• 1631 yılında, isveç ve saksonların, imparatorluk ordusuyla(the holy roman empire, (bkz: sacrum romanum ımperium)) breitenfeld köyü yakınlarında karşı karşıya geldiği savaştır.

    breitenfeld muharebesi’nde gustavus, kurmay subayı mareşal johan baner’le birlikte 42.000 askerlik bir orduya komuta ediyordu(24.000 isveçli ve 18.000 sakson ve müttefik asker). düşman, kont tilly ise toplamında 35.000 askerden oluşan imparatorluk ordusunu yönetiyordu. isveçlilerin hem piyade hem de süvari sayısı daha fazla ve tilly’nin sahip olduğu 26 topa karşılık, gustavus’un elinde 75 top bulunuyordu. iki ordu breitenfeld köyü yakınlarında karşı karşıya geldiğinde, isveç birlikleri acık arazide avantajlı bir şekilde mevzilenmiş olan imparatorluk birliklerine doğru düzen içerisinde ilerlemeye başladı.

    top ateşi ve uzak mesafeden yapılan çatışmaların ardından, iki ordu tüm gücüyle muharebeye girişti. tilly, kargılıları kare, tüfekçileri ise tercio düzeninde geleneksel şekilde dizmiş ve sağ-sol kanatlara
    süvariler yerleştirmişti. düşmanı yaklaşmaya başlayınca, piyadesini de derin bir saf halinde düzene soktu. isveç-sakson ordusu, tilly’nin kuvvetleri kadar derin bir saf oluşturmadıkları için, birlikleri sağdan ve soldan düşmanın savaş hattını aşmıştı. gustavus, kargılı birliklerin arasına topçu ve tüfekçilerini yerleştirmişti. her iki taraf da, 4-5 km. uzunluğundaki bir cephe hattı boyunca, piyade merkezde, süvariler ise kanatlarda yer alacak şekilde dizilmişti.

    savaş, kont gottfried pappenheim’ın meşhur kara süvarilerinin (cuirassier) emir verilmeden isveçlilerin merkez ve sağ kanadına düzenlediği caracole hücumuyla başladı. isveç piyade ve süvarisi, cuirassierler yaklaşana kadar bekleyip ardından yaylım ateşi açmış, bunun akabinde hafif sahra toplarının ateşi ve isveç süvarisinin hücumu izlemiştir. yılmayan pappenheim, yedi kez hücum tazelemiş ve sonunda verdiği ağır kayıplar nedeniyle geri çekilmişti. imparatorluğun sol kanadında bu çatışmalar sürerken, asıl piyade hattı,
    saflarda geçici gedikler açan karşılıklı top ateşinin dışında henüz muharebeye dahil olmamıştı. isveç-sakson ordusu daha fazla topa sahip olduğu için, tilly, kendi sağ kanadını, karşısındaki acemi saksonları kuşatması için göndermeye karar verdi. merkezden ilerleyen ve kanatları süvarilerce korunan dört ağır piyade birliği saksonları savaş alanından sürünce, isveçlilerin sol kanadı bir anda savunmasız kaldı. saksonların çekilmesiyle birlikte, sayı üstünlüğü imparatorluk tarafına geçmişti. bu saldırıya karşılık olarak, o mıntıkanın komutanı gustav horn, saksonları dağıttıktan sonra tekrar organize olan dört imparatorluk piyade birliğini durdurması için hemen ihtiyat birliklerini cepheye surdu.

    isveçliler, top ve tüfek ateşi ve süvari karşı saldırıları sayesinde, burada da imparatorluk süvarilerini püskürttü. savaş alanının tozu dumanı içerisinde, bir de süvari desteğinden mahrum kalan piyade birliklerinin birbirleriyle iletişimi kesildi; bu nedenle, her iki taraftan saldırıya uğradıklarında, birbirlerini gerektiği gibi destekleyemediler. top ve tüfek ateşinin, yanaşık düzendeki piyade üzerindeki etkisi yıkıcı olmuş ve ağır yaralanan tilly, isveçlilere esir düşmekten son anda kurtulmuştu.

    kesin rakamlar bilinmese de, breitenfeld muharebesi’nde imparatorluk ordusu savaş alanında 7.600 ölü ve 14.000 yaralı bırakmış; geri kalanlar ise, kaçmaya çalışırken, isveç süvarileri ve yaşadıklarının intikamını almaya çalışan köylülerce katledilmişti. esir edilen 9.000 imparatorluk askeri de isveç ordusuna katılmış ve ordunun mevcudunu artırmıştı. isveç ve saksonların kaybı ise 2.100 ölü ve yaralıydı. henüz muharebeye dahil olmamış imparatorluk alaylarının isvec topçusu tarafından dağıtılması, gelecekte topçunun üstleneceği rolün büyüklüğünü göstermiştir. muharebelerde düşmanın topçu bataryalarına süvariyle saldırmak ya da karşı topçu ateşi açmak zorunlu hale gelmişti. yoğun ateş altında kalan topçu ise sarsılır, donakalır ve kayıp verdiğinde kaçardı.
hesabın var mı? giriş yap