bir ben vardır bende benden içeru
-
şiirde yunus'un içinde olan diğer benliği alter egosu, id değildir. tanrıdır. anlaması bu kadar zor olmasa gerek.
-
günümüzde bir ben vardır bende benden içeri diye ifade edilebilir.
yunus emrenin bir ben vardır bende benden içeru adlı şiiri şöyledir:
severim ben seni candan içeru
yolum vardır şu erkândan içeru
şeriat tarikat yoldur varana
hakikat meyvası andan içeru
dinin' terk edenin küfürdür işi
ol ne küfürdür imandan içeru
beni bende demen bende değilem
bir ben vardır bende benden içeru
beni benden alana ermez elim
kim kadem basa sultandan içeru
süleyman kuş dilin' bilir dediler
süleyman var süleyman'dan içeru
tecelliden nasip erdi kimine
kiminin maksudu bundan içeru
senin aşkın beni benden alıptır
ne şirin dert bu dermandan içeru
miskin yunus gözü tuş oldu sana
kapında bir kuldur sultandan içeru -
en tamamı:
severim ben seni candan içeru x2
yolum vardır bu erkandan içeru x2
süleyman kuş dili bilir dediler x2
süleyman var süleymandan içeru x2
beni bende demen ben bende değilem x2
bir ben vardır bende benden içeru... dur. -
yunus u yunus yapan soz, kendini bilmek in asmis noktasi. daha sade, oz ve guzel baska nasil soylenebilirdiki.
-
yunus emrenin harika bir sözü. ancak günümüzde genellikle hatun tavlamak için "benim gizli taraflarım bile var yaa" anlamına doğru ilerlemektedir.
bunu diyen sanal ve yapmacık romeolara "seni senin içine bi sokarım daha geri çıkamazsın" demek her babayiğidin borcudur. -
şu sıra aklıma takılmış bir mısra*. tüm şiiri görelim:
severim ben seni candan içeru
yolum vardır bu erkândan içeru.
beni bende demen bende değilem
bir ben vardır bende benden içeru.
nereye bakar isem dopdolusun
seni nere koyam benden içeru.
o bir dilberdürür yoktur nisâni
nisan olur mu nisandan içeru.
beni sorma bana bende değilem
sûretim hoş yürür dondan içeru.
beni benden alana ermez elim
kadem kim basa sultandan içeru.
tecelliden nâsib erdi kimine
kiminin maksudu bundan içeru.
kime dîdar gününden şûle deyse
onun şûlesi var günden içeru.
senin aşkın beni benden alıptır
ne şirin dert bu dermandan içeru.
şeriat, tarikat yoldur varana
hakikat, mârifet andan içeru.
süleyman kuş dilin bilir dediler
süleyman var süleyman’dan içeru..
unuttum din diyânet kaldı benden
bu ne mezhepdürür dinden içeru.
dinin terkedenin küfürdür işi
bu ne küfürdür îmandan içeru.
geçer iken yunus şaş oldu dosta
ki kaldi kapıda andan içeru.
benden içeru benim içimde demek. ismin den haliyle kullanılması bir hareketi, edimi gösteriyor olsa gerek (aynı zamanda bir kullanım kalıbı). bu hareket eden de benlik. enaniyet. değişen, dönüşen bir şey. bu, "modern" tasavvufun doğrudan reddettiği bir şey aslında. umumiyet yükseltilerek enaniyet bertaraf edilmek istenir. şeriatla başlayan, tarikatla devam eden ve hakikatle biten sufilikte yunus'un marifeti tam buradadır. bununla hakkına erer. ol ne küfürdür imandan içeri diyor. gelin tanış olalım diyen birinin bu mısrada enaniyeti kast etmediğini iddia etmek abes olur. tanışmak adla, namla, isimle olur. herhangi bir mevlevi tekkesi canı gibi kendinden üçüncü şahıs olarak fakir, bu fakir, şu fakir diye bahsetmez. bizim yunus mu diye sorulmasını bekler bizim emremiz. ve erkan-ı umumi gereği imzasıyla kendisini anar şiirinde, türkçesinde, kelamında.
peki buradaki enaniyet nedir?
-ne zamandan beri böylesin? (buraya herhangi bir beşeri özellik getirilebilir)
-kendimi bildiğimden beri. (şimdi 'ben hep böyleydim' diyebiliyoruz. toplumsal sistemlerimiz, ahlakımız değişti. eski çağlardaki birçok şey şu anda ahlaki olarak farklı.)
kendinizi bildiğinizden beri bir türlüsünüzdür. ancak beşer şaşar, insan değişir. bir şey vuku bulur* ve kendinizi bu defa başka bilirsiniz ve o bildiğiniz de gene sizdedir, sizdendir, sizden içredir. o zamandan beri öyle olursunuz. buradaki umumiyet her yerde, her vakada sizden içre olan enaniyete ermektir. emre bunu didar şulesi temasında bulur.
insan muhtaçtır. gözümde ilk defa nabız attığını hissetmem için bir yorgunluk gereksinirim. sağ elime baktığımda işaret parmağım resmen tak tak diye atmakta, nabzımı hissettirmektedir ve bu yoğun bir kağıt-kalem iştigali sonrası olur. öyle bir kitap okurum ki beynimin beslenme dışında bir işlem gerçekleştirmemiş hücreleri kıpırdar, çalışır, bilgi aktarır. bir ben vardır bende benden içeru. insan tecrübeye muhtaçtır. sen ne tecrübe edersen et, ondan içresindir. oldan içresindir.
işte bir gün benle tanışırım, tanışırsın. hiç hissetmediğin şeyleri hissedersin. kendini bildin bileli değilsindir. beni bende demen bende değilimdir, seni sormayayım sana, sende değilsin. bir sen vardır bende senden içeru. aşk derler buna ve tasavvufta yeri ilkin belki de böyledir. bunun madde-mana ayrımı ete kemiğe büründüm yunus diye göründüm şekline dönüşümü biraz daha sonradır. maddi yükümlülükle gelen hakk ayrılığı daha temeldir ve köreltilir. hatta devamında buna bağlı beşeri mevki, kat da köreltilir.
işte şu sıra aklıma kesfen takılan bu dize bana ne olursam olayım gene gel demiyor. zaten o farsça ve gel demiyor. dön diyor. terket gel diyor. dönüş gel diyor. ne olursan ol dönüş diyor. sen her zaman gelesin, ben vehbiye veresin, esselamun aleyküm ve aleykümesselam*bile demiş olabilir.
gelin tanış olalım, bir sen vardır bende senden içeru. -
icerimdeki ben; dogruya yaklastikca sesi kisilan, dogrudan uzaklastikca sesi yükselen, hayatimin pusulasi.
-
mfönün agannaga rüşvet albümünde yer alan şarkıdır bu. yunusun çeşitli şiirlerinden alınma sözleri de şöyledir:
bu aklı fikriyle mevla bulunmaz
bu ne yaradır ki merhem bulunmaz
deryalar içinde susuz gezerim
beni kandıracak umman bulunmaz
aşkın pazarında canlar satılır
satarım canımı alan bulunmaz
beni benden sorman ben ben değilem
bir ben vardır bende benden içerü
bu aklı fikriyle mevla bulunmaz
bu ne yaradır ki merhem bulunmaz
deryalar içinde susuz gezerim
beni kandıracak umman bulunmaz
yunusun sözleri hundur, ateştir
kapında kul var sultandan içerü
beni benden sorman ben ben değilem
bir ben vardır bende benden içerü -
yunus emrenin uzun yillar önce alter egoyu bildiginin isareti..
-
cok guzel bir yunus emre siiri; eskilerden zihnimizde kalan ve olmadik zamanlarda aklimiza gelen.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap