bozkurt lotus davası

• davanın seyrine en büyük katkılardan birini mahmut esat bozkurt'un "türkiye kaptanı tutuklamak ile devletlerarası hukuka uygun hareket etmiş midir?" olan dava metnini "türkiye kaptanı tutuklamak ile devletlerarası hukuka aykırı hareket etmiş midir?" olarak değiştirtmesi sağlamıştır. çünkü, metnin bu şekli tezi ispat sorumluluğunu türk tarafına değil fransız tarafına yükler.
  
  ayrıca bu dava, olayı kapitülasyonlara bağlama densizliğini gösteren dallama fransızlar'a ayrıca bir tokat olmuştur çünkü davanın kazanılması lozan'da kabul edilen kapitülasyonların kaldırılmasının fiilen de yürürlüğe girdiğini göstermiştir.
• türk ve fransız taraflarının kendi tezlerini savunmasından sonra bozkurt lotus davasını sona erdirmek için toplanan divanda, oylar eşit olarak bölünmüştür. davanın türkiye lehine sonuçlanması başkan max huber'in nitelikli oyu sayesinde gerçekleşmiştir.
  mahmut esat bey (bozkurt), bu durumu dostu faruk nafiz çamlıbel'e şöyle aktarıyor:
  "mahkemenin kararı ekseriyetle verildi. hatta lehimizdeki reylerle aleyhimizdeki reyler birbirine müsavi(denk) idi. fakat mahkeme reisinin lehimizde verdigi rey iki rey sayıldıgı için, karar lehimize tecelli etti."
  (populer tarih dergisi sayı:26 sf:72)
• şu anda yürürlükteki uluslararası hukuk kurallarına göre lehimize değil aleyhimize sonuçlanması gereken dava.
  (bkz: uluslararasi surekli adalet divani)
  
  edit ile gelen not: kötüleyen milliyetçi ve cühela bünyelerin dikkatine; mevzubahis dava uluslararası hukuk derslerinde deniz hukukundaki değişimi anlatmak için özellikle anlatılmaktadır ve taraflardan birinin türkiye olmasından ziyade özelliği; usad'ın dava tarihinde günümüzdeki hukuk normlarından farklı bir karar almasıdır.
• bu davanın tersine, bugün uygulanan uluslararası hukuk, yabancı gemilerin açık deniz, münhasır ekonomik bölge ya da yabacı devlet karasularında bulunduğu sürede işlenen suçlar yüzünden kıyı devletinin sözkonusu gemi karasularından geçerken gemi üzerinde herhangi bir yargı yetkisi kullanılması hakkı bulunmadığını söylemektedir. nasıl söylemektedir? 1958 tarihli cenevre karasuları ve bitişik bölge sözleşmesi'nin 19. maddesinde ve dahi 1982 birleşmiş milletler deniz hukuku sözleşmesi'nin 27. maddesinde yazılmıştır. türk dış politikası da bi yere kadardır...
• türk hukuk tarihi açısından çok önemli bir davanın ismidir. bozkurt adlı türk bandıralı bir gemi ile lotus adındaki bir fransız gemisi egede çarpışır, (bkz: çatma) türkiye lotusun kaptanını yargılamak ister ama fransa buna karşı çıkar, ihtilaf la haye adalet divanına taşınır. mahmut esat bey zekice bir savunmada bulunur, bir nevi kelime oyunuyla, açık denizdeki suçlara sadece geminin tabii olduğu ülkenin müdahale edip soruşturma açabileceğine ilişkin iddia üzerine, "bana uluslararası hukuk kaynaklarından geminin tabii bulunduğu ülke dışındaki ilgili başka bir ülkenin soruşturma açamayacağına dair bir hüküm gösterin" der ve davayı kazanır.
  bu olaydan sonra atatürk kendisine bozkurt soyadını verir. (bkz: mahmut esat bozkurt) bu dava türkiyenin uluslararası camiada kazandığı ilk hukuk başarısıdır.
• türk hukuk tarihi açısından çok önemli bir davanın ismidir. bozkurt adlı türk bandıralı bir gemi ile lotus adındaki bir fransız gemisi egede çarpışır, (bkz: çatma) türkiye lotusun kaptanını yargılamak ister ama fransa buna karşı çıkar, ihtilaf la haye adalet divanına taşınır. mahmut esat bey zekice bir savunmada bulunur, bir nevi kelime oyunuyla, açık denizdeki suçlara sadece geminin tabii olduğu ülkenin müdahale edip soruşturma açabileceğine ilişkin iddia üzerine, "bana uluslararası hukuk kaynaklarından geminin tabii bulunduğu ülke dışındaki ilgili başka bir ülkenin soruşturma açamayacağına dair bir hüküm gösterin" der ve davayı kazanır.
  bu olaydan sonra atatürk kendisine bozkurt soyadını verir. (bkz: mahmut esat bozkurt) bu dava türkiyenin uluslararası camiada kazandığı ilk hukuk başarısıdır.
• tdp' de yazdığına göre kaza 2 ağustos 1926' da olmuş. ek bilgi olarak da; iki kaptan da tedbirsizlik ve ihmal yüzünden ölüme neden olmak suçundan tutuklanmış ve türk kaptan 4 ay, fransız kaptan 80 gün hapse mahkum edilmiş.
• kabotaj hakkının ve adli kapitülasyonların kaldırılmasının perçinleyen sağlayan en nihayetinde modern türkiye'nin kurucu kadrosunun "hak verilmez alınır" mantığının uyguladığı dava.
• https://commons.wikimedia.org/…_davası_hatırası.jpg
• kesin bir uluslararası hukuk sınavı sorusudur. yaz yaza bildiğin kadar.
• ankara üniversitesi hukuk fakültesine giren her öğrencinin birinci sınıfta bilgi sahibi yapıldığı ve neticesinde mahmut esat bozkurta rahmet okuduğu davadır.