bektaşilik desturu

• bektaşîlikte (destur) alabilmek, yani (îcâzet) alabilmek, daha
  açık bir deyişle (bektaşi sayılabilmek) için aşağıdaki on dokuz sorunun
  cevaplarını hakkiyle bilmek zorunludur:
  s: 1- kapıda ne üzerinde durursun?
  c: -ikrar üzerinde.
  
  s: 2- kapı eşiğinden murad nedir?
  c: - kapı şeriattır: zahir ve bâtın ilme işarettir. içi ve dışı muhammed ali’den ibarettir. iki kanadı da hasan ve hüseyn’dir.
  eşik ise (sırât)-ı müstakim) dir ve tarikatın birinci basamağıdır.
  mahviyet yolunun da başıdır.
  
  s: 3 - post nedir? ve çâr köşe post ne demektir?
  c: - post, pîr evindeki on iki îmam’a işarettir.
  çâr köşe postta dört kapıya işarettir; dört kapının ortasında
  oturmaktır.
  post, hz. ismail’in (kurban)ından kalmıştır.
  
  s :4- dört kapı dediğin ne kapılarıdır?
  c : - şeriat, tarikat, hakikat ve ma’rifet kapılarıdır ki bunlardan
  başka kapı yoktur.
  
  s :5- şeriatta kimin oğlusun?
  c: - âdem oğluyum.
  
  s :6— tarikatta kimin oğlusun?
  c :- tarikatta yol oğluyum.
  
  s :7- hakikatta kimin oğlusun?
  c: - hakikatta anam (yer), babam (gök)'tür.
  
  s :8- ma’rifette kimin oğlusun?
  c: - ma’rifette kemâl oğluyum.
  
  s:9— yolca (tarikat dilinde) baba ne demektir?
  c :- mürşid demektir, hz. pirin vârisidir.
  
  s: 10- rehber ne demektir?
  c: - erkân üzerine yol gösterici; (tâlib)i beraberinde götü-rüp mürşid’e teslim edicidir.
  
  s : 11— tarikatta kaç mertebe vardır ve isimleri nelerdir?
  c: - tarikatta yedi mertebe vardır ve isimleri de şunlardır:
  1- hz. pir postnişîni.
  2- dede baba.
  3- halife baba.
  4 - baba ve baba menzili.
  5- rehber.
  6- derviş.
  7 - muhib.
  
  s: 12- bu yolun âşıkı ne demektir?
  g: - âşık, merâtibe henüz dahil olmayan demektir ve dahil oluncaya kadar aşk ile zevk eder ve meratib sahiplerine niyazdadır.
  
  s: 13- nerede ikrar verdin?
  c: - erenler meydanında, pîr mukabelesinde ikrar verdim.
  
  s: 14 -ikrar verdiğinde elin ve başın ve kulağın ve gözün ve özün ve gönlün nerede idi?
  c: - elim ve başım mürşidimin elinde idi. ve kulağım emanet ve nasihatta idi. ve gözüm dîdâr-ı muhammed ali’de idi. ve özüm dâr-ı mansur’da idi. ve gönlüm nefth’te ve muhammed ali’de ve oniki imam ve on dört ma’sum-ı pâk’te ve hak erenlerde idi. ve mutlaka ikrarım muhammed ali’ye dir.
  
  s : 15- (âyîn-i cem)de nereye ve kaç a’za ile niyaz edersin?
  c: - yedi a’za ile yedi yere niyaz ederim:
  1- eşik’e.
  2- horasan (hacı bektaş) postuna.
  3- mürşid postuna.
  4- tûr’a ve muhammed’in minberine.
  5- küre (hasan ve hüseyn)ye.
  6- rehbere.
  7- cümleten cümleye.
  a’zalar da şunlardır:
  1- baş.
  2 - ağız.
  3,4- eller
  5,6- ayaklar
  7- bel ve bütün vücut.
  
  s: 16- mürşidin ile senin aranda ne nişan vardır?
  c: - mürşidimle benim aramda (tevellâ, teberrâ) vardır.
  tevellâ, muhammed ali ve ehl-i beyt ve hak erenlere dostluktur.
  teberrâ da muhammed ali ve ehl-i beyt ve ha düşmanlarını düşman
  tutmaktır.
  
  s : 17— mürşid kulağına ne emanet bıraktı?
  c: - şeriatta üstüvar ol, tarikatta haberdâr ol, hakikatta sâbit kadem ol, ma’rifette pâyedar ol, dedi.
  
  s : 18— dâr nedir?
  c : - dâr, cemâl ve celâl’in ihata ettiği meydandır' ki her maksuda orandan gidilir; sırât-ı müstakime delildir; ifhâm ve tercüman makamıdır.
  vahdette âlem-i küldür. ceset bakımından altı yöne işarettir ve (elif lâm )a beşarettir. tevellâ’da iyilikler ve güzellikler, teberrâ’da da kötülükler ve cezalar yeridir.
  
  s: 19- tevellâ ve teberrâ’nın başka ma’nası yokmudur?
  c: - vardır, o da (emr-ı bilma’rûf ve nehy-i anilmünker)dir.
  
  tevellâ hak’kın rızası, mâsivâdan tecerrüd, yani teberrâ da nehyedilen şeylerden nefsi berî kılmak demektir.
  
  nehy edilen şeyler de özellikle: yalan söylemek, kalb kırmak,
  hırsızlık etmek, adam öldürmek ve buna benzer doğru olmayan sözler
  ve hareketlerdir.»
  
  kaynak:
  prof. dr. cavit sunar
  melâmilik ve bektaşilik