çinko eksikliği

• çinko eksikliği belirtileri nelerdir?
  
  - saç dökülmesi,
  - iştahsızlık,
  - sinirsel değişiklikler
  - ciltte açık yaralar
  - ishal
  - ağızda uçuk çıkması
  - hızlı zayıflama, açıklanamayan kilo kaybı
  - büyüme geriliği- tırnaklarda beyaz leke
  - okul öncesi çocuklarda gelişme geriliği
  - kulaklarda çınlama
  - uyuşukluk hali
  - dişlerin matlaşması
  - hafıza bozukluğu, zihinsel sorunlar
  - enfeksiyona karşı zayıflık,
  - psikolojik bozukluklar
  - yaraların iyileşmesindeki gecikmeler
  - deri problemleri, deri değişiklikleri
  - kısırlık
  - koku ve tat duyusunu bozabilir
  - kemiklerde zayıflık
  
  çinko hangi besinlerde ve yiyeceklerde bulunur?
  
  1)yumarta sarısı: yumurta sarısı çinko deposudur. yalnız yumurtanın sarısı genel kolesterol düzeyini bir nebze artırabilmektedir, çinko alımı için bile olsa kolesterol probleminiz varsa günde 1 yumurtadan fazla tüketmenizi tavsiye etmiyoruz.
  
  2)kuzu eti: 100 gram kuzu eti günlük çinko ihtiyacının yaklaşık yarısını karşılar. ancak yüksek kolesterol değerine sahip olduğu için dikkatli tüketilmesi gerekir.
  
  3)midye: yüksek miktarda protein, demir minerali ve kalp dostu omega-3 yağ asidi içeren midye, çinko bakımından da oldukça zengindir. 6 adet midyenin içerdiği çinko miktarı ise, 32 miligramdır ve bu miktar günlük alınması gereken çinko miktarının % 400’ünü karşılamaktadır.
  
  4)mantar: kültür mantarı olarak da bildiğimiz ve yemeklere kattığımız beyaz mantarın 100 gramında yaklaşık 8 mg çinko minerali bulunur. ayrıca mantar, iyi bir vitamin ve mineral deposudur. kalorisi çok düşüktür.
  
  5)badem: çinko yönünden zengin olan bademin 100 gramı 3.5mg çinko içerir buda günlük çinko ihtiyacının %24’ünü karşılar.
  
  6)hayvansal ürünler: kırmızı et, beyaz et, süt ve süt ürünleri, deniz ürünleri, yumurta gibi pek çok gıdada çinko bulunur. örneğin, günlük yiyebileceğiniz 160 gramlık bir kırmızı et, ihtiyacınız olan çinkonun tamamını karşılayacaktır.
  
  7)kabak çekirdeği: 100 gram kabak çekirdeği 6.6 mg çinko içerir ki bu günlük ihtiyacın %44 ünü karşılamak için yeterlidir. ayrıca kabak çekirdeği yağı da çinko kaynağı olarak kullanılabilir.
  
  8)tavuk: tavuk, mükemmel bir protein deposu olmasının yanı sıra, çinko içeriği de yüksek bir hayvansal gıdadır. 85 gram pişmiş tavuk etinin içerdiği çinko miktarı ise, 2.4 miligramdır.
  
  9))susam: susamda bol miktarda çinko ve kalsiyum bulunur. özellikle gelişme çağındaki çocukların susam veya susamdan elde edilen tahin yemesi çok faydalıdır, hem ihtiyaç duydukları çinkoyu, hem de kalsiyumu buradan karşılayabilirler.
  
  10)sebzeler: ispanak, bezelye, bamya, mantar gibi sebzelerde çinko bulunur. sebzeler, genel olarak et ürünlerine kıyaslandığında vücudun çinko ihtiyacını daha az oranlarda karşılasalar da aralarında istisna olarak yüksek oranda çinko içerenler de bulunur.
  
  11)yoğurt: 100 gram yağsız yoğurtta 1 mg çinko (günlük ihtiyacın %6’sı) bulunur.
  
  12)kaju: zengin bir çinko kaynağı olan kaju, sağlıklı bir atıştırmalık olarak tüketilebilen lezzetli bir kuruyemiştir. 28 gram kavrulmuş kajunun içeriğinde bulunan çinko miktarı ise, 1.6 miligramdır.
  
  çinko hangi gidalarda bulunur? çinko açisindan zengin ve yüksek miktarda besinler/yiyecekler…
  
  *bezelye,
  
  *siyah çikolata,
  
  *yer fıstığı,
  
  *badem,
  
  *hindi eti,
  
  *sığır eti
  
  *kabak çekirdeği,
  
  *domates,
  
  *susam,
  
  *peynir,
  
  *kuzu eti,
  
  *karides,
  
  *mantar,
  
  *yumurta,
  
  *ispanak,
  
  *kuru fasulye,
  
  *enginar,
  
  yoğurt,
  
  *kuşkonmaz,
  
  *göğüs tavuk eti,
  
  *kaju,
  
  *kuzu ciğeri,
  
  *kahvaltılık yulaf,
  
  *kabak,
  
  *süt,
  
  *muz
• çinko ( zn+2) rna polimeraz'la dna polimeraz'ın kofaktörü olduğu için eksikliğinde özellikle çocuklarda büyüme-gelişme geriliği olur.
  
  yaşlılarda olabilir. en hızlı bölünen hücrelere sahip deri yada mide-bağırsak sisteminde olur. ishal ve derilerde soyulma görülür. bu tabloya da akrodermatitis enteropatika denir. bu tabloda ağız ve anüs çevresinde geçmeyen yaralar görülür ve el parmak uçlarında soyulma gözlenir.
  
  ayrıca bebeklerde görülen ve çinko emiliminin genetik olarak bozuk olduğu ve otozomal resesif olarak kalıtılan infantil akrodermatitis enteropatika denir. bu da sadece anne sütü içen çocuklarda görülür. çünkü inek sütünde çok fazla çinko vardır.
• akrodermatitis enteropatika mıydı neydi öyle bir hastalık vardı. böyle kırış kırış cilt olurdu bebeklerde yaşlı gibi. ayrıca bol bol ishal de geçirirler. konjenital-metabolik bir hastalıktı yanlış hatırlamıyorsam. yanlış hatırlamıyorum di mi lan? uyarın haa
• akrodermatitis enteropatica nedenidir, parmak uçlarında soyulmalar olur, bir ton enzime de kofaktor falan, önemli yani
• eksikliğine neden olanlar:
  - besinlerden yetersiz faydalanma
  - radikal dietler
  - arttirilmis cinko ihtiyaci ( hamilelik, hastalik, agir sportif faaliyetler..)
  - doku tamiri
  - cinko aliminin düzensiz degerlendirilmesi ( bagirsak hastaliklar, vejeteryan yiyecekler, alkol.. ki ufak miktarda alkol dahi cinko salgisini arttirir ve ihtiyaci cogaltir. )
  - seker hastaligi
  - asiri terleme
  - sigara (sigara dumanindaki kadyum cinkonun karacigerden gecmesine engel olur)
  
  eksikliği sonucu görülenler:
  - sac dökülmesi, ince ve kirilan saclar, erken agarma
  - kuru ve pul pul dökülen cilt, kizarikliklar, yirtilmalar, yaralarin agir iyilesmesi, agiz salgi bezlerin ve dilin iltahaplanmasi
  - tirnak kirilmasi, beyaz lekeler
  - koku, tat, isitme, görme duyularinda degisiklikler
  - göz kurulugu
  - genital organlarda gelisme yetersizligi
  - seksuel istegin azalmasi
  - düzensin adet (sizin ile alakasi yoktur ama yine de bilmekte fayda vardir)
  - döllenme sorunlari, agrilar
  - depresyon, korku, degisken ruh hali
  - kansizlik
  - uyku
  - istahsizlik
  - hastaliklara karsi hassaslasma
• çinko takviyesi alırken, çinko oksit yerine vücudun daha iyi emebileceği çinko pikolinat almak gerekir.
  
  normalde yurtdışında çinko 30 mg kadar çıkarken, bizde tarım bakanlığı max olarak 15mg olarak sınırlamış. dolayısı ile çinko takviyesi alırken, hem biyoyararlanımı yüksek olan türüne hem de dozajlarına dikkat etmek gerekir.
  
  genelde efervesan olan türler az miktarda çinko ve c vitamini içerir. fiyatları uygun olan ürünlerin içeriklerini karşılaştırarak fiyat performans değerlendirmesi mutlaka yapın.
  
  ucuz diye alınan üründe 2,5 - 5 mg çinko olabilir, onun yerine daha efektif bir takviye alınabilir.
  
  çinko oranı ve türü ile birlikte bağışıklık için gerekli diğer maddeleri sağlaması nedeni ile şu an için kullandığım (bkz: qualiss q more)
• çinko'nun akciğer sertleşmesi üzerine olumlu etkileri henüz taze olarak farelerde deneklenmiş durumda.
  sertleşme süreci durdurulabildiği gibi geri dönüş de sağlanmış.
  bu, ipf hastaları için çok heyecan verici bir gelişme.
• doğuştan gelen bir emilim bozukluğu olmadığı sürece pek sık rastlanılmayan eksiklik. zira doğru bir diyet ile beslenildiği takdirde vücut ihtiyaç duyduğu çinkoyu rahatlıkla sağlayacaktır. buna rağmen çinko değerleri alçak seyrediyorsa, mutlaka takviye alınmalı. çünkü halsizlik ve saç dökülmeleri ile başlayan süreç kronik yorgunluk ve zayıf bir bağışıklık sistemi ile sonlanabilir.
• gizli açlığa bağlı olarak benim de yaşadığım durum.
  hiçbir şey yemeden geçirdiğim 1hafta sonucu vücudum direkt çinko eksikliği alarmı veriyor. vücudumda mantar gibi kırmızı kaşıntılı alanlar oluşuyor, derim dökülüyor. aynı zamanda küçülen midemin yemeği reddetmesi sonucu bu kısır döngü devam ediyor.
  kullandığım çinko ilaçları da takviye için yetersiz kalıyor. tek çözümün doğru beslenmek olduğu aşikar ama asla eskisi gibi de yiyemiyorum…
• çinko-magnezyum eksikliğinden dolayı ilaç kullanıyorum. uyku yapıp yapmadığını merak etmekteyim. bunlara ek olarak d vitamini de almaktayım. gözümü açamıyorum. ne kadar erken uyursam uyuyayım yine de uykumu bir türlü alamıyorum. gündüz de sürekli uyku halindeydim.