hesabın var mı? giriş yap

  • amerika birlesik devletleri ve dolayisi ile tum dunya tarihini toptan sekillendiren bir olaydir. her ne kadar thomas jefferson'a bu alisveris sebebi ile buyuk bir muhalefet olduysa da, siradan halkin gordugunden cok daha onemli getirileri olmasi ve muhtemelen su an bildigimiz durumdaki amerika birlesik devletleri'nin var olmasini sagladigi icin aslinda diplomatik bir basaridir.

    acaba oyle mi? tabii bunu thomas jefferson becermis olsa idi diplomatik basari diyebilirdik ama diyemiyoruz cunku bu alisveris icin napolyon'u asil ikna eden kendisi degildi. "kimdi peki?" sorusuna cevap vermezden evvel, "neden bu kadar onemli?" sorusuna cevap verelim.

    thomas jefferson'dan onceki baskan john adams yonetiminin son doneminde cikan quasi war sirasinda fransizlar zaten belini dogrultmaya calisan ve ingilizlerin elinden kendilerinin kurtardigi amerika birlesik devletleri'ne gunumuzdeki degeri ile yaklasik iki yuz milyon dolarlik zarar verdiler. tamami denizde gecen bu savaslar sirasinda amerika birlesik devletleri'nin ticaretinin bagli oldugu donanmasi buyuk zarar gordu. ustelik fransizlar hic kara savasina girismemislerdi, cok muhtemeldir ki boyle bir durumda amerika birlesik devletleri hikayesi ya tamamen sona erebilir ya da somurgelesmis siradan bir devlet haline gelebilirdi.

    thomas jefferson boyle bir olayin ertesinde fransa ile diplomatik iliskilerini iyilestirmeye karar verdi fakat ote yandan abd'nin, en onemli ticari partnerlerinden olan hispaniola adasi [gunumuzdeki haiti ve dominik cumhuriyeti] uzerinde fransa ile cikarlari catisiyordu.

    bu kosullarda, napolyon'un ilgisini doguya yonelmek yerine amerika kitasi cekse idi, basarili olmasi dusuk bir olasilik degildi ve bundan en cok zarar gorecek olan da abd olacakti. bu yuzden aslinda basitce napolyon ve fransa'nin tasi taragi toplayarak amerika kitasindan cekilmesi seklinde nitelendirilebilecek bu olay thomas jefferson'in arayip da bulamayacagi firsatti.

    peki napolyon'un bu hareketi yapmasinin sebebi neydi? napolyon'un doguya hareket isteginin yanisira louisiana'da bulunan aedes aegypti adli ve sari humma bulastiran sivrisinek.

    napolyon'un louisiana'daki personelinin %60'ini ayrica ust duzey generallerini olduren ve o donemde tedavisi bulunmayan bu hastalik, temiz su ve yiyecek bulma sorunu ile birlesince askeri gucune cok guvenen napolyon muhtemelen, "burasi ile ugrasacagima gider doguya dogru genislerim" diye [ve muhtemelen "oh nasil gecirdim amerikalilara, bok gibi yeri kakaladim" dusunerek avrupa'yi atese vermeye karar verdi.

    geride sorunlari gunumuzde hala cozulememis ve yolsuzluk, fakirlik ve aclik ile savasan, haiti ve dominik cumhuriyeti'ni birakarak.

  • -pippa bacca’ya sizin ülkenizde tecavüz edip öldürmüşlerdi değil mi?
    +(hask!) münferit.. ee, müynferayt… (ne biçim soru lan bu)
    -peki , türkiye’de birden fazla karısı olan insanlar varmış doğru mu?
    +hee gülüm hee. benim de 2 karım var zaten. (lan olmadı galiba)
    -peki, türkiye’de oruç tutmuyor diye insanlar dövülebiliyormuş doğru mu?
    +yok dövmüyorlar, direkt yatırıp zkiyorlar. (eheheuheühühühü…bu ne ya?)
    -türkler bizleri salak kendilerini çok zeki olarak görüyorlarmış doğru mu?
    +sen nerden çıktın mına koyim ya… kimsin lean sen?
    -napıcan kim olduğumu cevap versene sikitoş…
    +sikitoş mu? türk müsün lan yoksa sen?
    -eheheh. tamam lan tamam. ehehee. türküm tabi.. ehehee. deveyi soramadan koptum lan.. ehehe..
    +yavşaa bak, gülüyo bi de. çok komik.

  • baba: - benim seçtiğim bir kızla evlenmeni istiyorum
    oğul: - hayır!
    baba: - kız bill gates’in kızı
    oğul: - o zaman tamam.

    ... baba bill gates’e gider:

    baba: - kızını oğlumla evlendirmek istiyorum.
    bill gates: - hayır.
    baba: - ama oğlum dünya bankası’nın ceo’su
    bill gates: - o zaman tamam.

    baba dünya bankası’nın başkanına gider:

    baba: - oğlumu ceo yap!
    başkan: - hayır.
    baba: - oğlum bill gates’in damadı
    başkan: - o zaman tamam.

  • nadir bir hastalık spinal muskuler atrofi'de (sma) kullanılan antisense oligonükleotid (aso) ilaçtır. ticari ismi spinraza. 2017 itibariyle tıp tarihinin en pahalı kabul edilen ilaçlarından biri. teknik terimler ve tanımlardan sonra konuyu biraz türkçeleştirelim.

    sma kasların hareketine aracılık eden motor nöronların (sinir hücrelerinin) ölümüne neden olan genetik bir hastalıktır. omurilikteki motor nöronların ölmesi ile hareket sinyali alamayan kaslar yıkıma gider. kaslar sadece uzuvlarda değil akciğerlerde de yıkıma gittiği için bebekler çoğu zaman çocukluk çağına gelmeden kaybedilir.

    kasların yıkımıyla sonuçlanan motor nöron ölümünün ana sorumlusu smn genidir. smn motor nöronların sağkalımı kelimelerinin ingilizce kısaltmasıdır. proteinler genlerden mrna (mesajcı molekül) aracılığıyla üretilir. nusinersen, protein üretimine aracılık eden (sense) dizi ile eşlenmek (antisense) üzere etki eden mrna parçacıklarından (oligonükleotid) ibarettir. hastalığın nedeni olan nöron ölümüne engel olacak proteinin üretilmesinde karmaşık ve kritik bir rolü vardır.* bu kritik rolü üstlenen nusinersin sayesinde smn proteni artar, kaslara giden kablolar olarak düşünülebilecek motor nöronlar sağ kalır, hareket yeteneğindeki bozulma durur ya da yavaşlatılır ve en nihayetinde hastanın ölümü engellenir.

    amerika'da bir ilacın satışı ve dağıtımı için olmazsa olmaz fda onayı bu tedavi için ekim 2016'da alınmış. ilk araştırmaların da 2004'te başladığı biliniyor. yeni bir ilaç olmakla birlikte pahalılığı (ilk yıl tedavi masrafı 750.000 dolar) nedeniyle büyük tartışmalar yaşanıyor. nadir hastalıklar için endüstrinin nadir olarak harekete geçmesi açısından da bu ilacın geliştirilmesi önemli bir adım olarak kabul ediliyor. umarım gelecekte ülkemizdeki sma hastalarının sancılı bekleyişinde mutlu bir son olarak anılan ilaç olur.

    *ek not: nusinersenin bahsettiğim karmaşık ve kritik rolünü konu dağılmasın diye buraya taşıdım. konuyla ilgilenenler için şöyle anlatabilirim:

    sma hastalığında mutasyon nedeniyle normalde çalışırken işlevsiz hale gelen smn1 genidir. bunun yedeği ama normal koşullarda da tembel olup çalışmayanı smn2 geni. smn2 geninin tembellik nedeni smn1'de de bulunan exon 7 bölgesindeki tek nükleotid (harf) farkı. bu tek harflik fark nedeniyle smn2 exon 7 bölgesi (şifre sözcük) normal şartlarda kesilir ve atılır, yani okunmaz. smn2 exon7 okunmayınca anlam kaybolur ve canlılık proteini üretilmez. nusinersen tam burada devreye girer. exon 7'nin atılmasına neden olan mrna'a antisens olarak (bir nevi karşısına dikilerek) bu kesilme işlemine engel olur. şifre kelime tek harf hatasına rağmen kabul edilir ve hedef protein smn artık üretilebilir. bu olayın şöyle bir görseli var.

  • "konuştuğun zaman sadece bildiklerini tekrar edersin ama dinlersen yeni şeyler öğrenebilirsin."

    demiş dalai lama. ne güzel demiş.

  • babam annesiz büyümüş. henüz 2 yasindayken anne-baba ayrılınca, kadın dönmüş köyüne, 5 aya kalmadan yeniden evlendirmisler, 1 yıla kalmadan da başka çocukları olmuş.
    babamın babası evlenmiş tabii boş durmamış. evlenip ayrılmış,bir de babamla yaşıt bir çocuğu olan öğretmen bir hanımla. sonra da ortak bir çocuk daha yapmışlar, evin altın çocuğu olan amcamı.
    böylelikle anneli kardeslerinin içinde annesiz kalmış babam. dedem çok dövermiş babamı kimse de önünde siper olmamış.
    56 yaşına geldi babam, annemle ayrilar, hali vakti oldukça yerinde, bolca okur, küçük güzel zevkleri vardır. geçenlerde amcasi yüklü bir miktar borç istemiş babamdan,
    "tabii benden isterler.."diye anlatıyor babam,
    "kardeşimden isteyemezler..bizden isterler.. biz sahipsiziz ya.."
    56 yıl geçer, mesleğini eline alırsın, çocuğun olur, onu buyutur meslek sahibi yaparsin, evlenirsin, boşanırsın, emekli olursun, ama hala sahibini ararsın.

    edit: hiç görmeden babama sevgilerini ileten pek çok güzel yazar oldu,çok teşekkür ederim. uzulduklerini söyleyenler de oldu. babam muhteşem bir insandır. bazen zordur ama muhteşemdir. rüyamda babama yılın babası ödülü bile vermişlerdi hatta:)) bugün konuştuğumuzda bundan bahsetmek istedim, bahsedemedim nedense kaldı öyle içimde, üzülsün de istemedim. selamlariniz sevgileriniz hep bende kaldı ama ben onları elbet ileteceğim.

  • ozan’ın haklı olduğu tartışma. sırf magazinci olduğu için bir pakistanlının gizlice çekip servis etmesinden farkını göremediğim şey. ikisinde de rıza yok, ikisi de teşhircilik.

  • sıradan bir islamcı.

    sakın bu kişinin özel bir vaka olduğunu ama islamcıların genelinin farklı olduğunu sanmayın.

    ben 30+ yıl onlara temaslı yaşadım, islamcıların hayatlarında en büyük motivasyonlarından biri ahirette sekuler kesimi cehennemde yanarken izlemek!