bizon

• kızılderililerin^* yaşamları neredeyse bizon temelli olduğundan, bu adamlara gıcık olan beyaz adamlar (avrupadan göç edenler) kızılderililerle baş etmek için birçok yönteme başvurmuşlardır, bunlardan biri de adamların temel geçim kaynağını, bizonları öldürmektir.
  
  o hale gelmiştir ki, kim olduğunu hatırlamadığım dönemin amerikan yöneticilerinden biri "bufaloları öldürmek, her iyi amerikalının görevidir" tadında birşeyler ilan eder ve resmen bufalo avcılığına teşvik başlar.
  herkes bufalo avlmaya başlar ve her kafatası getirene ödül verilir.
  böyle olunca, hayvanın etinden postundan yararlanan kızılderililer epey zor durumda kalır.
  ve şöyle meşhur fotoğraflar çıkar : http://upload.wikimedia.org/…on_skull_pile_edit.jpg
  (bir de, bizon kafalarından duvar yapmışlar öyle bi fotoğraf vardı bulamadım şimdi, o daha piskopat)
  edit : thorn pyros sağolsun -> http://archive1.macs.ualberta.ca/…/74-169-15-91.jpg
  
  sonunda da ortalıkta bizon kalmadığı için kızılderililer göç etmek zorunda kalırlar.
  19. yüzyılda milyonlarca bufalo öldürülmüştür. hatta bütün kuzey amerika kıtasında 20. yüzyılın başlarında kalan bufalo sayısı birkaç yüz civarına kadar inmiştir ki tiplerin kafası çalışmaya başlar, "hayvanın neslini koruma altına alalım" derler.
  tabii bu süreçte koca bir ekosistemin içine sıçılmıştır orası ayrı.
  
  bu entry'de bir "bufalo" kelimesi kullandım bir de "bizon" kelimesi kullandım dikkat ederseniz. çünkü amerikan bizonu ile amerikan bufalosu aynı şeydir.
  
  bir de unutmayalım, beyaz adam kızılderililere sadece bufalolarla eziyet etmemiştir. bu sadece "adamlara eziyet etmek için yeni tanıştıkları ekosisteme eziyet etme" yöntemlerinden birisidir.
  
  kızılderililer bizonlardan et ve post dışında da çok yönlü yararlanmıştır. yay yapımında hayvanın kas liflerini kullanmışlardır, gübresiyle ateşi beslemişlerdir, yağını da kullanmışlardır, hayvanın toynağını kaynatarak uhu yapmışlardır. bizim dallamalar da gidip barut mermiyle hayvanı zank diye indirip kafatasından duvar örmüştür işte. yüzyıl sonra da "aaa çok ayıp" deyip korumaya başlamışlardır.
• nil karaibrahimgil'in hoşlandığı hayvan.
  
  (bkz: bizonlardan hoşlandık)
  
  ah tamam vurmayın.
• kiymasindan yapilan burger'i normal burgerdan cok cok agir olan, cignedikce agizda buyuyen, cok fazla pisirilemeyen ( yoksa dagilan) danadan hallice bir hayvan.
  
  daha once kimsenin eti hakkinda yorum yapmamasindan dolayi da kendimi bir garip hissettirdi. resmen koca hayvani yemisim lan.
• amerikan bizonlarının kiloları 420kg ile 1ton arasında değişmektedir ve boyları 2 metre civarındadır
  ayrıca kürkleri ısı transferini nerdeyse sıfıra indirmektedir. öyle ki bir bizonun sırtına kar yağdığında kar erimeden öyle durabilmektedir.
  hatta, evet, buldum: http://www.rent-cabins-colorado.com/…ow resized.jpg
• kaleci saçına sahip tek hayvan.
• sığır mığır ama dünyanın en heybetli hayvanıdır kendisi. hele ki yün dökme dönemlerindeki tarumar olmuş görüntüleri ayrı bir hava katar bunlara. görmüş geçirmiş bilge bir hâlleri de vardır. kızılderililer bunların etiyle beslenirmiş. demek ki kızılderili mağrurluğu buradan geliyor. nihayetinde bizonlar da onlar gibi modern dünya karşında tutunamamışlar. yamyam amerikalılar bunların soyunu kurutmuş. besinleri yok edilince yerliler de yok olmuşlar. saygıyla anıyorum.
  
  bizon nüfusu arttıkça kızılderililik ruhu yeniden dirilecektir. tabi dünyanın o kadar ömrü kaldı mı bilinmez.
• günümüzden yaklaşık olarak 15 bin yıl önce son buzul çağında asya üzerinden yürüyerek amerika kıtasına geçen ilk yerlilerin başlarda mamut ile beslenirken yeni gelen göçler sonucu mamut soyunun tükenmesi ile ana kaynak haline gelen hayvan. kızılderili kardeşlerimiz boynuzundan ok ucu, bağırsaklarından yay, kemiklerinden ok, kürklerinden elbise, etinden yahni derken her alanda kullanmış bu cağnım sığır çeşidini.
  
  hatta animist bakışla bir tanrı gibiydi onlar için. adına törenler düzenlenirmiş. öldürülen bizonun kalbi çıkarılır toprağın üzerine koyarak yeniden dirileceğine inanılırmış. bu da çok ilginçtir ki animist bir toplumun ahiret inancı taşıdığını gösterir. gel zaman git zaman beyaz adam kıtayı keşfettiğinde 60 milyon olan bizon sayısı yapılan katliamlar sonucu bugün sadece birkaç yüz olarak yaşamlarını devam ettirmektedir. beni en çok üzen doğa katliamlarından biridir bizonlar. mına kodumunun yankeeleri.
• toplu kıyıma en çok kayıp vermiş hayvan türüdür.amerikalılar ,kızılderililerin bir numaralı besin kaynağı bizonlar için toplu avlanma başlatmış bunun neticesinde 60 milyon bizon öldürülmüş , sonrasında kızılderililer başka yerlere göç etmek durumunda kalmışlardır.
• (bkz: zubrowka)
• amerika kıtasında ikamet eden manda benzeri büyük hayvan
  (bkz: amerikan mandası) orijinali (bison)