hesabın var mı? giriş yap

  • eğer netflix, amazon prime tarzı bi platform olacaksa acunun ayağına sıktığını gösterir. survivor, masterchef, uc adam vs izleyenlerin sosyo-ekonomik durumlari ortada. turkiyede amazon, netflix’e para veren tayfa beyaz yakali diye tabir ettigimiz guruh ki acun ve programlarindan pek haz ettiklerini zannetmiyorum. eger basarili olursa bu da benim vizyonsuzlugum olsun.

  • gn-z11, büyükayı takımyıldızı'nda bulunan yüksek derecede kırmızıya kaymış bir galaksidir. gn-z11'in z = 11,1'lik bir spektroskopik kırmızıya kayması, 13,4 milyar yıllık olup 13,8 milyar yıl önce meydana gelen büyük patlama'dan 400 milyon yıl sonra var olduğu şekliyle görülmektedir.

    gn-z11, samanyolu'ndan 25 kat daha küçük olup samanyolu galaksisi yıldız kütlesinin %1'ine sahiptir. gn-z11, samanyolu galaksisi'nin bugün yaptığının yaklaşık 20 katı kadar bir hızla yıldız meydana getirmektedir. tabii bu gözlem 13 küsur milyar yaşındaki ışığa göre yapılıyor. galaksi gerçekte tamamen yok olmuş da olabilir.

    yale üniversitesi'nden pascal oesch'e göre şu anda bu galaksinin dünyadan yaklaşık 32 milyar ışık yılı uzaklıkta olduğu tahmin ediliyor.

    peki 13,4 milyar yıl önce oluşmuş bir galaksi, nasıl 32 milyar ışık yılı uzakta olabiliyor?

    çünkü evren genişliyor, hem de gittikçe hızlanarak genişliyor. arabayla otoyolda giderken birinin otoyolu lastik gibi çekip uzattığını düşünün. aracınızın hız göstergesi 100 km ile gittiğinizi söylese bile gerçek hızınız 100 km + yolun uzama / genişleme hızı olacak, mesela 250 km.

    böylece siz bir saat yol gidince normalde 100 km ilerlemeniz lazımken 250 km ilerlemiş olursunuz. galaksiden gelen ışığa aynen bu oluyor. aradaki fark buradan kaynaklanıyor. galaksinin var olmaya başladığı 13 küsur milyar yıl içerisinde evren çok ve hızla genişledi.

    ayrıca, evrendeki her madde ve enerji parçacığının hızı, ışık hızı ile sınırlıdır malumunuz. hiç bir "şey" ışıktan hızlı gidemez. ancak uzay-zaman dokusu ne bir madde ne de enerji olduğu için, genişleme hızı ışık hızıyla sınırlı değildir. uzay, ışıktan çok daha hızlı genişler ve bu hız giderek artmaktadır.

    bu yüzden, yukarıda bahsedildiği gibi, galaksi büyük patlamadan önce falan oluşmamıştır.

    edit: "şu kadar eski" denilen her gök cisminin aslında ne kadar uzağımızda olduğunu siz de kolaylıkla hesaplayabilirsiniz!

    evrenin genişleme hızı konusunda en modern değer, megaparsec başına saniyede 68 kilometredir. bir megaparsec, 3,26 milyon ışıkyılı demektir. 1 megaparsec uzaklıktaki bir galaksiye bakarsanız, saniyede 68 km hızla bizden uzaklaşıyor demektir. galaksi 2 megaparsec (mp) uzaktaysa saniyede 136 km hızla uzaklaşıyor demektir.

    3,26 milyar ışıkyılı, (yani 1000 megaparsec; 1 gigaparsec) uzaktaki bir galaksi saniyede 68.000 km hızla bizden uzaklaşır. buradan orantı alarak farklı yaştaki gök cisimlerinin aslında ne kadar hızla uzaklaşmakta olduğunu ve zaman içinde bu uzaklaşma sebebiyle yer değiştirerek bize göre şu anda ne kadar uzakta olmaları gerektiğini hesaplayabilirsiniz.

  • takdir ettiğim açıklamadır. şu açıklamayı yapmak her yiğidin harcı değil onu söyliyeyim. vatandaşta özellikle hizmet beklediği birimlere talepte bulunurken saygı çerçevesini koruması gerekir. bu konuda gerekli bilgilendirme çalışmaları ve caydırıcı önlemler alınmaz ise kamu bu tip sorunlarla sürekli boğuşmak zorunda kalır.

  • çok iyi anladığım mağduriyet.
    direnişçiler benim de bir arkadaşımın kaynının amcasının dayısına osurmuşlar.

  • o sümüklüyle boy boy fotoğrafları olan adamlar da akşam televizyonlarda bu çocuğu konuşurlar.

  • yeni atandağım okulda seminer haftasında dolmuşa ve atandığım yerin sakinlerine alışmaya çalışırken ben dolmuşta tanımadığım bi öğrencimin tanımadığım velisiyle yan yana denk gelirim. kadının sorularından sonra tabi öğrencinin hangi sınıfta olduğunu ve velim olduğunu öğrenirim ancak soruların ardı arkası kesilmez. cevap vermeye çalışırken tabi bir taraftan ineceğim yeri kaçırmamaya çalışırım. en son ineceğim yere yaklaşınca ve "inecek var" diye seslenmek üzereyken kadın da bekar mısın diye sorunca şoföre "bekarımm" diye seslenirim. devamı yok kısa süre için ölmüş olmalıyım.

  • carl sagan'ın muhteşem belgeseli. evreni anlamak için iyi bir başlangıç. mavi küçük noktada başlayan yolculuğumuz nerede sona erecek, kim bilir ? ben değil.