hesabın var mı? giriş yap

  • aile hekimliğinin zorluklarından biridir gezici hizmet. mesleki jargonu mobildir.

    evet ortada bir hizmet vardır ama devletçe içeriği belli değildir. türk işi yani. her ilde farklı şekilde uygulanır. kimi köye gider ilaç yazar, kimi aşı yapar, kimi yatan hastalara bakar, kimi de hiç gitmez gitmiş gibi yapar.

    yıllar önce bulunduğum doğu ili genelinde, ailelerin maddi ve coğrafi imkansızlıktan hastaneye ulaşması zor olduğundan, aşı-izlem gibi uygulamalar yapılıyordu mobilde. biz de giydik önlüğümüzü, gittik aşı ve izlem yapmaya. tabi köyde bir korku havası, beyaz önlüğü gören çocuklar kendini oradan oraya atıyor.

    bir evin kapı girişinde aşı yaparken, arkadan birinin yaklaştığını hissettim, sırtıma dokundu. dönüp baktığımda önünü ilikliyordu yaşlıca bir amca. doğu şivesi ile "hocam çok yaşlı bir babam var, ölüm döşeğinde ama rica etsem bir tansiyon bakar mısın, çok üzülüyorum." dedi.

    zaten hayır demezdim ama bu nezaket karşısında bekletemedim bile. aile sağlığı çalışanı aşıları yaparken ben de gittim dedeye bakmaya. yürürken oğlu, dedenin ne kadar dindar olduğunu anlatıp durdu. 10 yıldır yatıyormuş kısmı felçli ve 10 yıldır sürekli tesbih çekip dua ediyormuş. geldiğimizde ben dedenin olduğu odaya girince, oğlu da terlik getirmeye yandaki evine gitti.

    köyde yaşayanlar bilir, evin dışında ufacık bir odada yatıyor dede. giriş kapısı 170 cm. penceresi yok. her taraf yeşile boyanmış, kapı bile. köşede hafif bir yükselti kenarında delik, hem tuvalet hem banyo. duvarda dedenin, siyah beyaz flu askerlik fotoğrafı ama tavana sıfır :) bir de üzerinde bilmem ne ticaret yazan, kenarları iğrenç kırmızı plastikten kare şeklinde ve çok ses çıkaran saat, tabi o da tavana sıfır. sanırım bir de kuran var başucunda asılı. yerler plastikten yapılmış ahşap desenli örtü (bkz: marley) ama zemin düz olmadığı için taşlar batıyor ayağa. ve yaz günü bile soğuk yerler.

    aklımda soru işareti. 10 yıldır televizyon olmayan odada ölmeyi bekleyen dede. sıkılmadan bunalmadan. sürekli yorgan altından tesbih çekerek 10 koca yıl.

    yer yatağına uzanmış, arkası dönük, üstünde 5 kat yorgan.

    yatağa yaklaşıp dedeyi uyandırmak adına silkeledim. "dede, dedee, deeeeddeeee"

    hafiften hareketlenir gibi olunca, ben de arkamı döndüm çantadan tansiyon aletini almak adına.

    o sırada bir hızlı hareket oldu dededen. ne olduğunu anlamadım. birden doğruldu, ben de hızlıca anlamak için ona doğru dönünce göz göze geldik. gözlerini sonuna kadar açmıştı. ve susuz kalıp çatallaşmış sesine rağmen bağırdı bana.

    dinim islam, kitabım kuran, peygemberim muhammed aleyhisselam.

    olayı anladım ama gülmekten konuşamıyordum. dede sınavına çok iyi çalışmıştı ama muhtemelen beyaz önlük yüzünden kafası karışıp, cevapları yanlış zamana denk getirmişti. hani yetkim olsa alırdım cennete. o kadar kesin, kararlı, inanmış söyledi. sonra bende beklediği azraili mi bulamadı yoksa farkına mı vardı bilmiyorum arkasını dönüp yine yattı.

    bir iki ay sonra da zaten defin raporu için geldi oğlu.

    dedem umarım cevapların doğrudur. ne güzel şey değil mi, böylesine inanmak :)

  • ust edit 2: para bank of america'daki hesaba iade edildi. subedeki görevlilere ve elbette asıl burada destek veren tüm arkadaslara cok tesekkur ederim.

    edit: biraz önce şubeden aradılar. oldukça kibardılar, kendilerine teşekkür ediyorum. sorunun yarın, ya da saat farkı dolayısıyla en geç pazartesi çözüleceğini ve paranın hesaba geçeceğini söylediler. şube müdürü hanımefendiye ve yardımcısı beyefendiye nezaketleri ve ilgilerinden dolayı tekrar teşekkür ediyorum. umarım dedikleri gibi yarın ya da en geç p.tesi sorun çözülür. ona göre yine editlerim burayı.
    ama asıl teşekkürü burada destekleyen ve attıkları mesajlarla bana yol göstermeye çalışan tüm suser arkadaşlara ediyorum. özelden yazıp önerdikleri çözümler çok yerindeydi. umarım bir daha böyle bir sorun yaşanmaz ama yaşanırsa o öneriler çok yardımcı olacak, orası kesin.

    bu sene bankalarla sınanıyorum.
    teb'in bank of america ile anlaşması var. günlük 1000 dolar limitle teb atmlerinden bank of america banka kartıyla para çekebiliyorsun.
    14.12.2023'te teb çiftehavuzlar şubesi'ndeki atm'den 1000 dolar çekme işlemi yaparken makine bir anda arızaya geçti ve parayı vermedi. ama para bank of america'daki hesaptan da düştü.
    şubeye söyledik, "müşteri hizmetlerini arayın, talimat versinler atm'yi açalım" dediler. müşteri hizmetlerini aradık, "bizle ilgisi yok şubeyle halledin" dediler. tekrar şubeye gittik, bu defa dilekçeyle başvuru aldılar.
    dün de telefonla arayıp durumu sorduğumuzda, "evet atm'de yapılan kontrolde 1000 dolar fazla çıktı. ama parayı size ödeyemeyiz. hesabınıza geri de yatıramayız. siz bank of america ile probleminizi halledin" dediler, iyi mi?
    paraya senin makinen el koymuş, "fazla çıktı evet" deyip bunu kabul ediyorsun ama parayı bana vermiyorsun, hesaba iade de yapmıyorsun, "git amerika ile sorununu çöz" diyorsun. benim problemim bank of america ile değil ki, senle!
    benzer problem yaşayıp, sorununu mahkemelik olmadan çözen prosedürden haberdar bir arkadaş varsa ve yardımcı olabilirse çok makbule geçer.

  • yıllar önceydi. mojo'da takılıyoruz, ortam o biçim. güzel bir kız vardı, ben de hafif çakırkeyfim yanaştım, "buraya bir melek mi düşmüş" dedim. hıh, dedi saçlarını savurarak. mojo başıma yıkıldı gardaşlar.

  • anlatıda bir sanatçıyla bir üreticiyi ayıran çok temel bir fark vardır. bu; tekniğin, kullanılan ekipmanların, deneyimin ve bütçenin ötesinde bir ayrımdır. bir üretici projeye başlar ancak ortada üretmeye çalışmaktan başka bir amaç yoktur. bir yazıya başladığında önemli olan anlatılan şey değil o yazının sonunu getirebilmektir, bir filme başlandığında amaç filmin izleyici üzerinde etkisi değil post prodüksiyondan çıkabilmesidir. bir sanatçı ise elinde daha kötü koşullar olsa da bu tür girdaplarda kaybolmaz ve derdi neyse onu anlatmaya çalışır.

    bir sanatçıyı fark etmenizi sağlayacak en kolay unsurlardan biri budur. sanatçı ortaya bir ürün çıkarmak için işe başlamaz. bir işe başlar çünkü anlatması gereken bir derdi vardır. bu yüzden üreticiler ilham beklerken ya da writer’s block’la uğraşırken sanatçılar tutkuyla çalışmaya devam eder.

    ancak bir derdinizin olması ve onu bir şekilde anlatılabilir bir formata getirmeniz ortaya çıkardığınız filmin izleyici tarafından beğenileceği anlamına gelmez. burada “ama filmin bir mesajı var.” gibi bahanelere de sığınamazsınız çünkü filmi yapan kişi olarak fikri izleyiciye ulaştırma konusunda büyük sorumluluk size ait. bir de bu filmin yönetmeni spike lee gibi derdiniz güncel politika ise işiniz daha da zor. çünkü derdinizi anlatmaya çalışırken atacağınız yanlış adımlar sizi bir çığırtkana dönüştürebilir.

    bu nedenle şimdi bahsedeğimiz blackkklansman çok özel bir film. çünkü derdini didaktik olmadan, izleyiciyi manipüle etmeye çalışmadan müthiş bir teknikle aktarmış. ayrıca spike lee burada derdini anlatırken hem bunun bir film olduğunu unutmamış hem de çok derin sosyal konulara işaret etmiş. şimdi filmimiz önemli bir konuyu işlerken sanatsal yönden güçlü olmayı nasıl başarmış bir bakalım.

    --- spoiler ---

    1 ) ılımlı ana karakter: sinemada yapılması gereken en temel işlerden biri izleyiciyle ana karakter arasında bağ kurdurmak olduğu için yönetmenler ana karakter üzerinden görüşlerini izleyicilere kolaylıkla aktarabilirler. ancak yapılan şey bir miting değil film olduğundan fikirleri direkt olarak aktarmak ve izleyicinin bunları kabul etmesini beklemek “sigara içmek kötüdür.” gibi çok temel bir fikirde bile alıcının direnç göstermesine neden olur.

    çünkü izleyici yönlendirildiğini hissetmekten hoşlanmaz. bu yüzden böyle bir filmde tek bir yöne bakan bir ana karakteri kullanamazsınız. mesela malcolm x filminde bile merkezde bir fikir adamı olmasına rağmen spike lee, malcolm'u fikirleri değişen ve gelişen bir insan olarak resmederek izleyicinin kaçmasına engel olur.

    bu nedenle yönetmenimiz derdini anlatırken kwame ture gibi bir adamı değil de ron stallworth’u ana karakter olarak seçmiş. çünkü kwame’nin fikirleri çok keskin ve her diyaloğunda bunu görebiliyorsunuz. ancak bir fikri sinemada sadece diyaloglarla ve aşırı uçlu karakterlerle anlatmaya çalışırsanız ne yapmaya çalıştığınız kısa sürede fark edilir ve fikrin değerinden bağımsız olarak izleyiciler filmden sıkılır.

    ron ise kwame’den oldukça farklı. çünkü ana karakterimiz konuşmaktan ziyade fikirlerini yaptığı işlerle gösteren bir insan. mesela siyahiler ile beyazların uyumlu bir şekilde yaşamasını istiyor. ancak bunu bir salon dolusu insana anlatmak yerine gidip polis oluyor. çünkü sistemin ancak içeriden düzeltilebileceğine inanıyor. ırkçılarla mücadeleyi de yine harekete geçerek başlatıyor. çünkü bir eyleme katılıp bin yerine bin birinci insan olmak yerine, gerçekten bir soruşturma yürütüp gerekli tutuklamaları yapmayı tercih ediyor.

    2 ) güçlü anlar: eğer ırkçılık gibi bir konu hakkındaki görüşlerinizi geniş kitlelere aktarmak istiyorsanız, mantık çok işinize yarayacak bir şey değildir. isterseniz şemalar kullanın, polis şiddeti vakalarının istatistiklerini tutun, bunların eyaletlere göre dağılımlarını gösterin. elinizdeki materyal ne kadar gerçek olursa olsun bir rakam izleyici için bir rakamdır. 532 ile 523 sayısı kolaylıkla karıştırılabilir. ancak aradaki 9 fark, 9 farklı insanın hayatı demek.

    bu yüzden ayrımcılık gibi bir konuyu işlerken mantığa değil duygulara hitap etmek zorundasınız. o aradaki 9 rakamı önce 9 isme daha sonra 9 hayata ve sonunda da toplumu etkileyen 9 insana dönüşmelidir. spike lee de bunu filmde jesse washington’ın linç edilmesini anlattırarak yapıyor. spike lee zaten monolog çekmek konusunda çok başarılı. filmlerinde de konuşmacılara sıklıkla yer veriyor. ancak bu sahne diğerlerinden farklı. çünkü bu filmdeki kwame ture ya da malcolm x gibi karakterler, insanları harekete geçirmek için konuşuyorlardı. bir talepleri vardı ve ateşli bir şekilde bunun nedenlerini aktarıyorlardı.

    jesse washington’ın başına gelenlerin anlatıldığı sahne ise bundan farklı. birincisi bu sahnede monoloğa başlayan karakter sizden bir talepte bulunmuyor. ikincisi de toplumun başına gelen sistematik bir olaydan bahsetmiyor. çünkü toplum çeşit çeşit insandan oluşur ve onların tümüyle bağ kurmak zordur. ancak anlatılan kişi sayısını bire indirirseniz ister norveç’te ormancı olun ister kazakistan’da at yetiştiricisi, bir insan olarak yaşanan acıyı karşınızdakine hissettirebilirsiniz. bu his de rakamlardan daha kalıcı olur.

    3 ) karikatürize kötü adamlar: genel olarak filme bakarsanız klan üyelerinin kafası pek çalışmayan insanlar olarak resmedildiklerini görürsünüz. ilk başta bu klan üyeleriyle dalga geçmek için yapılmış bir şey gibi görünür. ancak bunun anlatım olarak farklı bir amacı var sanırım. çünkü belli bir grubu kötü göstermek istiyorsanız bunun onlarca farklı ve ciddi yolu var, onları karikatürize tipler olarak göstermek bunların en sonuncusu. bir de her ne olursa olsun hiçbir yönetmen filmlerindeki karakterlerin böyle basit görünmesini istemez.

    benim fikrime göre spike lee’nin bunu yapma amacı filmi daha izlenebilir kılmak. çünkü eminim ırkçılığın içine doğup büyümesi nedeniyle spike lee amerika’daki gerçek bir ırkçı nasıl biridir biliyordur. istese bundan çok daha gerçekçi karakterler üretebilir. ancak bunu yapmadı çünkü ortalama bir izleyicinin bir ırkçıyı sinir krizi geçirmeden izlemesi çok zor. eğer american history x’deki gibi amacınız izleyiciyi rahatsız etmek ve böylece konuya dikkat çekmekse o zaman başka. ancak spike lee’nin amacı bu değil. o, ron’un hikayesini anlatmaya çalışıyor. bu yüzden klan üyelerinin gerçek yüzünü gösterip seyircisine mide krampı yaşatmaktansa bu karakterleri dalga geçilesi bir hale getirip hikayenin önüne geçmelerini engelliyor.

    mesela filmdeki connie karakteri nefret edilesi bir insan. ancak klan toplantısına kraker getirdiğini görüyoruz çünkü nefret izleyiciyi bir kere ele geçirirse bakış açısını bulandırır. bu da hikayenin düzgün bir şekilde anlatılmasına engel olur. bu nedenle dalga geçilesi kötü karakterler gerçekçi kötü karakterlerden daha işlevsel bu hikaye için.

    4 ) mizah: bu konu benim spike lee filmlerinde en sevdiğim noktalardan biridir. çünkü yönetmenimiz burada öyle bir teknik kullanır ki normalde çok ciddi meselelerin konuşulduğu bir diyaloğu izlerken sürekli gülersiniz. bu teknik de görüntü yönetmenliğiyle kurgunun birleşimiyle yapılır. öncelikle kamera konuşacak oyuncuyu tam orta portreden alır. çoğu filmde diyalog esnasında oyuncu karşısındaki insanın konumuna göre hafif sağda ya da solda yer aldığı için tam karşıdan görmek izleyicide bir şeylerin garip olduğu hissini yaratır.

    tekniğin ikinci aşaması da kesmelerle alakalı. o1 ve o2 diye iki tane oyuncumuz olsun. normal bir diyalog sırasında o1 repliğini söyler. susar kamera hala onu çekerken o2 konuşmaya başlar ve ilk kelimenin bittiği yerde kesme yapılarak ekran o2'ye geçer. bu da kesmelerin doğal görünmesi için yapılır. çünkü normal hayatta da karşınızdaki insan siz yüzüne bakmaya başladığında konuşmaz. bir kelime söylemeye başladığı anda siz bakışlarınızı ona yöneltirsiniz. bu teknik de insandaki bu huyun bir taklididir.

    peki spike lee bu doğallığı neden bozuyor? çünkü eğer ciddi bir diyaloğu teknik anlamda doğru çekerseniz onu ağır bir hale getirirsiniz. ancak tekniği bozarsanız garip bir durum oluşur. bu da hem o diyaloglardaki meseleleri aktarmak hem de filmi ağırlaştırmamak için kullanılan bir yöntemdir.

    5 ) minik zaferler: insan zihni başlanan bir işin tamamlanmasını ister. böylece dosyayı kaldırıp arşive atabilir. ancak bir yönetmen anlattığı meselenin film biter bitmez unutulmasını istemez. bu nedenle spike lee de ron’un ve ekibin başarısını minimum düzeyde tutmuş. tabi bu gerçek olaylardan uyarlanmış bir hikaye ancak spike lee seyirci mutlu olsun diye karakterlerine madalya bile verdirebilirdi isterse. ancak onun yerine dosyayı olabilecek minimum kazanç ile kapatıp izleyicinin gerçeklerden uzaklaşmasını engellemiş.

    çünkü zaferin tonu tutturulamazsa seyirci sahte bir tatmin duygusuna kapılabilir. böyle bir durumun önüne geçmek için de klan üyelerinin planladığı saldırının başarısız olduğunu görüyoruz daha sonra bombayı yerleştiren connie’nin tutuklandığını öğreniyoruz. bu da en azından hikayeyi toparlamak için yeterli oluyor. bir de sanırım polis şiddetini es geçmemek adına hikayenin başlamasından önce siyahi bir çocuğu vurmuş olan polisi de tutuklatıyor ama kazanılan şeyler bundan ibaret.

    ayrıca siz finalde daha büyük bir zafer beklerken, film bu kadarı yeter şimdi gerçeklere dönelim diyerek önce soruşturmanın sonlandırıldığını haber veriyor. daha sonra ron’un david duke ile son bir kez dalga geçmesini gösterip önce ortamı yumuşatıyor sonra da yanan haç sahnesi ve gerçek haberlerden derleme görüntüler ile ana fikrin altını kalın kalın çizerek finalini yapıyor.

    --- spoiler ---

    sonuç olarak bir film çok önemli bir meseleye dikkat çekmek istiyor olabilir. ancak meselenin önemi ya da bu çabanın değeri bir filmi iyi yapmaya yetmiyor. çünkü sinemada bulunan fikri uygulayabilmek o fikri bulmaktan çok daha önemli. spike lee de bu filmde gerçekte çok ağır olan bir konuyu izleyicisini yormadan aktarmanın yollarını aramış ve mizah, gerçekler ve sert konular arasında müthiş bir ton tutturmuş. ki bu da başarması gerçekten zor bir iş çünkü ırkçılık gibi bir konunun işlendiği bir filme mizahi kısımlar eklemek işin elinizde patlamasına yol açabilirdi. ancak spike lee nerede mizaha yer vereceğini nerede ciddileşeceğini çok iyi bildiği için iki uç arasında rahatlıkla gezebilen ve bunu yaparken ana fikrini seyirciye kolaylıkla aktarabilen bir film çıkarmış ortaya.

  • haram olan içikiyi kullanmamalarına rağmen, içki içenleri destekleyen zihniyet. başkalarının yaşam tarzlarını desteklemekteler. helal olsun.

  • - kde'de programlar kötü bir arayüzle geliyorlar (gnome kullanıcısı)
    - gnome'da programlar kötü bir arayüzle geliyorlar (kde kullanıcısı)
    - linux'ta programlar kötü bir arayüzle geliyorlar (windows kullanıcısı)
    - windows'ta programlar kötü bir arayüzlerle geliyorlar (mac kullanıcısı)
    - türkiye'de hatunlar kötü bir arayüzle geliyorlar (author)
    - davos'a bu adamlar ne yüzle geliyorlar (tayyip)

  • "kız olmuş 90 kilo, hala facete, twitterda eski sevgilisine laf sokma çabasında. neymiş, intikam soğuk yenen bi yemekmiş. ye lan onu da ye."

  • 4 yaşlarındaki ufaklık, elini bırakır bırakmaz sahilde etrafına bakmadan koşmaya başlar.

    + oğlum gel buraya. şimdi denize düşeceksin bak!
    - baba sen ne biçim konuşuyorsun öyle, allah korusun.

    bildiğin dindar nesil yetişiyor lan dfgfdsfd.

  • ilksel canlı atalarımızdan taşıdığımız bir özelliktir. hayatta kalmak için canlı sosyal zekasını değil, duygusal zekasını değil, sadece ve sadece grafik zekasını kullanır.

    bazen bir karartı, bazen bir çıkıntı, düşmanı tanımlamakta işe yarar hayatta kalanın üreyerek yola devam ettiği bir sistemde ister istemez hepimiz bu veri tabanını mitokondriyal dna yoluyla taşıyoruz. genelde tanımladığımız benzetme travmatik içeriklidir. çünkü aslında bir erken uyarı sisteminin parçasıdır. seçici algı veya algıda seçicilik ilkesi yoluyla fâal olur.

    (bkz: halı desenlerinde görünen yaratık suratları)

    tabi bunun cılkını çıkaran algılarda vardır. hatta kimi akıl hastalıklarını da besleyen bir özelliğe dönüşebilmektedir. sanatı beslediği bilinir.

    meraklı maymun-apofeni

    (bkz: pareidolia)