ucanokuz

hikmet kıvılcımlı

kıvılcımlı, makedonya'nın priştine kasabasında 1902 yılında dünyaya geldi.

babası, priştine'nin posta-telgraf müdürü hüseyin bey, annesi münire hanım'dır. balkan savaşından sonra; ailesinin ana tarafıyla birlikte, jandarma subayı dayısının yanına, kuşadasına göç etti. ilk ve orta öğrenimini kuşadası'nda yaptı. lise öğrenimine muğla idadisi'nde başladı. öğrenimini tamamlamadan okuldan ayrılarak, 1919'da kuvva-yı milliye hareketine katıldı. yörük ali efe çetesine girdi. aydın cephesinde ve çine köprüsünde işgalci yunan kuvvetleriyle yapılan çatışmalara katıldı. daha sonra köyceğiz kuvva-yı milliye askeri komutanlığı'na atanarak cephe gerisinde hizmet gördü. ilk yazılarını, muğla'da çıkan kuvva-yı milliye'nin yayın organı "menteşe" gazetesinde yayınladı.

kurtuluş savaşı'ndan sonra istanbul'a gelerek vefa lisesi'ne yazıldı. dokuzuncu sınıftan sınavla haydarpaşa'daki istanbul tıp fakültesi'ne geçti. tıbbiyeyi askeri öğrenci olarak okudu.

tıp öğrenciliği sırasında, kurtuluş ve aydınlık dergileri aracılığıyla sosyalizme ilgi duymaya başladı.

1 ocak 1925 tarihinde istanbul beşiktaş akaretler semtinde toplanan illegal türkiye komünist partisi kongresi'ne delege olarak katıldı. merkez komite üyeliğine seçildi. icra komitesi'nde gençlik kolu başkanlığı görevini üstlendi. aydınlık fevkalade gençlik sayısını çıkardı. hareketin öteki yayın organları vazife ve orak çekiçte yazdı.

şubat 1925'de şeyh sait ayaklanması dolayısıyla çıkarılan takrir-i sükun yasasına dayanılarak, tutuklandı ve ankara istiklal mahkemesi'nce 10 yıl kürek cezasına çarptırıldı. ertesi yıl çıkarılan afla tahliye oldu.

kendisinin katılmadığı, 1926 mayıs'ında viyana'da yapılan tkp konferansı'nda alınan kararlara göre yeniden düzenlenen icra komitesi'nde tekrar "türkiye genç komünistler federasyonu reisi" sıfatı verildi. yeraltında alev ve bolşevik dergilerini çıkardı. 1927 tevkifatı'nda tekrar yakalandı. 3 ay hapse mahkum oldu.

tahliyesinden sonra; genel sekreter vedat nedim tör'ün parti gizli belgelerini polise teslim etmesi sonucu yapılan 1927 tevkifatı'ndan ağır bir yara alan parti'yi yeniden toparlayıp faaliyete geçiren merkez komite ve icra komitesi'nde görev aldı.1928'de kıvılcım dergisini çıkardı. 1929 mayısı'nda çıkan olaylar sonucunda aranmaya başlayan doktor hikmet, hüsamettin (özdoğu) ve laz ismail (marat)'le birlikte istanbul'da yakalandı. 25 haziran 1929 tarihinde izmir ağır ceza mahkemesi'nde 34 tkp üyesiyle birlikte "taklib-i hükümet" ve "ameleden adamları mevkii iktidara getirmek istemek" suçlarından yargılanmaya başladı. yargılama sonucunda 4 yıl 6 ay 15 gün ağır hapse mahkum edildi.

1938 yılında tekrar tutuklanan kıvılcımlı 15 yıllık bir mahkumiyet daha aldı. 1945 yılında vatan partisi'ni kurdu. partinin yayın organı "vatandaş" gazetesinde yazıları yayımlandı. 1957 yılının son günü parti yöneticilerinin tümüyle birlikte tutuklandı, parti kapatıldı. harbiye askeri cezaevi'nin hücrelerinde ve sultanahmet cezaevi'nde 2,5 yıl hapis yattı.

demokrat parti'nin iktidarını deviren 27 mayıs'ın lideri orgeneral cemal gürsel'i vatan partisi başkanı sıfatıyla telgrafla kutladı. ardından 2.kuvva-yı milliyeciliğimiz adıyla milli birlik komitesi'ne açık mektup yazdı ve "anayasa teklifi" sundu. bu davranışları türkiye solunun çeşitli kesimleri tarafından eleştirildi.

1965 yılında "tarihsel maddecilik yayınları"nı kurdu. 1967'de sosyalist gazetesininin yayımını 7. sayı sürdürebildi. 1968 yılı başında işsizlik ve pahalılıkla savaş derneği'nin kurucuları arasında yeraldı. 1970 yılının sonbaharında "sosyalist" gazetesini tekrar çıkarmaya başladı. 9 mart olayları karıştığı için 12 mart muhtırasından sonra gelişen olaylar neticesinde aranmaya başlandı. 11 ekim 1971 tarihinde belgrad askeri tıp akademisi hastanesi'nde öldü.

(kaynak: http://www.comlink.de/…r/kivilcim/eserler/index.htm)

devamını okuyayım »