• tahmin yürütecek olursanız sizce "çin imparatorluğu" kaç sene ayakta kalmıştır? 100 yıl? 1000 yıl? 5000 yıl?

    hiçbiri değil. 3 ay diyenler kazandı.

    tanım: 1915 sonlarında kurulup 1916'nın başında yıkılmış imparatorluk.

    19. yüzyılın başlarında afyon savaşları sebebiyle ingiltere'den; sonlarında ise çin-japon savaşı sebebiyle japonya'dan büyük darbeler alan çin'in son hanedanlığı olan qing hanedanı, 1911 yılına gelindiğinde wuchang ayaklanmasını yaşıyor. bu ayaklanma, xinhai devrimine önayak olarak qing hanedanı'nın sonunu getiriyor ve 12 şubat 1912 yılında çin cumhuriyeti, ilk başkanı olacak sun yat-sen'in dolaylı önderliğinde nanking şehrinde kuruluyor. zira kendisi o sırada abd'de bulunmakta ve devrimi uzaktan desteklemekte. tabii cumhuriyet kurulmasına kuruluyor ama hanedanlık da beijing'de olduğu gibi devam ediyor. ankara hükümeti kurulduğu zaman istanbul hükümetinin devam etmesi gibi düşünün. dönemin çin'inde de aynı şekilde bir çift başlılık söz konusu yani.

    bu çarpık durumu ortadan kaldırmak isteyen sun yat-sen, qing hanedanlığı emrindeki bir general olan ve asker olmasına rağmen saraydaki siyasette sözü bayağı geçen yuan shikai ile bir görüşme ayarlıyor. sun yat-sen ile görüşen yuan shikai, qing'in son imparatoru olan puyi'yi tahttan indirmek vesilesiyle kendisine yardım edebileceğini fakat bunun karşılığında yeni kurulacak devlette sun yat-sen yerine cumhurbaşkanı olmak istediğini söylüyor. sun yat-sen de kabul ediyor. o sırada henüz 6 yaşında olan puyi'yi tahttan indirmek yuan shikai için hiç zor olmuyor ve başarılı bir darbe ile 1644'ten beri çin'e hükmeden qing hanedanı, orada tarihe karışıyor. sun yat-sen de verdiği sözü tutarak yuan shikai'yi çin cumhuriyeti'ne cumhurbaşkanı yapıyor.

    hanedanlıklar dönemi sona erdi. bütün çin coğrafyası birleşti ve sınırları tarihte hiç olmadığı kadar büyüdü. ortada tek bir devlet var ve bu da demokratik bir cumhuriyet. buraya kadar her şey güzel değil mi? yuan shikai'ye göre değil. ne olduysa da bundan sonra oluyor.

    coğrafi sebeplerle başkentin nanjing'de olmasını dezavantaj olarak gören yuan shikai, devletin merkezini kafasına göre tekrar beijing'e taşıyor. bu durumdan hoşnut olmayan iktidardaki çin milliyetçi partisi (kuomintang - kmt) de erken seçime gitmeye karar veriyor. böylece şubat 1913'de yapılan seçim sonucunda, yuan shikai'ye karşı sağlam muhalefetiyle bilinen kmt'li song jiaoren, ezici bir çoğunlukla başbakan seçiliyor. bu arada cumhurbaşkanı hâlâ yuan shikai. cumhurbaşkanı yuan shikai'nin neredeyse her söylediğine karşı muhalif bir tavır sergileyen başbakan song jiaoren, seçildikten bir ay kadar sonra shanghai'da suikaste uğruyor. bulunan bütün kanıtlar da işin arkasında yuan shikai'nin olduğunu gösteriyor.

    kmt ve yuan shikai arasında yaşanan gerilim iyice hadsafhaya ulaşıyor. kmt lideri televizyona çıkıp "sıkıyorsa karşımda konuşsun" falan demiyor tabii, seçilmiş güç olduklarını vurguluyorlar ve yuan shikai'yi alenen indirmeye çalışıyorlar. bunun üzerine yuan shikai de gemileri yakarak elindeki yetkileri ve yasadaki açıkları kullanarak bir şekilde meclisi feshediyor, sıkıyönetim getirerek kendini tekrar beş yıllık başkan konumuna getirerek kmt'yi de vatan haini ilan ediyor. işlerin boka sardığını gören sun yat-sen, japonya'ya kaçıyor ve oradan ikinci bir devrim çağrısı yapıyor. bu sefer yuan shikai'ya karşı. tabii hiçbir gücü kalmayan kmt, yuan shikai'nin arkasındaki devlet ordusu karşısında mağlup oluyor. bu zaferin ardından, yuan shikai, ülkedeki yönetim birimlerini baştan ayarlamaya karar veriyor. her vilayete, kendisine doğrudan bağlı olan general-valiler atıyor ve hepsinin emrine irili ufaklı ordular veriyor. böylece gücüne güç katıyor.

    1914 yılına gelindiğinde, japonya, qingdao'daki alman kolonisini ele geçiriyor ve yuan shikai yönetimindeki çin hükümetine de japonya'ya büyük ayrıcalıklar tanıyan yirmi bir maddelik bir ültimatom gönderiyor. japonların gücünü savaşta bizzat görmüş yuan bunu anında kabul ediyor. bu maddeler o kadar ağır ki, batılı ülkeler bile japonya'ya maddeleri gevşetmesi için "hocam yavaş lan biraz" diyor. buna rağmen japonların bir dediğini iki etmeyen yuan shikai, bu yüzden halk arasında çok büyük bir tepki ve nefret uyandırıyor. bir tarafta japon baskısı, diğer tarafta çin halkının protestoları derken yuan shikai iyice kafayı tırlatıyor ve 12 aralık 1915 tarihinde kendisini direkt çin imparatoru ilan ederek yönetimi mutlak monarşiye dönüştürüyor. bir hanedanlık olmayıp çin coğrafyasının bölgesel değil tamamiyle yönetildiği ilk ve son imparatorluk olan "çin imparatorluğu", başta da belirttiğim gibi sadece 3 ay ayakta kalabildikten sonra, kendisine imparator hongxian diyen yuan'ın 1916'daki ölümüyle saltanat lağvoluyor. sonrasında savaş ağaları dönemi, iç savaş dönemi, sun yat-sen'in ölümü, uzun yürüyüş, komünist devrim falan var ama bunlar da başka bir yazı konusu. bugünlük bu kadar. zài jiàn.
  • şu japon yalakalarının çin kompleksinden gına geldi, adam milattan önce 221 yılında kurulup 1912 yılna kadar 2100 kusür yıl yaşayan imparatorluğu imparatroluktan saymıyor. salak salak çin imparatorluğu üç ay sürdü tamamı diye aklınca önerme yapıyor.

    argüman ise ne çin imaratoluğu yıkılıp yeri,ne çin cumhuriyeti kurulunca eski çin imparatorluğunda görevli bir askerin kendini imparator ilan etmesi. geri zekalı japon yalakaları koca çin imparatorluğunu değil eski bir askerin ben imparatorum demsiyle çin imparatorluğununkurulduğunu zannediyor
  • yuan shikai öncesi çin hanedanlıklarını devamlılık göstermiş tekil bir imparatorluk sanan, bu sığ mantıkla osmanlı öncesi anadolu beylikleri dönemini de muhtemelen "anadolu imparatorluğu" olarak adlandıracak kara cahillerin, hakkında bir sikim bilmeden millete saldırdığı çin tarihindeki tek "imparatorluk".

    çin köklü bir uygarlıktır ama yukarıda anlatılan üç aylık dönem dışında hiçbir zaman bir imparatorluk olamamıştır. kaynaklarda "çin imparatorluğu/empire of china/zhonghua diguo" diye aratırsan karşına sadece 1915'de kurulmuş olan çin imparatorluğu çıkar, zart hanedanı zurt hanedanı değil. zira bunların çoğu gerçek/tek imparatorluk değil, en fazla "krallık" hatta "beylik" şeklinde adlandırabileceğimiz devletçiklerdir. qin shi huang m.ö. 221'de hesapta siyasî birliği sağladığında bile etrafta bu irili ufaklı "chaodai" olarak adlandırılan ve hiçbir şekilde qin'e bağlı/bağımlı olmayan devletçikler varlığını sürdürüyordu. 4000 yıllık çin tarihinde kendi devletine "çin imparatorluğu" demeyi akıl edebilecek sadece yuan shikai mı çıktı? sanguo döneminde bile üç farklı imparatorluk (hanedanlık demiyorum bak) vardı lan çin coğrafyasında.

    ayrıca yazıda japonya'nın adı bile objektif gerçekler dışında övgüsel bir şekilde geçmezken ad hominem'in dibine vurup kendi nickleri bile japonca iken cahilliklerinden kaynaklanan cesaretle millete yalaka demeleri de güzel ironi oluyor bu sefil kardeşlerimizin. çin kompleksli japon yalakası demiş ya la. bu çıkarıma japonya hakkında bol keseden entry girmemden vardıysa yanılıyor, zira benim alanım japonoloji. kendisi gibi bilmediğim konularda atıp tutmaktansa ekseriyetle uzmanlığım dahilinde yazmayı tercih ediyorum. hayır daha dün şu japonya'ya medeniyeti çinli bir simyacının getirdiğini savunan teoriyi anlattığım entryi girmemiş olsam inanacağım. (bkz: xu fu)
  • çin içinde zart hanedanı zurt hanedanı diye bahsedilse de çini temsil eden ve birliği sağlayan en büyük hanedan hangisiyse imparatorluk odur. madem osmanlı'dan bahsedildi oradan yürüyelim.

    osmanlının kurulmasından anadolu'da birliğin tam olarak kurulmasına yani tüm diğer beyliklerin osmanlıya katılmasına kadar kaç asır geçti? peki batıda türk imparatorluğu olarak da bilinen bu imparatorluğun kuruluşu olarak hangi tarihi alıcaz?

    edit: fatih döneminde bile anadolu'da osmanlıyla birlikte imparatorluk denebilecek üç devlet vardı.
  • cehaletimi gösterdim üzerine daha da nasıl sıvarım çalışmasına örenke olan imparatorluk. neymiş daha önceki çin hanedanları kendi ülkelerinina adını imparatorluk koymadığı için saylanmazmış
    aslında kendilerine demişler ama kendilerine imparator derken ülkelerine imparatorluk dememişler. he ciddenm çin çini birleştirmedi hep beylikler vardı ha çin'e çin denmesinin sebebi çin adından birinin bugün çin diye bilinen toprakları birleştirmesi zamanında ama sayılmaz o. ilginç adama çin imaparatoluğunun kurucusu deniyor ama yalancı onlar. çin imparatorluğu yok tamam mı diye ağlayan çakma japon

    tabi imparatorluk nedir ne değildir bilmeden cahilce aratılınca böyle sonuçlar ortaya çıkması kaçınılmaz.

    düzelt: birim 731in yaptıklarını aklamaya çalışan, ana kıtada japonaların yaptığı insanlık dışı her uygulamayı ya onlar önemli değil abartıyorsunuz diyen bu aklamanın zeminini yapmak içinde kore'yi çini kötülemeyi görev bilen resmi title'ı bie japon yalakası olanların alışıldık davranış biçimine örnek.
  • çince bilmeden, ingilizce kaynaklarla çin tarihi konuşmaya çalışan cahilleri gösteren imparatorluk.

    adam "empire of china" terimini adında china var diye beni göt etmek için sunarken orjinaline bakmayı akıl edemiyor. oradaki "huangdi" kelimesi "çin imparatoru" değil "imparator" anlamında kullanılır. japoncada sadece japon imparatorunu ifade eden "tennou" kelimesi gibi özel bir terim değil. roma imparatoruna da "huangdi" diyorlar yani. wikipedia'da "china" yazması da çeviri hatasıdır, aynı şekilde soyunun han hanedanlığında dayandırarak huangdi olduğunu iddia eden üç ayrı imparator ve imparatorluğun bulunduğu sanguo dönemini de "three kingdoms" olarak çevirmişler ki bunların çeviri hatası olduğunu söylemek kendisinin yaptığı gibi bir sıvama değil, direkt wikipedia sayfasında bile yazan bir bilgidir. yani aslında kendilerine taktıkları titr "çin imparatoru" falan değil, sadece imparatordur. içinde "çin"e dair bir ifade geçmez. (hatta daha "tianzi" falan var ama oraya hiç girmeyelim, bu kadarını bile anlamayan arkadaşın beyni patlamasın sonra.)

    çin imparatorluğu diye qin hanedanlığını göndermek de iyiymiş. türkçedeki çin, ingilizcedeki china kelimeleri qin'den gelir ama bunu sadece yabancılar kullanır. tarihte çinliler kendilerine "huaxia", çin coğrafyasına da "zhongguo" derler. dolayısıyla "çin imparatorluğu" da "zhonghua diguo" olup yuan shikai'ın üç aylık imparatorluğunu ifade eder.

    tabii ingilizce wikipedia tarihçiliğiyle çin tarihi tartışan adamdan bundan fazlasını beklemiyorum. çin nedir ne değildir bilmeden cahilce aratılınca böyle sonuçlar ortaya çıkması kaçınılmaz.

    edit: elemanın "aklamaya çalışıyor" dediği de "kapanmış konuları pişirip pişirip önümüze sunmayın" falan dememden ibaret. (bkz: #69918879) (bkz: #71298879) ad hominem kusmadan tartışmayı bilmeyen türk halkı... bir tane de ben yapayım o zaman ayıp olmasın; japonlara ağzına geleni söyleyip ermeni soykırımını kabul etmiyorsundur şimdi sen. ne alaka di mi? senin yaptığın da alakasız konuları eldeki tartışmaya dahil ederek bu çünkü. hükümeti eleştirenleri otomatikman fetöcü ilan eden zihniyetten hiçbir farkı yok.
  • olmayan imparatorlukmuş az önce ömrü sadece 3 aydı şimdi 3 tane imparatorluk oldu, duruma bağlı olarak değişiyor bu sayı ve tarihler.

    ülkenin başı imparator ama ülke imparatorluk değil ? çünkü başka bir isim vermişler imparatorluk dememişler zhonghua diguo demişler, zaten bende türkçe çin imparatorluğu demelerini bekliyordum ama kafam karıştı.

    çin imparatorluğu aslında hiç kurulmadı çünkü çin imparatorluğu dememişler kendilerine o yüzden aslında çin imparatorluğu 3 ay bile yaşamamış.

    hayır kendi içinde kendi söylediğim ile nasıl çelişirimin en güzel örneği olabilri üstteki entry.

    çin diye biri bugün çin olarak bildiğimiz toprakların nerdeyse tamamını feth ediyor , bu bölgeler üzerinde mutlak hakim, hem ekonomik hem de kültürel olarak bu bölgeleri etkiliyor, kendine imparator diyor ama yönettiği şey imparatorluk değil çünkü ingilizce kaynak yanlış.

    öncelik ile imparatorluk (hoş gerçek anlamına ulaşmak için biraz çaba gerektiriyor) sonra da çin imparatorluğu 3 ay sürdü ya komikliği.

    çin imparatorluktur yöneticisi kendine imparator der, imparatorluk için gerekli tüm belirtileri taşı ama kendilerine "çin imparatorluğu/empire of china/zhonghua diguo" demedikleri için çim imparatoluğu yoktur.

    cehaletin bu kadarı tahsil ile mümkün ötesi değil. binlerce yıllık imparatorluğa aslında hepsi derebeylikti (hoş meiji restrorasyonuna kadar japonya böyle idi, imparator kukla idi derebeyleri istediklerini yapabiliyorlardı, 250 yıl boyunca japonyayı yöneten bir derebeylikti) demek komedi.

    hele ki osmanlı öncesi , selçuklu sonrası geçiş dönemi anadolusu ile karşılaştırmak tam bir iki yüzlülük. tarihi çarpıtma başka bir şey değil.

    edit: japonya yı aklama çalışmaları sadece katliamları işkenceleri aklamak ta değil, çocuk pornosunu normalleştirmek bunun özellikle sapıklar için faydalı olduğunu öne sürmek ile de devam ediyor.
  • üzerinde dönen tartışmalarda ad hominem'den sonra straw man'in de başladığı üç aylık imparatorluk.

    dediğim sabit; üç aylık imparatorluk* üç imparatorluk*** olmadı. çin tarihinde imparatorluklar (ya da öyle olduğunu iddia eden hanedanlıklar) oldu ama bunlar -bazıları varlıklarını eşzamanlı sürdümüş- farklı hanedanlıklardı, tüm çin coğrafyasını tek başına yöneten bir hanedanın başında olduğu, siyasi birliğini tamamlamış tek bir "çin imparatorluğu" yuan shikai'ın kurduğu dışında diyorum ama adam söylemediğim şeyleri söylemişim gibi yapıp bunlara cevap veriyor* ya da gerçekten anlama özürlü. bunlar hep ilkokulda kitap okumak yerine dışarıda futbol oynamaktan kaynaklanıyor işte.

    bu anlayış kıtlığının bir diğer örneğini de son entrysindeki diğer ad hominem üzerinden görebilirsiniz. çocuk pornosunu normalleştirdiğimi belirttiği (bkz: #71524542) numaralı entryde hem bunun porno değil tecavüz olduğunu, hem japonya'da yasaklı olduğunu, hem de pedofillerin bundan uzak tutulması için çocuklarla alakasız alternatiflerin kullanılması gerektiğini savunmuşum.
  • kendine imparatoluk demeden imparatorluk olunmadığını sananların olduğu imparatorluk.

    "çin tarihinde imparatorluklar (ya da öyle olduğunu iddia eden hanedanlıklar) oldu ama bunlar"

    bunlar iddia ediyorlar ama politik oyunlar ile kendini imparator ilan eden ve elinde aslında hiç güç olmayan hatta batılı devletlere (ingiltere) biz hala cumhuriyetiz diye mesaj gönderen kişi çin imparatorluğu dediği için tarihteki tek çin imaparatorluğu olmuş oluyor. işin komiği bu kişinin tüm çine mutlak hakim olduğu söyleniyor (yersen).

    imparatoluk olmanın tek şartı kendine impratoırluk demekmiş mantık böyle çalışıyor. eğer kendine imparatorluk demediysen her nekadar çinin tamamını kontrol edip yönetsen bile imparatorluk olmuyorsun.

    önce imparatorluk nedir bir öğrenin sonra gelin salak salak konuşmaya devam edin.

    adamın biri bugün tüm çin denilen bölgeyi birleşitirip arada parçalanmalar olsa da 2000 yıl süren monarşik bir yapı kuruyor, bu imparatorluk değil, ama bu imparatorluk yıkıldıktan sonra kurulan meclise baskı yapıp kendini imparator ilan ettiren ve kimse tarafından tanınmayan gücü ve etkisi olmayan bir adam imparatorluk kuruyor ve bu imparatorluk oluyor.
hesabın var mı? giriş yap