hesabın var mı? giriş yap

  • görüntüden anladığım kadarıyla demir ya da benzeri bir maddeden yapılmış heykel. demirini satmak için çalmışlardır.

    o boğa nasıl yıllardır orada duruyor, hayret.

    edit: gelen mesajlara göre, heykel bronzmuş.

  • yer : isvicre alpleri

    zermatt yakinlarindaki "monte rosa" dagina yapilan , buzul üzerinde yürümeyi de kapsayan, bir trekking turundayiz. ilk gün yaklasik 8 saat süren yürüyüsün sonlarina dogru gruptan bir arkadas ayagini burkar. biraz toparladiktan sonra, "tamam sorun yok" diyip tura devam eder. ancak aksam 2800 metredeki dag evine vardigimizda, arkadasin ayagi siser ve üzerine basamaz hale gelir. ertesi gün de tirmandigimiz onca yolu geri dönmemiz gerekmektedir ama sakatlanan arkadas icin bu mümkün olmaz. ve geriye tek alternatif kalir : helikopter (helikopter masrafinin sigorta tarafindan karsilanmasi mevzuuna girmiyorum bile)

    ertesi sabah, grubumuzun lideri olan isvicreli arkadas, zermatt air isimli helikopter merkezini arar ve konusur. sonradan bize aralarinda aynen söyle bir diyalog gectigini anlatir:

    - monte rosa hütte'deyiz. bir arkadasimiz ayagini burktu ve asagi yürümesi mümkün degil. yardiminiza ihtiyacimiz var.
    - agrisi cok mu?
    - hayir. hatta hic agrisi yok, ama ayagi sisti ve üzerine basamiyor.o yüzden size ihtiyacimiz var.
    - yalniz biz sadece hayati tehlike olan durumlarda hemen müdahele ediyoruz. sizin durumunuzun aciliyeti yok, o yüzden daha sonra gelebiliriz.
    - peki, ne kadar sonra?
    - yarim saat sonra

    gercekten de helikopter yarim saat sonra gelir.

  • yazıklar yazığı bir yasadır, ulan şaraba vurdum kendimi amk, eşim 7 aylık hamile ona yardımcı olup ev işlerine falan koşturmam lazım ama kafamda hep aynı soru!

    oğluma dolu dolu luke i am your father diyemeyeceksem yaşamanın ne anlamı var lan??!!!

  • uğur bey mikrofonu bırakmadığı için teknik olarak röportaja devam etmiş sayılıyor. işte gazetecilik.

  • hala adamın dna testi yaptırıp çocuk esirgeme kurumuna verdiğine kızanlar var. adam o şüpheyle nasıl yaşasaydı, o çocukların suçu ne? en iyisini yapmış. öğrendikten sonra onlarla yaşasa kesin adam da bi pislik yapardı o çocuklara.

    annesi ve babası bırakıp kaçsın, siz evde kalan adama kızın çocuklara sahip çıkmadı diye. hasta mısınız nesiniz ya..

  • ülkede ne kadar it kopuk, sapık, katil, hırsız, pedofili, tecavüzcü, sadist varsa ipini kopardığı gibi eller cepte islık çalarak ininden çıkmış cirit atıyor. yeni türkiye tam olarak böyle irin dolu bir cehennem çukuru. bunu inkar edenler ise çukurun merkezinde yakaladıklarını içeri çekmek için ağız suyu akıtan gören körler, ve duyan sağırlar.

  • bu sehri terkedemeyisin asil nedeni "ihtimaller hastaligi" dir.

    6 aydir denize inmemissinizdir ama denizin orda oldugunu bilmek, "gidebilme ihtimali"ne baglanirsiniz.

    evci bi insansinizdir, ama gece hayati, bar vs gibi ortamlarin varligini bilme ve istegidiniz zaman "ulasabilme ihtimaline" baglanirsiniz.

    butun konserler, muzeler, tiyatrolar etkinlikler ordadir ama gitme sikliginiz senede bire donusmustur bile hayat temponuzdan, fakat nasi olsa elinizin altindadir dimi "istediginiz zaman kacabilme" ihtimaline baglanirsiniz.

    iste bu sehirde kaldikca nufuz eder bu hastalik, gittikce kronikleserek.
    ihtimaller hastaligi.

  • bu soruyu varsayımlar üzerinden cevaplamak adına en azından kıyas yapabileceğimiz, hakkında kaynaklar elde edebileceğimiz bir ülke olması gerekir. bu ülke üzerinden neler olabileceğine dair bir tahminde bulunulabilir. kıyas yapacağımız ülke, 2001 yılında drahmi kullanımından euro kullanımına geçen komşumuz yunanistan.

    2001 yılında yunanistan emu'ya (economic and monetary union/avrupa ekonomi ve parasal birliği) geçtikten sonra euro kullanmaya başlanmasıyla ülkede şu beklentiler oluşmuştur:

    - kur farkından oluşan maliyet azalacaktır.
    - kur belirsizliğinin ortadan kalkmasıyla birlikte ticaret ve üretim artacaktır.
    - para politikası artık ortak bir kurum tarafından belirlenecektir. dolayısıyla yunan para politikası bir iç politika malzemesi olamayarak fiyat istikrarı sağlanacaktır.
    - fiyat istikrarı sağlandığında ülkeye yatırım eğilimi fazlalaşacaktır.
    - modern kurum ve politikalarla yunan ekonomisinde reformlar gerçekleşecektir.
    - yunanistan'da bir kriz olması artık beklenmeyecektir. çünkü emu'nun yapısal politikalar ve bütçe disiplini sayesinde yunanistan aşırı bir şekilde borçlanamayacaktı (güya). bir tek yunanistan değil, ab'ye göre hiçbir euro kullanan üye böyle bir sıkıntıya düşemezdi.

    ancak bu beklentilere karşın kimi riskleri de beraberinde getirmiştir:
    - para politikası hakkında yunan hükümeti tek başına söz sahibi olamayacağı için kur ayarlamasını da artık yapamayacaktır.
    - euro kullanılmaya başlanmasıyla, düşük drahmi kuru nedeniyle kazanılan üretim avantajı kaybolacaktır. uluslararası üretimde rekabetçi pozisyonu kaybolacaktır.
    - yine düşük kur nedeniyle ülkeye yapılacak yatırımlar, daha doğrusu kur avantajıyla ülkenin milli gelir kaynaklarına yapılacak yatırımlar durabilir. (bu durum, milli üretim ve gelir kaynaklarının yağmalanmasını önleyeceği için avantaj da sayılabilir. eksi mi artı mı olduğu, ülkenin bu kaynaklarını yabancılara tamamen mi sattığı ya da ortaklık şeklinde mi sunduğu belirleyici olacaktır.)

    sonuçlara baktığımızda yunanistan birtakım faydalar elde etmeyi başarabilmiştir:
    - avrupa birliği içerisindeki ticaretinden kur riskini çıkarmış ve para dönüşümünden kaynaklı maliyeti ortadan kaldırmıştır. böylelikle ticarette herhangi bir belirsizlik yaşamamıştır.
    - euro kullanan ve kullanmayan ülkelerle yaptığı ticaretleri de euro cinsi üzerinden yaptığı için likiditesini arttırmıştır.
    - euro, diğer para birimlerine karşı değer kazandıkça yunanistan da avantajlı konuma geçmiştir.

    ancak bunun yanında kimi olumsuz sonuçlara da katlanılmıştır:
    - ihracata karşılık aynı şekilde ithalat da kolaylaşmıştır.
    - sermayenin liberalleşmesi ile büyük bir sermaye akışı yaşandı.
    - yunanistan'a sermayenin girişi ise yüksek faiz ödemeleri nedeniyle kamu ve özel sektör bankalarına kaymıştır.
    - euro, diğer para birimlerine karşı değer kazandıkça euro kullanmayan birlik ülkelerine karşı rekabet avantajını yitirmiştir. çünkü uluslararası ticarette yunan mallarının fiyatı, euro'nun değerlenmesinden dolayı diğer ülkelerin mallarıyla aynı seviyeye yaklaşmıştır. imf, yunanistan'ın bu dönemdeki rekabet gücü kaybını %25 olarak hesaplamıştır.
    - işçi maaşlarının da euro ile ödenmesi nedeniyle bu ülkede bir şeyi imal etmek avantajdan dezavantaja döndü.
    - mali disiplin sağlanamadığından bütçe açıkları verilmeye başlandı. bu açıklar, tolere edilebilir sınırın da üstüne çıktı ve kamu borçları artmaya başladı.

    işte bütün bu olumsuz sonuçların ardından yunanistan 2008-2009'da bir borç krizine girdi. hükümet, borçlarını ödeyemeyeceğini ve iflas ettiğini duyururken aynı zamanda imf ve ab'den de yardım talep etti. ab ve imf, yunanistan'ı kurtarmak için epeyce para akıttılar ancak bunun karşılığı vardı elbette. hükümetten kemer sıkma politikaları başlatması istendi. hatırlayanlarınız olacaktır, ülkede atm'lerden günlük para çekme kotası vs. getirilmiş, halk protestolar uyguluyordu.

    kaynağından yararlandığım bu makale bu geçişteki zararların, (krizden de anlaşılacağı üzere) yarardan daha fazla olduğunu ileri sürüyor. tabii bu makalenin yazıldığı tarih 2011. yani büyük yunanistan borç krizinin etkilerinin hâlâ devam ettiği yıllar. ab, yunanistan'ı kurtarabilmek adına epey bir fonlama yoluna gitti ve bunun bedelini de hem hükümet hem yunan halkı ödedi. ve ülke, en nihayetinde bu fon borçlarının son taksitini 2018'de ödeyerek kurtarma programından resmen çıkmış oldu.

    detaylı bir bilgi için bu habere göz atabilirsiniz.

    yani aslında euro kullanmaya başlamalarıyla yunanistan ilk senelerde büyük bir ekonomik büyüme ve yükseliş dönemine giriyor. ancak ilerleyen senelerde bu durum tam tersine dönüyor. araştırdığıma göre bunun böyle olmasında yunanlılar kadar ab de sorumlu. çünkü ab, güçlü bir euro ile makalede de değinildiği üzere ülkelerin krize girebileceğini hesap etmemişti. herhangi bir önlem mekanizması geliştirmemişti henüz. yunan hükümetleri ise euro'ya güvenerek ülkedeki kimi verileri yanlış gösteriyorlardı ve yüksek harcama yaptılar. ucuz krediye ulaşım sayesinde halkın tüketimi artarken, devletin gelirleri sabit kalmaya devam etti.

    ayrıca euro kullanmaya başlamak için akademik çevrelerce yunanistan'ın tam hazır olmadığı kanaati de var. yani yunanistan, kendisini yapısal olarak tam hazırlamadan euro kullanmaya başlamıştı. ab, bu konuda bir hata yapmıştı. misal belki de bu sebeple diğer ülkelerin euro kullanmaya başlaması için bir aceleleri yok. başlangıçta 11 ülkenin euro kullanmasıyla başlayan bu birliğe yunanistan krizine dek 5 ülke daha katılmıştı. 2009'dan sonra günümüze kadar ise 3 ülkeyi euro kullanımına dahil ettiler. 2023'ten sonra hırvatistan için olumlu rapor verilerek euro kullanabileceği kararlaştırılmış.

    yunanistan'ın euro kullanmadan önceki 10 yılı ve euro kullanmaya başladıktan sonra günümüze kadar olan verilerine göz atalım:

    [https://soz.lk/i/lz47kha5 görsel (kaynak)
    baktığımızda euro kullanımından önce olan yüksek enflasyon, euro kullanımı sonrasında azaldığı gibi belli bir dengeye de oturmuş. ancak kriz sonrası yunanistan'da deflasyon oluşmaya başlamış.

    dış ticaret dengesine ve gdp oranına bakalım: oranlar dış ticaret dengesi euro kullanımı öncesinde ve sonrasında da hep açık vermiş. özellikle kriz döneminde bu açık epey büyümüş ve -44 milyar dolar olarak gerçekleşmiş. krizden sonra ise toparlanmaya başlayarak euro kullanımından önceki açıklardan da daha iyi bir duruma geçmiş. bu grafik, gdp oranı için de aynı şekilde gerçekleşmiş.

    işsizlik grafiğine bakıldığında da yine benzer şeyler söyleyebiliriz. ortalama %7-8 olan işsizlik rakamları krizden sonra %27'lere çıkmış. ardından da günümüze değin %16'lara düşmüş.

    bu ülkenin verilerinden yararlanarak kişisel yorumumu da bırakayım:

    türkiye için euro kullanmak şu an için imkansıza yakındır. çünkü böylesi bir enflasyon ortamında, bütçe açıkları varken ve üstelik ticaret dengemiz de eksideyken euro kullanmamıza asla ama asla izin vermezler. öncelikle euro kullanabilecek kapasiteye erişmemiz lazım.

    hadi diyelim ki 2023'ten itibaren euro kullanmaya başladık. türkiye, maalesef ürettiğinden fazlasını tüketen bir ülke. dolayısıyla euro'ya kolay ulaşım sayesinde birçok şeye ulaşım imkanımız da kolaylaşacak. ilk bakışta ''ne güzel işte, halk refaha erer'' gibi gözüken bu durum ileride yunanistan gibi bizi sıkıntıya sokacaktır. bugün türkiye otomotiv ve tekstil fabrikalarına sahipken; işçilere euro ile maaş ödenmesinden ötürü yatırım yapılacak ülke avantajını kaybedebilir. misal honda türkiye'de araba üretmek yerine gider romanya'da araba üretmeye başlar.

    para basma konusunda merkezi bir kuruluşun kontrolü olacağı için hükümetlerimiz kafasına göre zam belirleyemez. misal bu yıl içerisinde asgari ücrete iki kere zam yapıldı.

    enflasyonun bellir bir ortalamanın altında kalması, try/eur kurunun sabit bir dengede seyretmesi, ödemeler dengesine ulaşılması, bütçe açıklarının azaltılması gibi ekonomimiz stabilite kazanması gerekir. ki ab'nin getirdiği belki başka birçok kritere uyulması gerekecektir.

    hıı yunanistan için ise yunanistan tam hazır olmadan euro kullanımına geçti. o zamanlar ab de henüz bu euro birliğini yeni yeni tamamlamıştı. yani ne olup ne biteceği teori üzerindeydi. bu sebeple euro kullanımına geçilmesiyle başta iyi giden süreç sonra tam tersine döndü ancak bana göre euro kullanımından kaynaklanan ve uzun vadeye yayılan sıkıntılı süreç yunanistan için yine euro kullanması sayesinde kurtarıldı. çünkü bu, yunanistan'ın olduğu kadar ab'nin de sorunuydu. iyi bir politika, güçlü bir ekonomi ve mantıklı reformlar, uygulamalar sayesinde euro kullanımının avantajları bana göre elbette çok iyi. ancak bunu hep iyi seviyede tutabilecek düzenlemelere, düzenlemelere uyacak hükümetlere ihtiyacımız var diye düşünüyorum.

    yanlış belirttiğim şeyler varsa şayet yazarlar/çaylaklar hatamı düzeltmek adına mesajla ulaşabilirler.

    edit: küçük düzenlemeler