hesabın var mı? giriş yap

  • bu adam niye her yerde biri bana açıklayabilir mi?
    2007 yılında ilk albümünü çıkarmış. 15 yıldır gündem olan tek bir şarkısı yok ama her yerde.
    menajeri kimse murat boz'dan daha fazla kazanmalı bence, zira bütün işlerini o denli ayarlıyor ki adam tüm "popüler" dalgaları yakalayıp orada kendini konumlandırabiliyor.

    "mesajını aldım,"dan ibb konserlerine geçmek büyük başarı. acun'dan sonra netflix'e de geçmiş. diziyi izlemedim, izlemeyi de düşünmüyorum ama bu adamdan kaçamıyorsunuz. her yerden bir şekilde karşınıza çıkıyor.

  • pandemi döneminde can sıkıntısından sayılarla oynayan ingiliz matematikçi isaac newton tarafından gerçekleştirilmiş olay.

    pi dediğimiz ve hepimizin "çemberin çevresinin çapına bölümü" olarak bildiğimiz aşkın sayı binlerce yıldır bilinen ve kusursuz doğrulukla hesaplamaya çalışan nice matematikçiyi delirten bir ömür törpüsüdür.

    pi sayısını hesaplamak aslında mümkün değildir. "pi sayısını hesaplamak" derken yaptığımız şey pi sayısının hangi değerler arasında olduğunu bulmaya çalışmaktır.

    diyelim ki x ve y isminde iki değerimiz var.

    pi sayısını hesaplamak demek " x < pi < y " eşitsizliğindeki x ve y sayılarının alabilecekleri değerleri daraltmak demektir.

    örneğin ilk başta x sayısına 3, y sayısına ise 4 değerini verdiniz.

    bu durumda pi sayısını " 3 < pi < 4" şeklinde gösterirsiniz.

    bunun üzerine geometri yoluyla bir hesap yaptınız ve x ile y sayısı için 3 ve 4 sayılarından daha net iki farklı değer buldunuz.

    bu durumda da pi sayısını " 3,10 < pi < 3,20 " gibi daha net bir ifade şeklinde gösterirsiniz.

    x ve y aralığını daralttıkça pi sayısının değerine daha çok yaklaşır, ancak pi bir aşkın sayı olduğu için virgülden sonra sonsuz haneye sahip olacağından bir türlü pi sayısının net değerini bulamazsınız.

    peki x ve y sayılarını nasıl 3 ve 4 değerlerinden 3,10 ve 3,20 gibi pi sayısına daha yakın değerlere yaklaştırabiliyoruz?

    bunun için önce bir daire ve farklı boyutlarda iki dörtgen kullanıyoruz. birinci dörtgen dairenin içinde, ikinci dörtgen dairenin dışında oluyor. dairenin dışında olan dörtgenin çevresinin dairenin çevresinden büyük, dairenin içinde olan dörtgenin çevresinin ise dairenin çevresinden küçük olduğunu biliyoruz.

    diyelim ki dışarıdaki dörtgenin çevresi 4, içerideki dörtgenin çevresi ise 2 birim uzunlukta.

    bu durumda 2 < dairenin çevresi < 4 eşitsizliğini buluyoruz. dairenin çevresi 2*pi*r olduğunu bildiğimizden 2 ve r değerlerini denklemin karşısına atıp pi değerinin hangi iki değer arasında olması gerektiğini buluyoruz.

    eğer bu işlemi dörtgen değil de beşgen ile yaparsak pi değer aralığına daha çok yaklaşıyoruz. her seferinde daha fazla kenarı olan bir geometrik cisim kullanırsak pi sayısına daha fazla yaklaşmış oluruz.

    görsel

    bu işlemi yapmak bir noktadan sonra geometrik cisimlerimiz yüzgen, bingen, milyongen gibi geometrik cisimlere vardığı için oldukça zahmetli ve zaman alan bir iştir.

    bu sebepten mesela bu yöntemi bulan arşimet sırf gösteriş olsun diye 93 kenarlı geometrik cisme gelene kadar hesaplamış ve pi sayısının 3,1408 ile 3,1429 değerleri arasında bir değere sahip olması gerektiğini göstermiştir. 93'ten sonra da "uğraşılacak iş değil bu" diyerek hesaplamayı bırakmıştır.

    bu yöntem neredeyse 2000 yıl boyunca kullanılıyor ve matematikçiler daha fazla hane hesaplamak için birbirleriyle yarışıyorlar. mesela ludolph van cuelen isminde bir matematikçi 25 yıl boyunca pi üzerinde çalışarak 2^65 kenarı olan bir çokgen kullanıyor ve pi sayısının virgülden sonraki 35 hanesini hesaplıyor.

    bu olayla aslında hiç ilgilenmeyen isaac newton ise büyük londra vebası döneminde evde can sıkıntısından pascal üçgeni olarak bilinen ve aslında hayyam üçgeni olan üçgendeki sayılarla oynarken bu geometrik ölçüm tekniğini çöpe atacak bir teknik keşfediyor.

    bilmeyenler için hayyam üçgenini açıklayıp newton tekniğine devam edeyim.

    hayyam üçgeni dediğimiz şey 0. sıradan başlayarak 1. sıra, 2. sıra, 3. sıra diye sonsuza dek giden ve her sırasında budaklanan bir üçgendir. sıfırıncı sırada yalnızca 1 sayısı, birinci sırada yan yana iki adet 1 sayısı, ikinci sırada ise 1 sayısı, 1 ve 1 sayısının toplamı olan 2 sayısı ve bir adet daha 1 sayısı bulunur. bu üçgen bir üstteki sayıların toplamlarını sıralamaya ekleyerek budaklanır.

    hayyam üçgeni görseli

    binom açılımı dediğimiz şey ise iki sayının toplamından oluşturacağımız bir karenin ya da küpün ya da daha üst boyutlu geometrik cismin cebirsel gösterimini veren yöntemdir.

    diyelim ki biz x ve y sayılarının toplamının oluşturacağı karenin cebirsel gösterimini bulmak istiyoruz.

    bu durumda ( x + y )^2 formülünü uygular ve x^2 + 2xy + y^2 formülünü buluruz.

    bu formülün geometrik gösterimi

    şimdi diyelim ki x + y sayısının oluşturacağı kare yerine bu sayının oluşturacağı küp formülünü merak ediyoruz.

    bu durumda işlemimiz (x+y)^3 = x^3 + 3x^2y + 3xy^2 + y^3 formülünü verir.

    bu formülün geometrik gösterimi

    bu noktada bir şey fark etmiş olabilirsiniz.

    kare hesabı için 2xy işlemi ortaya çıkarken küp formülü için 3x^2y + 3xy^2 işlemi ortaya çıkıyor. peki bu işlemlerin başındaki 2 ve 3 sayılarının ne olacağı neye göre belirleniyor?

    eğer siz (x+y)^n işlemi yapmak istiyorsanız basitçe hayyam üçgeninin n sırasındaki dizimi alıp formüle ekliyorsunuz.

    hayyam üçgeni ile dizim gösterimi

    şimdi diyelim ki hayyam üçgeninin herhangi bir sırasındaki sayıların hangi sayılar olduğunu bulmak istiyorsunuz ama hesap yaparken oturup da üçgen çizmekle uğraşmak istemiyorsunuz.

    örneğin (x+y)^n işlemini açmak istiyorsunuz.

    eğer şu formülü kullanırsanız n sırasındaki sayı dizimini bulabiliyorsunuz.

    ilk bakışta bu dizim sonsuza kadar gidiyormuş gibi görünebilir ama eğer formülü dikkatle incelerseniz her bir bölme işleminde (n-1), (n-2) gibi çarpanlar olduğunu ve bu çarpanların giderek arttığını görürsünüz. sizin n sayısından çıkardığınız sayı n sayısına eşit olduğunda n-n = 0 olur ve bir noktadan sonra sonsuza dek +0 olarak seri ilerler ve sonuç olarak sonlu bir dizim elde edersiniz.

    newton evde hayyam üçgeni ve bu formül ile oynarken şu soruyu soruyor: " acaba ben (x+y) sayısının üssünü pozitif değil de negatif yaparsam ne olur ki? mesela (x+y)^2 yerine (x+y)^-2 yaparsam ne olur?"

    bu düşünce üzerinden yürüyor ve formüle negatif sayıları ekleyerek ilerliyor.

    mesela (1+x)^n = 1 + nx + (n(n-1)/2!)x^2 ... diye ilerleyen formülü alıyor ve (1+x)^-n şeklinde yazıyor.

    (1+x)^-n = 1/(1+x)^n olduğu için formül 1/(1+x)^n= ... halini alıyor.

    newton bu işlemi (1+x)^-1 için deniyor.

    bu sefer formülde n-n = 0 çarpanı ortaya çıkmıyor çünkü -n-n= -2n oluyor ve seri böylelikle 1 - 1x + 1x^2 - 1x^3 + 1x^4.... şeklinde sonsuza dek devam ediyor.

    bu işten fazlasıyla keyif alan newton bu sefer de "ya ben o zaman üssü negatif değil de 1/2 gibi kesirli sayılar yaparsam ne olur?"

    yani aslında newton köklü sayıların binom açılımını bulmak istiyor ve hayyam üçgenini negatif sayılarla birlikte köklü sayıları da içerecek biçimde genişletiyor.

    newton üçgeni

    bu noktadan sonra newton "boş boş üçgen yaptık bari bir işe yarasın" diyerek ortaya çıkardığı bu yeni üçgen ile pi sayısının basamaklarını hesaplamaya karar veriyor. daha doğrusu newton ortaya çıkardığı bu yeni üçgenin bir bölümünün pi sayısı ile çok fazla benzerlik gösteren bir kısmı olduğunu fark ediyor.

    bu noktadan sonrası biraz ileri düzey matematiğe girse de olabildiğince basitleştirerek anlatmaya çalışacağım.

    bildiğiniz üzere matematikte daire formülü y^2 + x^2 = 1 şeklinde gösterilir.

    eğer bu denklemde y^2 sayısını yalnız bırakırsak y^2= 1-x^2 sonucuna varırız.

    iki tarafın da kökünü alırsak y = (1-x^2)^1/2 buluruz.

    bu formül görselden de görülebileceği üzere bize yarım daire verir.

    bu olaya kadar gelmeden önce hayyam üçgeninde 1/2 gibi üslerin de açılımı olabileceğini fark eden newton, (1-x^2)^1/2 işlemini binom açılımı kullanarak yazmaya karar veriyor.

    böylelikle binom açılımını yapıyor ve (1-x^2)^1/2 = 1 - (1/2)x^2 - (1/8)x^4 - (1/16)x^6... şeklinde ilerleyen seriyi buluyor.

    daha öncesinde de pandemiden sıkıldığı için calculus denen şeyi icat etmiş olan newton bulduğu bu serinin 0 alt ve 1 üst aralığında integralini alırsa bir dairenin alanının çeyreğini bulacağını fark ediyor. bir dairenin alanının çeyreği ise pi/4 sayısına denk geliyor.

    newton da zaten calculus denen şeyi icat ettiğinden bu integrali nasıl alacağını biliyor ve integrali alıyor.

    böylelikle 4 sayısını karşıya atıp ve x yerine 1 verip " pi = 4 ( 1 - 1/6 - 1/40 - 1/112... ) şeklinde devam eden seriyi buluyor.

    ancak newton durmuyor da durmuyor, durmuyor da durmuyor...

    "ya ben 0 ile 1 arasında integral almak yerine 0 ile 1/2 arasında integral alırsam bu pi hesaplama işi çok daha kolay olur" diyerek aynı integrali 0 ve 1/2 aralığında alıyor.

    bu durumda da ortaya çıkan binom açılımı ile pi hesaplamak o kadar kolay oluyor ki, bu integral toplamının ilk 50 elemanını toplayarak zamanında 25 yıl uğraşıp 2^62 kenarlı çokgen kullanan matematikçi van cuelen ile aynı pi değerini buluyoruz.

    ileri okuma için: proofwiki

    daha da ileri okuma için: fluxions

    konu hakkında veritasium videosu

  • annem babam işsizdi. bir evden başka bir şeyimiz yoktu. aylık gelirimiz 300 lira oluyor belki olmuyordu. cidden yarı aç yaşıyorduk. ve sevgili devlet bana ve kardeşime kredi verirken babası kuyumcu olan arkadaşıma bursu layık görmüştü. neyin ülkesi, neyin adaleti. pırıl pırıl 10000 lira borcum var kendisine.

  • bu olayı desteklemeyen sistemlerde bilgisayarın haşin yollardan kapanmasına ve zarar görmesine yol açar..
    şöyle bir örnek vereyim rahat olsun..
    sizin uyumanız gerekiyor şimdi..
    bende elimde bir sopayla geliyorum..
    çötenk diye indiriyorum kafanıza sopayı..
    tataam.. baygın haldesiniz.. uyuyorsunuz..
    kafaya aldığınız darbenin zararını uyanınca algılayacaksınız..

    işte bu olayı desteklemeyen bilgisayarı öyle langadanak kaparsanız böyle zarar görür alet..
    (bkz: evet)

  • kelime anlamı latincede “ne kadar” anlamına gelen ve temelleri 19. yüzyılın ortalarına dayanan kuantum fiziğini en basit anlamı ile açıklamak gerekirse; kuantum fiziği küçük parçacıklar fiziğidir. newton mekaniği; nasıl gezegenlerin yörüngelerini, bir futbol maçındaki topun hareketini, havalanmakta olan bir uçağın dinamiğini kısacası gözümüzle farkına varabileceğimiz her türlü fiziksel olayı doğru ve kesin bir şekilde açıklıyorsa; kuantum mekaniği de hareket halindeki cisimlerin enerjlerini ve momentumlarını inceler. bu bakımdan makroskopik ölçülerde kuantum mekaniği ile newton mekaniği aynı işlevi görür. ancak, daha mikroskopik düzeye inip atom altı parçacıkları incelemeye başladığımızda newton mekaniğinin birçok durumda yetersiz kaldığını görüyoruz.

    öncelikle, kuantum fiziğinin kısa bir tarihini ve gelişiminde önemli rol oynayan bilim adamlarından bahsedeyim. az önce belirttiğim gibi, kuantum fiziğinin temelleri 19. yüzyıla dayansa da gerçek gelişimini 20. yüzyılın ilk yarısında yapmıştır. kuantum teoremi bilim dünyasında eski ve yeni kuantum teoremleri olarak ikiye ayrılır. “eski kuantum teoremi”nin duayenleri max planck, niels bohr, albert einstein ve louis de broglie’dir. 1900’de planck, enerjinin ayrık seviyelerde emildiğini gösterdi. 1905’te einstein, fotoefekt deneyi ile ışık enerjisinin fotonlar halinde geldiğini buldu. 1913’te bohr, hidrojen atomunun yapısını çok daha iyi açıklayan yeni model öne sürdü. 1924’te ise de broglie madde-dalga teoremini hazırldı. her ne kadar tüm bu keşifler doğru ve başarılı olsa da, tümü belli deneyler bazında doğruydu. her durumda geçerli olup olmadıkları bilinmiyordu. buna ilaveten enerjinin ayrıklaşmasını her türlü durumda destekleyen kuramların eksikliği vardı. bu gibi nedenlerden dolayı bu döneme eski kuantum fiziği dönemi denmektedir.

    yeni kuantum fiziği dönemi 1925’te genç bir alman fizikçi olan werner heisenberg’in matriks mekaniğini ve aynı zamanlarda schrödinger’in de dalga denklemini bulmasıyla başladı. schrödinger daha sonraları schrödinger denklemi adıyla bu iki denklemin aynı olduğunu buldu. 1925’te heisenberg, kendisiyle birlikte başkalarının geliştirdiği yeni kuantum mekaniğinin, doğada temel bir belirsizliğin bulunduğunu gösterdiğini farketti. heisenberg’in belirsizlik ilkesidiye bilim tarihi sayfalarına geçen bu teorem, bir cismin konum ve momentumunun (yani kütlesi ve hızının çarpımının) aynı anda kesinkes bilinemeyeceğini söyler. newton mekaniğine göre cismin gelecekteki konumunu tahmin edebilmek için bu iki nicelik de gerekli olduğundan, yapılabilecek en iyi şeyin tahmin etmek olduğu düşünülmüştür. yani, cismin gelecekteki konumu tam olarak bilinemez, cismin bulunabileceği konumların olasılıkları hesaplanabilir. bu keşfin ardından günümüze kadar bir sürü hipotez ortaya atılmıştır. şimdi onlardan bazılarını açıklayayım.

    kuantum fiziğini ilk kez gerçek anlamda kaleme alan danimarkalı fizikçi niels bohr’dur. 1927 yılında bitirilen “kopenhag yorumu” adlı yazısında bohr, max born tarafından öne sürülen “dalga fonksiyonu” teorisini daha da geliştirmiş ve ışık demetlerinin (diğer adıyla fotonların) newton’ın zamanında savunduğu gibi sadece birer partikül olmadığını, fotonların partikül yapısının yanı sıra aynı zamanda dalga özelliklerinin de olduğunu sağlam kanıtlar göstererek savunmuştur. kopenhag yorumuna göre kuantum fiziğinin olasılıklara dayanan doğası klasik fiziğinin determinist yaklaşımı ile açıklanamazdı. çünkü evrenimiz kuantum fiziği kanunlarına göre düzenlenmiştir. yani evrenimiz kesinkes bilinebilir ve hesaplanabilir değildir. aksine evrenimiz olasılıklar üzerinde kurulmuştur.

    albert einstein, kendi yorumlarında belirttiği gibi deneysel ölçümlerden elde edilen bulgulara dayanarak determinizmin tamamen kaldırılmasını istemiyordu. ona göre kuantumun olasılıksal yanı ile klasik fiziğin determinist yanını birbirine bağlayan gizli bir değişken olmalıydı. einstein’ın gizli değişkeni bulma çabaları sonradan john bell tarafından çürütüldü.

    kuantum mekaniğinin gelişmesiyle ortaya çıkan diğer yorumlardan biri de “çoklu-evren hipotezi” oldu. everett tarafından 1956’da hazırlanan bu tez, kuantum fiziği tarafından açıklanan tüm olasılıkların birden çok evrende (paralel evrenler de denebilir) gerçekleşmekte olduğunu savunmaktadır. daha basit anlatmak gerekirse, şöyle bir varsayımda bulunabiliriz. hayatımızda sürekli belli kararlar veriyoruz ve bu kararların sonuçlarına göre yaşamımızı sürdüyoruz.

    şimdi biraz komik ama durumu anlatan bir örnek vereyim. diyelim ki, sabah kalktığımızda mavi bir kravat taktık ve tüm gün işyerinde bu şekilde çalıştık. everett’in teorisine göre sabah mavi kravatı takmamızla birlikte mavi kravatı takmadan işe gittiğimiz durumları içeren onlarca farklı evren yaratılmış olur. bizim yaşadığımız evren mavi kravatı takıp işe gittiğimiz evrendir. diğer olasılığı olan paralel evrenler ise şöyle oluşabilir: mavi renk yerine siyah bir kravat takabiliriz. böylece siyah kravatı katıp gittiğimiz bir durum başka bir evrende yaşanılmaktadır. ancak biz mavi kravatı seçtiğimiz için mavi kravatın takıldığı evreni yaşamaktayız ve şu anki bilgilerimizle de diğer evrenlere gidemeyiz ve hatta kanıt yetersizliğinden dolayı diğer evrenlerin mutlak suretle varolduğunu bile söyleyemeyiz. ama kuantum fiziğinin olasılıksal yapısı siyah kravatı takma olasılığının olduğunu söyler bu da teorik açıdan siyah kravatın seçildiği bir evrenin varlığını onaylar. everett’e göre paralel evrenler determinist bir yapıya sahip olmasına rağmen biz sadece kendi evrenimizi gözlemlediğimiz için, yaşadığımız evrenin determinist olmayan yanını görüyoruz. bir sürü kravatımızdan sadece mavi olanını seçmemiz bir olasılık sonucudur ve dolayısıyla evrenimiz klasik fiziğin determinist yaklaşımından ziyade kuantum fiziğinin olasılıklarına dayanan bir yapıya sahiptir.

    saydığım bu kuantum mekaniğinin olası yorumlarının haricinde bilim-kurgu filmlerinin ve romanlarının vazgeçilmez unsuru olan zamanda yolculuk konsepti de çoğu bilim adamı için gerçekleşmesi muhtemel bir olaydır. şimdi çok gelişmiş teknolojik donanıma sahip olduğumuzu varsayalım ve dünyadaki bir deney ortamında kendi evrenimize benzeyen ama çok daha küçük boyutlarda bir evren yaratmaya karar verdik diyelim. evrenimiz en temel haliyle 3 boyutlu uzaydan ve 4. boyut olarak zamandan oluşacaktır. bu bahsettiğim evren oluşturma teorisi tabi ki bizim algılayabildiğimiz bir evrendir. uzay ve zamandan başka boyutlar içeren diğer tüm olası evrenleri biz algılayamayız o yüzden bu noktada evrenimizin 3 boyutlu uzay ve 4. boyut olarak zamandan oluştuğunu varsayıyorum. klasik fizikte cisimlerin hareketlerini bir konum-zaman grafiğinde gösterebiliriz. bu durumu aklımızda tutarak zamanda yolculuğun olabileceğine dair söylemleri inceleyelim. einstein’ın ünlü e=mc^2 formülü, cisimlerin ışık hızıyla hareket edebilmeleri halinde madde halinden enerjiye dönüşebileceğini biliyoruz. madde-dalga özelliğinde ışık hızında hareket eden fotonların enerjiye dönüşecekler böyle olduğunda da uzay-zaman diagramında hiçbir yere koyamayacağız. bu da demek oluyor ki bir foton tanesinin hangi konumda ve zamanın neresinde olduğunu bilemeyiz. bu foton tanesi zamanda yolculuk yapıyor olabilir. elimizdeki verilerle bunun aksini iddia edemeyiz. tabii ki zamanda yolculuğun olabileceğini de kesinkes söyleyemeyiz. sonuçta, bu da bir teoridir ve daha kanıtlanamamıştır. ilaveten bilim-kurgu filmlerindeki gibi insanların zamanda yolculuk yapması için vücudumuzu ışık hızında hareket ettirmemiz gerekiyor ki bu günümüz teknolojisinde mümkün görünmüyor.

    şu ana kadar söylediğim kuantum fiziği yorumları, 1900’lerden beri yapılan laboratuvar ve zihin deneylerin (diğer adıyla gedankenexperiment’lerin) birer sonucudur. kuantum mekaniğinin evrimi fiziksel zihin deneylerinin yanında çeşitli felsefe akımlarının doğmasına olanak sağlamıştır.

    bunlardan biri ingilizcesi “holism” olan bir bütünün onu oluşturan parçaların toplamından daha büyük olduğunu savunan kuramdır. bohr ve bohm’un yazılarında belirttiği gibi bütün haldeki cisimler kendisini oluşturan parçacıkların toplamından büyüktür. bohr 1934’teki görüşünde, çok iyi şekilde tertiplenmiş deney düzeneğinde bir kuantum sistemi hazırlandıktan sonra momentum veya konum gibi terimler bu kuantum sistemine atfedilebilinir. bu durumu bohr, “kuantum olayı” olarak adlandırmıştır. her ne kadar kuantum olayı tamamen fiziksel olsa da kuantum olayının gerçekleşmesini sağlayan parçacıkların iki unsuru olan kuantum sistemleri ve klasik düzenleri birbirinden bağımsız değillerdir. aksine tüm küçük fiziksel cisimler bir bütündür.

    diğer önemli felsefi düşüncelerin odak noktası daha çok insanlığın varoluş nedenini ve ulu bir yaratanın varlığıdır. kuantum teolojisi adı verilen bu akımda tanrı’nın varlığı kuantum fiziği ile açıklanmaktadır. bu akımın öncülerinden nancy murphy ve diğer teologlar, tanrı’nın eyleminin aracı olarak klasik kaosun kullanılmasına itiraz ettiler. murphy, klasik kaosun determinist bir teorem olduğunu ve dolayısıyla tanrı’nın eylemine yer vermediğini ileri sürdü. insanlar gibi çok karmaşık biyolojik düzene sahip organizmaların davranışlarını determinist bir şekilde açıklamanın imkansız olduğunu ve mikroskopik düzeyde insanların moleküllerinde bile şans faktörünün olduğunu söyler. bu şans faktörü de kuantum fiziğindeki belirsizlikten başka birşey değildir. tanrı’nın yaratılıştaki ve sonrasındaki rolü de bu mikroskopik düzeydeki belirsizliklerde ve şans faktöründedir.

    karşıt bir görüş olarak fizikçi ve kozmolog victor stenger “bilim tanrı’yı buldu mu?” adlı kitabında tanrı’nın varlığını tüm bilimsel araştırma tekniklerini kullanarak araştırmıştır. en temel fizik yasalarının ışığında evrenimizin herhangi bir doğaüstü güce gerek kalmadan kendiliğinden oluştuğunu savunmaktadır. kitabında belirttiği önemli noktaları özetlemek gerekirse: maddesel evrenimiz herhangi bir uzay-zaman noktasında boşluktaki bir kuantum dalgalanmasından meydana gelmiştir. bu dalgalanma üstel bir şekilde büyüyen bir genişlemeye ve büyük patlamaya yol açmıştır. bu yolla birden çok evren oluşmuş olabilir. en azından sadece tek bir evrenin oluştuğuna dair bilimsel bir veri yoktur. fizikteki evrensel korunum yasaları ve görelilik ilkeleri, sadece doğal olarak madde evrenine uyarlanmış boşluğun simetrik özellikleridir. bu yasalar ve ilkeler tüm evrenlerde muhtemelen aynıdır. galaksiler, yıldızlar, gezegenler ve canlı organizmalar kendiliğinden simetrinin bozulmasıyla meydana gemiş karmaşık maddi sistemlerde evrilmiştir. kısacası, ilahi bir müdahaleye gerek kalmamıştır. bu görüş bilim adamları arasında gittikçe yaygınlaşmakta ve birçok bilim adamının kendilerini ateist olmasa bile agnostik olarak sınıflandırırlar. yani kendileri bir tanrı’nın varolup olmadığını bilmemektedirler. albert einstein’a “tanrı’ya inanıyor musunuz?” diye sorduklarında o eşinin uyarısını dikkate alarak: “evet, inanıyorum” demiştir. ama einstein’ın aslında panteist bir tanrıyı, doğa düzeniyle bir olan, zatı olmayan bir tanrıyı kabul ettiği bilinir.

    uzun yıllar yapılan araştırmalar ve deneyler sonucunda kuantum mekaniği klasik mekaniğin açıklayamadığı üç konuda önemli işler başarmıştır. bu alanlar; “bazı fiziksel niteliklerin ayrıklaşması” , “dalga-partikül ikiliği” ve de “kuantum dolaşıklığıdır”.

    günümüzde, 1900’lerde fiziğin artık daha çok ilerleyemeyeceğini savunan kişilerin müthiş derecede yanıldıklarını görüyoruz. bilim ve insanlığın son yüzyıldaki kuantum fiziğinin doğuşuyla birlikte başlayan modernleşme sürecinin gelecekte de aynı hızla devam edeceği öngörülmektedir. klasik fiziğin etkisindeki felsefeler yavaş yavaş bu yeni felsefi akımlarla kaynaşması ve okullarda eski felsefeler ile yeni felsefelerin sentezleri okutulması beklenmektedir.

    kaynakça:
    wikipedia
    stanford university web site
    victor stenger

  • ilk önce en arkadaki koltuklardan ortadakine itina ile oturulur. ardından şoförün ani fren yapması sonucu koltuktan öne doğru fırlayıp otobüsün ortasına kadar gelinir, tam o anda rezil olmamak için otobüsün içinde şu cümle yankılanır (bkz: kaptan orta kapı)

    not: bu hikayenin yaşanmış veya yaşanmamış olması gerçekten hiç önemli değil, cidden.

  • koyun yüzebilmesi...
    hani kurban keserken sisirip yuzuyolar deriyi oyle.
    bi de bunu yaparken ayet-el kursi'yi yüksek sesle, sakince ve hic yanlissiz okumasi.

  • "şimdi çıkmış geçenlerde birisi, elinde de gitar, biliyorsunuz bunlar gitar çalar, bağlama nedir bilmezler, ağzında da mızıka, diyor ki senin savcın varsa benim de bilmemnem var. ya sen kimsin ya. sen kimsin. bi de bana diktatör diyorlar, ben diktatör olsam sen cıkıp orada o lafları edebilir misin." putin.

  • "iyilik yap denize at" demişler ama atamadım. dayanamayıp anlatacağım. kardeşim maltepe'de orhangazi ilköğretim okulu'nda sınava giriyor. saat 9:20'de okula geldik sohbet ediyoruz.
    "hayatın bu sınava bağlı değil, rahat ol" geyikleri dönerken anons yapıldı, öğrencilerin sınıflara girmesi gerektiği söylendi.
    öptüm, gaz verip yolladım. elimde kahve ile girişin karşısına oturdum, velileri bahçeden şutlayacakları saati bekliyorum.
    aksiyon burada başlıyor...

    feryat figan bir kız binadan fırladı 'anneeee' diyerek haykırmaya başladı. koşarken bir taraftan da 'orhangazi değil osmangazi' demez mi?
    saate baktım 09:44, kız okulun önünde hüngür hüngür ağlıyor, annesi de ağlamaya başlamaz mı?
    yemin ediyorum bana bir haller oldu. bir an her şeyi unuttum, bildiğin hayatımın amacıymış gibi yerimden fırladım.
    50 metre koşup kızın elinden giriş belgesini aldım, adresi haritada bulup beklemelerini söyledim.
    araba 300 metre mesafede, ben günde 2 paket sigara içiyorum ve hayatımın deparını atıyorum.

    arabanın ilk sahibi sakarya il emniyet müdürü, 2. sahibine satarken çakarları sökmüşler ama siren duruyor.
    dörtlüleri yaktım, sireni çalıştırdım saniyeler içinde okulun önündeyim.

    kız ve annesi arabaya atladı, 7 km yol ve 10 dakikadan biraz fazla zaman var.

    7 milyar insanın önünde konuşma yapsam dudağım titremez ama adrenalin varille salgılanıyor.

    ve evet, 09.58.
    okula bir girişim var, padişah saraya böyle girmemiştir.
    kız sarılıp öyle öptü ki, master card reklamı aklıma geldi.
    "paranın satın alamayacağı şeyler vardır, gerisi için onemliuyarilar"

    umarım başarırsın canım, iyi şanslar...

    edit: düzeltme