immanuel tolstoyevski

14 temmuz 2015 new horizons plüton geçişi

new horizons aracı, saatte 53 bin km hızla dünyadan fırlatılmış ve jupiterin yer çekiminden yararlanıp (bkz: slingshot effect) hızını saatte 83 bin km'ye arttırarak, pluto'ya 3 sene erken varmış.

fırlatılma hızı bir rekor, fakat en hızlı insan yapımı araçlar, 40 sene önce güneşi incelemek üzere fırlatılan helioslar: yörüngedeki hızları saatte 250 bin km'ye varmıştı.

helios hedefine 3 ayda varmıştı, new horizons'ınki ise 10 senelik bir başarı öyküsü. nasa için tabii, başka kimsenin bir şey başardığı yok, adamlar iyiliklerinden "insanoğlu" filan diyor.

***

yine de şikayetimvar.com'a demin yazdım, hızımız halen çok yavaş.

tamam, 80 sene önce varlığından dahi haberimiz olmadığı bir cisme 10 senede vardık da, o 80 senede hayallerimiz ve hırslarımız kaç ışık yılı yol aldı.

biz diğer canlılara barış ve demokrasi götürmek, federasyon arması altında merkeziyetçiliği galaksinin dağlarına yaymak, barbar klingonlara oryantalist yaklaşımlarda bulunmak konulu emperyalist pornoları 50 senedir izliyoruz yahu.

uçan arabaların gelmeyeceğini kabullendik ama komşu galaksi andromedaya gitmenin ışık hızında 3 milyon yıl, bu araçla ise 40 milyar yıl süreceği bir gerçekliği, kimse kusura bakmasın, biz kabul etmeyiz. (ışık hızını, new horizonsdan 13 bin kat hızlı olarak hesapladım, manyak olmadığımdan evrenin genişlemesini hesaba katmadım)

battlestar galacticada bir tane lazer yok (anahtarlık olarak bile), bir ışınlanma odası yok, ahizeli telefon kullanıyor kaptan mürettebata seslenirken, ama onlar bile atlaya zıplaya galaksi dolaşıyor, el insaf, el so say we all.

hele hele commander shephardlarla büyümüş bu yeni nesil, krogan genophageını ermeni soykırımından daha gerçek gören bu zıpçıktılar, kesin bunalıma girerler yakında.

***

bilimsel gelişimimizin durumu bu konuda iç açıcı değil:

1) new horizons gibi araçlarla bırak andromedayı, güneşten sonra en yakın yıldız olan proxima centauri'ye (alpha centauri yıldız sisteminde) gitmek on binlerce seneyi buluyor. yakıt bittiği anda ivme de duruyor ve araç sabit hıza mahkum oluyor. kendini yörüngelere göre ayarlayacak yakıtı veya motorları da yoksa, hem bu slingshot manevralarına devam edemez, hem de başka cisimlerin yerçekimi yüzünden yavaşlayabilir de.

2) klasik roketleri boşverelim. bir tonluk bir uzay aracını, ışık hızının onda birine çıkarmak için gereken enerji miktarı, nerdeyse tüm dünyanın bir senede tükettiği enerjiye eşit. (edit: ramali iyi yakaladı, rakamlarda noktayla virgülü karıştırınca bin katlık bir farkı atlamışım meğer: 2012 yılında dunyanın enerji tuketimi 155 bin terawatt saat, uzay aracı için gereken 125 terawatt saat)

ki bu da bu enerjiyi yaratıp itme kuvvetine çevirecek farazi teknolojimizin (motorun yani) %100 verimle çalıştığını varsayarak. ivmelenmeyi ve yavaşlamayı hesaba katmazsak, bu müthiş hızda dahi centauri güneşine gitmek 42 yıl sürecek. giden araçtan ilk sinyalleri almak bir 4.2 yıl daha (sinyaller ışık hızında gidiyor). bu sabırsızlık çağında kimse güneş kremi kullanmak için bir başka neden bulacağız diye 46 sene beklemez.

3) büyük bir uzay aracı yerine, ivmelenmesi çok daha az enerji gerektirecek ve kıçından nanoparçacıklar atarak hızlanan bir sürü ufak araç göndermek başka bir yol (bkz: nanofet). böyle araçlar yapsak bile, asıl bize lazım olacak ölçümleri yapacak ve sinyalleri iletecek alet edevatın da nanoteknoloji ile yapılması, o boyutlarda işler hale gelmesi şimdilik hayal.

4) daha büyük araçları, konvansiyonel yakıtlar olmadan ittirmek için güneş yelkenleri fikri var (bkz: solar sail). güneş ışığını oluşturan fotonların ittirdiği, incecik ve yüzlerce kilometre uzunluktaki aynalardan oluşan bir "motor" sistemi. bunların görünür ışık yerine mikrodalga ile çalışan versiyonları da var, sonuçta her elektromanyetik dalga fotonlardan oluşuyor (dalga-parçacık ikilemi) ve çarptığı yüzeye bir basınç uyguluyor. uzayda direnç olmadığı için, bu ufacık basınç sabit bir ivmeye, yani sürekli artan bir hıza olanak veriyor. fakat çok yavaş ivmelendiği için bu da jüpitere 2 senede varıyor ancak, alpha centauriye ise 1000 senede.

5) çare warp drive. yani daha hızlı gitmek yerine, uzay-zamanı bükerek daha az mesafe katetmek. alın size bir saatlik video. henüz bilim kurgudan hallice.

sonuç: uzak gelecekteki nesiller eğlence olsun diye bize wormhole açmadıkları sürece, interstellar seyahat hayalden ibaret. new horizons'ın, voyagerların değerini bilelim. engage!

devamını okuyayım »