hooker with a penis

mavi ay

milyonuncu kez tekrar edelim: mavi ay olduğunda ay, mavi olmaz.

mavi ay'ın orijinal tanımı: normalde 3 tam ay evresi gözlenen bir mevsimde, bazen 4 tam ay evresi gözlenir (1 dünya yılının 1 ay'ın tam katı olmamasından kaynaklanıyor). işte 4 ay olduğu zamanlardaki "üçüncü ay"a mavi ay (blue moon) deniliyor. yani o yıl normalde 12 dolunay görüleceğine, 13 dolunay görülüyormuş, hangi mevsimdeyse bu fazlalık, oraya ithaf ediliyormuş.

gel zaman git zaman 1946'da sky and telescope dergisi bunu yanlışlıkla "aynı takvim ayı içerisinde iki dolunay gözlenmesi" şeklinde tanıtıyor. bugün alışık olunan söylem bu.

kısacası nadir gerçekleşen bir olay, ingilizcedeki once in a blue moon deyimi de bunu niteliyor. örnek cümle: "i get laid once in a blue moon" (40 yılın başına sevişiyom) ["blue moon 40 yılda bir oluyormuş" diye anlayın da söveyim]

iyi de niye "mavi" diyoruz?

zaman terimlerimizin özellikle modern olanlarını genellikle katolik kilisesi rahipleri geliştirmiştir, konuya çok eğildiklerinden dolayı. örneğin clock sözcüğünün aslında "çan" anlamına gelen bir sözcükten türediğini biliyor muydunuz? (bkz: clock/@hooker with a penis)

ay'ın evrelerini çalışan katolik rahipler de bu "fazla gelen ay"ı fark etmişler ve onun ihanetkar olduğunu betimlemek amacıyla "ihanetkar" anlamına gelen belewe ismini koymuşlar. buradaki "ihanet" sözcüğünü günahkar gibi düşünmeyin de, gök cisimlerinin kusursuz düzendeki sistemine ihanet eden ay olarak algılayın. (bu yüzden bu kusursuzluğun bozulduğunu gözleyen galileo'ya en çok kızanlar bu dayılar olmuştur)

zamanla belewe sözcüğü tedavülden kalkıyor ve blue oluyor, modern insanın astronomi konusundaki cehaleti sağolsun hepimiz tepeye bakıp mavi bir ay görmeyi umuyoruz.

ay'ın evreleri ve buna toplumların garip isimler vermesi konusundaki tek örnek mavi ay değildir bu arada, bence çok daha güzeli var, hem de ejderhalı falan : (bkz: drakonik ay)

not: bu entry 28 şubat 2016 ekşisözlük direnişi süresince katalanca olarak sunulmuştur. (bkz: bütün entry'lerini katalancaya çevirmek) bundan çok daha kaliteli yüzbinlerce entry bu süreçte yok olmuştur. bir zamanlar devletin milletini ebleh yerine koyması yasaktı, bazı yasaklar özlenebiliyormuş.

devamını okuyayım »