rwn

altı gün savaşı

arapların çıksın diye bir hayli uğraştığı, ama yine de ilk saldırı hakkını göz göre göre israil'e tanıdığı savaş.

gerçekten de araplar 1967'ye doğru "savaş çıksa da israil'i yok etsek" diye beklemekteydi. bu yıllarda araplar'da ulus hevesi hiç olmadığı kadar güçlüydü. nasır'ın liderliğini üstlendiği arap dünyası kenetlenmiş, israil'i yok etmek için gün sayıyordu. o kadar ki, savaşı çıkaran adam olarak tanımlayabileceğimiz nasır demeçlerinde hiç "mısır şöyledir, böyledir" dememiş, onun yerine hep "arap milleti böyledir, arap ulusu güzeldir" gibi söylemler kullanmıştır. cesaretlerini bu büyük destekten alan arap liderleri, kasıtlı olarak israil'i her türlü irite edici harekette bulunmaya, ortamı bile bile germeye başlamışlardır, şüphesiz israil ile bir savaş başlatmak peşindeydiler.

savaşa giden yolu adım adım inceleyecek olursak;

-nasır önce tiran boğazı'nı (kızıldeniz'in kuzeyindeki çatalın doğuda olanı) israil gemilerine kapayarak israil'in kızıldeniz'e ve dolayısıyla deniz ticaretine olan yolunu kapadı. o dönemde petrolünü iran'dan alan israil için bu petrol ticaretinin durması anlamına geliyordu. israil bu hareketi casus belli sayacağını söyledi.
-daha sonra suriye'nin çağrısı üzerine mısır, israil sınırına 100.000 piyade ve 1.000 tanktan oluşan bir birlik yığdı. israil sınırının dibinde anormal büyüklükte bir mısır kuvveti hazır beklemekteydi.
-nasır birleşmiş milletler'e bölgede konuşlanmış olan askerlerini çekmesi istedi. bunun sebebi çıkacak savaşta bm görevlilerinin ölmesini istememesiydi. bu yüzden birleşmiş milletler'e "yakında israil ile bir savaş çıkacak, çekilin buralardan da adamlarınız ölmesin, aramıza soğukluk girmesin" gibisinden bir çağrı yaptı. asıl tuhaf olan ise birleşmiş milletler'in bunu kabul edip bölgeyi terk etmesiydi.
-tansiyonun en yüksek olduğu süreçte de, savaşın çıkmasına günler kala, israil'in batı cephesinde savaşacağı mısır ve doğu cephesinde savaşacağı ürdün orduları tek bir komuta altında birleştirildi. yani artık israil'in doğusunda da batısında da emirleri tek bir merkezden alan, fiili olarak tek bir ordu vardı.
-bütün bunların yanı sıra nasır'ın basın aracılığıyla niyetini arap ve israil halklarına belli ettiğini anlamak kolaydı. işte dönemdeki bazı açıklamaları: "şu an öncelikli hedefimiz israil'i yok etmektir. israil ile herhangi bir birlikte yaşam türü kabul edilemez." / "bugün tüm arap ulusunun desteği arkamızda, yüzümüzü israil'e dönmüş durumdayız. gün, barış için diplomasi günü değil, kritik müdahaleler günüdür"

tahmin edersiniz ki durum böyleyken israil'in çok yakın bir zamanda şiddetli bir saldırı yiyeceğini anlaması pek güç olmadı. bir çok cephede savaşmak yerine tek seferde tek cephede, küçücük topraklarında savaşmak yerine de arap topraklarında savaşmayı tercih etmesi de makul bir istekti. işte bu yüzden israil bir "önleyici saldırı" başlatmaya karar verdi ve dünya tarihindeki belki de en başarılı önleyici saldırıyı gerçekleştirdi.

gerisi ünlü, çabuk gelen mutlak zafer. 2 saat içinde mısır'ın 340 uçağının 309'u havalanmadan yok edildi. nasır'ın ürdün savaşa girsin diye hüseyin'e "israil'i bu cephede yendik. siz de saldırın" diye mesaj çekmesi sonucu ürdün güçleri de üzerlerine gelen uçakları mısır jetleri sanarak vurmaya çalışmadılar. ürdün de çok kısa sürede mahvoldu. bu iki ülkeyi suriye'nin golan tepeleri'ndeki yenilgisi izledi.

arapların savaş çıkarma isteği bu kadar aşikar iken, savaş istediklerini bas bas bağırmalarına rağmen hiç bir şey yapmayıp, sadece israil'e yakında saldıracaklarını söyleyip yine de oturup beklemeleri mantığa ne kadar uygundur tartışılır [yani sen adamı köşeye sıkıştır dört bir taraftan, sonra "şimdi sana saldıracağım, sana çok pis dalacağım" de açık açık, sonra da karşısına geçip bekle]. fakat israil de bu eylemsizliği çok iyi değerlendirmiş ve kusursuz bir planla (israil jetlerinin havalanma saati, savaşı israil'in çıkaracağı akıllarının ucundan bile geçmeyen mısırlı generallerin trafikte sıkışmış olacakları zaman dilimi göze alınarak hesaplanmıştı) tarihin en başarılı askeri operasyonlarından birini gerçekleştirmiştir.

6 gün sonunda mısır 11.000, ürdün 6.000, suriye de 1.000 askerini kaybetmiştir; israil'in ise sadece 700 askeri ölmüştür.

devamını okuyayım »