ceviche

• latin amerika'nin baska yerlerinde de yapilmakla birlikte, cikis yeri olan peru'nun milli yemegi sayilabilecek bir yemektir. baligin veya diger deniz urunlerinin narenciye (agirlikli olarak da misket limonu) suyuyla marine edilmesi, isiya gerek olmaksizin, sudaki asitle pismesine dayanir. v ile b siklikla birbirlerinin yerine kullanilan harfler oldugu icin, adi cebiche diye de gecer.
  
  eh, cevichenin tek malzemesi balik ve limon suyu degildir elbette. aci biberden taze kisnise, yesil sogandan sarimsaga akla gelen ve deniz urunune yakisacak cesitli malzemeler katilabilir. ama temeli baligin limon suyundaki asitle pismesi, seffaf cig balik halinden cikip mat bir gorunum almasidir.
  
  peru'da marul, haslanmis tatli patates ve misirla ve marine edildigi suyu suzulup servis edilirken, meksika ve guatemala'da soguk bir corba gibi, kaselerde ve oldukca sulu sekilde, uzerine kiyilmis sogan ve aci biber serpilerek sunulur, yaninda misir cipsiyle birlikte. sili'de de corbamsi bir formdadir ama etler didik didik edildigi icin goruntusu biraz istah kapaticidir, artik baliklardan yapilmis hissi verir, fazla baharat da kullanilmadigi icin daha az lezzetlidir. baharatla, keskin tadlarla hic arasi olmayan arjantin'de ise cevichenin esamisi okunmaz.
  
  basit bir tarif de yazalim da tam olsun:
  
  beyaz etli herhangi bir baliktan (levrek, dulger vs.) ince filetolar kestirin, onlari da ince uzun seritle halinde dograyip, fazla derin olmayan bir kaba koyun. baliklarin uzerini ortecek kadar limon suyu ekleyin. limonun tadi biraz keskin oldugu icin, dilerseniz misket limonu veya limon, misket limonu ve dilediginiz baska narenciye sulariyla karistirabilirsiniz. sonucta maksat baligi asitli bir sivinin icinde bekletmek oldugundan, nar suyu bile eklenebilir. guzelce karistirip, uzerini ortup buzdolabinda bir gece bekletin, mumkunse arada birkac kez karistirin ki balik limon suyuyla iyice temas etsin. ertesi gun yiyeceginiz zaman dolaptan cikarip, suyun az bir kismini birakacak sekilde suzun (ne kadar limon suyu birakacaginiz damak zevkinize kalmis). ince dogranmis kirmizi sogan, minik minik dogranmis kirmizi veya yesil aci biber, tuz, bolca dogranmis kisnis koyup guzelce karistirin, hazirdir. latin amerikalilarin pek onaylamayacagi bir sey olsa da ben bolca zencefil de ekliyorum hatta, hic fena olmuyor.
  
  cevichenin kuzeni icin (bkz: escabeche)
  
  konuyla ilgili olarak tabi ki (bkz: baliga limon sikilir mi sorunsali)
  
  peru demisken bir de (bkz: arroz con mariscos) (bkz: pisco)
  
  e hadi bir de (bkz: nobu)
  
  serbest cagrisimi abartalim, gulelim eglenelim ve hatta biraz da iskillenelim (bkz: lima emlak)
  
  epey bir sene sonra, sonunda ulkesine gidip yiyebildikten sonra edit büdüt: peru'da yapilani limon suyunda cok az (en fazla 10 dakika) bekletildigi icin fazlaca fishy oluyormus ve onu kapatsin diye de limon suyu abartiliyormus meger. tarifin bastardized bir hali olsa da, meksika versiyonunu daha cok sevdigime karar verdim.
• kalori miktari ve lezzet dogru orantisinin antitezi olabilcek asiri guzel yemek. "ama ama ama cig balik, cig karides" diye turistleri ceviche'nin anavatani olan ulkelerde (bkz: peru) , (bkz: ekvador) "sushiden daha cok pismis bisiy bu" diye ikna eder yerliler, pek de iyi yaparlar.
• haftasonu garaj partilerinin vazgecilmezlerinden.koca bir kaseye yapıyorlar ve herkes gerek mısır cipsiyle gerek kızarmış ekmek dilimleriyle kasıklıyor bunu.önceliği ise karides, midye ve istiridyeye vermek lazım.
• "seviçe" diye okunur.
• karabiber koyunca içine ettiğim kolay salata tarzı yemek. yeşil biber de eklenebilir.
• meksika, belize ve guatemala'da oldukca revacta olan bir tur salata cesidi.house party'lerin vazgecilmezi olup karideslisi ve ahtapotlusu makbuldur.malzemeler:
  -yeterince haslanmis karides ve ahtapot
  -domates
  -yesil biber
  -sogan
  -cilantro (olmazsa olmazlardan)
  -limon ve tuz.
  yaninda mumkunse michelada.daha ne istenir ki baska hayatta?
  (bkz: meksika mutfagi)
• sadece balik degil ahtapot, kalamar gibi baska deniz mahsulleri de icerebilen, insana "denizden babam ciksa ceviche yapar yerim" dedirten, degisik soslarla insani bastan cikaran tanrisal yemek.
• balığın limonla birlikte yenilebilmesine olanak sağlayan herhalde tek balık yemeği. balık çiğ diye yemeyecek olan varsa çok şey kaçırır.
• numarasi icine rendelenecek bir miktar taze zencefildir.
• suyuna leche de tigre^* der bunun perulu vatandaşlar. tabağı bitirince kalan suyu kaşık kaşık içilir usulen, bizim aslan sütünden iyi olmasın, harbiden on numara olur eğer sosu baharatı bilmem nesi doğru dürüst yapıldıysa.