hesabın var mı? giriş yap

  • okul yıllarında hiçbirşey beni matematik dersleri kadar sıkmayı başaramadı. bu matematikle değil, tamamen öğretmenimizin yaklaşımıyla ilgili bir durumdu. kendisi yaşamı normal hayat ve matematik hayatı olarak ikiye ayırmış olan bir kişilikti. derste kımıldamanıza bile izin vermezdi. yere düşen kaleminizi eğilip alamazdınız mesela. öyle yani.
    herneyse benim sıra altından kitap okuma, yanımdakilerle konuşma, yazışma ve hatta camdan dışarıyı izleme girişimlerimin hepsi başarısızlıkla sonuçlanmıştı. atatürkün gençliğe hitabesinde ve istiklal marşımızda kaç harf olduğunu sayalı 2 hafta kadar oluyordu. sınıfımızın zemini enine 84 boyuna 132 parça taştan oluşuyordu. ben dakikada 14 kez nefes alıyor ortalama 18 kez göz kırpıyordum. deli pösteki sayar gibi lafı benim için artık sadece pösteki sayar gibi şekline dönüşmüştü. hiç işinize yaramayacak şeyleri saymak delilik değildi, aksine akıl sağlığınızı koruyan uykunuzu kaçırıp zihninizi dinç tutan yararlı bir aktiviteydi ama sınıfta sayılabilecek şeylerin sayısı giderek azalıyordu. günlerden bir gün bir harita method yaprağında kaç kare var sorusu zihnimde bu yapraktan kaç adet kağıt gemi yapılabilir şekline dönüştü. evet işte aylardır aradığım, ihtiyacım olan şey buydu... origami.
    ilk denemeler tabi ki başarısızlıkla sonuçlandı. sevgili öğretmenim uzunluğu 5 cmyi geçen her gemiyi fark ediyor, yapım işlemi tamamlanır tamamlanmaz kaçak mal taşıyan bir gemi tespit etmiş sahil güvenlik botu gibi yanıma yanaşıyor ve el emeği göz nuru eserlerime el koyuyordu. daha küçük gemiler yapılmalıydı evet daha küçük, çok daha küçük. sene sonuna doğru kareli defterin bir karesinden gemi yapabilir hale gelmiştim. bu gemiler büyükleri kadar rahat tanımlanamıyor, öğretmenimin radarında tespit edilse bile ne oldukları çıkarılamadığından büyük bir tehlike atlatılmıyordu. sene sonunda matematikten geçmiş, akıl sağlığımı korumuş ve final sınavının soru kağıdından yapılma 286 parçalık bir filoyu matematik öğretmenime hediye etmiştim.
    öğretmenleri seviniz arkadaşlar. onlar içinizdeki yaratıcılığın aynasıdır.

  • biri tam buğday (büyük ihtimalle eser miktarda tam buğday içeriyor) biri de beyaz ekmek olmak üzere 2 ekmek aldım. kasiyer üç ile biten bir rakam söyledi. 23 tl dedi diye düşünüp 25 tl uzattım. kasiyer 13 tl deyip 10 tl'sini geri uzattı. fiyat algılarım öyle bozuldu ki 2 ekmeğe 23 tl vermek normal geldi bir an.

  • çekirdeğinde yakacak hidrojeni kalmamış ve artık daha önce hidrojen yakarak elde ettiği helyumları yakarak karbon ve oksijene çeviren yıldız. bu aşamada yıldız yakıtını çok daha hızlı tüketmeye başlar ve mevcut helyumlarını da tüketir, yanılmıyorsam betelgeuse şu anda bu aşamada, yani helyum yakıyor; helyum bittikten sonra yıldızın o anki basınç ve sıcaklığıyla daha fazla enerji üretemeyecek hale gelecek ve karbon ve oksijeni yakmaya başlayabileceği bir seviyeye kadar içine çökecek, gittikçe sıcaklık ve basıncı artan yıldız belli bir küçülmeden sonra sonra bu sefer oksijen ve karbon yakacak basınca ve sıcaklığa ulaşır, bu aşamada yıldız bir önceki seviyede ürettiği karbondan, magnezyum, neon, sodyum ve alüminyum üretmeye başlar. her aşama bir öncekinden çok daha hızlı ve çok daha sıcaktır, ayrıca büyüyüp küçülmeleri de bir dalga gibi düşünürsek önce küçülüp basınç artıyor sonra bir sonraki nükleer evreye geçip muazzam bir güç oluşturuyor ve yer çekiminin tersine bir itme kuvveti oluşturup yıldızı şişiriyor, işte bu küçülüp büyümeleri bir deniz dalgası gibi düşünürsek mesela, dalganın git gel boyutları da artmaya başlıyor her evrede. bu böyle aşama aşama devam eder, taa ki demir üretilen aşamaya gelene kadar. (bir bilgi kırıntısı daha sıkıştırayım buraya, bu bahsettiğim evreler arasındaki geçiş bıçak gibi keskin değil "yıldızın içerisindeki bütün hidrojen tüketildikten sonra helyum'a geçiyoruz, tabakta hiç hidrojen kalmayacak!!" gibi bir durum yok) en son aşama sadece bir kaç gün gibi kısa bir sürede gerçekleşir ve bu aşamadan sonra yıldızın artık yakacak birşeyi kalmadığından, çekirdeğin üzerindeki muazzam kütleyi dışarıya itebilecek bir güç kalmamış olur. yıldız birkaç saniye içinde içine çöker ve çekirdeği 100milyar dereceye kadar ısınıp tüm kütle muazzam bir patlamayla evrene yayılır. (bkz: supernova) bu patlama sırasında demirden daha ağır olan altın, bakır, gümüş, platin, uranyum gibi ağır elementler de üretilmiş olur. ayrıca muazzam bir ışık ortaya çıkar. öyle ki, betelgeuse uzaklığı itibariyle yakın sayılabilecek bir yıldız ve bu patlama gerçekleştiğinde gündüzleri bile görülebilecek kadar parlak olacak ve geceleri parlak bir dolunay kadar ışık gönderecek dünyaya. aslında gecemizi gündüze çevirecek denebilir :), yaklaşık 1 ay boyunca gözlemlenebilecek, gittikçe ışığını kaybederek.

    dünyadan gözlemlenebilen son süpernova 1604 yılında meydana gelmiş. bunu o zamanlara ait kayıtlarda dünyanın bir çok yerinde yazılmış benzer şeylerden anlayabiliyoruz, bir anda ortaya çıkan cok parlak bir yıldızın geceyi aydınlattığına dair japonya'dan avrupa'ya kadar birçok coğrafyada kayıtlar var.

    keşfedilen süper nova adayları arasında en çok umut vaadeden bu yıldızın bize dünya gözüyle süpernova izletmesini ummaktan başka yapacak birşeyimiz yok.

    detaylı bilgi için (bkz: supernova)

    edit: hidrojeni yakmaktan kastım oksijenle yakmak değil, nükleer bir reaksiyon gerçekleşiyor yoksa bildiğiniz gibi. halkın seviyesine inebilmek adına kullandığım "yakma" ifadesinden dolayı okurken içi gıdıklanan var ise bilgilerinize efenim.

  • insanı şoke eden cinsten bir şey.

    ulan gurme olmak için bu kadar okumak gerekiyorsa bizim tarhana çorbası içmeye hakkımız yok amk, bir de adamı beğenmiyorlar.