• boyle bir rezalet var arkadaslar. bu rezaletten haberdar olanlariniz var biliyorum, ama bunu rezalet olarak adlandirana denk gelmemistim henuz. arastirmalarimi yaptim, belgelerimi hazirladim.

    toplanin anlatayim.

    bmw bir onceki nesil itibariyle moduler motor kullanmaya basladi. nedir bu moduler motor? her bir silindiri 500cc hacminde olan, dogrudan enjeksiyon, cift kaydirmali turbo, vanos vb. karmasik teknolojileri iceren; bmw'nin en kucuk arabasi olan mini'den, en buyugu 7 serisine (8 de denebilir) sadece bu moduler silindirleri ekleyip, cikararak olusturdugu bir motordan bahsediyoruz.

    masraflar cok kuculuyor haliyle; ingiltere'den bir kizimiz mini cooper mi istedi? 3 tane silindiri yanyana koyup kaynat (elbette method farklidir, anlasilmasi basit olsun diye diyorum [muhtemelen blok yekpare olsun diye direk 3-4-6-8 silindirli olarak direkt uretiliyor, kaynatma felan yok, buraya takilanlar olmus]), bir tane turbo ekle; 3 silindir icin doktugun krank milini ve manifoldlari koy; motoru yanlamasina arabaya ekle ve gonder... amerika'li oglumuz 540i mi istedi? bu silindirlerden 6 tanesini yanyana koy vs. vs...

    neyse, adamlar butun urun gamlarina bu motoru yedirdiler. ki bu motor verimli oldugu kadar hafif ve gorece dayanikli da. hatta bilirsiniz, toyota supra'ya bile 6 silindirli versiyonunu koydular. toyota kolay kolay motor begenmez arkadaslar. hele de mesele pesinden kitleleri surukleyen supra gibi bir araba oldugunda.

    bmw bir onceki kasa 3 ve 4 serilerinde (f30 ve f32) turkiye'de ve ingiltere gibi emisyona gore vergilendirme olan ulkelerde basarili olacagini ongordugu icin, bu moduler motorun 1.5l 3 silindirli versiyonunu kullandi. bu motor aslinda turkiye'de bir cok otoritenin hosuna gitti; zira sesi 6 silindiri andiriyor, beygir ve tork egrileri iyi ve gorece de ekonomik ve gucluydu. ama turkiye haric ulkelerde kimse bu motoru bu segmentteki arabalara yakistiramadi. ingiliz gazetecilerin cok sarsintili olusuyla dalga gectiklerini hatirliyorum. e hal boyle olunca turkiye disinda neredeyse hic bir ulkede ciddi bir satis rakamina ulasamadi bu modeller (3 serisi ve 4 serisi, 1.5l modeller).

    yukarida anlattigim pazarlama faciasindan sonra bmw, d segmenti araclarindan 2 litre altindaki tum motorlari kaldirmaya karar verdi. bu karar dogal olarak bu araclarin artik turkiye'de satilamayacagi anlamina gelen bir intihar niteligindeydi. bmw ve borusan dolayisiyla bu ise bir cozum bulmak durumundaydilar. cozumlerini anlatayim, burada is biraz teknige dokulecek.

    bir onceki kasa 520i (f10)'da bu strateji uygulandi. turkiye'de kimse bunu bu arabanin satildigi yillar boyunca rezillik olarak adlandirmadi ve ustune rakamlar muhtemelen onlarin beklediginden bile yuksekti. o kasada (internette kaynaklar bu aracin sadece tr'de satilmasindan mutevellit cok kisitli) n20b16 isimli motor kullaniliyor.

    n20b16 motor, bmw'nin moduler motora gecmeden once gelistirdigi motorlardan biri. bastaki n yeni nesil anlamina geliyor, b ise motor hacmi yani 1.6. bu n20b16 denilen motor bilindigi kadariyla sadece turkiye'ye gonderiliyor. aslinda bu motorun tum dunyada satilan versiyonu n20b20. bu iki motor arasinda soyle komik bir fark var.

    krank mili (pistonlarin biyel kolu ile baglandigi motorun alt tarafinda donen parcanin adi) uzerindeki girinti cikintilar (krank) b16 versiyonunda daha kisa; yani mil her donusunde krank daha kucuk bir alan tariyor: motorun hacmi pistonun en altta oldugu nokta ile silindirin en ust noktasi arasindaki mesafenin hacmi olarak olculuyor. yani simdi siz kranki kisaltirsaniz, piston daha yuksek bir alt noktadan hareketine baslayacak ve daha alcak bir tepe noktaya kadar cikacak (anlamayanlar icin soyle bir link). tek gorunen fark bu; tabi bu bilgilere internette herhangi bir kaynakta raslamak dedigim gibi oldukca guc; bu cikarimlari kendiniz yapmak durumundasiniz. cunku wiki olsun, arac teknik detaylari siteleri olsun, bu b16 kodlu motora hicbirinde yer verilmiyor.

    neyse, simdi biraz daha teknikleselim. arkadaslar motorun verimliligi uzerinde bir cok etmenin etkisi var. ama icten yanmali motorlarda, bu motorlarin icat olunusundan beri verimliligin en buyuk dostu sikistirma oranidir. bu su anlama geliyor. pistonunuz en alttan harekete basladi, hava ve benzini cikarabildigi en yuksek noktaya cikardi, iste tam bu en ust noktada buji yakiti atesler ve yanma gerceklesir. gunumuz verimli motorlarinda 1:12 ve ustu olur bu oran genelde, yani basitce 12x'lik yakit hava karisimi 1x olana kadar sikistirildiktan sonra yanma gerceklesir ve piston asagi hareket etmeye baslar. mazda bildigim kadariyla 1:15 gibi oranlara kadar cikti, bu soyle zor; eger benzini o kadar sikistirirsaniz, daha buji atesleme yapmadan benzinin patlamasina neden olabilirsiniz, ustelik turbolu motorlarda silindirde daha fazla hava olacagindan bu kadar sikistirmak iyice zorlasir: bu fenomene "vuruntu" diyoruz. neyse bu baska bir entry'nin konusu.

    bmw n20b20 kodlu motorunda sikistirma orani 1:10. yeni nesil moduler b48b20'de (bastaki b harfi moduler motorlar icin kullanilan kod) 1:11. bu motorlar turbolu oldugu icin sikistirma oranlari bu seviyelerde. ozellikle b48 ozelinde konusursak, 1:11 sikistirma orani ve turbonun yuksek basinci sayesinde motorun vuruntu yapmamasi icin oldukca karmasik sistemlere, yuksek uretim standartlarina ve kaliteli malzemelere ihtiyac duyarsiniz. yani verimliligi artirmak adina motorun maliyetini oldukca yukseltirsiniz. tabi bmw tum modellerinde bu motorun varyantlarini kullandigi icin olusan maliyet farkini bir sekilde dengeleyebiliyor. ama yine de sunu anlamanizi istiyorum, bu motordaki her aksam bu sikistirma orani goz onunde bulunduralarak uretildi. hatta motor disindaki sanziman vb parcalar icin bile gecerli bu (sanziman yazilimi, vites degistirme noktalari vb.).

    neyse, gelelim isin rezalet olan kismina; cok basit. b48b20 motorunun tr'ye gonderilen modellerine yukarida anlattigim gibi daha az alan tarayan kranklari olan bir mil takiliyor ve memleketimize 320i ve (g30 icin) 520i etiketi basilarak gonderiliyor. bu krank mili sayesinde daha yukaridan baslayip daha asagida yon degistiren piston sayesinde hacim dusuyor, ama sikistirma orani da dusuyor (1:9). yakit tuketimi kotulesirken (avrupa 6.6(sehirici)/4.8(sehirdisi)/5.5(ort 5.7*), tr 7.6/5.1/6.0 (specsheet'de bu degerlerin gecici olduguna dair bir ibare var, ayrica bunlardan yuksek birer deger daha bulunuyor; yani bunlar en iyi ihtimal) motor gucleri tum dunyadaki modellerin aksine 184bg'den 170bg'ye dusuruluyor. emisyon degeri, muz cumhuriyetinde yasadigimiz icin hicbir yerde belirtilmemis (avrupa versiyonu 124gr/km, tr icin tahminim 140gr/km civari).

    kisacasi (tl;dr): adamlar ar-ge yapiyor, milyarlarca dolar yatiriyor, kafa patlatiyor: motorlarindaki sikistirma oranini yukseltiyor, bunun dogurabilecegi sikintilari bertaraf etmek icin bir suru ek donanim koyup motoru iyice karmasiklastiriyor; sonra bizim gerizekali memleketin gerizekali vergi politikalari yuzunden bunlarin hicbirini yapmamis gibi bu motorun sikistirma oranini yeniden dusurup tr'de oyle satiyor. elbette burda suclu bmw degil. rezalet basligini onun adina actigima bakmayin. bu rezalet tam olarak bizlere mustehak bir rezalet. adamlar mukemmel bir motor yapiyorlar, ama bizim sikindirik vergi politikalarimiz yuzunden bize iyice boktanlastirilmis bir versiyonunu gonderiyorlar ve daha da komigi bunu satiyorlar.

    durumun vehameti icin asagida verdigim kaynaklardan (1)'i incelemenizi oneririm. teknik verilere baktiginizda bizde 170bg'lik model o kadar verimsiz ki, 258bg'lik 330i modeli bile daha az yakit tuketip daha az cevreyi kirletiyor.

    bizlere mustehak abi.

    kaynaklar ve notlar.
    (1)https://www.bmw.com.tr/…pdf.asset.1559304258523.pdf (tr specsheeti. bu bilgiler haricinde b48b16 hakkinda bilgi bulamazsiniz, ona ragmen bir cok bilgi eksik. adamlar olcmeye bile gerek duymamislar).
    (2)https://www.bmw.gr/…ures/2018/g20 psl44 eal_web.pdf (yunan specsheeti. 320i modeli mart 2020'de gelecek diye yakit tuketimini bos birakmislar, ama footnote'da nedeni yaziyor.
    (3)https://www.carfolio.com/…ns/models/car/?car=559878 (avrupa ver. yakit tuketimi verilerini burdan aldim. yunan versiyonunda ort 5.7lt/100km, burda 5.5 yaziyor; her iki deger de tr versiyonundan %5-%12 arasi daha dusuk)
    (4)https://www.sekizsilindir.com/…-vs-n20b16-520i.html (n20b16 motoru ile ilgili teknik veriler)
    (5)https://www.sekizsilindir.com/…13-benzin-motor.html (b48b16/b20 motoru ile ilgili teknik veriler - ben baska kaynak bulamadim)
    (6)https://g30.bimmerpost.com/…howthread.php?t=1424039 (n20b16 misir ve yunanistan'da da satilmis - kaynagi "dai" adli yazar atti)
    (7)https://www.wikizeroo.org/…qk1xxzvfu2vyawvzxyhgmtap (wiki'de sadece yunanistan ve turkiye'ye ozel diyor. bu n20 motoru icin gecerli)
    (8)https://www.wikizeroo.org/…qk1xxzvfu2vyawvzxyhhmzap (b48b16 icin sadece vietnam pazari yaziyor wiki, tr'de banli oldugundan olabilir)

    - edit https://youtu.be/f4zmdlx1itq // adamlar isi paraya dokmusler. ama rezalet degil aksine iyilik olarak gormus adamlar. tr’deki yakit kalitesiz sikistirma kotu vb demisler. bu da bir bakis acisi tartisilir tabi.
  • üşenmedim okudum, sözlükte az rastlanılır nitelikte gayet güzel bir yazı. belki hiçbir işime yaramayacak olsa da faideli bilgiler edindim. yalnız anladığım kadarıyla olay bmw motor rezaleti değil türkiye vergi rezaleti. yazar son paragrafta buna değinmiş ama başlığı nedense bu şekilde açmayı uygun görmüş.

    edit: "okumadım" yazmak için entry giren insanın motivasyonunu gerçekten anlayamıyorum. bu konuda bir şeyler yapılmalı artık.
  • işte bunlar hep saray.
  • okudum ve öğrendiğim bilgilerden -eğer doğruysa- memnunum.

    not: mühendis.
  • f30 320ied de kullanılan motorla f10 520i'de kullanılan 1.6 lt motorlar aynı değil. 520i'de bahsedilen motor kullanılırken 320ied'de kullanılan 1.6 lt psa-bmw ortak gelişimi olan ve rcz, 308 gti'da da kullanılan 270 beygire kadar çıkış verebilen motordur. 5 serisi için olabilir ama 3 serisi için rezalet değildir.

    edit: g20'da durumlar değişmiş galiba. o zaman rezalettir :)
  • türkiye cumhuriyeti maalesef vatandaşları için en kötüyü, yöneticileri için en iyiyi isteyen bir devlettir. amerikancıdır ama amerika'daki vergi ve adalet düzenini istemez. avrupa birliği'ne girebilmek için bakanlık bile kurar ama avrupa'daki standartlara yaklaşmayı ancak yöneticilerinin menfaatine aykırı bir durum yoksa kabul eder. misal şeffaflık konusu asla türkiye gündemine gelmez. kamu ihale kanunu, ihale alması gerekenler için durmadan değiştirilir. halkın çoğunluğu fakir olmasına rağmen vergi yükü fakir çoğunluğun üzerindedir. buna karşılık fakir halkın yöneticileri lüksün en ileri düzeyini kendisi için gerekli, kendisi için hak görür. özendiğimiz devletlerde basit bir mahkemeye düşmek bir yönetici için korkunçtur ama bizde yolsuzluk davalarına bakan yüce divan denilen mahkeme sadece yolsuzluk aklama için kurulmuş bir yapıdır, yargılanana oh çektirir.
  • (bkz: seni kınıyorum ve sana laflar hazırladım)
  • sene 2019 olmuş hala bmw'ye binen var, şaşırıyoruz.
  • (bkz: okumadım kardeş durumumuz yoktu)
  • güzel yazı için teşekkürler.

    açıklayıcı ve bilgilendirici olmuş.

    rezalet mi bence sonuna kadar rezalet ama bu vergi sistemi devam ettikçe bunlar da devam edecek.
hesabın var mı? giriş yap