiyor. samet bir anda tuvalet/banyo kapisindan set arkasina geciyor. bu esnada film setinin arkasindaki insanlar ekranda gozukurken samet hicbir etkilesime girmeksizin set arkasindaki tuvalete yol aliyor. film ile izleyici arasindaki duvari yikan bu sahne ozellikle
    zamanlamasi itibariyle eminim herkesi soka ugratacaktir. ben bu surprizi yerinde buldum; zira cok gercekci gecen ve hassas konular uzerinde dolanan bu filmde izleyiciye bunun bir film oldugunun hatirlatilmasi hos bir dokunus olmus, gg wp.

    bu noktada hemen bir parantez daha merve dizdar'a acalim: filmi izlerken nuray karakterinin bazi tercihlerini anlayamamistim fakat film sonunda samet'le gecirdigi gece sonrasi kendisini 'ghost'layan kenan'la yuzlesmeye gelen nuray'in anlatimi uzerine filmin derinligine bir kez daha hayran kaldim. bu sahnede nuray'in agzindan samet'le yatmasinin kendisinin yeni haliyle (bir bacagi teror saldirisi sonucu kesilmis, yani engelli haliyle) dunyada kapladigi yeri anlamak ve kendi degerini gormek olcmek/kendine ispat etmek motivasyonu guttugunu anliyoruz ki engelli insan dunyasina dair actigi bu kapi bile filmi bas yapit mertebesine cikariyor diye dusunuyorum.

    filmin son yarim saatinde ise samet ogretmenin kendisini sikayet eden bir zamanlar favori ogrencisi sevim ile yuzlesmesini izliyoruz. bu sahnenin gerginligi de harikulade yansitilmis. ogretmenin manipulasyonlarina karsi tepkisiz kalan fakat korkup kacmayan kiz ogrencinin verecegi tepkiyi beklerken koltuga yapisip ter doktugumuz bir filmden bahsediyoruz. mutlaka izleyin.

    filmin son yarim saatini samet'in ic sesinden dinlememiz de buyuk surpriz. karakterlerinin ic dunyasini voice-over ile anlatmayi daha once hic tercih etmemis nbc'nin bu secimine cok sasirdim fakat daha sonra dusununce hak verdim. film boyunca niyetini ve ic dunyasini tam olarak kestiremedigimiz samet karakterini kendi perspektifinden dinlemek izleyiciyi yine yeniden taraf olmadan tartismanin ortasinda birakarak filmi kapatiyor.

    film genel olarak "insan olmak" temasini tasirken, eylemler karsisinda ve iliskiler icinde insani ve reaksiyonlari anlatmaya odaklaniyor ve izleyiciyi ikircikli konular uzerinde karakterlerle empatiye ve dusunmeye zorlayarak bugune kadar ki en cesur nbc filmi olarak kendine yer buluyor. bana kalirsa gokhan tiryaki ve daha iyi bir edit'le cok net palmes d'or'a kosarbilirmis ama direkten donmus diyebilirim. mutlaka izleyin demis miydim?
    --- spoiler ---

  • bir insanın siki nasıl bir çocuğa kalkabiliyor, ben anlayamıyorum.

    anneannem öksüz kalmış, halası yanına almış, insan eti ağır derler, küçücük kız ona da ağır gelmiş olacak ki 12 yaşındayken dedeme vermişler. daha adet görmüyormuş anneannem. 13 yaşında teyzeme hamile kalmış, 15 yaşında annemi doğurmuş.

    çok fakirlermiş, kızlarına bezden çöpten bebek dikermiş ama önce kendisi oynarmış, hevesini aldıktan sonra bebekleri kızlarına veriyormuş ama yine de birlikte oyun oynuyorlarmış. dama yatıp geçen bulutları seyredip bir şeylere benzetirlermiş, çocuk anne ve çocukları.

    anneannem ölene kadar çizgi film seyretti, gizli gizli kendine oyuncak ve bebek alırdı.
    nur içinde yatsın, kaderini kabullenmekten başka çaresi yoktu.

    dedeme küfretmek isterdim ama iyi bir adamdı; üç çocuğunu da yokluk içinde okuttu, meslek sahibi yaptı ve anneannemi ve çocuklarını da çok sevdi. o da kimsesizmiş, ortada kalmış, köyün delisi gibi bir şeymiş (vizontele'deki deli emin gibi) . sonradan biraz aklı yerine geldi gibi. ya da biz ona çektiğimiz için dedem bize normal geliyordu.
    nereden nereye yine.

  • dün imamoğlu, “6 aydır cumhurbaşkanından randevu istiyorum, şu anki 10 yıllık otobüsler miadını doldurdu, her biri milyon km’ye sahip, ancak alacağımız 300 otobüs bir türlü cumhurbaşkanlığı tarafından imzalanmıyor.” demişti.

    tevfik bunun külliyen yalan olduğunu, bizzat kendisinin bu otobüslerin alınması için uğraştığını ve cumhurbaşkanının imzası ile onaylandığını söyledi.

    ardından gürkan hacır, ibb’nin chp’li meclis üyesinden gelen mesajı okudu. tevfik 180 derece kıvırarak “bu otobüsler için 90 milyon euro dış kredi gerekiyor. cumhurbaşkanlığı şu anda büyükşehirlerin hiçbir dış kredisini onaylamıyor bütçe açığı sebebiyle” dedi.

    gürkan’dan “ee büyükşehirlerin zaten neredeyse tamamı chp’li” gülüşü gelince sırıtarak “yok urfa, antep falan da var” şeklinde yanıt verdi.

    adam 2 dakika içinde 20 yalan söyleyip, bir de başkalarını yalancılıkla suçlayabiliyor. gerçekten inanılmaz.

  • parayı betona ve şatafata değil bilime ve üretime yatıran, gelecek nesilleri ve ülkenin geleceğini düşünen devletin işidir.

  • adaletsizliklerle doludur.

    bir balya dokümanı fotokopi makinesinin camlı yüzeyine koyup, "neden hepsini çekmedi de bir sayfayı çekti?" diye soran adam benim aldığım paranın en az 6 katı ücret alır..

  • annem babam çalıştığı için bakıcılarla büyüdüm. lale abla yıllarca bana ve kardeşime baktı, bizimle yaşadı. baba yok, anne yaşlı, çocuk bakarak evi geçindiren abisine yardımcı oluyor lale abla. 23- 25 yaşlarında. evin karanlık odasında kalıyor, duvarlarda ceylan, mahsun kırmızıgül posterleri. kendi çocukları gibi seviyor bizi, biz de onu çok seviyoruz. kardeşim saçlarını çekiyor, vücudunda morarmadık yer bırakmıyor tekmelemekten ama sesini çıkarmıyor lale abla, "çocuktur yapar selma abla, önemli değil" diyor anneme.

    karanlık odada radyo dinliyoruz lale ablayla. mahsun kırmızıgül dinliyoruz en çok, kasedi de var, "bu sevda bitmez" dinliyoruz en çok, lale abla çok içleniyor o şarkıda, ağladığı bile oluyor. hergün defalarca dinliyoruz o şarkıyı. dolapta pırasa olan günlerde patates kızartıp kıyak geçiyor bana, arkada bu sevda bitmez çalıyor. ütü yapıyoruz, bu sevda bitmez, temizlik yapıyoruz, bu sevda bitmez, oyun oynuyoruz, bu sevda bitmez.

    bir gün sofra hazırlıyoruz lale ablayla mutfakta, ben limon kesmeye çalışıyorum. lale abla gözlerini kapat diyorum. kapatıyor gözlerini, sonra aç diyorum, açıyor. ee hani? diyor. ne hani, limon gözlerine sıçrayıp yakmasın diye dedim diyorum. oysa o gün onun doğum günüymüş, ona bir şekilde sürpriz yapacağımı sanmış. o yaşta bile içime oturmuştu lale ablanın yalnızlığı, lale ablanın saflığı, temizliği. çok utanmıştım.

    sevgi ablası var bir de lale ablanın. bazen işten çıkarken anneme "ben sevgi ablaya uğrayacağım, annem geç kaldığımı düşünüp size telefon ederse sevgi ablasına gitti dersiniz" diyor. sevgi ablası da varlıklı bir kadın anlattığına göre, ona yarenlik ediyor, bazen de kıyafet falan veriyormuş.

    yıllar geçti, lale abla nişanlanacağını söyleyip işi bıraktı. ben de okula başladım zaten o ara. nişanlısıyla, nişanlısının ailesiyle falan tanıştık, hatta nişan kurdelalarını babam kesti. çok düzgün bi çocuktu nişanlısı. birkaç ay sonra haber geldi ki nişanı atmışlar. lale abla telefonlara çıkmıyor, babam nişanlısıyla konuşmaya gidiyor. nişanlısı diyor ki, lale akşamüstleri sizden çıktıktan sonra sevgi diye bir kadının yanında, bildiğin randevu evinde çalışıyormuş. hepimiz şok oluyoruz.

    aradan birkaç ay geçiyor, lale ablanın beş çocuklu, iki karılı bir adamla evlendiğini, yıkıldı yıkılacak bir evde sersefil yaşadığını öğreniyoruz. babam müdahale etmeye çalışıyor, lale ablanın abisiyle, annesiyle, konu komşusuyla görüşüyor, kurtarmaya çalışıyor lale ablayı. fakat abisi zaten laleyi defterden sildiğini, evden attığını söylüyor. muhtemelen lale abla da çaresizlikten düşmüş bu herifin eline. neyse sonra lale abla bir şekilde bize haber yolluyor, beni kurtarmaya çalışmayın, görseniz bile görmezlikten gelin, beni unutun, kocam tehlikeli birisi, sizleri seviyorum ve benim yüzümden kötü şeyler yaşamanızı istemiyorum diyor. babam bizi uyarıyor, laleyle karşılaşırsanız sakın konuşmayın diyor. fakat zaten hiç karşılaşmıyoruz çok uzun bir süre. o yaşta nelerin döndüğünü de çok iyi anlayamıyoruz tabii.

    yıllar sonra, artık kardeşim de ben de büyümüşüz, bir markette rastlıyoruz lale ablaya. biri kucağında iki küçük çocuk var yanında. bir süre o mu değil mi diye ikilemde kaldıktan sonra ikimiz de heyecanlanıyoruz, koşup sarılasımız geliyor. kolundan tutup durduruyorum kardeşimi. lale abla bizi farkettiği gibi çocuklarını kapıp marketten çıkıyor.

    lale ablayı bir daha hiç görmedim. lale abla çocukluğumdur, altıma işediğimde anneme çaktırmayan suç ortağımdır, beni mahallenin cazgırlarından koruyandır, bana bisiklet sürmeyi öğretendir, ablamdır, arkadaşımdır, yarı yarıya da annemdir. bu sevda bitmez lale abla sen hiç korkma!