hesabın var mı? giriş yap

  • insanı ezik hissetiren şey. yani tamam bolca okuyorum ediyorum ama bunların arasına kendi orijinal fikrimi koyamıyorum, varsa yoksa sağda solda beğendiğim insanların fikirlerini paraphrase etmeç. inanır mısınız benim bu şikayetim bile orijinal değil, reddit'te gezerken gördüm "harbi lan ben de böyleyim" dedim o yüzden açtım bu başlığı. ya...

  • bir insanın kabiliyetini/yeteneğini/istidatlarını israf etmesi. gelişmemiş ülkelerde özellikle bol görülen bir israftır. iktisatta geçen ''tasarrufların etkin kullanılamaması'' gibi kalıplarda da akıllara gelmesi gerekir. kabiliyetleri yönlendirmemek gibi devletin ve toplumun sorumluluğu varsa da kişisel sorumluluğu da elbette ki yoğundur.

    genelde bu tarz büyük potansiyellerin kaybı hiç yazılamamış ve bilinemeyen hüzünlü öykülerdendir. faydaya dönüşememiş potansiyel de bir anlam ifade etmemektedir. özellikle toplumumuzda bana göre yapılan bir hata da vardır ki iltifat olarak ''çok zeki'' sözünün kullanılmasıdır. bir insan gerçekten zeki olsa dahi bu başlı başına bir iltifat sebebi değildir bana göre. çünkü zeki olmak başarılmış bir şey de değil doğuştan gelen bir durumdur. önemli olan o zekayı işletebilmektir. bu da sabır, irade, zamanla yol, yöntem öğrenme gibi çeşitli yetenekler ister. önemli olan nokta da budur. bunun için çalışkan insan -hemen hemen- her zaman başarılı olabilirken zeki insan için çalışma olmadığı sürece önemli bir atılım yapabilmek mümkün değil. bu da emek olmadan hiçbir şey olmayacağının bir göstergesidir. bu dünyada ciddi manada bedelsiz hiçbir şey yoktur.

    büyük miktarda miras bile kalsa şahsınıza parayı yönetemediğiniz sürece hazıra dağ dayanmayacak ve sermaye yok olup gidecektir. tıpkı akıl ve yetenek sermayeleri gibi. o yüzden bana göre kimse doğuştan çok şanslı değil de sadece farklı koşullarda ve farklı alanlarda bir sınav vermekte. sermayenizin çok olması şanslı olduğunuz anlamına gelmemekte hatta bazen sorumluluğunuzun daha ağır olduğu anlamına gelebilmekte.

    onun için ne istediğine dikkat etmeli insan. bedelsiz olmaz.

  • insana hayatın anlamını sorgulatan, oblomov'u açıp şöyle bir yeniden anımsama isteği uyandıran bir tür arkadaş birimi.
    üniversitedeyken bunlardan bir tane vardı hayatımda. adam botlarıyla yatağa gider 50 saatten ziyade uyur, aralarda yalnızca tuvalete gitmek ve bir şeyler atıştırmak için çok çok kısa sürelerle kalkıp piyasaya çıkardı.

    bir keresinde ayak bileğini incitip bir hafta yatağa bağımlı kalmıştı. ettiği laf şu:

    -dostum zaten bi planım yoktu aq, isabet oldu.

  • bu ülkede bedava sik dağıtsan aynısını görürsün.

    edit: sonlara doğru bir çalışan hala plastik çatal vermeye çalışıyor. sal gitsin olm arkadaki amca parçalanmış baklava parçalarını bile eliyle toplayıp ağzına atmaya çalışıyor.

  • f1 takipçileri, son yıllarda yarışların sıkıcılığından şikayetçi. bunun nedeni ilk bakışta mercedes dominasyonu gibi görünüyor. çünkü lewis hamilton'ın arka arkaya aldığı şampiyonluklar var ama burada mercedes'i suçlamamak lazım. sonuçta her takım grid'e olabilecek en iyi arabayı getirmeye çalışıyor. mercedes-petronas takımı ise belli ki diğer takımlara göre kaynaklarını iyi değerlendiriyor.

    buradaki asıl problem ise rekabetin olmaması. yani kimse mercedes aracının yanına yaklaşamıyor. aslında ferrari, mclaren, williams gibi geçmişi başarılarla dolu takımlar var ama senna vs. prost gibi bir rekabet izleyemiyoruz son yıllarda. işin kötüsü yetenekli pilotlar da yok değil. mesela ideal bir evrende hamilton ve vettel'in şampiyonluk kapışmasını; versteppen, leclerc, ricciardo, sainz, russel gibi pilotların da zirve için girdiği mücadeleyi izliyor olurduk. ancak burada scuderia ferrari ve williams gibi takımların teknik sorunlarla boğuşmasına şahit oluyoruz.

    rekabetin ne kadar önemli olduğunu anlamak için adı efsaneler arasında yer alan pilotlara da bakabiliriz. çünkü bu pilotların hepsi mücadeleye girdikleri rakiplerle anılıyor hep. mesela schumacher vs hakkinen, senna vs prost ve son olarak lauda vs hunt gibi. 2013 yapımı rush da formula 1'in iki efsanesi arasında yaşanan rekabeti konu alıyor. şimdi bu filmimizde anlatıldığı şekliyle niki lauda ve james hunt rekabetine bir göz atalım.

    --- spoiler ---

    formula 1'in çehresi sürekli değişiyor. mesela bir motorsporu olmasına rağmen "spor" kısmı özellikle pilotlar tarafından uzun süre görmezden gelinmiş. şimdiki gibi özel diyetler, idman programları falan yok. google'a james hunt yazıyorsunuz üzerinde yarış tulumu, elde bira sigara fotoğrafı çıkıyor varın gerisini siz düşünün. bu tabi örnek olacak bir davranış değil ancak dönemin ruhu böyle. sonuçta hunt 70'lerde yarışan bir pilot. kendisi rock'n roll dünyasında yaşıyor ve hem filmde hem pistte dönemin ruhunu yansıtıyor.

    dönemle ilgili en belirgin düşünce anı yaşamak üzerine. şimdi tabi halo'lar falan geldi ancak 70'lerde araçlar tasarlanırken güvenlik çok ön planda değildi. f1, yapılan hatalardan ders çıkararak bugünlere geldi. zaten filmde hunt da bu durumdan bahsediyor. bu nedenle 70'lerde pilot olabilmek için james hunt gibi biraz gözü kara, biraz hayatı umursamaz biri olmak gerekiyormuş.

    ancak james hunt sadece eğlencesine bakan bir adam değil. zaten öyle olsa ne lauda ile mücadele edebilirdi ne de bu filme konu olabilirdi. hunt aslında, lauda'ya göre piste aklıyla değil kalbiyle çıkan bir pilot. evet, şampiyonluklar çoğunlukla ince düzenlemeler, yoğun pratik ve yarış içi stratejiler ile kazanılıyor. ancak izlediğimiz yarışlara dönüp baktığımızda bize yaşattıkları sevinç, üzüntü ve heyecan olmadan bir yanın da eksik kalacağı kesin. bu nedenle hunt için formula 1'in ruhunu yansıtan bir pilotmuş diyebiliriz.

    niki lauda ise filme göre hunt'ın tam zıddı. onun dünyasında duygulara yer yok. duygular, sadece kararlarınızı etkileyecek ve hırsınıza engel olacak şeyler. eğer bir pilot yarış kazanacaksa aracın, pistin, takımın tüm yapısına hakim olmalı. ve istediğini almadan asla vazgeçmemeli. bu nedenle kendisinin bu filmde f1'in akıl yönünü temsil ettiğini söyleyebiliriz.

    lauda aynı zamanda sevilmesi zor bir adam. çünkü pistte muazzam olsa da insan ilişkilerinde gerekli manevraları yapamıyor. ona göre bir şeyin sadece bir kez söylenmesi gerekiyor. ikinci defa anlatmak zorunda kalmak ya da karşısındakinin tepkisinden kaçmak için dolambaçlı yollara girmek pitte vakit kaybetmek kadar sinir bozucu. bu nedenle altındaki araba kötüyse bunu aracı üreten kişilerin yüzüne (ferrari de olsa) çat diye söyleyebiliyor.

    ancak bu, niki lauda'nın tarzının hunt'a göre daha kötü olduğu anlamına gelmez. zaten f1'in evrimine bakarsanız, düşünce tarzının lauda'ya benzer şekilde evrildiğini görebilirsiniz. çünkü lauda sadece bir iki yarış parlayan bir pilot değil. f1'de kazanmanın bir istikrar işi olduğunu çözmüş. kariyerini de bu ilkelere göre devam ettiriyor. zaten bu fark nedeniyle hunt dünya şampiyonluğundan iki yıl sonra emekliye ayrılırken lauda üç defa şampiyon oluyor.

    şimdi filmin bireysel olarak lauda ve hunt'ı nasıl işlediğinden bahsettik. bir de aralarındaki rekabet konusunda neler söylenmiş ona bakalım. rekabet konusunda hunt burada biraz daha gözü kara görünüyor. ancak james hunt ile rakip olmak görece daha tercih edilesi. çünkü laf dalaşına girersiniz birbirinize en fazla birkaç yumruk patlatırsınız. ancak niki lauda, rekabet konusunda karşınıza çıkmasını isteyebileceğiniz biri değil. bunun sebebi de sadece yarışlarla alakalı diyemeyiz.

    şöyle düşünün, james hunt daha duygularıyla hareket eden biri. bastırmaya çalışsa da vücut diline bakarsanız zaman zaman yaşadığı gerginliği görebiliyorsunuz. bu nedenle karşınızda bir insan olduğunu ve her insan gibi zaaflarına yenik düşeceğini bilirsiniz. bu nedenle hatasını kollamak ve o anda atak yapıp kendisini geride bırakmak (en azından teoride) daha ihtimal dahilinde.

    niki lauda ise böyle biri değil. öncelikle duygularına yenik düşme olasılığı daha az. james hunt, kız arkadaşıyla yaşadığı bir tartışma sonrası test sürüşüne gelmeyebilir. lauda ise akşamın bir köründe garajdaki zavallı teknikerlerin ensesinde boza pişirmekle meşguldür. ayrıca bir kazadan sonra herhangi bir pilotun güvenini toplaması zaman alır. niki lauda ise alevlerin arasında kaldığı bir kazadan sonra hastanede ölümden dönebilir sonra hiçbir şey olmamış gibi gelir yarışa çıkar. üzerine bir de şampiyonluk kovalar.

    lauda'nın kazasından özellikle bahsetmemiz gerekiyor. çünkü bu geri dönüş, yarış tarihinde görülmüş şey değil. niki lauda'nın yüzü bu kazada yanıyor. özellikle başının sağ yanı alevlerden hasar görüyor. yüzünde kalıcı hasar oluşması bir insanı çok kötü etkiler. ki bu durum da normaldir. yani alışma süreci, o kazadaki kötü anıları atlatmak falan zaman alır. ancak niki lauda muhtemelen etten ve kemikten yapılmadığı için gelip yarışa katılmış. üzerine bir de yerine başka bir pilot çağrıldığı için sinirlenmiş.

    sırf bu geri dönüşünde gösterdiği azim nedeniyle bile lauda'yı rakip olarak istemezsiniz gerçekten. çünkü james hunt, biraz john connor gibi. karizmatik, lider ruhlu, cesur ancak temelde insan. niki lauda ise t1000 gibi. eğer sizi avlamayı kafasına koyduysa yanan aracın içinden bile çıkıp gelebilir.

    normalde rekabet hakkında konuşurken iki rakip arasında yaşanan sürtüşmeler ön plana çıkar. ancak filmin anlattığı üzere lauda ve hunt arasında düşmanlık yok. çünkü bu karakterler zirveye oynuyor ve oranın nasıl bir yer olduğunu ancak daha önce zirveye çıkmış insanlar bilebilir. bu nedenle lauda ve hunt'ın sadece birbirlerinin anlayabileceği bir yerde oldukları için dostluk kurduklarını söyleyebiliriz. filmde de bazen çekişmeler gösteriliyor ancak ortada f1 dünya şampiyonluğu gibi bir konu varken söylenen bir kaç sözün çok da bir önemi yok.

    --- spoiler ---

    sonuç olarak bu filmde hunt formula 1'in duygusal yönünü yansıtmış. yarışmaktan keyif alan, rekabet ve gösterişten hoşlanan ayrıca karizmatik de bir adam. niki lauda ise formula 1'in çalışma, azim ve zeka yönünü temsil ediyor. duygusal anları var ancak eşiyle tanıştığı sırada araba hakkında yaptığı yorumlar ile formula 1'de kazanmanın aslında ne kadar büyük bir yetenek gerektiğini ortaya koyuyor.

    peki hangi karakter tam olarak formula 1'i tanımlıyor? filmin güzelliği burada aslında. çünkü formula 1'in tanımı bu iki karakterin ayrımından değil sentezinden çıkıyor. yarış tutkusu önemli ancak aerodinamiği de göz önünde bulundurmak lazım. motor bloğunun ağırlığını azaltmak önemli ancak hepimiz sporun bize yaşattığı heyecan için buradayız. film de bu ayrımı ve sentezi çok güzel aktarmış. böylece hem artık aramızda olmayan niki lauda'ya hem james hunt'a hem de genel olarak formula 1 ruhuna çok sağlam bir saygı duruşu olmuş.

  • ilk başta her zamanki taksi yolculuklarından birini geçireceğimi düşünüyordum. elimi kaldırdım şoför yanaştı ve atladım taksiye.

    - moda'ya abi

    dedim yine her zamanki gibi
    neyse aradan dakikalar geçti teoman'ın şarkısı çalmaya başladı radyoda*hani şu 'bir kar tanesi' falan diye giden. birden şoförümüz mırıldanmaya başladı
    - bir kar tanesi...
    tam bu sırada ben de düşünuyorum 'vay be eskiden paso arabesk soylerdi bu herifler artık teomandan gidiyolar galiba' şeklinde.....tabi şarkıyı nasıl devam ettirecegini nerden biliyim..

    aynen şoförün ağzından;
    - bir kaar tanesii ol, kon sikimin ucunaağaa.....................(aynadan bana bakarak) birader rahatsız olmuyosun dimi?
    - yok abi ne demek agzına sağlık..

    edit:imla

  • bu zıkkımı bozdurmak için berlin tegel'de komisyon ödemiştim.

    bir kere takside 100 euro kaybetmiştim ve kendime gelmem günler almıştı. aynısını bunun için düşünemiyorum. bugün itibariyle yaklaşık 3800 tl değerinde. el kadar dikdörtgen bir kağıt. kaybediyorsun ve kaldırıma çöküp uzanıyorsun. ambulanslar falan geliyor.

    acı bir durum.

  • ofisteki doktorun ifadesi şöyle oldu. “sabah karanlığında işe gelip güneş batarken işten çıkmanızı sağlıyorlar. eksik olan keşke sadece d vitamini olsaydı.”
    cevap veremedim, sadece yutkundum.

  • bu lafı eden iki kesim var.. müzikten hiç anlamayanlar ve müzikten çok iyi anlayan aşmış kişiler..
    evet! şöyle ki, müzik zevki olmayan insan, oturup "dikkatle" müzik dinlemez. sadece bir yerlerde çalarsa kulak kabartır. eski bir müzik hocam "müziği yüzde yüz dinleyin" derdi.. işte onu yapmayan kişilerdir, onların bir yerlerde çalan şarkıyı sevmeleri için o şarkının çok vurucu olması ve o tarzın en bilinen eseri olması gerekir. mesela müzik zevki olmayan insan şunları çok sever:

    heavy metal: metallica - nothing else matters, iron maiden - fear of the dark
    klasik türk müziği: münir nurettin selçuk - dönülmez akşamın ufkundayız, müzeyyen senar - benzemez kimse sana
    klasik: pachelbel - canon in d major, mozart - türk marşı (rondo alla turca)
    pop: sezen aksu - kaybolan yıllar, kayahan - odalarda ışıksızım
    blues: chuck berry - jonhny be good
    halk müziği: neşet ertaş - gönül bağı, musa eroğlu - mihriban
    rock: rem- losing my religion, cranberries - zombie
    rap: cartel-cartel

    eh ne oldu, her şeyi dinler olduk işte.. çünkü bunların hepsi kulağa hoş geliyor anasını satayım. ama orada kalıyor, hoş geldiği gibi hoş gidiyor..

    ama işte müzikte üst mertebelere çıkmış, çok musikişinas kişiler de kulağa hoş gelen her şeyi dinlerim demeye başliyorlar.. çünkü adam bütün müziklerin özünün bir olduğunu anlıyor, her türden zevk alabilmeyi, her türün kendine has ruhunu yakalamayı öğreniyor. sonra da cazcı olup gözden kayboluyorlar zaten.. **

  • hiç dikkat ettiniz mi? kötü insanların arada yapmış olduklar iyilikler unutulmaz ve "hep kötülük de yapabilirdi, bak iyi tarafları da varmış" denilirken salt iyi gelmiş iyi giden insan için "kötü biri olmayı da seçebilirdi" diye bir şey denilmez.

    o sadece iyidir, odur onun vasfı.

    iyi bir adam olur, efendi olur ama eş bulamaz. beğenilmez. beğenilse bile aldatılır. keza aynısı kadın için de geçerlidir. iyi bir kadındır, eştir ama aldatılır ihanete uğrar. iyi olmak yetmez bir yerde çünkü.

    iyi birisi öldüğünde de "çok iyiydi" denilir geçilir ama bu kadardır. iyi olmak dünyanın ayarlarında varsayılan olarak atandığı için insanlar iyi değil de, kötü olduklarında fark edilirler. ve yine iyinin iyiliği zaten olması gerekenken, kötünün iyiliğine şükredilir.

    hiçkimse iyi bir insan için "kötü biri olmayı da seçebilirdi ama seçmedi o hep iyi oldu" demez ama kötü bir insan buğday tanesi kadar iyilik yapsa, o iyilik yıllarca konuşulur ve dahası "özünde hep iyi birisi olduğu inancı" ile daha çok bağlanılır.

    iyi insanın bir kez yaptığı kötülük, kötü birinin yaptığı bir iyilikle kıyaslanınca, kötü kazanır...

    belki buna daha somut örnekler verebiliriz. örneğin bülent ecevit mütevazı kişiliğiyle bilinirdi. malda parada pulda gözü yoktu. bir tane toros arabasıyla gider gelirdi meclise. ne oldu? arasıra bu özelliğiyle hatırlanır olsa da iyi birisi olması pek de fayda getirmedi ona. belki onyıllar sonra tarih kitaplarında iki satır söz edilecektir hakkında.

    oysa bir de sert görünümlü otoriter siyasetçilere bakalım. zihindeki yerleri kötüdür ama iyi bir şey yaptıklarında da "aslında özünde iyi" görüşüne iter insanları. öyle ki, insanlar, "bir gün beklemeye değecek kadar çok büyük bir iyilikleri dokunacak" beklentisiyle yaşarlar ömürlerini.

    evet, görüldüğü gibi iyi olmak çok da iyi bir şey değil. iyi olun ama beklentiniz olmasın...

    tanım: gerçek.

    edit: yazar burada kendi iyiliğinden ve takdir görülmesinden bahsetmeyip başlıbaşına "iyi olmak" kavramını ele almıştır.

    iyilik pragmatik beklentiler için yapılmaz. iyilik; tüm din kitaplarında, toplumsal normlarda, gelenek-göreneklerde insanlığın edinmesi gereken doğru bir vasfı olarak öğretilir. bu vasfa sahip olunduğunda da bu kadar kötülerin olduğu bir dünyada iyi olmak, iyi kalmak bir meziyettir ve bunu uygulayabilen kişiler aslında takdir görmelilerken böyle bir takdir yoktur. yani kimse yüceltmez iyi olan kişiyi ama sözkonusu kötü kişi olduğunda, o din kitaplarındakilerin, toplumsal normların, inanışların, adetlerin vaadettiklerinin tamamen tersinde ve üstelik büyük bir adaletsizlikle ödüllendirme sözkonusudur. bunu eleştiriyorum.

    ve iyi birisi nedir? iyi birisi, kötü olabilme iradesi varken bu iradeyi kötü olmamak için kullanan kişidir.

    edit: iyi olmaktan dolayı bir ödül beklemek değil, iyinin iyiliğinin sonuçlarıyla, kötünün iyiliğin sonuçları arasında adil davranılmamasıdır buradaki mesele.

    edit: okuduğumuzu anlıyor muyuz?

    iyi olmamak lazım, iyilikten hayır gelmiyor demiyorum. aksine iyi olunmalıdır. evren iyiler sayesinde ayaktadır. burada eleştirdiğim durum kötülere kazandırılması. kötü birinin bozuk saatin günde iki kez doğruyu göstermesi gibi yaptığı bir iyilik o kişinin tüm kötülüklerini örtmekle birlikte yüceltir. ben bunu vurguluyorum.

    kötü biri yüceltilmediği sürece iyi olmaya hiçbir ödül beklemiyorum.

    editler yetmeyince yeni bir entry yazmak farz oldu(bkz: #70243788)