bütün kariyeri bir kenara bırakıp köye yerleşmek

• böyle düşünen insanlara gaz vereceğini düşündüğüm bir yazıyı izninizle paylaşmak isterim.
  
  --- spoiler ---
  
  amerikalı bir iş adamı meksika’nın küçük bir kıyı kasabasında iskeleye oturmuş denizi seyretmektedir. bu sırada bir balıkçı teknesi kıyıya yaklaşır. teknenin içinde bir balıkçı ile birkaç tane de ton balığı vardır. amerikalı, balıkların kalitesini övükten sonra bu balıkları tutmanın ne kadar sürdüğünü sorar.
  meksikalı “çok az sürdü.” diye yanıtlar.
  bunun üzerine amerikalı “o zaman niçin denizde daha uzun kalıp daha fazla balık tutmuyorsun? ” diye sorar. “peki geriye kalan zamanda ne yapıyorsun?” diye sorularını sürdürür.
  balıkçı ailesinin ihtiyacı kadar balık tuttuğunu anlatmaya çalışır.
  amerikalı sormaya devam eder “peki geriye kalan zamanlarda ne yapıyorsun?”
  balıkçı yanıtlar:
  -geç yatarım. çocuklarımla oynarım. karım maria ile öğle uykusuna yatarım. her akşam kasabanın merkezine inerim. dostlarımla şarap içerim. biraz gitar çalarım. dolu ve meşgul bir hayatım var bayım.
  amerikalı balıkçıyı alaylı bir tavırla süzdükten sonra konuşmaya başlar. ”harvard’dan derecem var. sana yardımda bulunabilirim. bunun için balık tutmaya zaman ayırmalısın. kazandıklarınla daha büyük bir tekne almalısın. bu büyük tekneyle kazanacağın paralarla, daha başka tekneler alabilirsin. böylece bir balıkçı filosu kurabilirsin.”
  balıkçının dikkatle dinlediğini gören amerikalı konuşmasını tam gaz sürdürür.
  “tuttuğun balıkları bir aracıya satacağına doğrudan onları işleyenlere satarsın. sonunda kendi fabrikanı açarsın sonra da bu küçük kasabadan ayrılır önce mexico city’e ardından los angeles’e oradan da new york’a taşınıp kendine ait bir firma açıp onun başına geçersin.”
  balıkçı sorar “peki bayım tüm bunlar ne kadar sürede olur?”
  “15 veya 20 yıl.” diye yanıtlar amerikalı.
  balıkçı sorar “sonra ne olacak bayım?”
  amerikalı gülerek konuşmaya başlar “hikayenin en güzel kısmı da bu ya.” der ve konuşmasını sürdürür “zamanı geldiğinde şirket hisselerini halka satar, milyon dolarların olur. çok zengin olursun.”
  balıkçı “sonra ne olacak bayım?” dedikten sonra amerikalı yanıtlar “sonra emekli olursun. geç yatacağın, akşamları bir şarap evinde, dostlarınla şarap yudumlayacağın, gitar çalacağın, küçük bir sahil kasabasına taşınırsın.”
  --- spoiler ---
• işlerim bir tık daha rast giderse benim için az kalandır.
  
  köye yerleşme süreci bende dağ başındaki, 15 senedir ekillip biçilmemiş tarlayı araçla ulaşılabilir, elektrik ve suya sahip hale getirmekle başladı ve bir parça uzun sürdü bu. aslına bakarsanız ne uzun sürmedi ki?
  
  ufak ufak görünen, ben bunu iki günde yaparım yea dediğim işler haftalar aldı. misal kaynak sularım vardı arsanın tepesinde bunları kazmak, tek hat üzerinde birleştirip kullanılabilir hale sokmak ayımı aldı toplamda denilebilir. daha su deposu bile kuramadım. gerçi yükseklik farkından dolayı yeterli basınca ulaşan ve sürekli akan su, ne gerek var depoya dedim en başta. ancak sonra, birazdan bahsedeceğim, yazın ev yapma planımın ciddi bir parçası olacak su deposunu da kurmam gerektiği kafada netleşti iyice. çok sayfalı yapılacaklar listesinde yerini aldı.
  
  hani dedim ya ufak görünen işler çok zaman alıyor diye. bir başka örneği de kereste bıçkısı (yani sawmill, şöyle bir şey). yapacağım tüm inşaatlar için, ki başta ev, sonra atölye şeklinde ilerleyip devam edecek inşallah, sürekli kereste ihtiyacı olacak. e köy de orman köyü olunca, ağaca ulaşmak nispeten kolay olduğundan böyle bir yatırım isabetli olacak gibi görünüyordu. 10 metreküp kereste biçsem makine parasını çıkaracak. aylarca parça kovaladım bıçkı için. ne zormuş arkadaş. ve bitirmek üzereyiz. çoğu bitti kalibrasonu yapıyoruz.
  
  evi sketcup ile çizdim. toprağı metrelerce betonla yaralamamak için, direkler üstüne asma katlı bir ev planlıyorum. arazinin en fazla güneş alan ve eğimi fazla olan yerini kararlaştırdık eşimle. ki bu sayede düz yer bize kalsın dedik peysaj için. ayrıca tüm binaların etrafında dizildiği bir açıklık alanımız olsun dedik. arada modifiye ediyorum çizimi bu arada. özellikle takıntı düzeyinde çatı revizyonu yapıyorum. evin yüksek rakımda güneşten makisumum faydalanması lazım. yazın bile bazan soba yakılan bir yer.
  
  ev için kereste biçmeye başlayacağımı tahmin ediyorum iki ay içinde. sketchup sağolsun ne kadar keresteye, hangi ebatlarda ihtiyacımız olacağını görmek mümkün oluyor. ona göre kesimleri bir iki mm kuruma payı bırakarak yapacağım. ki inşaata başladığımda hacim kaybetmiş hali istediğim ebatlara sahip olsun. ekstradan planya ile müdahele edeceğim artık kalın kerestelere. bu arada evde ciddi ahşap birleştirme teknikleri uygulayacağım inşallah.
  
  planya demişken, şurada yazdımdı, alet edavatların en kritik olanları satın alma maceramı tamamladım. günlerdir, oyuncağına kavuşmuş çocuklar gibi kurcalıyorum alet edavatı. bir tek gönye testere eksiğim kaldı. onu da artık ikinci el bir şey alıp kurtulmak istiyorum bu meseleden. elinde, çevresinde satılık gönye testere olan varsa haber versin :)
  
  ilk önce ev, sonra atölye. sonrasında etrafı çitle çevirmek şeklinde yol haritası çizdim. çit lazım zira köylünün hayvanlarının sıkça ziyaret ettiği bir yerim var. ayrıca domuz popülasyonu da var. kendimi köye atmayı başardığım an ahırın inşaatının başladığı an olacak. o yüzden zamanlaması, kaynak yönetimi açısından mühim.
  
  bir de başarabilirsek maaile yapacağız evi. çocuklar, eşim ve ben. bunu ciddi bir deneyim ve daha önemlisi bir anı olarak görüyoruz eşimle. çok harala gürele bir aileyiz bakalım koordinasyonlu çalışabilecek miyiz. endişeli bir merak içindeyim :)
  
  bir de yapacağım işleri küçüğüyle büyüğüyle videoya alıp youtube'a koymak gibi bir planım var. teoride ciddi birikim, know how oluştu sanırım bende. birilerinin işine de yarasın diyorum ama arada ne gerek var da diyorum :) burası hariç, sanal alemde sosyalleşmekten uzak kalma prensibimi sürdürme inadıma ters düşüyor. bakalım artık.
  
  daha yazacaklarım vardı ama uzun tutmayayım sıkmamak adına. şimdilik bu kadar. gelişme oldukça yazarım yine bir şeyler.
• tam olarak bir köye yerleşmedim ama bütün kariyeri bırakıp birçok köye gittim. bu aralar himalayalara karşı bir köyde tezek karıp, keşişlere ingilizce öğretiyorum. bu muhteşem "yükseliş" hikayesini, yarı-otobiyografik, yarı-felsefi bir yazı dizisi haline getiriyorum birkaç gündür.
  
  (ilk bölüm aşağıda. yeni bölüm yazdıkça, başlığa bir entry eklerim. sözlük biraz geriden takip edecek, zira öncelik sırası: the new york times, fularsız entellik blog kısmı, email listesine anında dağıtım, ertesi gün mediuma aktarım, twitterdan linkler, posta güverciniyle aileme haber, uzaylı dostlara sinyal, en son sözlüğe copy paste)
  
  ***
  
  kariyerinizi çöpe atma (ve sonra çöpten beslenme) rehberi #1:
  rahat batması ve rahata batmak - blog | medium
  
  bir zamanlar fortune 500 yöneticileriyle tokalaşan bu ellerle şimdi himalayalarda tezek karıyorum. (tabii yönetici dediysem sınıf başkanı, kat sorumlusu filan, yoksa ıbm’in ceo’su ben’i ne yapsın).
  
  baştan söyleyeyim, ben ferrarisini satan bilge değilim. bu yazı da bir ınto to wild veya eat pray love senaryosu değil. o hazır paket hikayelerin bini bir para.
  (geçen gün bir kitapçıda tavuk suyuna çorba serisine rastladım, son bıraktığımda 1–2 kitap vardı, artık resmen olabilecek her demografik gruba özel bir şeyler hazırlamışlar. seri üretim ilham.)
  
  benim hikayemin başlangıcında, sistemin çarkları arasında ezilmiş, mutsuz ve amaçsız biri yok. sonradan “aydınlanacak” tamamen materyalist ve açgözlü biri de yok. sıradan, görece rahat biri var.
  
  ***
  
  “awesome!”
  
  bu rahatlık, kısmen alanımla (mühendislik, bilişim, tahta) kısmen de bulunduğum coğrafyanın (51. bölge, abd) iş kültürüyle alakalıydı. hiçbir zaman hakettiğimi vermeyen, ego manyağı bir patronum veya iş arkadaşım olmadı. çamur gibi insanlar filtrelenmişti.
  
  aksine, bu filmde bir kötü adam rolü varsa, onu ben oynuyordum: tatillerim herkesinkinden uzun, iş saatlerim herkesinkinden esnekti. plaj, nehir, park, müze, asıl ofisim dışında neresi varsa oradan çalışıyordum. bir keresinde kimseye haber vermeden iki haftalığına kanada’ya gitmiş, yol üstünde uğradığım niagara şelalelerinin gürültüsü yüzünden kendi organize ettiğim önemli bir telekonferansı baştan sona mute tuşuna basılı geçirmiş, döndüğüm gün de hiçbir şey olmamış gibi patronun odasına gidip o gün erken çıkmam gerektiğini söylemiştim (o da salman rüşdi’nin bir konuşmasına yetişeyim diye, o kadar asiydim). bir şekilde işimi yaptığım sürece, bu egzantrik iş ahlakıma müsamaha gösteriliyordu.
  
  tabii o “bir şekilde” kısmını hızlı geçerim hep. 80 saatlik çalışma haftaları, gecenin 3'ünde ofise gidip yangın söndürmeler (hem mecazi hem gerçek anlamıyla), satış kotaları stresi, proje takvimi stresi, yeni adam alımı stresi, eski adamı işten atma stresi, bir sonraki “eski adam”ın kendim olacağını farketmenin stresi, stres stresi..
  
  insan bazen etrafını kandırmak için kendini acındırır, bazen de kendini kandırmak için etrafına fazla parlak bir tablo yansıtır. ilki, devletin bireyi ezdiği ve hakedilerek zengin olunacağına inanılmayan toplumlarda yaygın, göze batmayı engellediğinden:
  
  -”nasıl gidiyor?”
  -”valla idare ediyoruz işte. senden naber?”
  -”abi sorma ya…”
  
  ikincisiyse gelişmiş piyasa toplumlarında hakim. her ürün gibi, bireyin de kendini pazarlaması, daha iyi bir iş, eş ve çevre için rekabet etmesi gerek:
  
  -”how is it going?”
  -”great! how are you doing?”
  -”awesome!”
  
  bu iki dünyanın da yaratıkları olarak, etrafımızı mı kendimizi mi daha çok kandıracağımız konusunda kafamız karışık.
  
  ben, kendimi kandırmaya, yukarda yaptığım gibi fazla pozitif bir imaj çizmeye meyilliydim. sadece piyasa kültürünün baskınlığı yüzünden değil, suçluluk hissi yüzünden: birçok üçüncü dünya ülkesi görmüş bir ikinci dünya çocuğunun, birinci dünya sorunlarından yakınmaya pek hakkı olmamalı.
  
  ama şimdi anlıyorum ki, genel tatminsizliğimi, “şartlarımdan yakınmak” ile karıştırıyordum. ikincisinin aksine, ilkinin vicdan ile, adalet anlayışı ile alakası yok. ve bastırdıkça daha da büyüyor.
  
  ***
  
  çağın vebası: rahat batması
  
  rahata ermek için piramidi tırmananların bazısı tepedeki manzaraya dalıp geldiği yeri unuturken, bazısının da kıçına piramidin ucu batar.
  
  rahatın batmasıyla, rahata batmak, ona gömülmek arasındaki bu gelgitin kaynağını da, uslanmaz bir evrimci olarak geçmişimizde aradım:
  
  bir yandan her hayvan gibi güvence arıyoruz. ertesi gün aç kalmamak için vücut şeker depoluyor, ertesi yıl aç kalmamak için aileler tarım yapıyor, ve ertesi 30 sene aç kalmamak için devletler sosyal güvenlik fonları oluşturuyor. fakat bir yandan da güvencenin ötesini arayan açgözlü bir yanımız var. bilinmeyeni aklımızla, görünmeyeni gözlerimizle kirletmeye programlıyız.
  
  zira rahatın batmadığı ilk insanlar çayır çimene uzanmış yıldızları seyrederken, komşuları uğraşmış didinmiş, bunların yattığı çayırı bulup baltalarla kafalarını koparmış. dinlenirlerken bir iki saniyeliğine, “aslında her şeyi bırakıp bir sahil kasabasına yerleşmeli” diye düşündükten sonra kendilerine gelip, bir sonraki çayırı istilaya koyulmuşlar. biz, çayıra bir türlü uzanamayanların, rahatın en çok battığı insanların torunlarıyız.
  
  ve yaşadığımız çağ, bu çiftkişilikli doğamızı istismar eden bir çag. herşeyin en iyisine layık olduğumuzu söyleyen reklamlarıyla, kazandığımızdan fazlasını harcayan kartlarıyla, hem bütçemizin hem de gözlerimizin ötesindeki çözünürlükteki telefonlarıyla, devasa kanepelere devasa bedenlerimizi yayıp izlediğimiz devasa tvleriyle, hem bizi rahata batırıyor, hem de bir sonraki “çayırı” işaret ederek rahatı bize batırıyor. balon* patlayana kadar kredi deniz, yemeyen domuz, yiyen daha da domuz.
  
  (*) değişik yüksekliklerde, değişik balonlar mevcut: haneler ödemeyecekleri borçları alıyorlar, devletler hesabı gelecek nesile yıkarak harcıyorlar, kamusu ve özel sektörüyle birlikte topyekün toplumlar ürettiklerinden fazlasını tüketiyorlar, ülke sınırlarını aşan şirketler, emlak piyasaları, borsalar gerçek değerlerinin ötesinde fiyatlanıyorlar ve en nihayetinde gezegenin kendisi, sanki sonsuz bir kaynakmışçasına kapasitesinin üstünde sömürülüyor.
  
  ***
  
  ikinci el ford’unu bağışlayan mühendis
  
  bu çelişkiler içinde dengeyi tutturabilenlere gıpta ediyorum. hayalindeki işi yaparak para kazananlardan bahsetmiyorum. onlar unicornlar gibi, ejderhalar gibi mitolojik varlıklar. daha ziyade işini yeterince seven, konforu yeterince yaşayan, yeterince planlı hayatında yeterince sürprize yer bırakmış o şanslı azınlıktan bahsediyorum.
  
  bunlar gibi bir denge tutturamayacağımı hissettiğimden direttim sanırım. o yüzden banliyölerde dana gibi bir ev almak yerine, merkezdeki grup evlerinde kiracıydım hep. o yüzden her sene derisini döken bir yılan misali biriken fazla esyalarımdan kurtulurken, ana kriterim “her şeyim bir araba bagajına sığabilmeli” idi. tüm mobilyalarım ya ödünçtü ya da sokaktan toplama. binlerce millik road tripleri, hala klimasını karate darbeleriyle çalıştırdığım ikinci el ford’umla yapıyordum.
  
  bazıları fırtınalı açık denizlerde doğar ve karayı göremeden boğulur. bense, girdaplı da olsa genelde sakin bir nehirdeydim ve kıyıda bekleyenleri gayet net görebiliyordum: evlilik, 30 senelik bir mortgage, fayansını seçtiğim bir banyo, düzenli olarak büyüyen bir emeklilik fonu, makul bir bmw, aptal bir köpek, 16'lık şarap kadehi seti….ve ne zaman bunlara yaklaşsam, nehrin yatağı değişiyordu. ne zaman mayışıp amerikan rüyasına dalacak gibi olsam, içimde bir alarm ötüp beni uyandırıyordu.
  
  ***
  
  zamanında amerikadaki bazı yerli kabilelerin (kızılderili), uyandıktan birkaç saniye içinde savaşa ve harekete hazır olabildiklerini okumuştum. kalan tek olası çapa çevremdi ve çevrem bu yerlilerle doluydu. her an kalkıp gidebilirmiş, her gittikleri yere uyum sağlayabilirmiş gibi duran insanlar.
  
  bu yetmezmiş gibi, sosyal aktivitelerimden biri seyahat eden yabancıları ağırlamak olduğu için, etrafımda epeyce “köpekbalığı” da vardı: halihazırda hareket halinde olan ve nefes alabilmek için sürekli hareket etmek zorunda olanlar. böyle bir çevreden çapa değil, olsa olsa yelken olur.
  
  (bazen düşünüyorum, tanıdıklarımın çoğu fiziksel bir noktayı kaplayan cisimler değil de facebook bulutlarında yaşayan ruhlar sanki. gerektiğinde denk gelebilmemiz için fiziksel bedenlerine bürünüyor, sonra kendi boyutlarına geri dönüyorlar. kimsenin kimseyi tam olarak “bırakıp gitmediği”, herkesin sonsuza kadar, profil fotosundaki kadar genç ve güzel kaldığı bir garip cennet.)
  
  ***
  
  günün birinde, tatminsizlik iyice büyüdü, nehir yatağı iyice değişti, yelken iyice şişti ve daha önce de defalarca yaptığım gibi her şeyimi, yani hiçbir şeyimi toplayıp gittim. bu bir özgürleşme, bir aydınlanma değildi elbet. sadece bir hareketlenmeydi. başta da dedim, bu hikayenin mutlu veya mutsuz bir sonu yok, size gösterecek “doğru” bir yolu da.
  
  görünürde beni kımıldatan rüzgarın ismi bir kadındı ama ben biliyordum, o olmasa başka bir şey olacaktı. yalandan demir atmış her gemi, illa ki bir limana ya da bir kayalığa sürüklenecek.
  
  gitmeden önce bulutta yaşayanlardan bazıları yeryüzüne inip elimi sıktılar, tırnak içindeki bir “veda partisi” vesilesiyle. kitaplarımı dağıttım. kıyafetlerimi bağışladım. çadırımı, teleskopumu ilk isteyene yolladım. elimde bir tek arabam kalmıştı, hepi topu 500 dolar değer biçtikleri. satmaya kıyamadım, eski bir kızarkadaşıma bıraktım. daha bir hafta geçmeden bozulup yolda kalmış, astarı yüzünden pahalı. o son kalan gönülsüz çapayı da, bir hayır kurumu gelip hurda değeri için çekip götürmüş.
  
  ve ben o sıralar, ironik olarak, yeni hayatımda daha da derin bir rahatlığa batıyordum: uluslararası danışmanlık.
  
  ***
  
  (arkası yarın - bölüm 2: danışmanlık, bullshit ve dönüm noktası)
• çok yakın bir akrabamın 3 yıl önce yaptığı ve çok da mutlu olduğu şey !
  şehir çocuğu , iyi eğitimli , kurumsallarda kariyer yapmaya başlamış bir gençken birden sıyırdı ...
  
  bildiğin "güneye küçük bir köye " yerleşti , ikiyken üç oldular , sonra 5 ...
  ekip biçiyorlar , peynir - domates - yumurta vs. bahçelerinden .
  ilk 2 yıl internet üzerinden para topladı , bağış gibi , ayda 300 - 400 lira arası bir para yetiyordu . nereye kaç para harcadığını da blog üzerinden paylaşıyor, artan parayı ( 50 - 100 ) sağa sola bağışlayıp şeffaf bir şekilde yayınlıyordu .
  şimdi kitap çevirisi falan yapıp ayda 200 - 300 doğrultuyor , fazlasına da ihtiyacım yok diyor.
  
  derdi ne diyecek olursanız " sisteme karşı , paraya karşı " bildiğin mandıra filozofu benim aslanım.
• kariyerinizi çöpe atma rehberi #2
  danışmanlık hayatı, bullshit yığını ve dönüm noktası - blog | medium
  
  önceki bölümü bıraktığımızda, yeni bir coğrafyanın yeni bir hayat getireceğini sanmış, ama bir danışman olarak eski hayatımın daha da “hormonlu” haline geri dönmüştüm.
  
  uluslarası danışmanlık, uluslarası ajanlığa epey benziyor. ikisi de aynı miktarda pasaport, uçuş mili, vodka martini, lüks otel, yalan dolan ve -özellikle finansal çeyrek sonlarında- gerilim içerir. tek fark, danışmanlıkta %100 daha az seks ve %50 daha az cinayet var (geçen bölüm benimle el sıkışmayan o ıbm ceo’sunun “kaza” haberini okumuşsunuzdur).
  
  aslında üniversitedeyken tam da istediğim gibi bir işti: ben dahil kimsenin anlamadığı ama benim dışımda kimsenin de “anlarmış gibi yapmaya” cesaret edemediği bir teknik tarafının olması, bana bir saygınlık kazandırıyordu. bir yandan da herkesin anlarmış gibi yaptığı ve bullshit ilimler* diye tabir edebileceğim satış, pazarlama, eğitim gibi kısımları vardı. paradoksal biçimde, bunlar bana daha da büyük bir saygınlık kazandırıyordu.
  
  (*) tolstoyevskinin 3 bullshit yasası:
  
  1) bullshit, hidrojen ve helyumdan sonra evrendeki en yaygın elementtir ve entropi gibi, sürekli artar.
  
  2) teknik işlerin %50'si, kalan işlerinse %90'ı bullshittir. (bunlar taban rakamlar; proje teslim tarihi yaklaştıkça telaş, pişmanlık ve ishal ile birlikte yükselirler).
  
  3) bullshit, kazancın karesiyle ile doğru orantılıdır (dedikodu ise ters orantılı). yetişkin, c-seviye bir yönetici günde 300 emaillik bullshit üretebilirken, sekreterlerin işinde bullshite pek rastlanmaz, çünkü onlar hata yapınca kabak gibi belli olur.
  
  kısacası işim, saygınlık kılığına girmiş bir yığın bullshit idi. asıl tehlike de bu saygınlıkta yatıyor zaten. insan sigaranın kendisine değil de, içindeki nikotine bağımlıdır ya…sigara içme fiili, alt tarafı mekanik bir alışkanlıktır. bence işin kendisi ve hatta kazanılan zenginliğin harcanması da mekanik alışkanlıklar. aynı arabalar, aynı restoranlar, aynı tatiller…asıl bağımlı olduğumuz “madde” ise statü. kazancımızdan yüksek kredi kartı limitleri istememiz gibi, hepimiz haketmediğimiz bir saygınlığın peşindeyiz.
  
  makam denen o iğrenç kelime (daha doğrusu türkiye’de yaşamanın iğrençleştirdiği o kelime), bu delüzyonun en somut hali. statünün, yetenekle beraber arttığı sistemlere meritokrasi deniyorsa, yalakalık ve sadakatla arttığı sistemlere de “makamokrasi” denmeli.
  
  büyük odalarda, büyük masaların ardında oturan küçük adamlara yıllarca “evet sayın genel müdürüm” demek zorunda kalmışsan, elbet günün birinde sırf bu istikrarın yüzünden artık o koltukta oturmayı hakettiğine inanırsın.
  
  (görünürde benzer olan askeriyede, makam elde etmek için makam sahibini yüceltmek yerine, doğrudan makamın kendisini yüceltiyorsun. ve disiplin yoluyla, bunu sadece tependeki makamlar için değil, kendi makamın dahil hepsi için yapıyorsun. bu ufak farklar, kurumsal kültürü kökten değiştiriyor)
  
  ***
  
  bülbülü altın kafese koymuşlar, “bunun platinyumu yok muydu?” demiş
  ---
  çürük kurumlarda “makam” peşinde koşanları aşağılamak kolay ama statü bağımlılığı daha sinsi yollarla da bulaşıyor: örneğin şirket bir süre sonra bana “danışman” yerine “senior professional zart zurt manager” demeye başlamıştı. “first of his name, king of andals, rum kayzeri, iki cihanın hükümd..” (kartvizitim a4 boyunda). iş aynı, insanlar aynı, maaş aynı ama bir excel tablosunda ismimden önceki hücre farklı diye, göğsüm biraz daha kabarıyor, isteklerim biraz daha emrivaki oluyor.
  
  ünvanımı güncelleyen sadece şirket değil. thy’ye göre artık elite plustım. nasıl bir kandırmaca ki “elit” bile avam kalacak yanımda. ama alışıyor insan zamanla. havaalanı lounge’unda tıkınan diğer yüzlerce elit, elit+, elit kare, elitoğluelit beyefendiye ve hanımefendiye aldırmadan, ayrıcalığıma inanıyorum.
  
  uçaktan indiğimde toplu taşımayla uğraşamam, toplum binsin toplu taşımaya. beni ismimle karşılayan komik şapkalı adamlar götürecekler otelime. resepsiyonda, bir sihirbaz gibi cüzdanımdan başka bir kart daha çıkaracağım, üzerinde “elmas üye” yazan. bana daha büyük bir oda, daha da ısıtılmış havlular, daha da buzlanmış bademler verecekler ama bunlar önemli değil. kıç kadar resepsiyonda ayrı bir kulvar var, oradaki halıda “sadece elmaslar için” yazıyor, o halıda durup kaliteli statik elektrikle yüklensem yeter.
  
  ertesi gün iş yemeği için şehrin en iyi ikinci, bilemedin üçüncü lokantasına gideceğiz (birincisine ıbm’in yeni ceo’su gittiğinden beni almıyorlar, onun da sonu hayırlı olmayacak). girişteki bakışların tek soracağı soru “senin burayı kaldıracak bir cüzdanın var mı?”. kimse de demeyecek ki “senin burayı kaldıracak bir yemek kültürün var mı?”. hadi başkasının soramamasını anlarım, asıl ben bunu kendime sormayı ne zaman bıraktım? yoksa utanmadan bir de cevap mı verdim?
  
  (platon’un akademisi bu devirde kurulsa, muhtemelen girişinde “geometri bilmeyen giremez…gümüş öğrenciler hariç” yazardı)
  
  hesabı şirkete yazarız bir ara ama şimdi platinyum kartımla ödeyeyim ki puan kazanayım. pardon, “platinium”. zaten en küçük kahvenin “tall”, en dandik odanın “premium” olduğu bu hayata, herkes kafadan “gold” kartla başlıyor (“silver is sooo 5th century bc”). yeterince puan kazanırsam bir üst karta geçerek araya mesafe koymuş olurum. platinium’dan sonra ne geliyordu acaba, titanium? kesin birileri düşünmüştür. o birilerine güveniyorum, bana hep hakettiğimi veriyorlar ve ben hep daha fazlasını hakediyorum.
  
  ***
  
  memento mori
  ----
  antik roma’nın muzaffer komutanları, yeterince şanslılarsa, şehre döndüklerinde triumph denen bir törenle ödüllendirilirlerdi. silahlarını bırakmış ama ganimetleri dahil tam takım olan ordularının başında, bir savaş arabası üstünde, coşkulu kalabalıkları selamlarlardı. bu esnada gaza gelip kendilerini herkül veya mars sanmasınlar diye, senato’yu küçük görmesinler diye, arabadaki bir köle kulaklarına sürekli “unutma, sen sadece bir ölümlüsün” diye fısıldarmış. “ölümü hatırla”. osmanlıcası: “mağrur olma padişahım, senden büyük allah var”.
  
  halbuki bize “sen elit, platinyum, elmas filan değilsin, 7 milyar kişiden birisin ve sahip olduklarının pek azını gerçekten hakettin” diyecek kimse yok. duyduğumuz tek ses, televizyondan geliyor: “harcadıkça kazanın”, “yedikçe zayıflayın”, “yaşlandıkça gençleşin”.
  
  (“war is peace (savaş barıştır), freedom is slavery (özgürlük köleliktir), ignorance is strength (cehalet güçtür)” diyen çiftdüşün sloganlarının amacı doğrudan kontroldü. bizim çiftdüşünlerimiz ise seçim kılığındaki bağımlılıklar üzerinden kontrol kurmaya yönelik. orwell’i çoktan aştık).
  
  benzer tuzaklara ne kadar düştüm, bugün bile emin değilim. aslında “düşmekten” bahsetmek komik, zaten bu tuzakların içine doğduk ve orada yaşıyoruz. yapı itibariyle gösteriş meraklısı olmasanız bile böyle bir akıntıya karşı yüzülmez.
  
  (flashback: çocukken marka “bluejean” ve basketbol ayakkabısı furyası vardı. öyle alakasızdım ki, ailemin endişelenip bir şeyler almam için bana verdiği harçlığı, gidip yetim vakfına bağışl…yok yahu, o kadar da değil. ama o harçlığı önce reddetmiş, sonra onunla kıyafet yerine paten almıştım. evet, bir ara erkeklerin pembe tekerlekli patenlerle dolandığı ve tüm gün boyunca bir tane bile gay şakası duymadığı bir dünya vardı)
  
  farkındalık, tek başına insanı kurtarmadığı gibi, bazen ahmaklıktan bile tehlikeli, insanda bunlara bağışıklıymış sanrısı yarattığından. evet, elit veya değerli bir maden olduğuma birkaç dakikadan fazla inanacak kadar, iş yemeğinde masayı donattım diye babam yaşındaki garsona hizmetçi muamelesi yapacak kadar ahmak değildim. ama “kendini vazgeçilmez sanma”ya bağışıklı olacak kadar akıllı da değildim…
  
  ***
  
  egoma oynayan kazanır
  ----
  her şirket gibi, bizim de büyüme planlarımız, imkanlarımızın ötesindeydi. herkes 40 değil 80 saat çalışır ve hata yapmazsa anca varılacak hedefleri, zoru başarırız, imkansızsa zaman alır gibi aptal sloganlarla yiyecek değildim. ama egomun başka planları vardı. olmayanı oldurmak için normalde yapmayacağım birçok işle uğraştıkça, kendimi o ufak evrenin merkezinde görmeye başladım. sanki her toplantının olmazsa olmazıydım. satış, bayi eğitimi, genel vizyon, teknik detay, tasarım…yahu bir danışman, “code review” toplantısına niye girer?
  
  kimsenin getiremeyeceği bir perspektif getirdiğimi düşünüyordum herhalde. mesela önemli bir müşteri üründen şikayetçi mi? herkesin standart bullshit’inden sonra mikrofonu alıp, “geçenlerde ar-ge bana bunun 6 ay sonra alacağı hali gösterdi, mik-kemmel bir teknoloji. hatta dün pazarlamanın rakip analiz raporu elime ulaştı, uzun vadede açık ara öndeyiz” gibi detaylar vererek günü kurtarmanın, yılın liberosu seçilmenin hafifliği dayanılmazdı.
  
  egonuzu ezmeye çalışan ilkel sistemler size “cumartesi çalışmazsam işten atılırım” dedirtir. egonuza oynayan akıllı sistemler ise “cumartesi çalışmazsam arkadaşlarım işten atılır, şirket de batar, her şey bana bağlı” dedirtir. böylece her seferinde tekrar ikna edilme veya korkutulma gereği olmadan, gönüllü olarak çalışırsınız. “kendini vazgeçilmez hissetmek”, statü merakına kıyasla, daha rafine bir bağımlılık. ama yine de bir bağımlılık. büyük sistemlerde ufak çarklar olmamızı, kendimize böyle yediriyoruz.
  
  işin acı tarafı, bunu yaptıkça, ister istemez organizasyon bize daha bağımlı hale geliyor, kırılmaz bir döngü oluşuyor. ancak bu ilişkiden zorla koparsak (ciddi bir hastalık yüzünden mesela) gerçek etkimizi görüyoruz: koca bir göle atılmış ufak bir taş. ilk dalgalanmadan sonra herşey eskisinin aynısı. şanslıysanız, belki sonunda gölün derinliği bir milim oynamış, şirketin hisse değeri bir sent değişmiş olur. (ufak organizasyonlarda durum farklı tabii ama su dolu bir küvete atlayan bir sumo güreşçisini pek hayal etmek istemedim).
  
  ***
  
  egoyla dolaylı yoldan alakalı ama daha da tehlikeli bir başka tuzak var…(hemen yumurtlamayayım, biraz gerilim müziği verin)… seçim bolluğunun, psikolojimize olan negatif etkisi epeydir bilinen bir gerçek. mesela süpermarketlerde -ürüne bağlı olarak- 6 ila 10 arasından fazla çeşit olursa müşterileri sıkıntı basıyor ve daha az şey alıyorlar. yani “10 çeşit tuvalet kağıdı varsa, bunun üstüne eklenen markalar satışı arttırmıyor” demiyorum, “o rafta 10'dan fazla markayı görünce eve elimiz boş, kıçımız boklu gidiyoruz” diyorum. çünkü daha iyisini kaçırdığımız hissi dayanılmaz hale geliyor.
  
  (tuvalet kağıdı için geçerli olan mekanizma, eş seçiminde de geçerli. hayatımın en mutsuz günlerini, playboy mansionda yaşarken geçirmiştim)
  
  bizim şanssızlığımız, eskiye nazaran belki ortalama %10 daha fazla reel imkana sahipken, 10 kat daha fazla alternatif hayatın farkında olmak. her yanlış kararın veya korkaklığın sonucu kaçan fırsatların gölgesinde, yaşayamacağımız tüm olasılıklarınn ağırlığı altında eziliyoruz. bu da bizi konumuza getiriyor:
  
  <maksimum gerilim müziği>
  çocuk yapmak, öncelikleri değiştirdiğinden, insanı bu seçim eziyetinden kurtarıyor.
  </maksimum gerilim müziği>
  
  çocuğun kendisinde sorun yok. zaten çocuk sanıldığı kadar kısıtlayıcı olsaydı, ailecek dünya’yı gezen veya çok değişik işler yapan bu kadar insan tanımazdım. fakat çocuğu bahane ederek, kötü seçimlerde ısrar etmekte sorun var. etrafımda işinden memnun olmayanların bir numaralı açıklaması “napalım, çocuk için katlanıyoruz”.
  
  bu insanların pek azı, piramidin altında olup, gerçekten de seçimsizlikten sevmediklere işlere, eşlere, şehirlere, çocukları için katlanmak zorundalar. bir noktada zorunluluktan yaptıkları fedakarlıkları, ego tatmini için yapılan mazoşizme evrilmiş: “ben herşeyin en iyisini hakediyorsam, çocuğum iki kat iyisini hakediyor”. özel okul, özel hoca, özel hastane…
  
  o engelleri yıllar sonra aşsan, bu sefer de sırf alışkanlıktan tekrarlıyorlar. 30 milyon dolar ciro yapan patronlar tanıyorum, hayatlarından bezmişler ama o yoldan dönmekte geç kaldıklarını düşündükleri için, aynı bahanede ısrar ediyorlar: “çocuklar için katlanıyoruz işte”
  
  john adamsın meşhur bir lafı vardır: “ben savaş ve siyasetle uğraşmalıyım ki çocuklarım matematikle, felsefeyle, denizcilikle, tarımla uğraşabilsinler. bunlarla ugraşsınlar ki onların da çocukları resimle, şiirle, müzikle, mimariyle uğraşabilsin”
  
  buırada nesiller arası bir ilerleme umudu bulunuyor. sadece materyal olarak değil, zihinsel olarak. yoksa “ben çocuklarım için savaş ve siyasetle uğraşıyorum, inşallah çocuklarım da savaş ve siyasetle uğraşırlar, bu böyle 7 göbek aynen devam eder, taa ki 8. john adams denen şımarık zibidi tüm birikimimizi kumarda kaybedene kadar” da diyebilirdi.
  
  bir ebeveyn için ne kadar üzücü olmalı, zamanı gelince aynı soru ve seçimlerle yüzleşen çocuklarının, “ne yapıyorsak çocuklar için”den başka verecek cevapları olmaması.
  
  ***
  
  dönüm noktası
  ---
  bu tuzaklar, rahatlıklar ve çelişkiler arasında, yoldan tam olarak ne zaman çıktım bilmiyorum. öyle belli bir tarih ve saat olduğunu da sanmıyorum. ama herkes gibi, kendime anlatabileceğim derli toplu bir hikayem olması için, tarihsel revizyonizm yapıp, bir iki dönüm noktası seçtim.
  
  bunlardan ilki, iyi performans gösterenlerin ödül olarak gönderildiği bir şirket tatiliydi. bu yüzde 10'luk seçkin grup içinde olmamam gerekiyordu ama bir dizi bürokratik saçmalık ve karar gecesi bölge şefiyle içtiğim bir dizi martini sonrası seçilmiştim. durum o kadar ironik ki, o gece bölge şefiyle otelin barında karşılaşmamın tek nedeni, gün boyunca müşterilerle ilgilenmek yerine dışarı çıkıp arkadaşlarla buluşmam, kafayı 1500'e çıkarmam, sonra odama dönmeden önce soğuk suyla kendime gelebilmek için bara yönelmemdi. kısacası büyük sorumsuzluk + kaliteli ot + iyi zamanlama + “o son martiniyi içmeyecektik” x 3 = bonus tatil. (tabii epey çalışmıştım da sene boyunca ama orasını boşver, güzel bir hikaye gerçek bir hikayeden daha değerlidir).
  
  gözünüzde, 5 yıldızlı devasa bir çiftltiğe yerleştirilmiş bir sürü type a kişilikli adam ve onları destekleyen hırslı kadın canlandırın. herkes birbirine savaş anısı anlatır gibi, satış anılarından bahsediyor.
  
  type b adam: “bro, çeyrek kapanmadan iki saat önce iki milyon dolarlık servis sattım”
  type a adam: “o da bir şey mi, ben iki milyon dolarlık striptiz hesabı kakalamıştım onlara, hahaha”
  type a karısı: “helal olsun arslanıma…bana da helal olsun ama”
  
  bahsettiğim bürokratik saçmalıkların bir yan etkisi olarak, satış kotamı %500 ile aşmış görünüyorum listelerde fakat kimse beni tanımıyor (tüm arkadaşlarım type c, d, mümkünse z kişilikler, oraya gelmeye hak kazansalar bile uçağı kaçırırlar). ben de zamanımı bu testosteron orjisi dışında, bir balıkçı kasabasında ispanyolca pratiğiyle geçirdiğimden, efsanem giderek büyüyor.
  
  “buenos noches efendiler, yo soy pablo escobar, dinero por favor. ahora ulen!”
  
  sonunda bizzat ceo ve dadaşları meraktan gelip beni buluyorlar, biraz iş biraz geyik konuşarak havuza giriyoruz. iyi ve rahat insanlar, bir sıkıntı olmaması lazım ama beş dakika geçmeden, deja vu kadar kaçınılmaz bir yabancılaşma hissi yaşıyorum: ellerinde kokteyllerle suyun içinde dolanan ve çürümeye başlamış bu vücutlara, güneş altında fazla içmekten şişmiş bu suratlara, sanki çok uzaklardan elf gözlerimle bakıyorum. milyar dolarlık şirketin muhtemelen %20–30'unun hissedarları o an bu havuzun içindeler. işimin zor tarafları aklıma geliyor, sabahlara kadar teklif hazırlamalar mesela. ve her kapı, “ne yapıyorsak çocuğumuz için”e değil, “işte bu adamlar zengin olsunlar ve daha fazla kokteyl içsinler diye çalışıyoruz”a çıkıyor. bir kokteyl daha alıp, bunları unutmaya çalışıyorum.
  
  ***
  
  ikinci dönüm noktası ortadoğu’daydı. her zamanki gibi, gece ucuşuyla saat 3–4 gibi gelmişim, belki bir saat uyuduktan sonra, toplantı öncesi kahvaltıya inmişim. körfez’deki çoğu şey gibi, otelin açık büfesi de aşırı lüks. uykusuzluktan ölüyorum ama içimdeki domuz tabakları tepeleme doldurmuş, “işte bunun için çalışıyorsun, şimdi uyumak yerine bunların zevkini çıkar” diyor. önümde laptop açık. tek başımayken, bir yandan email cevaplamadan yemek yemeyi çoktan unutmuştum. aslında bir yandan email cevaplamadığım her normal aktivite bir zaman kaybıydı artık.
  
  (sevişirken kızarkadaşımdan “geliyor musun” diye email alsam yadırgamayacaktım. reply all: “az kaldı, dayanın da hep birlikte gelelim”)
  
  bir süre sonra kafamı kaldırıyorum ve korkunç bir şey görüyorum: tüm kahvaltı salonu, benim klonlarımla dolu. veya ben onların klonuyum. her masada aynı ceket içinde, aynı uykusuz bakışlar var. mavi ekranlara bakarak, zevkini çıkaramadıkları bu kahvaltıdan sonra gidecekleri toplantılara hazırlanıyor. ortada bir tek aile, bir tek turist, bir tek çocuk, yaşlı, işsiz güçsüz insan yok.
  
  başkasında kendini görmek, aynada kendimle yüzleşmekten çok daha kolay. ne kadar sağlıksızmışım meğer. çökmüş suratlarıma bakıyorum her bir masadaki. “çaresiz kalsam, bu hayata katlanmaya devam eder miyim” diye soruyorum kendime. lükse katlanmak! cevabım elbette evet, çok daha kötüsünü gördüm, ama çaresiz değilim, bu açık büfeler ve gümüş çatallar olmadan da yaşayabilirim, sadece bir daha böyle bir kahvaltı etmek istemiyorum.
  
  kendimi akıllı sanarak elde ettiğim ufak avantajlar karşılığında “sattığım” asıl kaynakları düşündüm: sağlığım, zamanım ve enerjim. bunlar yenilenebilir kaynaklar değiller. kalan kısımlarını en iyi şekilde kullanmak için bir plan yapmam gerek. ya çalışmak zorunda olmasaydım; fark yaratacak kadar değil de özgür olacak kadar zengin olsaydım? bir başka deyişle:
  
  “bugün 10 milyon dolarım olsaydı ne yaparım?”
  
  (arkası yarın...yarın geldi çattı, sonraki bölüm burada)
• toprak çekiyor anlamına gelir. insan geldiği toprağı arıyor işte. babam yaptı; çok da mutlu. iş adamı gitti; rençber dede geldi. sabah 5'te kalkıyor, 10'da uyuyor. annem de çok huzurlu onu öyle gördüğü için. öyle güzel bahçe yaptı ki. 30'a yakın farklı meyve ağacı dikti; kiwi bile var la bahçede. bize de aldı arazi olur da geliriz diye. geleceğiz babacım. egenin esintili dağlarında beraber yaşlanacağız seninle. tüketimden uzak; hengameden uzak. bir arabayı 20 yıl kullanabildiğimiz, bozulmadan hiç bir şeyi değiştirmediğimiz bir zaman dilimine her geçen gün daha yakınız.
• köy hayatını organik domates ve "hadi gari" diyen amcalardan ibaret sanan beyaz yakalı hayallerinden biri. latte için geçer.
• "bence kariyer 20. yüzyıl icadıdır ve ben bir tane istemiyorum." felsefesine sahip insanların yaptığı güzel olay.
  
  (bkz: into the wild)
• kesinlikle en büyük hayalim. artık kariyerimi bırakıp, köyde highclere castle ve pemberley'den esinlenerek inşa ettirdiğim eve yerleşmek istiyorum. bahçe makasıyla gül kesmek ve uşağın taşıdığı sepete yerleştirmek, büyük öğlen davetleri ve daha büyük akşam davetleri verip davetliler gelince kütüphanede saklanıp şarap içmek, kimse yokken heykel müzesine inip heykelleri yanaklarından öpmek ve ciciklerine ellemek, bahçede limonata içip sandviç yemek ve arazimin içindeki gölün kıyısında yürüyüş yapmak, peyzaj için bahçıvanı darlamak, beş çayında ekmeğimin üzerine tereyağı sürmek, rahmetli babaannemi victoria dönemi modası içinde tasvir eden bir portresini duvara asıp mezarında ters döndürmek, çok misafir gelirse yalandan "hayaletli orası" diye kapattırdığım sol kanada geçip kitap okumak istiyorum. herkes gibi benim de en büyük hayalim bu, köye yerleşmek. tabi ki sabah 5'te kalkıp inek sağmak değil. ağıl ve tezek kokmadığı sürece inek sağarak, bahçe belleyerek elde ettiğiniz ürünleri satın alabilirim, çünkü doğal ürünleri severim.
• "iki sene önce yaptığım şey.
  
  ilk yaptığım şey tavuklara meraklı bir insan olarak şu oldu: deneme amaçlı 100 tane lohmann brown cinsi tavuk satın aldım. serbest gezen köy tavuğu ile gezen tavuk yumurtası satıyorum. aslında yaptığım iş organik ama herhangi bir sertifikam olmadığı için henüz bu isimle satış yapmıyorum. kısa vadede planım kendimce bir marka oluşturmak ve viyol yaptırmak. şimdilik yoğurt kaplarıyla ve kullanılmış viyollerle idare ediyorum. bunları hallettikten sonra organik sertifikasını araştıracağım.
  
  elimdeki 100 tavuk günde ortalama 60-70 yumurta yapıyor. bu yumurtaları haftasonu ziyarete gelen arkadaşlarım çalıştıkları devlet dairelerinde, milli eğitimde öğretmenlere falan götürüp 75 kuruştan satıyor. elimde kalan olursa haftada bir şehire gidip anlaştığım marketlere veya pastanelere satıyorum. markette satılan yumurtanın neredeyse 2 katı fiyatına satılmasına rağmen inanır mısınız, bir alan bir daha alıyor. yumurtalar o kadar güzel ki, kimse fiyatından şikayetçi değil. yani günlük ortalama 45-50 tl para kazanıyorum. ayda 1350-1500tl para ediyor bu. yaşadığım yer köy olduğu için aylık giderim -tavuklara harcadığım da dahil- 150-200tl'yi geçmiyor. şairin de dediği gibi:
  
  "bedava yaşıyoruz, bedava;
  hava bedava, bulut bedava;
  dere tepe bedava;
  yağmur çamur bedava"^*
  
  geçen sene 5 tane arı kovanı aldım. (bkz: kafkas arısı) bu işten anlayan köylüler işi öğrenmemde bana yardımcı oluyor. arıcılık malzemeleri satın aldığım yerden modern arıcılık teknikleri kitabını edindim. kitap ve internetten çok fazla şey öğrenebiliyorum. yani arıcılıktan da anlıyorum artık. sezon iyi olmamasına rağmen bu sene 60-70kg petek balım oldu. onun da kilosunu 50 tl'den satışa çıkardım. bitmek üzere. oradan elde ettiğim toplam para yaklaşık 3000lira olacak. yani nisan-eylül arası haftada 1 saat ilgilendiğim 5 kovanın bana aylık kazancı 250tl. bu kazandığım parayı seneye doğrudan 6-7 tane daha kovan almaya harcayacağım. tkdk'nın arıcılık için verdiği %65 hibeyi duydum ve şehre indiğim bir gün gidip broşürünü aldım. yani kovan sayımı 10-15'e çıkarırsam seneye baldan 5000tl civarı bir para kazanmam işten bile değil.
  
  yani özetle küçük çapta tavukçuluk (sadece 100 tavuk) ve arıcılık yaparak (sadece 5 kovan) aylık kazancım şuan çok rahat 2000tl'ye geliyor. tavuk sayısını ve kovan sayısını 2 katına çıkararak bunu 5000tl yapmam an meselesi. gelip gidenler inek, koyun, keçi alırsam süt ve ürünleri sayesinde gelirimin inanılmaz artacağını söylüyor ama her gün sabah-akşam ilgilenmek gerektiği için, onlara yalnız başıma bakmaya henüz cesaret edebilmiş değilim.^** (bkz: açık peynir satışına yasak getirilmesi) aslında ürettiğim şeyleri satıp satamayacağımı da bilmiyorum. ama tavuklar için, başlarında olmasan bile kümesin sabah ışığını yakmam onlara yeterli oluyor. arıları zaten 1 yıl bakmasan yine hayatta kalıyorlar.
  
  ha şunu da söylemek istiyorum: bütün gün yaptığım, tilki veya gelincik gelir diye tavukların başında kitap okumak. ziyaretime gelip, dağların arasında yalnız başıma ne yaptığımı soranlara şöyle cevap vermeye bayılıyorum:
  
  "onlar büyürken ben de değişiyor ve gelişiyorum". bu beton yığınları arasında yükselen ve bizim enerjimizi, neşemizi ve en önemlisi sağlımızı emen corporateların dünyasında pek sık hissedilen bir şey değil.
  
  bazı günler köpeğimle meşeliklerin arasında dolaşmaya çıkıyor, çok da uzak olmayan küçük, şirin bir derede balık avlamaya çalışıyorum. araziyi her geçen gün daha iyi tanıyorum. domuz sürülerinin nerelerden geçtiğini, tilkilerin inlerini, kekliklerin nerelere yuva yaptığını, tavşan deliklerini... küçük ağaç'ın eğitimi kitabındaki gibi doğayı tanımaya, onunla konuşmadan anlaşmaya, onun parçası olmaya başladım. bulutlara bakarak yağmurun yağıp yağmayacağını, rüzgarın şiddetini arttırıp arttırmayacağını, yağan karın tutup tutmayacağını artık bakarak, koklayarak, esintiyi tenimde hissederek anlıyorum. beyaz adam, pardon, köylüler hızlı adaptasyonuma oldukça şaşırıyorlar. aslında şaşıracak hiç bir şey yok: o plazalarda yaşanan psikolojik savaşlar, karşılaştığımız zorluklar karşısında beynimizi son kıvrımına kadar kullanmaya çalışmamız bizi çok fazla geliştirmiş ve bu kadar fazla insanla bir arada olmak adaptasyon yeteneğimizi arttırmış. fiziksel şartlara adaptasyon, zihinsel adaptasyon konusunda eğitilmiş bireyler için oldukça hızlı yaşanıyor.
  
  dağların arası demişken, bütün bunların yapıldığı yeri görseniz inanamazsınız. öyle dönümlerce arazi sahibi falan da değilim:
  http://i.hizliresim.com/9grod5.jpg
  
  1-2 dönüm buğday ve arpa ekebildiğim arazi dışında ve o köşede gördüğünüz taş ev dışında hiç bir şeyim yok. permakültür'den haberim var. bill mollison ve david holmgren'in kitaplarını bir arkadaş vasıtasıyla edindim. araziyi nasıl daha verimli kullanabilirim diye araştırmaya devam edeceğim. önceliklerim suyu biriktirebilmek ve elektrik üretmekle ilgili.
  
  kış için domates sosu hazırlayan erkek başlığında "dağların doruklarından köye inip iki kasa organik domates toplamış" ve "kışın ortasında çok uzaklardan gelen büyülü menemen kokusu alırsanız bilinki onun ormanın derinliklerindeki kulübesine yakınsınız" dediğimde uyduruyorum, hikaye yazıyorum sanmıştınız değil mi?
  
  şunu demek için yazdım bunları: hayal edin. zihinsel hazırlığınızı tamamlayın. %100 hazır olmayı beklemeyin. çünkü %100 hazır olmak diye bir şey yok hayatta. hatalarınızın olacağını ve bunları telafi ederek ne olursa olsun bir şekilde başarılı olacağınıza inanın. siz yeter ki kölelikten, cubiclelarınızdan kurtulmaya kararlı olun, özgürleştikten sonra devamı geliyor zaten. "