adolf hitler'in bavyera'nın yönetimini devralmak için 8-9 kasım 1923 tarihinde organize ettiği başarısız darbe girişimidir.
nazi partisi üye sayısını arttırmasına rağmen bavyera dışında fazla tanınmıyordu. hitler'in o zamanlar aklında, burada bulunan silahlı tüm weimar cumhuriyeti karşıtlarını kendi önderliği altında toplayarak, ordunun da (o zamanki adıyla reichswehr) desteğiyle bavyera hükümetini ele geçirip berlin'e karşı yürüyüşe geçmek ve weimar cumhuriyeti'ni yıkmak vardı.
bavyera'ya üçlü bir diktatör yönetimi hakimdi: devlet komiseri gustav von kahr, reichswehr komutanı general otto von lossow, devlet polisi başkanı albay hans von seisser. bu yönetim, merkezî yönetimin ilettiği her talimatı yerine getirmiyordu. özellikle hitler'in yayın organının ve nazilerin faaliyetlerinin durdurulmasına yönelik emirler uygulanmıyordu.
8 kasım 1923 akşamı münih ticaret örgütlerinin, bürgerbräukeller isimli bir birahanede düzenlediği gecede konuşma yapmakta olan von kahr ve orada bulunan yönetim ekibi, adolf hitler ve ona bağlı 600 silahlı adamının müdahelesiyle rehin duruma düştüler. hitler bu üçlünün kendisiyle işbirliği yapmasını talep etti. ancak üçü de bu konuda isteksizdiler. bu aşamada hitler'e almanların ı. dünya savaşı'ndaki efsanevi komutanı erich ludendorff yardımcı oldu ve görünüşte hitler'e katıldılar.
birahane çıkışında oluşan kargaşada bu üçlü görev yerlerine kaçmayı başarmış ve hitler, ludendorf'la başbaşa kalmıştır. ertesi gün 9 kasım sabahı hitler ve ludendorff bir hücum taburunun önünde münih'in merkezine doğru yürüyüşe geçtiler. şehrin merkezine giden yolları kapatan polis taburlarıyla çıkan çatışma hitler için başarısızlıkla sonuçlanmış ve hücum taburu dağılmıştır. olayda 16 nazi ve 3 polis ölmüştür. ludendorff olay yerinde tutuklanmış, adolf hitler ise oradan kaçmış ve iki gün sonra o da yakalanmıştır.
başarısız darbe girişimi sanıklarının davası 1924 yılının şubat'ında başlamıştır. hitler davayı, kendi görüşlerini kamuoyuna aktarmak ve propagandasını yapmak için uygun bir fırsat olarak kullanmıştır. hitler mahkeme sonucunda 5 yıl hapis cezası almasına rağmen, 9 ay hapis yattıktan sonra aralık 1924'te salıverildi. ludendorff ise yaptığı hizmetler gözönüne alınarak ceza almamıştır.
kaynak