bereketli topraklar üzerinde

• erden kıral'ın harika uyarlamasını yaptığı harika roman.
  
  anımsadığım kadarıyla romanın içine tamgaz dalmak için 50-100 sayfa kadar sabretmek gerekiyordu. türk edebiyatında, romanda orhan kemal'den önce kemal tahir cinselliğin ekmeğini yemiştir; hemen tüm kitaplarında kıvamında, çekici, kitaba dahil edici bir cinsellik vardır, hafif tül berisinden gördüğümüz bir cinselliktir. orhan kemal ise daha açıkça sosyalist, edebi tarz olarak da toplumcu-gerçekçi olduğundan cinselliğin dozunu arttırmış değil, peçesini sökmüştür. meraklı çocuk edasıyla yapsa göze daha batardı, yaşamın anlayışlı ve taraflı bir aynalanmasıdır orhan kemal cinselliği. bir benzeri de fakir baykurt ve unutulmaz yılanların öcü, o bir kuşak sonra bayrak devralanlardan.
  
  moda sineması'nda bir gece seansında, muhtemelen kaçak maçak da değil, kısa birkaç günlüğüne veya bir haftalığına oynatılan bereketli topraklar üzerinde'yi 1985 yılında izlemiştim. aydın, uyanmış arkadaşlarım sağ olsun. çok etkilemiş, çok vurucu gelmişti. yıllar sonra geçenlerde izlediğimde gene aynı yerlerden, en çok da patoz sahnelerinden etkilendim. gene benzer şekilde filmdeki "bilinçli usta" varlığı/kullanımı filmi bir film noir olmaktan kurtarıyor, tuncel kurtiz'in karakteriyle birlikte ilericiliği ve umutsuzluktan kategorik olarak uzak durmayı sağlıyordu.
  
  bu son seferinde ek keşfim filmin folklorik olarak, halk varlığı, halk kültürüyle ilgili doluluğu, belgeselliği, canlılığı oldu. özel ilgi alanım sözcükler, deyimler, has kullanımlar galerisi gibi: epmek müpmek, dümbük, ziv ziv gezmek, 'sıç da üstüne otur', satlıcan, kulağasma, nefsini körletmek bunların sadece birkaç tanesi. bu özel dil/kültür belgeleri orhan kemal'e mi, erden kıral'a mı her ikisine birden mi ait çok merak ettim.
  
  yavuz top'un dağdan yuvarlandı kayalarımız yorumu bereketli topraklar üzerinde filminin güzel yerlerindendir, ana unsur demek ayıp kaçabilir.
  
  "senaryosunu en başta mahmut tali öngören yazmış, ancak erden kıral'ın senaryoyu beğenmemesi üzerine oyuncu tuncel kurtiz senaryoyu yeniden kaleme almıştır." diye bir okuma bilgisi var.
  
  (bkz: harman dövmek)
  (bkz: döğer savur), döğersavur
  (bkz: erden kıral/@ibisile)
  (bkz: orhan kemal/@ibisile)