sanikmagdur

insanlığın dört temel elementi

1 - varoluşsal yalnızlık: insan sadece anne karnında yalnız değildir. ondan sonraki çoğulluklar hep birer ontolojik yamadır. bilinç vardır ve insan yalnızlığın farkındadır. işte bu yalnızlık bilinci insanlık halleri dediğimiz birçok hissi doğurur. mutluluk mesela yalnızlık bilincinin ürünüdür genellikle. bütün mutlu anlar yalnız olmadığını bilmekle alakalıdır. bir şarkı dinleyip mutlu olmak da, bir yemekle mutlu olmak da. üzüntü de yine yalnızlık temellidir. mesela birinin ölümüne üzülmemiz de yalnızlık, başarısız olmaya üzülmemiz de yalnızlık kökenlidir.

2 - evrimsel istenç: maddeye var olduğu ilk andan itibaren hareket, sürekli hareket komutunu veren bu istenç, evrimin ya da tekamülün de temel gerekliliklerindendir. sudan karaya göç mesela, dışsal motivasyonlarla birlikte bir evrimsel istenç meselesidir. aslında bütün canlıları kapsayan evrimsel istenç'in insan için özel bir durumu vardır. insan da tıpkı diğer hayvanlar gibi istenci kontrol edemez fakat insan tercih yapabilen bir hayvandır. işte bu tavrı da evrimsel istenç'i insanlığın dört temel elementinden biri yapar. istenç yine yalnızlık gibi bir çok duygu durumunun babası ve annesidir. temel duygu durumlarından öfke istencin çocuğudur. nerede büyük bir öfke varsa orada akamete uğramış bir istenç vardır. eğlence, hoşnutluk, ilgi, iğrenme memnuniyet birer istenç ürünüdür.

3 - bilişsel iktidar: iktidar, evet bütün hayvanların bir diğer ortak özelliğidir ve fakat bu dürtüsel iktidardır. yani eğer bir bizon sürüsüne doğmuşsanız, günü geldiğinde lider olursunuz. insanın iktidarı sadece sürüye hükmetme durumuyla sınırlı değildir. oradan başlamış, modern insanda artık araba markasına kadar ilerlemiştir. kapitalizm insan doğasına en uygun ekonomik sistem derler ya hani, sebebi işte bu bilişsel iktidardır. daha çok kazanmak, en çok kazanmak için hep çalışmak çok çalışmak. bilişsel iktidar da yine insanı inşaa eden elementlerden biridir ve bir çok duygu durumunun kaynağıdır. en tehlikelilerinin. aşağılanma, utanç, gurur, kibir, hırs, tamah, arzu vs vs yarrak küreklikler.

4 - algısal ölüm: ölüm karşısında herkes acemi. diğer üç element; yalnızlık, istenç ve iktidarın sıkılaştırdığı insanın karşısına ölümü koyduğunuz da onu ilkel bir hayvan gibi kabullenmesi beklenemez. ölüm yalnızlıkların en babasıdır. istençleri sonsuza kadar akamete uğratır ve en büyük iktidarsızlık anıdır. fakat vardır ve ondan kurtuluş yoktur. var olduğunuz sürekli bilmek, bilişsel bir ölüm fikri geliştirmek yaşamı olanaksızlaştırır. tümüyle yok saymak da belli bir yaşa kadar belki mümkündür. büyümek aslında ölüm fikrini algılamaktır. kaç yaşında başlarsa ölüm fikri algısı o yaşta büyürsünüz. babanız öldüğü için büyümezsiniz yani. diğer üç elementin arasına bu algıyı yerleştirdiğinizde siz artık tamamlanmış bir insansınızdır. antilop mesela, aslan saldırana kadar ölümü algılamaz. fakat insan bu algıyla yaşamak durumundadır. ve bu sebeple de diğer hayvanlardan daha kaotiktir. aşık olur mesela bu sebeple. sanat yapar, eğer ölüm algısını uygun bir biçimde yerleştirmişse. heyecan duyar, sıkıntıya düşer, depresyona girer, melankolik hırkalar örer çelikten bedenine.

aksini iddia eden varsa çıksın karşıma.

devamını okuyayım »