• mba programlarımda yeralan bir simulasyon dersi şirketi. 5-6 kişiden oluşan gruplar halindeki öğrenciler kendi aralarında ve internet ortamında diğer üniversitelerle yarışıyorlar. yarış konusu ise tabiki şirket yönetimi. 8 yıllık bir şirket yönetimi 8-10 haftalık bir periyotta değişen şartlara karşı verilen bir mücadele şeklinde. her grup aynı durumda başlıyor ve seçilen kriterler doğrultusunda dönem sonunda değerlendiriliyor.
  • kariyerini üst düzey yönetici olarak geçirmek isteyen bünyelerin mutlaka oynaması gereken business simulation.

    capsim
  • anadolu üniversitesi iibf'de bu sene ilk defa oynatılan capsim foundationsimulasyon programının da yapımcısı şirkettir.
  • son 20 gündür 7 takımla oynayıp 2 olduğumuz bir iş simülasyonu. eğer günün birinde simülasyona katılacaksanız;
    ... spoiler...
    1. traditional kanal, pazar büyümesi küçük de olsa hep kazandırır.
    2. traditional kanal başta olmak üzere, mümkün olan her kanalda automation düzeyini bütçeniz elverdiğince artırın, hedefiniz en az 7 düzeyinde olsun
    3. hr modülü açıldığında, yarışma boyunca recruitment’a 5.000 k usd, eğitim saatine 80 saat girin
    4. tqm modülü açıldığında, 2-3 modül üst üste 15-20 mio usd yatırım yapın, talep artışı sağlayan projelere öncelik verin
    5. verileri girip resmî olarak capsim’in server’ına göndermeden önce proforma/balance scorecard ekranından düşündüğünüz aksiyonların (olduğu gibi gerçekleşmesi durumunda) karnenizin nasıl görüneceğini inceleyin.
    6. balancescorecard’da nerelerde düşük kaldığınızı görüp kararlarınızı revize edin.
    7. örneğin leverage score’unuz düşükse, aktiflerin fonlanmasındaki öz kaynakların oranını düşürmek için, uzun/kısa vadeli borç alın, kar payı dağıtın
    8. contribution margin’i, 30%’dan yüksek yapmanın en garanti yolu, labour, materyal maliyetlerini tqm ve automation ile düşürmekten geçiyor
    9. üretim hatlarının kullanım düzeyini minimum 150%’ye taşımayı hedefleyin, fazla kapasiteyi satın
    10. ikinci vardiyayı açın
    11. bir iki pazarda (traditional, low end vs), en az 2 marka ile yer alın. toplamda, daha yüksek pazar payına umabilirsiniz
    .... spoiler .....
  • üniversitelerin iibf bölümlerinde ders olarak yer alması gereken simülasyon ama pek tabii iibf'lerin %98'i hala 30 senelik metotları ders olarak sunduğu için gerçekleşmesi pek mümkün olmasa gerek. istisna bir kaç üniversite kullanıyor.

    bünyesinde bir çok simülasyon barındırıyor capsim ve bunların kapsamına bağlı olarak zorluğu da değişiyor. misal capstone'da beş ürün grubuna kadar çıkabiliyorsunuz ve kontrol etmeniz gereken departmanlarda artıyor ancak ben capsim core üzerine konuşacağım -ki basic seviyesi denebilir- lisans seviyesi için uygun olanı.

    senaryo kısaca şu şekilde monopol olan bir şirketi devlet eşit şekilde x adet firmaya bölüyor, burada ki x tahmin edeceğiniz üzere takım sayısına göre değişken. pazara sensör üretip satıyoruz, ürünler iki gruba ayrılıyor low tech. ve high tech. olarak. siz şirketin 4 ana departmanında kararlar alıyorsunuz research&development, marketing, production ve finance. toplamda 8 round oynanıyor, her bir round bir yıla tekabül ediyor.

    gerekli kriterleri sağlayarak yıldız kazanıyorsunuz her round'un sonunda. bu kriterler genel olarak şöyle; toplam satış, kar, katkı oranı, hisse bedeli ve emergency loan

    kısaca yapmanız gereken şu, her sene satışlarınızı artırmalı ve pek tabii bu sırada karlılığınızı artırmalı -ki katkı oranı bununla bağıntılı zaten üretim maliyetlerini düşürmeniz gerekiyor- ve borsada işlem gören hisselerinizin değerini yükseltmelisiniz. birde emergency loan durumu var ki oyunun en güzel noktası, detaylı değineceğim. oyun belli bir total demand ile başlıyor ve her sene low tech için %20 ve high tech için %10 olarak artıyor. siz buna ve sizin pazar payınıza bağlı olarak 'sales forecast'de bulunuyorsunuz ve buna bağlı olarak 'production schedule' nizi oluşturuyorsunuz burası çok kritik çünkü 'overstock' durumu canınızı çok yakabilir ve stoklama maliyetleri sizi emergency loan'a yani tefeciye düşürebilir.

    her bir ürün için müşteri beklentileri var bunu r&d sayfasında detaylı olarak görebiliyorsunuz ve ürününüzün her zaman o beklentilerin içinde bulunmasına gayret etmeniz gerekiyor zira ürününüz tercih edilmezse stoklar elinizde patlar ve hop tefeci. ürün konfigürasyonlarına 3 alanda müdahale edebiliyoruz performance, size ve reliability*. bu müdahaleler çok kritik bir şeyi etkiliyor o da ürünün yaşı. high tech. müşterileri misal en son teknolojiyi ister ve en yeni ürünü ister. low tech. için ana kriter ürünün fiyatıdır ödeyecekleri paraya dikkat ederler ve ürünün 3 seneyi ortalama kabul edersek belli bir standart sapma aralığında olmasını isterler, 1 seneye kadar olan sapmaları tercih ettiklerini söylebilirim sonrası için tercihleri biraz kayma yaşıyor. fiyat kırmış olmanıza rağmen ürünler elinizde patlayabilir biz bunu yaşadık, low tech. için release date'i çok ileri atmayacak minik revizeler ile 3 sene civarında tutmaya çalışın. üründe revizeye gittiğiniz zaman ki bu ne kadar olduğu önemsiz direk ürünün algılanan yaşını ikiye böler. low tech. için muazzam bir nimet bu unutmayın. r&d hakkında ek bir bilgi daha konfigürasyonlar üzerinde revizyona gittikten sonrasında ürünün r&d maliyetini ve release date'sini görürsünüz. bu şu demektir gelecek sene şu tarihte ürün piyasaya sürülecek. bu tarihi olabildiğince yılın ilk iki çeyreğinde tutmaya çalışın zira yıl sonuna yaklaştıkça potansiyel satış kaybınız artıyor.

    marketing için konuşmak gerekirse, ürünün fiyatını, sales budget, promo budget ve sales forecast'i belirlediğiniz nokta burası. sales bütçeniz pazar erişiminizi etkiler, promo bütçeniz müşteri farkındalığını etkiler, bunlar sizin pazar payınıza doğrudan etmendir potansiyel satış oranınızı artırır.

    production, dananın kuyruğunun koptuğu yer olsa gerek contribituon margin burada alacağınız kararlara çok bağlı cost structure burada kuruluyor. 1 otomasyon, 500 kapasite ile başlarsınız ve kapasitenizin %100'üne kadar second shift ile üretim yapabilirsiniz ancak labor cost %50 artar. otomasyon seviyesi her bir birimlik artışta %10 labor cost'u düşürür.(1-10 otomasyon aralığı) sabit varlıklarınızı oluşturan bu yatırımlar maliyetlidir ancak ilk senelerde doğru bir finansman ile gelecek senelerde size muazzam avantaj sağlar. pek tabii şunu da eklemek gerek revizyona gittiğiniz bir üründe mevcut otomasyon ve kapasiteyi revizyon sonrası round'ta kullanabiliyorsunuz bu da high tech. ürünlerde yüksek otomasyonu gereksiz hatta zararlı kılıyor. low tech. ürünlerde yüksek otomasyon uzun vadede labor cost'u muazzam bir şekilde düşürdüğü için girilebilecek bir rekabetçi fiyat durumunda contribituon margin'i feda etmeden savaşa devam etmenizi sağlar. pazar talebine göre gerekli kapasiteyi oluşturmaya çalışın second shift'e maruz kalmayın.

    finance kısmı biraz spesifik raporların çok dikkatli okunması lazım üç finansman yolu göreceksiniz sermaye artırımı için kısa vadeli banka kredileri, tahvil ihracı(uzun vadeli) ve hisse senedi. burada özellikle hisse senedi bölümüne değinmek istiyorum, stock market'da yapabileceğiniz işlemler issuing stock, retire stock ve temettü(divident) dağıtımı. divident, earning per share'dan yüksek olmayacak şekilde karlılık durumunda yapılmalı ki stock price'yi pozitif olarak etkiler. stock toplamanız da aynı şekilde pozitif etkiler. issuing stock olayı bir çok kişi için faizsiz finansman kaynağı olarak görülsede uzun vadede share price'ınızı negatif etkileyeceği için ileri round'da ciddi yıldız kaybına sebep olur o yüzden çok tavsiye etmiyorum. uzun vadeli tahvil ihracını tercih edin sabit yatırımlar için borç almaktan korkmayın. finans başkalarının parasıyla para kazandırmaktır firmanıza o yüzden yabancı kaynak kullanımını aktif bir cash balance'yi koruyarak sağlayın.

    cash balance ye en son değinmek istedim zira emergency loan ile bağlı bütün aldığınız kararları en son finance bölümünden kontrol edersiniz ilk bakacağınız yer nakit dengesi olur, negatif görüyorsanız yanlış birşeyler vardır emin olun kararlarınızı gözden geçirin. pozitif cash balance görmenize rağmende negatife düşebilirsiniz pek tabii, yanlış tahminleme yapmışsınızdır rakipleriniz beklenmedik bir hamle yapmıştır ve sizin satışlarınızı düşürmüştür gibi gibi. negatif cash balance durumunda oyun sizi otomatikman yüksek faizle tefeciden borç aldırarak sıfır cash balance noktasına getiriyor. yani batmıyorsunuz ama financial structure darmadağın oluyor, share price düşüyor ve yabancı kaynaklara daha da borçlanıyorsunuz, income statement'da faizler dağ oluyor haliyle.

    atladığım bir çok nokta var, özellikle raporların analizi gibi ancak verdiğim bilgiler dolaylı olarak raporların değerlendirmesi hakkında da fikir verecektir. hülasası; analiz ve karar becerilerini ciddi anlamda sınayan bir oyun. iyi analiz edin, iyi karar verin.
  • 2 gun suren ıs sımulasyonu. foundatıon oyunu ıcın verebılecegım tıyolar, fınans modulunde alabılecegınız max kredıyı her round da kullanın. tqm modulu acılınca 2 round 10 m x2 yatırım yapın, sonra meyvasını malıyet dususu ve urun bılınırlıgı olarak alıyorsunuz. hr modulunde max ları kullanın. belırleyecegınız urunlerın her round da yas,performas,mtbf oranları dogrultusunda revızyonlar yapın, sonrakı round ları dusunerek planlayın. rakıplerı her round a baslarken ınceleyın, hangı urunden ne kadar kac paraya sattılar, revızyon tarıhı ne vs. uretım mıktarınızı satıslara gore planlayın.
hesabın var mı? giriş yap