belh

• mevlana celaleddin rumi'nin doğum yeri
• afganistan'ın kuzeyinde bulunan dünyanın en eski yerleşimlerinden biri. mö. 328'de büyük iskender tarafından yunan kolonisi olarak kurulmuş. daha sonra budizm merkezi olan kent 7. yüzyılda müslümanların eline geçmiş. ayrıca zerdüşt'ün doğum yeri.
• artık afganistan'ın bir parçası olmuş, horasan'ın bir şehri.
• mevlana'nın doğum yeri olmasına rağmen doğum yıldönümünün kutlanmadığı ancak yine de kendi çaplarında aralık ayında anma törenlerinin yapıldığı medinet-ul-sharqiya of the afghanistan.
• mevlananın doğum yeri olmakla kalmaz, ibrahim bin ethem de belh prensi iken tacı tahtı bırakmıştır.
• dairesel şehir planının tarihte ne kadar eskiye gittiğini merak ettiğim şehir.
• yanlışlar ve doğruları..
  belh, öyle iran horasanında değil, türkistan'ın göbeğindedir.. general raşit dostum'un da yönetiminde olan, bugün afganistan'da özbek kentidir.. haritaya bir bakıverin semerkant'a bir 100 km kadar uzak.. ne dairesel ne de düzgün doğrusal şehir planı da yoktur.. kerpiçten bir kent.. balki soyadlarının menşei..
  arkadaşın birinin dediği gibi büyük iskenderin kurduğu yunan kolonisi değil.. en başında iskender yunan değil, makedondur, ırkı tutmuyor.. oraya da gitmiş bir kaç yapı oraya ulamıştır, eleman bırakmıştır..
  belh, kuruluş itibarıyla kadim uygur uygarlığı kentlerinden biridir.. uygurların en büyük mirasçıları özbeklerdir.. antik kentin yanı bugünkü adı mezar-ı şeriftir.. asıl adı bildiğiniz balık'tır.. farisi, balik, balkhi, belh diye çeşitlemiştir.. diğer bir uygur kenti hanbalık gibi..
  belh'in bir önemi perslerle izleyici kapasitesi artmış manescilik, mazdekçilik, mitracılık gibi ortalık yalanlarından, masallarından zoroastercilik ta oraya uğramıştır.. yani zaerdüştlük, ateşe tapmacılık, mecusilik, adlı masal içeriğinin sahibi zerdüşt efendi'nin medinesi, kapadokyası, filistini olmuştur.. kaçıp sığınmıştır.. orada üslenip salgılarını oradan yaymaya başlamıştır.. özellikle 3 numaralı daryus, pek inandırmış, adına abartmalar, kabartmalar, heykeller, anıtlar yazıtlarla donatmış, resmi din yapmış, inanmayanın kellesi gitmiş, gittiği yere ateş tapınaklarıyla döşemiş.. şimdi arkeologlar o ateş tapınaklarına kalıntıların bulundukları yerlere bakıp pers imparatorluğu haritası çıkarıyorlar.. sıradan batı salaklığı, inançlar sırf fetihlerle yayılmaz.. bulaşıcı hastalıktır, tez yayılır.. dinler araminin, onlardan yayılmış, dünyaya bak en çok camiyi, (amerika kurulana kadar) kiliseyi, (israil kurulana kadar) havrayı türkler yapmış.. zira azerbaycana bakılrısa ateş tapınakları kalıntılarına, persten çok ateş kulesini de mi türkler yapmış diye sorası var, insanın..
  ilginçtir aynı coğrafya, semerkant, belh dünyaya zerdüştlük, nakşibendilik, mevlevilik oralardan yayılmış..
  rum celal'ın orada doğduğu söyler, bu şüpheli, horasanda bir köyde doğmuş, ancak oradan ruhaniliğini elde etmiştir.. ruhaniliği elde ettiği yerde doğduğunu yaymıştır..
  ilginçtir, ibrahimci dinlerin kopyalandığı asıl kaynak.. asıl masalların anlatıldığı kaynak.. hz musa asasıyla kızıl denizi yarmasından çook önce zerdüşt efendi gaitya nehrini yarıp yürüyerek geçmiştir.. hıristiyanlıkta uzat öteki yanağını tatlım çaksın, bişe olmas öğretisi aynı nizamda öncesindedir.. islamdaki sırat köprüsü zerdüşt efendinin çinvat köprüsüdür.. ama islamın korkuttuğu cehennem ateşi, tapılacak enerji olarak denir ve yenir.. daha bi sürü kıyaslama var..
  işin acı yanı nedir, bilinmesi gereken, insanlığın bilgi birikimi kütüphaneler, düşman oldukları yerlerdir.. nasıl araplar iskenderiye ve bağdat kütüphanelerini yaktıkları, 1. yahudilerin fenike kütüphanelerini yaktıkları gibi, bu zerdüştler de belh, semerkant, gazne gibi türkistan'ın kütüphanelerini rulo kitapları yakmışlar.. aynı gazap sonraki süreçte moğolllarca da yapılmış..
  bir fark; avrupa endülüs kütüphanelerini yakmamış, yağmalamış, elde ettikleri kitaplarla (bilgiyle) aziz pavlus kaynaklı veba salgını ortaçağı yenmişler..
• mevlana'nın zuhur edip de dünyaya taştığı eski horasan şehridir. bugün afganistan sınırları içinde yer alır. hak erenlerden abdulkadir belhi de buradan çıkıp anadolu'ya yerleşmiştir
  
  horasan acayip bir yerdir. anadolu'nun mayası burada karılmıştır.
  
  şu aralar yine çalkalanıyor oralar. bakalım bu sefer anadolu'nun ve dünyanın nasibine ne düşecek.
• (bkz: baktria), bactra
  (bkz: mevlana/@ibisile)
• afganistan'ın sar-i pol vilayetinde yer alır. sar-i pol'de bu güne kadar nato-taliban çalışmalarında nato askerleri henüz kayıp vermemiştir. zerdüşt'ün de burada doğduğuna inanılır.