çitleme

• ingilizcesi enclosures. daha anlaşılabilir bir tanımla "toprak çevirme hareketi" denilebilir.
  britanya'da ingiliz iç savaşı'ndan[1642-1650] victoria dönemi başlangıcına[1837-1901] kadar süren, devlet gözetiminde parlamento eliyle -küçük çiftçilerin, küçük ailelerin elinde olan- devlet topraklarının büyük toprak sahipleri tarafından ele geçirilmesine denir. köy toplumundan piyasa ekonomisine geçişin önemli adımlarından birisi olduğu, tarımsal kapitalizmin biçimlenmesine yardım ettiği söylenir.
• ingiltere’de çitleme ya da diğer ifadeyle toprak çevirme hareketi, ilk olarak 12. yüzyılda görüldü. asıl etkileriyse 15. yüzyılın ortaları ile 17. yüzyıl arasında ortaya çıktı.
  
  çitleme öncesi tarım faaliyeti yapılan ve kişisel kullanımın dışında kalan topraklar ortak mülkiyet içinde ve otlak olarak kullanılıyordu. çitleme hareketi, ilk olarak bu ortak alanları ortadan kaldırdı. ikinci aşamadaysa özellikle 1750 - 1860 yılları arasında büyük toprak sahipleri diğer kişilere ait toprakları da satın almaya başladı. böylece toprak aristokrasisi, ortak alanlara el koymak için kullandıkları çitleri yasallaştırarak mülkiyetlerini genişletti.
  
  madalyonun diğer tarafındaysa yoksul köylüler çitleme masraflarını karşılayamaz hale geldi. mülksüzleşen köylüler verimsiz topraklarda yaşayamayacaklarından, özellikle şehirlerde hayata geçmeye başlayan fabrikalarda çalışmaya gitti. işte kapitalist şehirleşme bu iktisadi ve demografik sürecin de sonucuydu.
  
  tıpkı sömürgelerde olduğu gibi işçi olarak kullanılmak isteyen insanlar zorla göç ettirilmiş, ekinleri tahrip edilmiş, evleri yakılmış ve toprakları otlak haline getirilmişti. tarımsal üretim koşullarının şehirlere yığdığı kitleler, sanayinin çarklarına teslim olmuşlardı. ezcümle, toprak çitleme hareketi saynı zamanda insan hayatlarının çekirdek gibi “çitlendiği” bir örnektir.
• 13.yy ingilteresi' nde başlayan 15.yy'da daha da artan olay. yün ve dokuma sanayisinin buğday yetistirmekten daha kârlı olduğunu fark eden aç gözlü zenginlerin köylülerin ortak kullandığı sahipsiz topraklara el koyması ve aynı zamanda kiracı çiftçilerin mallarını ellerinden alarak veya baskı yoluyla topraklardan uzaklaştırıldıkları, hileyle ve pes ettirme ile her şeylerini sattırıp zavallı bir şekilde terk ettirildikleri dönem.
  
  bir diğer bahsedilişle "koyunların insanları yuttuğu dönem"
• türkiye'de akp iktidarı döneminde hız verilen süreç.
• ingiltere'de 12.yüzyılda başlayan çitleme, 1450-1640 yılları arasında hız kazanmıştır.
• nakit piyasada bulunan bir pozisyondan oluşan risklerden diğer piyasalarda (futures, options vs.) pozisyon alarak korunmadır
  (bkz: hedging)